1, 2. ¿Jas naʼits wantik stojbʼesel, sok jas yuj jel tʼilan bʼa akanuk lek?

JA WEʼN kongana wana stojbʼesel jun naʼits. Yiʼajtawuj tyempo stojbʼesel sok ayto skʼana lek bʼa oj chʼaka tojbʼes. Ja aʼtel wana skʼulajeli mini pasiluka, pe jelni xyawi gustoʼil. Ama chikan jas x-ekʼi, mini xa pensaraʼan bʼa oja wakan kechan ma mixa xkʼanxi oja tojbʼes. Wani xa kʼana oja kʼuluk jun aʼtel bʼa akanuk lek, pes ja it wani syama jawa sakʼanili soka bʼa tyempo jakumto. Pe bʼobʼta oja jobʼabʼaj: «¿Bʼa jas naʼits wantik kʼumal?». Ja naʼits it weʼnani kʼotela.

² Ja nebʼuman Judas staʼa tiʼal bʼa stojbʼesel jujuneʼotik ja jsakʼaniltiki. La kiltik ja jas yala yabʼ ja snochumanik ja Jesús: «Ajyanik [...] ja [bʼa] syajal scʼujol ja Diosi». Ja yeʼn cha yala jasa oj skʼulukeʼi bʼa oj lajxukyujile, pes yala: «Tzatz la ajyiyex soc ja jas huax cʼuantiqui» (Judas 20, 21). * Ja yuj, ¿jastal oj jtojbʼestik sok oj ajyuk tsats ja skʼuʼajel kiʼojtik bʼa ajyel ja bʼa syajal skʼujol ja Dyosi? La kiltik oxe modoʼal.

3. ¿Jas abʼal sbʼaja smandarik ja Jyoba wa skʼana oj ya jkʼuʼuktik ja Satanás?

³ Ja bʼajtan modo jani yajel tsatsbʼuk ja skʼuʼajel kiʼojtik soka sleyik ja Jyoba. Ja bʼa juʼun it jelni jas kilunejtik ja bʼa jastik yaʼunejkan kulan ja Dyosi sbʼaja jmodotiki. Pe ja sjobʼjeli ja  it: ¿jastal waxa pensaraʼan ja weʼn? Ja Satanás wa skʼana oj ya jkʼuʼuktik ja sleyik ja Jyoba, ja srasoniki soka jastik yaʼunejkan kulan jel xtimwani ma mi xyaʼ kitik ikʼ. Yuja bʼobʼniyuj soka trampa jaw ja bʼa kʼachinubʼ bʼa Edén, ja yuj wani yajel makunuk (Génesis 3:1-6). Pe ¿oj maʼ bʼobʼ sloʼlaya ja weʼn? Ojni koltanuk sbʼaja jastal wa xkilatik ja smandarik ja Dyosi.

4, 5. ¿Jastal wa xbʼobʼ kiltik ja sleyik ja Dyosi sok jas oj ya kabʼtik stojolil ta jach wa xkilatiki? Cholo sok jun sjejel.

⁴ Jun sjejel. Pensaraʼan wana paxyal bʼa jun tsamal kʼachinubʼ, pe ja bʼa elyakʼoti makubʼal lek sok chaʼan lek ja smakbʼali bʼa mi xbʼobʼ ekʼan ama ja bʼa yojoli jel tsamal skʼeljel. Ja bʼajtanto yiljeli, ja smakulabʼili wa xtimwani bʼa mi oj ekʼan. Pe yajni wa xkana kʼel leki, kʼota sat tey jun kʼakʼal choj pwestoxta ay bʼa oj kʼuxwanuk. Ja wego awabʼ stojolil jas yuj makubʼali: bʼa akoltajel. Pe ja wego, ¿ay maʼ jun choj bʼa pwestoxta ay bʼa oj jak bʼakan jbʼajtik? Ayniʼa, pes ja Yabʼal ja Dyosi wa xyala bʼa oj talnay jbʼajtik: «Qʼuelan jacan ajyanic porque ja diablo ti huan ahuanel ecʼ jastal jun tan choj. Jel xa puesto ay ba oj sbuquex coe. Mero ja hua condraex ja yeni» (1 Pedro 5:8).

⁵ Meraniʼa, ja Satanás kʼotel jastal jun kʼakʼal choj bʼa jel malo. Bʼa mi oj kokotik ja bʼa jastik «jel huas snaa juntiro» skʼulajeli, ja Jyoba yaʼunejkitik leyik bʼa wa skoltayotik (Efesios 6:11). Ja yuj, yajni wa xpensaraʼantik sbʼaja sleyik ja Dyos, wa xkilatik kʼotelni sjejelik sbʼaja syajal skʼujol ja jTatik Dyosi. Yajni wa xkilatik jachuk, wa xkabʼtik stojolil tini ay bʼa oj stalnayotik sok bʼa oj ya ajyukotik gusto. Jakʼayuj ja nebʼuman Santiago stsʼijbʼan: «Pero ta huan cʼa smacla soc spetzanil ja scʼujol ja yabal ja Diosi, ta huan cʼa scʼulan entender jastal oj bob huajuc libre soc ja smuli, y [...] huan cʼa scʼulan meran ja jas huax yalai, jel ni lec oj yil ja cristiano jahua» (Santiago 1:25).

6. ¿Jasa mas oj koltanuk bʼa stsatsbʼesel ja skʼuʼajel kiʼojtik ja bʼa sleyik ja Jyoba soka bʼa srasoniki? Aʼa jun sjejel.

⁶ Ja mas oj koltanuk bʼa oj tsatsbʼuk ja skʼuʼajel kiʼojtik bʼa sleyik ja Jyoba, ja maʼ wa xyaʼakitik ja Leyiki, jani yajel makunuk ja smandarik ja bʼa jsakʼaniltiki. Ja it tini ay ja «scʼuajel ja smandar ja Cristoa», bʼa ti chʼikan ja smandar ja Jesús bʼa sjejel  ‹spetsanil ja smandar› ja yeʼni (Gálatas 6:2; Mateo 28:19, 20). Ja kʼuʼumanotik Dyosi cha wani xkilatik stʼilanil ja mandar bʼa stsomjel jbʼajtik bʼa stoyjel ja Dyosi sok yabʼjel stsamalil soka jmoj-aljeltiki (Hebreos 10:24, 25). Ja pilan mandar bʼa Jyoba jani yajelyi tikʼan orasyon sok aʼeluk man bʼa jkʼujoltik (Mateo 6:5-8; 1 Tesalonicenses 5:17). Yajni wa xkʼuʼantik ja mandarik it, wani xya jkʼuʼuktik mas bʼa merani kʼotel sjejelik ja bʼa syajal skʼujoli. Skʼuʼajel ja it wani xya ajyukotik gusto sok xlikikixta ja jsakʼaniltiki bʼa mini oj jtatik ja bʼa luʼumkʼinal it bʼutʼel wokoli. Yabʼjel ja it, ja sjipjel jkʼujoltik sbʼaja sleyik ja Dyosi wani xya tsatsbʼuk yajni wa x-och jpensaraʼuktik ja slekilal kilunejtik yuja ayotik kʼuʼabʼali.

7, 8. Sbʼaja matik wa x-och xiwele bʼa mini oj lajxukyujile ajyel toj jitsan tyempo, ¿jas kulan kʼujolal wa xyaʼa ja Yabʼal ja Dyosi?

⁷ Bʼa jujuntik ekʼele ayni matik wa xcham skʼujole bʼa mini pasiluk skʼuʼajel ja sleyik ja Jyoba jabʼil jabʼil, sok wani x-och xiwele bʼa mini oj lajxukyujile. Ta jach wa xjak ja bʼa jpensartiki, la kaʼ juljkʼujoltik ja yaljelik it: «Keʼnon ja Jyoba wa Dyosi, ja Maʼ wa sjeʼawi bʼa wa lekilal [...], ja Maʼ wa sjeʼawi ja bʼej bʼa tʼilan oj bʼejyani. ¡Ah, wanukxta xa maklay ja jmandariki! Anto jawa lamanili ojni kʼot ajyuk jastal jun yok jaʼ, sok ja stojolil waxa kʼulani oj slaj jastal ja spukʼtsinel ja mari» (Isaías  48:17, 18). ¿Ochel maʼ jpensaraʼuktik jutsʼin ja yaljelik it jel xlikikiʼi?

⁸ Ja il ja Jyoba wa xya juljkʼujoltik bʼa oj jta jlekilaltik ta wala ajyitik kʼuʼabʼalsoki. Ja yeʼn wa skʼapakitik chabʼ slekilal. Ja bʼajtan, ja jlamaniltiki oj kʼot ajyuk jastal jun yok jaʼ: xlikiki, jitsan sok mi oj kʼot tikʼan. Xchabʼil, ja stojolil ja bʼa jas wa xkʼulantiki oj kʼotuk jastal ja spukʼtsinel ja mari. ¿Jastal? Ta ja weʼn xkana kʼel ja spukʼtsinel ja bʼa stiʼ mari, yiljel jastal wa xjaki sok wa xkumxi, wani xya jakjkʼujoltik jach oj ajyuk tolabida: mini oj kʼot tekʼan ja spukʼtsineli. Ja yuj, ja teksto it wa sjeʼa ja stojolil ja bʼa jas wa xkʼulantiki jachni wa xcha bʼobʼ albʼuk bʼa tolabida. Ta wa xkatikyi pwersa bʼa ajyel toj soka Dyosi, ja yeʼn mini oj yakan bʼa mi oj lajxukujtik skʼulajel (kʼuman ja Salmo 55:22). Meraniʼa, yajni wa xkatik juljkʼujoltik ja tsamalik skʼapjel it, wani stsatsbʼi ja skʼuʼajel kiʼojtik soka Jyoba sok ja bʼa tojik smandariki.

9, 10. a) ¿Jas yuj ja takʼanbʼel sbʼa Dyos juni tsamal kʼel sat bʼa jpetsaniltik? b) ¿Jastal wa xkoltaji bʼa oj ajyuk gusto ja matik wa xyila ja jastik junuk jastal wa xyila ja Jyoba?

⁹ Ja xchabʼil modo bʼa stojbʼesel ja skʼuʼajel kiʼojtiki ti wa xtax bʼa yaljelik it: «Sbej mas y mas tzatz oj ajyucotic soc ja Diosi» (Hebreos 6:1). Ajyel tsats, ma takʼan, juni tsamal kʼel sat bʼa jun kʼuʼuman Dyos. Ama jel najat kiʼojtik ja mi oj ajyuk mulali, pe ja takʼanbʼel sbʼa Dyosi ojni bʼobʼ lajxukujtik. Sok yajni xkʼe takʼanbʼukotiki, ojni och kʼiʼuk ja gustoʼil bʼa yaʼteltajel ja Jyoba. ¿Jas yuj?

¹⁰ Jun kʼuʼuman Dyos bʼa takʼanxa jani wa skʼujolan yiljel ja jastik junuki jastal wa xyila ja Jyoba (Juan 4:23). Ja Pablo stsʼijbʼan: «Porque ja maʼ jaʼ huajel scʼujole soc ja jas jex cʼancʼoni huas slea ja smulei, jaʼ ni mero huane pensar soca. Pero ja maʼ jaʼ huajel scʼujole soc ja Espíritu Santo, quechan ni jaʼ huane scʼulajel pensara» (Romanos 8:5). Ja matik mi xyilawe ja jastal wa xyila ja Jyoba, mini xbʼobʼ ajyuke gusto, pes  wani sjeʼa jun smodoʼe bʼa jaʼita wa xcham skʼujole bʼa yeʼnle, mi xkʼot lek sate bʼa jun jasunuk sok jaʼ wa xwaj skʼujole stajel jastik junuk. Pe ja matik wa xyila ja jastik junuk jastal wa xyila ja Jyoba wani xyabʼ stsamalil bʼa jitsan gustoʼil, pes tixtani wajel skʼujol bʼa Jyoba, ja «Dios it jel lec juntiro» (1 Timoteo 1:11). Wani skʼana oj ya gustoʼaxuk ja Jyoba sok wa x-ajyi gusto ama wan ekʼel sbʼaj wokol ja bʼa skʼuʼajel yiʼoji. ¿Jas yuj? Yujni wa snaʼawe ta ajyiye toj ojni sjeʼe ja Satanás kʼotel jun leʼa abʼal sok jani oj ya gustoʼaxuke ja jTatik Dyosi (Proverbios 27:11; kʼuman ja Santiago 1:2, 3).

11, 12. a) ¿Jasa staʼa tiʼal ja Pablo sbʼa jastal oj ajyuk ja jpensartiki, soka jasa wa stojolan ja yaljel sutubʼal «chapan»? b) ¿Jas tikʼe chapjelal wa xyiʼaj jun yal alats sok jun gimnasta?

¹¹ Ja takʼanbʼel ja jastal wa xkila jbʼajtik soka Dyos wani skʼana chapjelal. Jach wa xyala ja bersikulo it: «Ja meran waʼelali jani sbʼaj ja matik kʼiʼelxa ja bʼa skʼuʼajeli, sok yuja wa xya makunuk ja spensari chapan ay bʼa stsajel ja bʼa lek soka bʼa mi lekuki» (Hebreos 5:14, TNM). Ja Pablo staʼa tiʼal sbʼaja jpensartiki tʼilani oj ajyuk «chapan». Ja yeʼn ya makunuk jun yaljel bʼa kʼumal griego bʼa lajansok jachni wa xyawe makunuk ja bʼa gimnasioʼik bʼa Grecia ja bʼa bʼajtan siglo, pes wani xbʼobʼ alxuk «xchapjelal jastal jun gimnasta». La kiltik ja wego jasa chʼikan ja bʼa chapjelal it.

¹² Yajni wala pojkitiki, ja jkwerpotiki mini chapanuk bʼa ay jas oj skʼuluk. Jun yal alats wokol wa snaʼa bʼay ja stsʼajkʼanil ja skʼabʼ soka yoki, mini snaʼa syopesel ja skʼabʼi sok ayni yeʼnta wa smakʼa ja sati, sok chamto wa xyabʼ sok tito wa snaʼa kʼinal yuja syajali. Pe takal takal, yajni wa x-och ya makunuk ja skwerpo, wani x-och kʼajyuk. Bʼajtan wa xkotolji, tsaʼan wa xkʼe snebʼ-e bʼejyel sok yajni wa x-ekʼ ja kʼakʼu mixa oja laj ja ajneli. * Jastal kilatikta jachtikni wa skʼulan jun gimnasta. Yajni  wa xkilatik wa sjipa sbʼaj ja bʼa nalan chaʼan sok tsamalxta wa xyayi bwelta sok mini xchʼayi, wani xjak ja bʼa jpensartik yajni chapubʼal ja kwerpo wani xbʼobʼ skʼuluk chikan jasa. Pe yuja jach wa skʼulani, yiʼaj yuj jitsan ora bʼa xchapjel sbʼaj. Ja Biblia wa staʼa tiʼal ja xchapjelal ja kwerpoʼali «jel ni lec ja cuando tzatz ni ay lequi», anima ja mas wa xyayi stʼilanil jani chapan oj ajyuk ja spensar bʼa stsajel ja bʼa lek soka bʼa mi lekuki (1 Timoteo 4:8).

13. ¿Jastal oj jchap ja jpensartik bʼa stsajel ja bʼa lek soka bʼa mi lekuki?

¹³ Ja bʼa libro it jelxa jas kilunejtik bʼa wa skoltayotik snajel ja bʼa lek soka bʼa mi lekuki bʼa jachuk oj ajyukotik soka Jyoba sok tsats ja jastal wa xkila jbʼajtiksoki. Sok orasyon oj jpaklaytik ja srasonik soka sleyik ja Dyosi yajni ay jas wa xkʼana oj jkʼuluktik kʼakʼu kʼakʼu. Ja yuj, yajni ay jas oj jkʼuluktiki, la jobʼ jbʼajtik: «¿Jas ley ma rason wa slaja sbʼaj soka jas oj jkʼuluki? ¿Jastal oj kaʼ makunuk? ¿Oj maʼ skʼuluk gusto ja Tatal Dyos ja jas wa xpensaraʼan oj jkʼuluki?» (Kʼuman ja Proverbios 3:5, 6 sok Santiago 1:5). Ta wala kʼajyitik skʼulajel jachuk, jachni oj jchap ja jpensartik bʼa stsajel ja bʼa lek soka bʼa mi lekuki. Soka it ojni ajyuk tsats ja jastal wa xkila jbʼajtik sok mini oj yopijuk.

14. Bʼa oj kʼikotik soka jastal wa xkila jbʼajtik soka Dyosi, ¿jas tikʼe waʼin oj ajyukujtik sok jas modoʼal tʼilan oj talnay jbʼajtik?

¹⁴ Anima takʼanbʼelotikxa sbʼaja jastal wa xkila jbʼajtik soka Dyosi, pe ja it mini oj kʼot tikʼan. Pe bʼa mi oj kʼotkotik timan, jel tʼilan stalnajel ja jas oj kabʼtiki. Ja Pablo yala sbʼaja iti, «ja meran waʼelali jani sbʼaj ja matik kʼiʼelxa ja bʼa skʼuʼajeli». Ja yuj, bʼa oj tsatsbʼuk ja skʼuʼajel kiʼojtiki, tʼilan oj makʼlajbʼajtik  soka waʼelal wa xyakitik ja Dyosi. Cha tʼilan oj katik makunuk ja jas wa xnebʼatiki yujni ja it kʼotel biboʼil. Soka jaw jelni tʼilana, pes jastalni wa xyala ja Biblia, «ja biboʼili jani ja jasunuk mas tʼilani». Ja yuj, tʼilan oj ochkujtik waʼin bʼa oj kabʼtik ja mero smeranil wa xyakitik ja jTatik Dyosi (Proverbios 4:5-7; 1 Pedro 2:2). Pe anima jel kiʼojtik snajel ma jel biboʼotik, mini ay kiʼojtik rason bʼa jelxa niwan oj kaʼ jbʼajtik ma lajansok kechanxta keʼntik. Tʼilan tikʼanxta oj jpaklaytik ja jkʼujoltiki ta mi wanuk kʼiʼel modoʼal bʼa niwan yajel sbʼaj ma pilanxa jasunuk. Pes ja Pablo stsʼijbʼan: «Cʼulanic tʼun probar abajex, quermano jumasa. ¿Huan to ma xa cʼuanex ja Diosi, ma miyuc?» (2 Corintios 13:5).

15. ¿Jas yuj jel tʼilan ja yajal kʼujolal bʼa oj kʼikotik ja bʼa jastal wa xkila jbʼajtik soka Dyosi?

¹⁵ Yajni wa xchʼak tojbʼuk jun naʼits, tʼilan oj talnaxuk bʼa mi oj jomuk ma ayni stojbʼesel mas. Junxtani soka jastal wa xkila jbʼajtik soka Dyosi. ¿Jasa wa xmakuni bʼa mi oj jomuk sok bʼa oj kʼiʼuk? Bʼa spetsanil ja jastik junuki, jani ja yajal kʼujolali. Jachniʼa, tʼilan kʼakʼu kʼakʼu oj katik kʼiʼuk ja syajal jkʼujolal soka Jyoba sok sbʼaja jmoj-aljeltiki. Ta mikʼa ay kiʼojtik yajal kʼujolal, spetsanil ja snajel kiʼojtiki soka jas wa xkʼulantiki mini xmakuni (1 Corintios 13:1-3). Soka yajal kʼujolali, jani oj ya takʼanbʼukotik sok oj ya kʼikotik ja bʼa jastal wa xkila jbʼajtik soka Dyosi.

16. ¿Jas tikʼe pensar wa xchʼika ja Satanás, sok jasa jtalnajeltik yaʼunej ja Jyoba?

¹⁶ Ja yoxil modo bʼa stojbʼesel ja jastal wa xkila jbʼajtik soka Dyosi. Bʼa stojbʼesel jun lekil modoʼal jastal jun nochuman bʼa Jesús, tʼilan oj jtalnaytik ja jas wa xpensaraʼantiki. Ja Satanás, ja yajwalil ja luʼumkʼinal it, jelni snaʼa xchʼikjel ja bʼa jpensartik jastik bʼa mi lekuk, bʼa mi xbʼobʼ jip jkʼujoltik soka tuki sok mi xmajlani (Efesios 2:2). Ja pensarik jaw jelni xiwela  sbʼaj bʼa keʼntik jastal ja xchajnul wa x-och sbʼaj ja steʼil jun naʼits. Pe stsʼakatal ja Jyoba, yaʼunej jun jtalnajeltik: jani ja smajlajel sbʼaja jas wa skʼapakitiki.

17. ¿Jastal wa xya slaj ja Biblia jas stʼilanil yiʼoj ja smajlajeli?

¹⁷ Ja Biblia wa staʼa tiʼal tuktukil parte ja bʼa yaʼtijubʼ ja Dyosi bʼa oj bʼobʼ tiroʼanukotik soka Satanás soka sluʼumkʼinali. Sok jun parte jel tʼilan ja bʼa it jani ja kasko, pes «jaʼ ni mero snihuanil jcʼujoltic ja jahui, jayuj huan xax bob jcolta jbajtic» (1 Tesalonicenses 5:8). Ja kʼakʼanum ja bʼa najate wani xya makunuk jun kasko bʼa fierro, soka bʼa yojoli akʼubʼal ochyi jun tikʼe tsʼuʼum ma spojtsil bʼa kʼun, bʼa jachuk chikan jas xkoʼ sbʼaj ja bʼa yolomi mini jel oj yajbʼesjuk; wani snaʼa ta mi slapa och ja skasko, bʼisubʼalxta tyempo sakʼan. Pes jastalni ja kasko wa stalna ja yolom ja kʼakʼanumi, ja smajlajel kiʼojtiki wa stalnay ja jpensartiki.

18, 19. ¿Jastal sjeʼa jaman lek ja Jesús jas wa stojolan ajyelkujtik smajlajel, sok jastal oj jnochtik ja yeʼn?

¹⁸ Ja Jesús sjeʼa jaman lek jasa wa stojolan ajyelkujtik smajlajel. La juljkʼujoltik spetsanil ja wokol kuchyuj ja ultimo akʼwal ajyi sakʼani. June ja bʼa mero yamigo xchʼaykʼujolan sok takʼin. Jaxa juni yala mibʼi tʼun snaʼa sbʼaj. Sok jaxa tuki sjipawekani sok spakawe ajnel. Soka smoj judíoʼili skontraʼane ja yeʼn sok kʼakʼxta skʼanawe bʼa ixta ayile sok achamuk bʼa skʼabʼ ja kʼakʼanumik bʼa Roma. Ja yuj, sbʼejni lek yaljel ja Jesús masni jel chaʼan ja wokol kuchyuji yuja wokolik wa x-ekʼ jbʼajtik ja keʼntiki. ¿Jasa koltaji bʼa kuchyuj? Ja Hebreos 12:2 wa sjakʼa: «Cuando yaahue locan ja ba [poste] ja cristiano jumasa, jel ni qʼuixhuel ja sbaj juntiroa, [...] jel gusto oj ajyuc porque oj bob ya elcotic libre soc ja jmultiqui. Ti huaj culan ja ba stzʼeel ja Tatal Diosi». Jastalni wa xkilatik, ja yeʼn «jel gusto» ajyi.

¹⁹ Pe ¿jas gustoʼil kʼotel? Ja Jesús wani snaʼa ta kuchyuj ja wokoli, ja yeʼn ojni ya chaʼanbʼuk ja sakal sbʼiʼil ja Jyoba. Soka yeʼn ojni ya chijkajuk jaman lek ja Satanás kʼotel jun leʼa abʼal. ¡Mini ay pilan smajlajel bʼa oj ajukyi gustoʼil ja Jesús!  Chomajkil, wani snaʼa ja sTat bʼa satkʼinali ojni yayi jitsan slekilal sok ojni yabʼ stsamalil yajkʼachil ekʼele bʼa ajyel lajan soka sTati. Ja bʼa ekʼeleʼik mas wokoli, ja Jesús jani waj skʼujol ja bʼa tsamal smajlajel it. Soka keʼntiki jachni junxta oj cha jkʼuluktik. Mokni la chʼay jkʼujoltik ja gustoʼil yaʼunejkitik bʼa stiʼ jsatik ja Jyoba. Ja yeʼn yaʼunejkitik ja cholal bʼa oj koltanukotik yajel chaʼanbʼuk ja tsamal sbʼiʼili sok jachuk sjejel ja Satanás wa sleʼa abʼal. ¿Jastal oj jkʼuluktik? Jani la kiltik ja jTatik Dyos jastal kajwaltik sok ajyel ja bʼa syajal skʼujoli, anima chikan jas wokol xjak jbʼajtik.

20. ¿Jasa oj skoltayotik bʼa mi oj ajyuk jun jpensartik bʼa mi lekuk sok bʼa mi oj chʼaykujtik ja smajlajeli?

²⁰ Ja Jyoba mi kechan wa xyala oj yaʼ jtsʼakoltik yuja toj wala ajyitiki, jelni skʼana oj skʼuluk (Isaías 30:18; kʼuman ja Malaquías 3:10). Jelni sgusto yajelyi ja yaʼtijumik ja jastik toj wa skʼana ja skʼujoleʼi (Salmo 37:4). Ja yuj, jani la waj jkʼujoltik ja smajlajel kiʼojtik bʼa oj kʼotuk ja jastik skʼapunej ja Dyosi. Mokni la ajyukujtik jun jpensartik bʼa mi lekuk, bʼa kistal ma jomel ja bʼa poko luʼumkʼinal it bʼa Satanás. Ta wa xkabʼtik ja yip ja luʼumkʼinal it wan ochel ja bʼa jkʼujoltik sok bʼa jpensartik, mok la katikanyi skʼanjel ja Jyoba bʼa orasyon bʼa «oj ya laman ja [jkʼujoltiki]», soka it ojni stalnay ja jkʼujoltik soka jpensartiki (Filipenses 4:6, 7).

21, 22. a) ¿Jasa tsamal smajlajel yiʼoj ja «jitzan [...] cristiano»? b) Bʼa weʼna, ¿jas mas chaʼanyabʼalil kʼotel ja smajlajeli, sok jasa waxa kʼana oja kʼuluki?

 ²¹ ¡Jelni tsamal ja smajlajel kiʼojtiki! Ta ti ayotik ja bʼa «jitzan [...] cristiano», ja matik oj ekʼyujile «ja último huocol ja ba mas jel tzatzi», la jpensaraʼuktik ja bʼa jastik wantik smajlajeli (Apocalipsis 7:9, 14). Jelni wokol yabʼjel stojolil ja janekʼto oj likikuk oj jkabʼtik yajni mixa teyuk ja Satanás soka spukujiki. Pes ja smeranili, ¿machun oj yal libre ay soka strampaʼik ja Dyablo? Yajni xchʼaysnajel ja stʼenwaneliki, jelxani tsamal bʼa keʼntik yajel paxuk ja Luʼumi jun tsamal kʼachinubʼ bʼa yeʼnxa ja Kristo soka 144,000 wane yajel mandar lajan masan bʼa satkʼinal. ¡Sok janekʼto wa xkʼanatik yiljel oj chʼayuk ja chameliki, smajlajel bʼa oj sakʼwukejan ja matik chamelkujtiki sok yabʼjel meran stsamalil ja jsakʼaniltik jastal wa skʼana ja Dyos ja bʼajtanto! Yajni mojanxa oj chʼayuk ja mulali, jelxani mojan bʼa oj jtatik ja jtsʼakoltik it jel chaʼanyabʼalili: «ja cʼacʼu jau cuando [oj] huaj libre spetzanil ja yuntiquil ja Diosi» (Romanos 8:21).

²² Ja Jyoba wa skʼana ja weʼn oja wabʼ stsamalil ajyel meran libreʼili. Soka sbʼejlal bʼa ajyel meran libre jani ajyel kʼuʼabʼal. Ja yuj, ¿anke lekni ja oj katikyi pwersa kʼakʼu kʼakʼu ajyel kʼuʼabʼal soka Jyoba? Anto, ¡tsats la ajyukotik soka jas wa xkʼuʼantiki bʼa oj ajyukotik tolabida ja bʼa syajal skʼujol ja Dyosi!