1, 2. ¿Jas oja kʼuluk bʼajtanto oja wiʼ jaʼ?

 JA BʼA joʼe jabʼil ekʼelxajani, mas ja jun miyon kristyanoʼik yiʼuneje jaʼ jastal testigo bʼa Jyoba. Jitsan snebʼawe ja smeranil ja yajni chʼineto, jastalni ja nebʼuman Timoteo (2 Tim. 3:​14, 15). Tuk cha snaʼawe sbʼaj ja Jyoba ja yajni niwanexa ma ja yajni awelexa. Bʼa jun tyempo, jun ixuk bʼa wa skʼulan estudiar ja Biblia soka testigoʼik bʼa Jyoba, yiʼaj jaʼ ja yajni ayxa yiʼoj 97 jabʼil.

² ¿Wana maʼ skʼulajel estudiar ja Biblia? ¿Ma Testigoʼe maʼ jawa nantat sok wane sjejelawi ja smeranili? Chikani jastal, bʼobʼta wana spensarajel oja wiʼ jaʼ. ¡Ja jaw jelni lek! Pe ay jun jasunuk tʼilan oja kʼuluk bʼajtanto oja wiʼ jaʼ: jani yajelyi jawa sakʼanil ja Jyoba. Ja bʼa artikulo it oj xchol jas wa stojolan ja yajelyi jawa sakʼanili. Cha ojni sta tiʼal jas yuj ja weʼn tʼilan mok xiwan bʼa oja wayi jawa sakʼanil ja Jyoba sok oja wiʼ jaʼ ta chapanxa aya.

¿JAS WA STOJOLAN YAJELYI JA JSAKʼANILTIK JA JYOBA?

3. Ala bʼa jujuntik kristyano bʼa yaweyi ja sakʼanile ja Dyos ja bʼa najate.

³ Ja bʼa Biblia, ja oj ya ja sakʼanil june wa stojolan pilan ajyel bʼa jun jasunuk sak, wa xkʼan alxuk, ja bʼa yaʼteltajel ja Dyosi. Ja Israel juni chonabʼ yaʼunejyi ja sakʼanil ja Jyoba. Pe jujuntik israʼelenyo yaʼunejeni ja sakʼanil bʼa jun modo jel chaʼanyabʼal. Jun sjejel, ja Jyoba stsaʼa ja Aarón bʼa oj kʼot olomal sacerdote. Ja yuj, ja bʼa stiʼ sat ja gorraʼali ayiʼoj jun placa wa xlijpi bʼa oro bʼa jani «ja senyaʼal bʼa yaʼunejxa ja sakʼanili» (Lev. 8:9). Ja nazareoʼiki cha yaʼunejeniyi ja  sakʼanil ja Jyoba bʼa jun modo jel chaʼanyabʼal. Pes ja yaljel nazareo ti jakel bʼa hebreo nazír, bʼa wa stojolan «pilan ay» ma «yaʼunej ja sakʼanili». Ja Ley bʼa Moisés wa xchiktes ke jani mero oj snoche ja jastik akʼubʼalkan kulani (Núm. 6:​2-8).

4. a) ¿Jas wa stojolan bʼa keʼntik yajelyi ja jsakʼaniltik ja Jyoba? b) ¿Jasa ti chʼikan ja mixa oj waj jkʼujoltik bʼa keʼntik? (Cha kʼela ja dibujo).

⁴ Bʼa keʼntik, yajel ja jsakʼaniltiki wa stojolan stsajel ochel nebʼuman bʼa Jesús sok yajel bʼajtan bʼej ja bʼa jsakʼaniltik ja jas wa skʼana ja Dyosi. ¿Sok jasa ti chʼikani? Ja Jesús yala: «Ta ay maʼ wa skʼana oj snochon, mokxa ajyuk sakʼan bʼa yeʼna» (Mat. 16:24). Ja yaljel bʼa griego ke sutxi «mokxa ajyuk sakʼan bʼa yeʼna» cha wani xbʼobʼ alxuk ke ayal miyuk bʼa yeʼna. Yajni ja weʼn xa wayi jawa sakʼanil ja Jyoba, tʼilani oja walyabʼ ke miyuk spetsanil ja jastik mi lek xyila (2 Cor. 5:​14, 15). Ja jaw, tini chʼikan yijnajel «ja jas wa skʼulan ja bʼakʼtelali», jun sjejel jastal ja koʼel mulal sok ixuk winik (Gál. 5:​19-21; 1 Cor. 6:18). ¿Jun maʼ ijkatsal? Ta waxa yajtay ja Jyoba sok akʼuʼunej ke ja jastik yaʼunej kujlajuk jani mas lek bʼa weʼna, mini jun ijkatsaluk (Sal. 119:97; Is. 48:​17, 18). Jun hermano sbʼiʼil Nicholas wa xyala: «Ojni bʼobʼa wil ja jastik yaʼunej kujlajuk ja Jyoba jastal jun yoj preso, ke mi xbʼobʼa kʼuluk ja jas waxa kʼana, ma ojni bʼobʼa wil jastal jun reja bʼa jun zoológico ke wa stalnaya bʼa mi oj skʼuxa ja chojiki».

5. a) ¿Jastal wa xyayi ja sakʼanil june ja Jyoba? b) ¿Jasa stukil ja yajel ja jsakʼaniltik sok ja yijel jaʼ? (Cha kʼela ja potoʼik).

⁵ ¿Jastal wa xyayi ja sakʼanil june ja Jyoba? Jani yajelyi jun orasyon bʼa wa skʼapayi kechantani yeʼn oj yayi stoyjel sok ja jas mas tʼilan ja bʼa sakʼanil jani skʼulajel ja jas wa skʼana ja Dyosi. Bʼa pilan yaljel, wani skʼapjelyi ja Jyoba ke tolabida oj syajtay sok spetsanil skʼujol, spetsanil ja  spensari, spetsanil ja yipi sok ja yeʼnteroʼili (Mar. 12:30). Yajni june wa xyayi ja sakʼanili mini maʼ wa x-iljiyuj; kechantani yeʼna soka Jyoba. Pe ja yijel jaʼi, wani xyila jitsan kristyano; bʼa wa xkʼot snaʼe ke ja weʼn awatayi jawa sakʼanil ja Jyoba. Ja kʼapjelal bʼa yajel jawa sakʼanili juni jasunuk jel chaʼanyabʼalil. Seguro ke wani xa kʼana oj wa kʼot smeranil, sok jani jaw ja jas wa skʼana bʼa weʼna ja Jyoba (Ecl. 5:​4, 5).

¿JASA OJ SNIKA BʼA YAJELYI JAWA SAKʼANIL JA JYOBA?

6. ¿Jasa wa xnikji june bʼa oj yayi ja sakʼanil ja Jyoba?

⁶ Ja jas oj snika bʼa yajelyi jawa sakʼanil ja Jyoba jani yuja waxa yajtay. Ja yajtanel jaw mini ekʼum bʼej ita, pes wani kʼiʼel yajni ja weʼn wana snebʼjel mas sbʼaja Jyoba sok yajni wan ‹ajyelawuj ja meran snajelil› sok ja «yabʼjel stojolil wa xyaʼa ja yip ja Dyosi» (Col. 1:9). Yajni waxa kʼulan estudiar ja Biblia, wani xa kʼuʼan ke 1) ja Jyoba sakʼani ay, 2) stsʼijbʼan ja Biblia soka yipi sok 3) ayiʼoj jun yorganisasyon sok wa xya makunuk bʼa skʼulajel ja jas wa skʼana.

7. ¿Jasa wa xmajlaxi bʼa june yajni oj yayi ja sakʼanil ja Jyoba?

⁷ Ta ay maʼ oj yayi ja sakʼanil ja Jyoba, wani xmajlaxi ke wa snaʼa ja bʼajtanik sjejelik bʼa Biblia, ke wan skʼuʼajel ja jastik yaʼunejkan kulan ja Dyos sok wan yaljel yabʼ ja tuk ja skʼuʼajel yiʼoji ja janekʼ wa xlajxiyuji (Mat. 28:​19, 20). Chomajkil, wani syajtay lek ja Jyoba, sok wa skʼana sok spetsanil skʼujol kechantani yeʼn oj yayi stoyjel. ¿Jach maʼ wa xbʼobʼ alxuk bʼa weʼna? Ta waxa yajtay ja Jyoba sok spetsanila kʼujol, mini oja pensaraʼuk oja wayi jawa sakʼanil sok yijel jaʼ kechanta bʼa lek  oj kanan soka maʼ wa xyawi estudio. Sok ta kerem akʼixato, mini oja kʼuluk kechanta bʼa lek oj yila jawa nantati ma yuja cha wanexa yijel jaʼ jawa wamigoʼiki.

8. ¿Jastal oj skoltaya ja yajel tsʼakatal bʼa oja wayi jawa sakʼanil ja Jyoba? (Salmo 116:​12-14).

⁸ Ta apensaran spetsanil ja jas skʼulunej ja Jyoba bʼa weʼna, ja yajel tsʼakatal ojni snika bʼa yajelyi jawa sakʼanili (kʼuman ja Salmo 116:​12-14). Ja Biblia wa xyala ke «spetsanil ja lekil majtanaliki sok yibʼanal ja lekil doniki» tini wa xjak bʼa Jyoba (Sant. 1:17). Ja majtanal mas jel chaʼanyabʼalil ke yaʼunejkitiki jani ja sakʼanil ja yunini, ja Jesús. Stsʼakatal ja tsamal majtanal jaw, ja weʼn ojni bʼobʼa wamigoʼuk ja Dyos sok ajyel sakʼan bʼa tolabida (1 Juan 4:​9, 10, 19). Jun modo mas lek bʼa yajelyi tsʼakatal ja yajtanel yiʼoj sok spetsanil ja jas skʼulunej bʼa weʼna, jani yajelyi jawa sakʼanili (Deut. 16:17; 2 Cor. 5:15). Jani jaw ja jas wa staʼa tiʼal ja libro Abʼan stsamalil jawa sakʼanili, ja bʼa sjejel 46 punto 4, bʼa cha ayiʼoj jun bideo bʼa oxe minuto bʼa wa sbʼiʼilan Ja jas oj bʼobʼ katikyi ja Dyosi.

¿CHAPANAXA MAʼ BʼA YAJEL JAWA SAKʼANIL SOK YIJEL JAʼ?

9. ¿Jas yuj mok maʼ yabʼ tʼenubʼal oj yayi ja sakʼanil ja Jyoba?

⁹ Bʼobʼta ja weʼn waxa wabʼ mito chapanuka bʼa yajel jawa sakʼanil sok yijel jaʼ. Bʼobʼta tʼilani oja tukbʼes mas jawa sakʼanil bʼa skʼuʼajel ja smandar ja Jyoba, ma waxa kʼana mas tyempo bʼa yajel tsatsbʼuk ja skʼuʼajela wiʼoji (Col. 2:​6, 7). Ajuluka kʼujol ke mi spetsaniluk ja estudianteʼik junxta lajan wa xkʼiye. Sok mini spetsaniluk ja keremtik akʼixuk wa xtakʼanbʼiye ja bʼa junxta sjabʼile. Ja yuj paklay ja jastal wala taxi sok jawa sakʼanili bʼa jun modo stojol, sok moka lajabʼaj soka tuki (Gál. 6:​4, 5).

10. ¿Jas oj bʼobʼa kʼuluk ta waxa wila mito chapanuka bʼa yajelyi jawa sakʼanil ja Jyoba sok yijel jaʼ? (Cha kʼela ja recuadro « Ta Testigoʼe jawa nantati»).

¹⁰ Ta waxa wila mito chapanuka bʼa yajelyi jawa sakʼanil ja Jyoba, moka wakan skʼujolajel bʼa stajel jawa kʼelsat jaw. Kʼanayi ja Jyoba a-skoltaya bʼa stukbʼesel ja jas wa skʼulanawuj palta (Filip. 2:13; 3:16). Ojni bʼobʼ ajyan seguro ke ja yeʼn oj smaklay jawa worasyoniki sok oj sjakʼawi (1 Juan 5:14).

¿JAS YUJ JUJUNTIK MI STSAʼAWE SKʼULAJEL?

11. ¿Jas oj skʼuluk ja Jyoba bʼa oj skoltayotik ajyel toj?

¹¹ Jujuntik kristyano chapanxa aye bʼa yajel ja sakʼanile sok yijel jaʼ, pe mini stsaʼawe skʼulajel. Bʼobʼta wa xiwye oj koʼuke bʼa jun chaʼan mulal sok oj kʼulajuke expulsar. Pe ja Biblia wa xyala ke ja Jyoba oj yayi ja yaʼtijumik spetsanil ja jas wa xmakuniyujile bʼa ‹oj ajyuke bʼa jun modo oj yaweyi stoyjel› ja yeʼn ‹sok jachuk oj yawe gustoʼaxuk bʼa spetsanil› (Col. 1:10). Ja yuj, ojni bʼobʼ ajyan seguro ke ja Jyoba oj yawi jawa wip wa xmakuni awuj bʼa skʼulajel ja bʼa toji. Pes jitsanxani jach skʼulunejyi (1 Cor. 10:13). Ja jaw juni rason yuja mi jel jitsanuk wa xwajye expulsado. Soka skoltanel ja Jyoba ojni bʼobʼ ajyansok toj.

12. ¿Jasa oj skoltayotik bʼa mi oj kokotik bʼa jun chaʼan mulal?

¹² Yuja mulanumotik, wani xkʼankʼunikujtik skʼulajel jastik mi lekuk (Sant. 1:14). Pe yajni x-aji ochan probar, mini tʼilanuk oj koʼan; ja jas oja kʼuluk maʼ miyuk ja bʼa wa sakʼanili tini wa xkan bʼa weʼna. Ama jujuntik kristyano wa xyalawe ke mini xbʼobʼ skom ja jastal wa xyabʼ aye, ja jaw mini meranuk. Ojni bʼobʼ jnebʼtik skomjel ja jastal wa xkabʼ ayotik sok ja jas wa xkʼulantiki. Ayni jitsan jastik oj  bʼobʼ skoltayotik: yajelyi orasyon ja Jyoba kada kʼakʼu, ajyelkujtik jun programa bʼa skʼulajel estudiar jach jtuchʼiltik, wajel ja bʼa reunionik sok xcholjel. Ta tikʼan wa xkʼulantik ja jastik jaw, ojni ajyuk kiptik bʼa oj katik kʼotuk ja jas jkʼapatikyi ja Jyoba ja yajni katikyi ja jsakʼaniltiki. Mok chʼay jkʼujoltik ke mi jtuchʼil aytik ja bʼa lucha it; tini ay jmojtik ja Jyoba (Gál. 5:16).

13. ¿Jasa lekil sjejel yaʼakankitik ja José?

¹³ Masni pasil oj kabʼtik ajyel toj soka Jyoba ta bʼajtanxa wa xpensarantik ja jas oj kʼuluktik ja yajni x-aji ochkotik probari. Ja bʼa Biblia wa xtaʼatik sjejelik bʼa jachni skʼulane, sok cha mulanumeni jastal keʼntik. La jpensaraʼuktik ja bʼa José. Ja xcheʼum ja Potifar tikʼanxta yala yabʼ oj waysok. Pe ja yeʼn wanxani snaʼa ja jas oj skʼuluki. Ja Biblia wa xcholo ke «ja yeʼn mini skʼana» sok yala yabʼ: «¿Jastal modo oj jkʼuluk jun jasunuk jel malo sok bʼa oj jleʼ jmul soka Dyosi?» (Gén. 39:​8-10). Chikani lek ke ja José wanxani snaʼa ja jas oj skʼuluk bʼajtanto oj ajuk och probar yuja xcheʼum ja Potifar. Ja yuj yajni eljul ja sjutsʼinili, pasilni yabʼ yaljel yabʼ ke miyuk.

14. ¿Jastal oj bʼobʼ jnebʼtik yaljel miyuk spetsanil ja jas wa xyilkʼujolan ja Jyoba?

¹⁴ ¿Jastal oj bʼobʼ jnochtik ja José sok puesto oj ajyukotik bʼa ajyel toj? Jani spensarajel man wego ja jas oj kʼuluktik ja yajni x-aji ochkotik probar. Tʼilani oj nebʼtik yaljel miyuk bʼa spetsanil ja jas wa xyilkʼujolan ja Jyoba, bʼa mini tʼun oj kʼotkotik tekʼan spensarajel ja bʼa jaw (Sal. 97:10; 119:165). Ja jaw ojni skoltayotik bʼa mi oj kokotik bʼa jun chaʼan mulal. Yajni x-aji ochkotik probar, ojxani jnatik jas oj kʼuluktik.

15. ¿Jastal oja jeʼ ja weʼn ke kʼotela june ja bʼa ‹matik kongana wa sleʼawe› ja Jyoba? (Hebreos 11:6).

¹⁵ Bʼobʼta ja weʼn waxa wabʼ ke ataʼata ja smeranil sok waxa kʼana oja waʼteltay ja Jyoba sok spetsanila kʼujol. Pe ¿ayto maʼ jas wa stimawa bʼa yajelyi jawa sakʼanil ja Jyoba sok yijel jaʼ? Pes ojni bʼobʼa kʼuluk jastalni skʼulan ja rey David sok spatjelyi skʼujol ja Jyoba: «Kala kajwal Dyos, paklayon lek sok naʼa sbʼaj ja jkʼujoli. Kʼela ja bʼa kojoli sok naʼa ja jpensarik bʼa wa xya cham jkʼujoli. Kʼela bʼa keʼn ta ay jun jasunuk bʼa mi lekuk, sok iʼajon och ja bʼa bʼej  wa x-ikʼwani ja bʼa sakʼanil bʼa tolabida» (Sal. 139:​23, 24). Yajni wana skʼujolajel bʼa stajel jawa kʼelsat bʼa yajelyi jawa sakʼanil sok yijel jaʼ, ja weʼn wanani sjejel ke kongana wana slejel ja Jyoba. Ja Biblia wa xyalakabʼtik ke wa xya koʼyi slekilal ja maʼ wa skʼulane ja jaw (kʼuman ja Hebreos 11:6).

MOKA WAKAN MOJXEL SOKA JYOBA

16, 17. ¿Jastal wa xyiʼajan ja Jyoba ja bʼa kongregasyon ja yuntikil ja Testigoʼik? (Juan 6:44).

¹⁶ Ja Jesús yala ke ja Jyoba yeʼnani ja maʼ wa xyiʼajan ja kristyanoʼik ja bʼa xchonabʼi (kʼuman ja Juan 6:44). ¡Jelni tsamal yabʼjel ja jaw! ¿Ayma bʼa apensaraʼunej jas wa stojolan bʼa weʼna? Ja Jyoba ayni jas lek wa xyila bʼa kada jujune ja kristyanoʼik wa xyiʼajan ja bʼa xchonabʼi. Bʼa yeʼna, kada yaʼtijumik ‹yeʼn sbʼaj bʼa jel chaʼanyabʼal›, ma «jun jasunuk yeʼn sbʼaj bʼa jel chaʼanyabʼal» (Deut. 7:6; nota). Sok tini chʼikana ja weʼni.

¹⁷ Keremtik akʼixuk, ta jawa nantat wan sjejelawi ja smeranili, bʼobʼta waxa wabʼ teya ja bʼa kongregasyon pe mi yuj yeʼn yiʼunejajan ja Jyoba, jani yuja wa xyiʼaja och jawa nantati. Pe kʼela ja jas wa xyala ja Biblia: «Mojxanik soka Dyosi sok jaxa yeʼni ojni mojxuka mokex» (Sant. 4:8; 1 Crón. 28:9). Ja jaw wa xkʼan yal ke ta weʼn bʼajtan wala mojxi soka yeʼn, anto ja yeʼn ojni mojxuka mok. Ja Jyoba mini kechan wa xyilawa ke kʼotela parte bʼa jun grupo. Spetsanil ja matik teye ja bʼa kongregasyoni tini aye yujni ja Jyoba yeʼn yiʼajan kada jujune. Ja jaw tini chʼikan ja yuntikil ja matik Testigoʼe. Yajni june wa skʼulan ja jas bʼajtan oj skʼuluki sok wa xmojxi soka Jyoba, ja yeʼn yeʼnxani wa skʼulan ja jas mas wa xkʼanxi, jastalni wa xyala ja Santiago 4:8 (cha kʼela sbʼaja it ja jas wa xyala ja 2 Tesalonicenses 2:13).

18. ¿Jasa oj kiltik ja bʼa artikulo ti jakumi? (Salmo 40:8).

¹⁸ Yajni ja Jesús yiʼaj jaʼ, gustoxta sjeʼa sbʼaj ja bʼa stiʼ sat ja sTati bʼa skʼulajel spetsanil ja jas oj kʼanjukyiʼi (kʼuman ja Salmo 40:8; Heb. 10:7). Yajni ja weʼn xa wayi jawa sakʼanil ja Jyoba sok xa wiʼaj jaʼ, jani wana snochjel ja smodo ja Jesús. Ja bʼa artikulo ti jakumi oj skoltaya bʼa mi oja wakan yaʼteltajel toj lek ja Jyoba tsaʼan yajni awiʼajta jaʼi.