SJEJEL 03
¿Wan maʼ xbʼobʼa jipa kʼujol ja Biblia?
Ja bʼa Biblia wa xtaʼatik jitsan kʼapjelal sok rasonik. Bʼobʼta wa xkʼankʼuni awuj snajel ja jas wa sjeʼa. Pe bʼobʼta cha aya duda. ¿Wan maʼ xbʼobʼ jipxuk kʼujolal sbʼaja kʼapjelal sok rasonik bʼa jun libro pokoxa? ¿Ay maʼ sbʼej oj jkʼuʼuktik jawa xyala ja Biblia oj kabʼtik stsamalil ja jsakʼaniltik ja wego soka bʼa tyempo jakumi? Miyonik kristyano wa skʼuʼane. Wa xlokowatikon oja wil jas yuj jach wa skʼuʼane, sok ila ta oj yaʼa kʼuʼuk.
1. ¿Meran maʼ jach ekʼ jastal wa xcholo ja Biblia?
Ja Biblia wa xyala ayiʼoj «yaljelik bʼa meran» ke tsʼikan lek tsʼijbʼaji (Eclesiastés 12:10). Wa xcholo jastik ekʼ smeranil sok kristyanoʼik bʼa ajyiye sakʼan (kʼuman ja Lucas 1:3; 3:1, 2). Jitsan cholumanik sok leʼa poko jastik junuk yaluneje merani lek ja kristyano, ja pechaʼik, ja lugarik sok ja jastik jel chaʼanyabʼal wa xcholo ja Biblia.
2. ¿Jas yuj wa xjipa jkʼujoltik bʼa Biblia ama jun libro pokoxa?
Ja bʼa janekʼxa tyempo ekʼeli, ja Biblia tikʼanxta wa xyala bʼa jastik junuk bʼa mi xnaji sbʼaj ja bʼa tyempo jaw. Jun sjejel, wa xyala jastik ti chʼikan soka ciencia. Anima ajyi tuktukil pensar sbʼaja jaw ja yajni tsʼijbʼaji. Pe ja bʼa jtyempotiki, ja ciencia akuerdo ay ke ja Biblia jun libro bʼa stojolni ay. Ja jas wa xyala «tolabida wa xbʼobʼ jipxuk kʼujolal, ja wego sok bʼa tolabida» (Salmo 111:8).
3. ¿Jas yuj wa xjipa jkʼujoltik sbʼaja jas wa xyala ja Biblia ja bʼa tyempo jakumi?
Ja Biblia wa xyala jastik oj ekʼuk bʼa «jastik junuk mito xkʼulaxi» (Isaías 46:10). Yalaxakan sigloʼik bʼajtanto jastal mero oj ekʼuk jitsan jastik. Cha xcholokan jastal mero oj ajyuk ja luʼumkʼinal ja bʼa jtyempotik. Ja bʼa sjejel it oj jpaklaytik jujuntik jasunuk yalunejkan oj ekʼuk ja bʼa Biblia, sok ja jastal jel cham yiljel ja jach mero wa x-ekʼi.
LA JNEBʼTIK MAS
La kiltik jastal ja jas kʼotel snaʼ ja ciencia akuerdoni ay soka Biblia sok la jpaklaytik jujuntik jastik jel cham yabʼjel yalunejkan oj ekʼuk.
4. Ja ciencia akuerdo ay soka jas wa xyala Biblia
Ayxa jitsan jabʼil, tʼusan mi yibʼanal ja kristyano wa skʼuʼane ja Luʼumi ay jas yamubʼalyuj. Kʼelawik ja BIDEO.
Ila ja jas tsʼijbʼaji bʼa ayxa junuk 3,500 jabʼil ja bʼa libro bʼa Job. Kʼumanik ja Job 26:7 sok loʼilananik sbʼaja jas ti nochani:
-
¿Jas yuj jel cham yabʼjel jawa xyala ja Biblia «mini jas yamubʼalyuj» ja Luʼum?
Kechanto junuk 200 jabʼil abʼxi lek stojol ja jastal ita wan buelta ja jaʼi. Pe ila ja jas yala ja Biblia bʼa ayxa jitsan mil jabʼil. Kʼumanik ja Job 36:27, 28 sok loʼilananik sbʼaja jas ti nochani:
-
¿Jasa mas wa spayawa ja bʼa xcholjel it bʼa kechanta wan buelta ja jaʼi?
-
¿Wan maʼ skoltaya bʼa mas oja jipa kʼujol ja Biblia ja tekstoʼik akʼumani?
5. Ja Biblia yalaxakan oj ekʼ jastik jel tʼilan
Kʼumanik ja Isaías 44:27-45:2 sok loʼilananik sbʼaja jas ti nochani:
-
¿Jasa yala ja Biblia 200 jabʼil bʼajtanto sbʼaja maʼ oj sbʼajukan ja Babilonia?
Ja jas ekʼeli wa sjeʼa ke ja bʼa jabʼil 539 bʼajtanto bʼa jtyempotik, jun rey bʼa persia sbʼiʼil Ciro soka soldadoʼiki oj sbʼajukekan ja chonabʼ Babilonia. Bʼajtan, yawe el yok pilan lado ja jaʼ wa stalnay ja chonabʼi. Tsaʼan, yuja jaman kan ja spuertaʼil ja Babilonia, bʼobʼ ochuke sok sbʼajinekan jach mi tiroʼaniye. Ayxa mas ja 2,500 jabʼil ekʼel ja jaw, sok kechanxtani wa xtax ja sjomelali. Ja wego, kʼela ja jas yalunej oj ekʼuk ja Biblia.
Kʼumanik ja Isaías 13:19, 20 sok loʼilananik sbʼaja jas ti nochani:
-
¿Jastal kʼot smeranil ja jas yalunejkan oj ekʼuk ja Biblia?
Ja sjomelal ja Babilonia, bʼa Irak
6. Ja Biblia yalaxakan jastik oj ekʼuk bʼa wani ekʼel
Ja Biblia wa xya sbʼiʼiluk «tsaʼanikxta kʼakʼu» ja jtyempotik (2 Timoteo 3:1). Ila ja jas yalakan oj ekʼuk ja bʼa tyempo it.
Kʼumanik ja Mateo 24:6, 7 sok loʼilananik sbʼaja jas ti nochani:
-
¿Jastik jel cham yabʼjel yalakan oj ekʼuk ja Biblia ja bʼa «tsaʼanikxta kʼakʼu»?
Kʼumanik ja 2 Timoteo 3:1-5 sok loʼilananik sbʼaja jas ti nochani:
-
Jastalni yalunejkan ja Biblia, ¿jas modoʼik oj sjeʼe ja kristyano?
-
Jastalni xcholo ja teksto, ¿jastik modoʼik wana yiljel?
JA JAS WA XYALAWE JUJUNTIK: «Ja Biblia bʼutʼel kuento sok lom loʼil».
-
¿Jas preba mas wa xya kʼuʼuk bʼa wani xbʼobʼ jipjkʼujoltik ja Biblia?
JA JASA NEBʼA
Ja ciencia, ja loʼiliki sok ja jas alubʼalkani wa sjeʼa wa xbʼobʼ jipjkʼujoltik ja Biblia.
Yajel juljkʼujoltik
-
¿Ja Biblia jun maʼ libro bʼa jastik meran ekʼel, ma lom loʼil?
-
¿Jastal wa xchiktes ja ciencia merani ja jas wa xyala ja Biblia?
-
¿Wan maʼ xa kʼuʼan ja Biblia wa xyala ja jas oj ekʼuk ja bʼa tyempo jakumi? ¿Jas yuj jach waxa pensaran?
LEʼA TUK JASTIK
Ja bʼa jastik wa xyala ja ciencia, ¿stojol maʼ ay ja Biblia?
¿Jas wa xchiktes ayotikxa sakʼan ja bʼa «tsaʼanikxta kʼakʼu»?
«Wake jas alubʼalkan bʼa wani kʼotel smeranil» (Ja Juʼun Cholumani, 1 bʼa mayo bʼa 2011)
Ila jastal kʼot smeranil ja jas yala ja Biblia sbʼaja jas oj ekʼ sbʼaj ja smandaranel ja Grecia.
Ja jas yalawe ‹ja yalumanik Dyos ja najate› wa stsatsankʼujolanotik (5:22)
Ila ja jas yalunejkan oj ekʼuk ja Biblia stukbʼes ja jastal wa spensaraʼan jun winik sbʼaja Biblia.
«Mi xkʼuʼan ajyi ta ay jun Dyos» (Ja Juʼun Cholumani, núm. 5 2017)
Bʼobʼta cha ojni akʼul gusto
SJOBʼJELIK MAS TIKʼANIK WA X-AXI
¿Jastal ja estudio b’a Biblia wa skʼapawe ja testigo’ik b’a Jyoba?
Ja bʼa estudio kʼebʼubʼal wa xyaʼawe ja testigoʼik bʼa Jyoba, ja weʼn wani xbʼobʼa wa makunuk chikan jas Biblia. Cha wani xbʼobʼa lok yibʼanal jawa pamilya sok jawa wamigoʼiki.
