Kaʼax ja bʼa sbʼaʼal

Kaʼax ja bʼa sbʼaʼali

Slomanil kʼinal bʼa Elah

Ja David soka Goliat. ¿Meran maʼ ekʼi ma kechan kwento?

Ja David soka Goliat. ¿Meran maʼ ekʼi ma kechan kwento?

Jujuntik mi jel skʼuʼane ta meran ekʼ ja loʼil bʼa David soka Goliat. Bʼobʼta yajni akʼumankon ja artikulo ekʼtaʼi jach ya pensaraʼuk. Ta jachkʼa, pensaraʼan ja oxe sjobʼjel it.

1. ¿Ay maʼ jun winik bʼa staʼunej ja 2.9 metro xchaʼanili?

Ja Biblia wa xyala ja xchaʼanil ja Goliat ayiʼoj ‹wake xujkʼubʼ sok jun kʼabʼal› (1 Samuel 17:4). Ja jun xujkʼubʼal wa staʼa tiʼal ja bʼa bersikulo it ayiʼoj 44.5 centímetro ja snajtili, jaxa jun kʼabʼal, ayiʼoj 22.2 centímetro. Ja yuj, ja xchaʼanili ayni yiʼoj junuk 2.9 metro. Jujuntik mi skʼuʼane ta meran ja xchaʼanil ja Goliat. Pe ja bʼa jtyempotiki, kʼotni ajyuk jun winik bʼa staʼunej ja 2.7 metro xchaʼanili. Anto, ¿wokol maʼ skʼuʼajel ja ekʼel junuk 20 centímetro mas ja xchaʼanil ja Goliat? Miyuk. Ja Goliat ti jakel bʼa kʼole bʼa refaím, bʼa naʼubʼal sbʼaje yuja xchaʼanile. Jun juʼun bʼa Egipto tsʼijbʼaxi mojan bʼa jabʼil 1200 bʼajtanto bʼa styempo Jesús wa staʼa tiʼal bʼa jujuntik soldadoʼik jel xiwela sbʼaj bʼa Canaán, ja xchaʼanile mas ja 2.4 metro. Ja yuj, mini chamyabʼjel ja xchaʼanil ja Goliat.

2. ¿Meran maʼ ajyi sakʼan ja David?

Ajyi jun tyempo ja matik jel chapani wa spensarane ja loʼil bʼa mandaranum David kechanta jun kwento, pe wan taxel mas prebaʼik wa sjeʼa meran ajyi sakʼan. Jujuntik paklanumik staʼawe jun jasunuk bʼa kanel tsʼijbʼunubʼal ja bʼa najate bʼa wa staʼa tiʼal ‹ja snaj ja David›. Chomajkil, ja Jesukristo staʼa tiʼal ja David (Mateo 12:3; 22:43-45). Ja bʼa jas tsʼijbʼunubʼal bʼa yeʼna ja Mesías ja Jesusi ti wa xchiknaji sok ja chabʼ prebaʼik it wa sjeʼa ti jakel bʼa yintil ja mandaranum David (Mateo 1:6-16; Lucas 3:23-31). Ja yuj, ja David meran ajyi sakʼan.

3. ¿Meran maʼ ajyi ja lugarik wa staʼa tiʼal ja loʼil it?

Ja Biblia wa xyala ja tiroʼaneli ti ajyi bʼa slomanil kʼinal bʼa Elah sok wa xyala ja filisteoʼiki ti ajyiye tsoman bʼa jun sbʼalanil bʼa snalantik ja chonabʼ Socoh sok ja Azeqá. Sok jaxa ja israʼelenyoʼiki ti ajyiye bʼa pilan sbʼalanil, ja bʼa pilan skʼaxil ja slomanil kʼinali. Pe ¿meran maʼ kʼot ajyuk ja lugarik it?

La kiltik ja jas wa xyala june maʼ ajkʼachto wajel ja bʼa lugar it: «Ja maʼ yiʼajotikon och ja bʼa slomanil kʼinal bʼa Elah, mi kʼuʼumanuk Dyos. Kʼetikon bʼa jun bʼej man jun yal wits. Sok yajni wantikon kʼelwanel koʼe ja bʼa slomanil kʼinali, yalakabʼtikon la jkʼumuktikon ja 1 Samuel 17:1-3 sok yala: ‹Ja bʼa spakaxil wa kʼabʼexi tey ja jastal kanel ja Socoh›. Ti sutu sbʼaja sok yala: ‹Jaxa bʼa stojol wa kʼabʼexi, tey ja jastal kanel ja Azeqá. Ja filisteoʼik ti ajyiye tsoman bʼa snalan ja bʼa chabʼ chonabʼik jaw, bʼa jun yal sbʼalanil ja wits bʼa stiʼ asatexi. Ja yuj bʼobʼta tini aytik ja bʼa lugar bʼa ajyiye tsoman israʼelenyoʼiki›. Och jpensaraʼuk ja bʼa mero tekʼan ayoni tini ajyi ja Saúl soka David. Ti kotikon koʼ ja bʼa slomanil kʼinali sok jkʼutsutikon ja yal skʼabʼ jaʼ bʼa wanxa tupeli sok bʼutʼel toni. Ja bʼa jutsʼin jaw, jpensaraʼan jastal David wan stuljel ja joʼe yal bʼilitsʼ toni. June ja bʼa yal tonik jaw jani oj smil soka Goliat». Jastalni tuk, ja ulatanum it, jel cham yila ja bʼa wa xtax ja lugarik it jachni mero ja jastal wa xyala ja Biblia.

Ja yuj, mini ay rason bʼa oj jkʼultik dudar bʼa mi ekʼ ja loʼil it. Ja ixuk winik soka lugarik wa staʼa tiʼali ajyiyeniʼa. Chomajkil ja loʼil it tini chʼikan ja bʼa Yabʼal ja Dyos, sok ja Dyos «mi ni oj ecʼ ja jas yaluneja» (Tito 1:2; 2 Timoteo 3:16).