Paul: ¡Jelni gusto aytikon! Jaʼa noviembre bʼa 1985 sok wantikon skʼulajel biajar sbʼajtanil ekʼele ja bʼa país jekubʼalotikon jastal misioneroʼik: ja Liberia (África Occidental). Ja abyoni ti kʼot bʼajtan bʼa Senegal. Ja Anne yala: «Bʼa tʼusan mi junuk oraʼuk oj kʼotkotik ja bʼa Liberia». Anto ekʼ jun anunsyo: «Ja pasajeroʼik bʼa ti wajume bʼa Liberia tʼilani oj koʼukekan ja bʼa abyoni. Ajyel jun tiroʼanel ja bʼa chonabʼi sok mini oj bʼobʼ koʼuk ja abyoni». Lajune kʼakʼu ti kantikonsok jujuntik misioneroʼik ja bʼa Senegal. Ja notisyaʼik bʼa Liberia wa staʼa tiʼal bʼa niwak karroʼik wane skuchjel ja chamwiniki sok wa xyala ke mok maʼ eluk ja bʼa snaji sok ta ay maʼ mi skʼuʼan ojni tujkʼajuk.

Anne: Mini jel xkiʼajtikon gusto skʼulajel ekʼ biajar. Asta man yal jchʼinil wa xnaji jbʼaj jastal «ja Anne jel xiwi». Asta jela xiwyon yajni wa x-ekʼ jkʼuts ja calle. Pe wantoni xkʼanatikon oj wajtikon ja bʼa Liberia.

Paul: Ja Anne sok ja keʼn ti pojkitikon bʼa lado oeste ja bʼa Inglaterra, bʼa kechanta 8 kilometro ja snajtil kiʼoj jbʼajtikoni. Kʼe jtultikonyi ja aʼtel bʼa precursor ja yajni eltikonkan ja bʼa secundaria. Jchawaniltikon wani xkʼanatikon yajel ajyuk ja jkʼelsatikon aʼtel bʼa tyempo tsʼikan. Ja jnantati sok ja snan ja Anne jelni stsatsankʼujolanotikon sok skoltayotikon. Yajni ayxa kiʼoj 19 jabʼil lokjiyon bʼa Betel. Sok kʼe aʼtijukonsok ja Anne ja yajni nupanitikon, ja bʼa 1982.

Anne: Jelni xkʼanatikon ajyel bʼa Betel. Pe tolanibida jkʼanatikon ti oj aʼtijukotikon ja bʼa wa xkʼanxi mas koltanel. Sok aʼtel lajan soka matik jitsanxa tyempo aye jastal misionero ja bʼa Betel ya kʼiʼuk bʼa keʼna ja kʼankʼunel jaw. Bʼa oxe jabʼil, katikonyi orasyon sbʼaja tema it kada akual. Ja yuj jelni ya gustoʼaxukotikon yajni ja bʼa 1985 lokjitikon bʼa oj wajkotikon ja bʼa clase 79 bʼa Galaad. Ti jekjitikon bʼa Liberia, bʼa África Occidental.

Paul: Tsaʼan kʼotikon ja bʼa bʼajtan abyon wa x-eli bʼa ajitayi permiso oj bʼobʼ koʼuk ja bʼa Liberia. Jelni tsats ja jas wan ekʼeli sok me x-ajiyile permiso bʼa ojxa eluke. Yajni wa xyaʼa jun yal ruidoʼi jelni x-och  xiwuke ja matik teye ja bʼa mercadoʼi. Bʼa oj ajyukotikon laman, bʼa kada akual wani xkʼumantikon xetʼanik ja bʼa Salmoʼik. Ama jachuk, jelni xkiʼajtikon gusto ja kasignasyontikoni. Ja Anne wajni misionera, jaxa keʼn ajyiyon bʼa Betel sok aʼtijiyon soka hermano John Charuk. a Ja experiensya yiʼoji soka jastik wa snaʼa sbʼaja jastal wa xtaxye ja hermanoʼiki jelni xchapawon.

Anne: ¿Jas yuj jel wego kʼajyitikon ja bʼa Liberia? Jani yuja hermanoʼik jumasaʼ. Jelni xyajtaniye, jaman skʼujole sok toj aye. Wegoxta kʼe kʼajyukotikonsoke. Kʼotyeni jastal jpamilyatikon. Ja rasonik yaʼawekitikon jelni stsatsankʼujolanotikon sok ja bʼa xcholjeli lajansok mini oj kʼulaxuk ajyi. ¡Ja besinoʼik jumasaʼ jelni xtajkiye ta mi la albʼi! Ja kristyanoʼiki kʼajyelni wa xloʼilaniye sbʼaja Biblia ja bʼa calleʼiki. Jelni pasil waj xchʼikjel jbʼajtikon ja bʼa sloʼileʼi. Jitsan ja bʼa matik katikonyi estudioʼik bʼa Biblia bʼa wokolxani wa xkabʼtikon lajxelkujtikon skʼulajel bʼa yibʼanal. ¡Jelni tsamal wajkujtikon!

Paul: Bʼa chane jabʼil, ajyi lamanil. Pe ja bʼa 1989 ajyi jun guerra sok chʼakni tukbʼuk. Ja 2 bʼa julio bʼa 1990, ja kʼoka abʼaliki ochye ja bʼa lugar mojan bʼay ja Betel. Bʼa junuk oxe ixaw mini maʼ kʼot jtatikon kʼumajel, mini ja jpamilyatikon sok mini ja bʼa mero yechalil wa xkʼelxi ja kaʼteltiki. Chikanxta bʼaʼa jelni ja spekʼjel chikʼi, ja meyuk ja waʼelali sok jitsan ixuke wani xkʼulajiye biolar. Ja wokoliki albʼi 14 jabʼil sok jelni jomkan ja paisi.

Anne: Ajyi tiroʼanel sok smila sbʼaje bʼa tuktukil kʼoleʼik. Ajyi soldadoʼik ja bʼa calleʼik bʼa jel armado aye sok jel tuk skʼutunej sbʼaje bʼa wa x-ochye ja bʼa naʼitsiki sok wa xyiʼaje ja jastik ayi. Jujuntik bʼa yeʼnle wa xyalawe ke ja wa smilawe ja kristyanoʼik jachni jastal «smiljel gayinaʼik». Ja skuerpoʼe ja kristyanoʼik ti wa xyaʼawe cholan ja bʼa karreteraʼik bʼa jachuk mi oj ekʼuke ja kristyanoʼik bʼa mojani yiʼoj ja Naʼits Betel. Jujuntik tojik Testigoʼik miljiyeni bʼa tini chʼikan chawane misioneroʼik.

Jitsan Testigoʼik xiwela sbʼaj ya ajyuk ja sakʼanile bʼa snakʼjel ja tuk kʼoleʼik bʼa ikʼubʼal spatike sok wane miljel. Jujuntik misioneroʼik sok betelitaʼik jachni junxta skʼulane. Ja bʼa Betel, tini waytikon ja bʼa sbʼajtanil piso yiʼoji soka jitsan Testigoʼik bʼa refugiado aye, sok jaxa tuk tini ajyiye bʼa xchabʼil piso. Ja Paul sok ja keʼn ajyitikon lajan bʼa kuarto sok jun pamilya bʼa aye jukwane.

Paul: Kada kʼakʼu, ja soldadoʼiki wa sleʼawe modo bʼa oj ochuke bʼa oj yile ta mi ay maʼ wantikon  snakʼjel. Jtsaʼatikon chanwane hermanoʼik bʼa oj talnanuke: chawane bʼa yeʼnle ti wa xkanye bʼa jun bentana sok jaxa chawaneʼi ti wa xwajye bʼa portón. Ta ja chawane hermanoʼik teye ja bʼa portoni sjacha ja skʼabʼeʼi bʼa stiʼ sate, wani xchiktes ke nake lek ay. Pe ta yawe kʼeʼuk ja skʼabʼe bʼa spatike, ja jaw wani stojolan ke ja soldadoʼik jelni kʼakʼ aye, ja yuj ja chawane maʼ wane kʼelwanel ja bʼa bentana wegoxtani oj eluke bʼa oj waj snakʼe ja hermanoʼiki.

Anne: Yajni ekʼta jitsan semana, ja hermanoʼiki mini bʼobʼyujile stimjel jun kʼole kristyanoʼik jel tajkel aye bʼa ochye ja bʼa Beteli. Ja keʼn sok jun hermana ti jlutu jbʼajtikon bʼa jun baño bʼa ayiʼoj jun armario bʼa wa xbʼobʼ jnakʼ jbʼajtik. Sok jaxa hermanaʼi tini och tiw bʼa oj snakʼ sbʼaj. Snochonejonekʼen ja bʼa eskalera soldadoʼik bʼa armado aye sok ametralladoraʼik. Tajkelxta aye, kʼe skʼojtsuke ja puerta sok ja Paul yala yabʼye: «Majlayik jutsʼin, ja jcheʼumi tey bʼa yoj baño». Pe kaʼani jun ruido yajni ka och yajkʼachil ekʼele ja smakbʼal ja armario sok albʼiyoni tʼusan bʼa yajel ochkan ja jastik yiʼoji. Ja yuj kʼe kʼitkʼunikon yuja xiweli. Mixani xbʼobʼ jam ja puerta pes yujni oj ya sbʼaje kuenta. Ja yuj kayi jun orasyon chʼabʼan ja Jyoba sok jpatayi skʼujol ke a-skoltayon. Tsaʼan jama ja puerta, sok mini jnaʼa jastal jkʼulan, pe tsamalxta jkʼulane saludar. June bʼa yeʼnle sjutbʼinon sok ti waj kokon man bʼay ja armario, sjama sok chʼak soktalaʼuk ja jastik yiʼoji. Chamtoni yabʼi, pe mini jas taʼa, tixa waj soka smojiki bʼa pilan kuartoʼik bʼa oj waj skʼele sok ja bʼa yibʼ naʼitsiki. Pe yajkʼachil ekʼele mini jas taʼawe.

Paul: Bʼa jitsan ixawik, mini jel ajyi jwaʼeltikon. Pe ja waʼelal bʼa Dyos jani ja jas skoltayotikoni. Ja bʼa tyempo jaw, ja spaklajel ja teksto bʼa saʼan sakbʼel jaʼitani waj jastal «jdesayunotikon» ja bʼa Betel, sok jelni kaʼatikon tsʼakatal yuja janekʼto wa skʼujolane bʼa yajelkitikon.

Lek chʼak ja jwaʼeltikoni sok ja kaʼaltikoni, tʼilani oj katikonkan ajyi ja Naʼits Betel, jaxa matik ti nakʼan aye tiwi seguro ojni miljuke. Ay ekʼele ja Jyoba wa xyaʼakitikon ja jastik wa xmakunikujtikon bʼa jun modo mi wa xmajlaytikon. Ja yeʼn yaʼakitikon ja jastik wa xmakunikujtikon sok skoltayotikon bʼa mi jel oj xiwkotikon.

Yajni mas jel wan jomel ja jastik wan ekʼel ja bʼa yoj paisi, masni wan ijlabʼanel ja ijlabʼ bʼa smeranili. Ja hermanoʼiki tikʼanxtani wane elel ja bʼa snaje bʼa slejel skoltajele, pe mini xchʼayujile ja skʼuʼajel yiʼoje sok ja ajyel lamani. Jujuntik wa xyalawe ke ja guerra jaw waneni «chapjel ja bʼa niwan wokoli». Ja bʼa kongregasyonik, jitsan ansyanoʼik sok hermanoʼik, skʼulane ja janekʼ bʼobʼyujile bʼa skoltajel ja tuki. Ja hermanoʼik sok ja hermanaʼik bʼa refugiado aye ajyiyeni tsoman, xcholowe bʼa yajkʼachil territorioʼik sok yawe makunuk ja jas taʼawe ja bʼa yaxkʼuli bʼa skʼulajel «Naʼitsik bʼa Tsomjelal» sok ti skʼulane tiw ja reunioniki. Ja reunioniki kʼotelni jastal jun lugar bʼa koltanel yuja chamkʼujoli, jaxa xcholjeli koltaji ja hermanoʼik bʼa oj kuchyujile. Yajni wantikon skʼepjel ekʼ ja waʼelal, ja kʼuʼal sok tuk artikuloʼik, jitsan ja bʼa hermanoʼik wani skʼanawe yal morralik bʼa xcholjel ke yuj  kʼuʼal, ja jaw jelni stsatsankʼujolanotikon. Yuja jel triste ay ja kristyanoʼik sok mixa snaʼa jas oj skʼuluke yuja guerra, jelni xyiʼaje gusto smaklajel ja lekil rasoniki. Jelni cham xyabʼye yuja jel gusto aye sok yuja yajalkʼujol wa sjeʼa sbʼaje ja Testigoʼiki. Ja yeʼnleʼi waneni ijlabʼanel ja bʼa yoj kʼikʼinali (Mat. 5:​14-16). Stsʼakatal yuja gustoʼil ajyiyujile ja Testigoʼik, jujuntik ja bʼa kʼakʼal soldadoʼik kʼotye hermanoʼik.

Paul: Tʼilan katikonkan jitsan ekʼele ja paisi: bʼa oxe ekʼele kechantani bʼa jun tyempo waji sok bʼa chabʼ ekʼele waj bʼa jun jabʼil. Jun misionera jelni tsamal xcholo ja bʼa jastal ay wa xkabʼtikon yajni yala: «Ja bʼa Galaad jejikitikon ke tʼilan oj kʼuluktikon sok spetsanil jkʼujoltikon jun asignasyon, sok jachni jkʼulantikon. Ja yuj, jelni yaj kabʼtikon yajelkan ja hermanoʼik ja bʼa ekʼeleʼik it jel wokoli». Pe jelni gusto ajyitikon yuja bʼobʼ jkoltaytikon ja hermanoʼik bʼa Liberia masan ja bʼa paisik mojan yiʼoji.

Anne: Ja bʼa Mayo bʼa 1996, chanwane bʼa keʼntikon eltikon ja bʼa Naʼits Betel bʼa jun karro bʼutʼel juʼunuk bʼa jel chaʼanyabʼal. Tʼilani jkʼulantikon biajar 16 kilometroʼik bʼa yijel och bʼa jun lugar mas seguro ja bʼa yoj chonabʼi. Ja bʼa jutsʼin jaw yixtalane ja lugari. Ja kʼakʼal soldadoʼiki tujkʼaniye bʼa nalanchaʼan, yawe kʼotkotikon tekʼan, oxwane bʼa keʼntikon yawe elkotikon ja bʼa karro sok yiʼaje ele bʼa tito ay bʼa yoj karro ja Paul. Mini xnaʼa jas oj kʼultikon. Junta chʼaykʼujol, ja Paul sjeʼa sbʼaj wan bʼejyel ja bʼa yoj nole kristyanoʼik bʼa wan elelkon chikʼ ja bʼa yolomi. Jpensaraʼantikon ke stujkʼaneta, pe tsaʼan kaʼa jbʼajtikon kuenta ke lek jachukuki, mixani oj bʼejyuk. Tsaʼan jnaʼatikon ke june ja bʼa soldadoʼiki smakʼa yajni ya eluk ja bʼa karro, ja yuj kechantani yajbʼi.

Kilatikon ke ja bʼa mojan bʼaytikoni tey jun karro bʼa soldado bʼutʼel kristyanoʼik bʼa jel wane xiwel, sok bʼobʼto kʼekotikon lokan. Ja choperi wegoxta kʼe ya ajnuk bʼa tʼusan mi la eltikon kani. Kaltikonyabʼ ke aya kʼot tekʼan, pe yuja jel wan xiweli mini yabʼyotikon. Ama jachuk, mini jsijpantikon ja bʼa jyamunejtikoni. Xiwelxta kʼotikon sok wantikonxta kʼitkʼunel.

Paul: Kuxtani ay sok chʼiʼel ay ja jkʼutikon jlapunejtikoni. Jkʼela jbʼajtikon sok jelni cham kabʼtikon yuja sakʼanotikonto. Ti kantikon wayel bʼa jaman kʼinal mojan bʼa jun helicóptero bʼa jel tujkʼubʼal sok yajni el ja kʼakʼu yiʼajotikon man bʼa Sierra Leona. Jelni xkaʼatikon tsʼakatal yuja sakʼanotikonto, pe masni cham jkʼujoltikon sbʼaja hermanoʼiki.

Anne: Kʼotikon ja bʼa Betel bʼa Freetown, ja bʼa Sierra Leona, jun lugar seguro bʼa jel lek talnajitikon. Pe kʼe juljkʼujol ja jastik ekʼel jbʼajtikoni. Snajtil kʼakʼu kʼelan jakanxta wala ajyiyon sok wanon xiwel, sok yibʼanal ja jas sjoybʼunejoni lajansok mini meranuk. Sok ja bʼa akwali wanoni xiwel ja wala kʼeyoni, sok wa xpensaran ayni jas mi lekuk oj ekʼuk. Wani la wokolaniyon bʼa yijel ikʼ. Ja Paul wa stelawon sok wa xyayi orasyon yuj keʼna. Sok wa stsʼebʼantaytikon tsʼebʼojik man yajni wa xkabʼ wala lamxiyon. Jpensaraʼan ke wanxa xkʼan kʼe jlokaʼil sok mixa oj bʼobʼ ajyukon misioneraʼil.

Mini oj chʼay jkʼujol ja jas ekʼ tsaʼani. Ja junxta semana jaw ajikitikon chabʼ rebistaʼik. Ja juni jaʼa ¡Despertad! bʼa 8 bʼa junio bʼa 1996. Ayiʼoj jun artikulo bʼa wa sbʼiʼilan «Qué hacer ante los ataques de pánico», anto kabʼ stojol ja jas wan ekʼel jbʼaji. Ja pilan rebista jaʼa La Atalaya bʼa 15 bʼa mayo bʼa 1996, bʼa ayiʼoj jun artikulo bʼa wa xyoloman «¿De dónde proviene su fuerza?». Ayiʼoj jun poto bʼa jun pejpen bʼa yajbʼel xa ay ja swechʼi sok wa xcholo ke, jastalni jun pejpen wanto xbʼobʼ jujpuk sok wa xbʼobʼ waʼuk ama yajbʼelxa ay ja swechʼiki, soka yip ja Jyoba ja keʼntiki ojtoni bʼobʼ jkoltaytik ja tuk ama yajbʼelxa ay ja bʼa jastal wa xkabʼ aytiki. Ja jastik it bʼa Jyoba julni ja bʼa mero styempoʼili sok yaki ja kip wa xmakunikuji (Mat. 24:45). Jun jasunuk bʼa cha skoltayon jani spaklajel mas sbʼaja temaʼi sok stsomjel artikuloʼik bʼa oj slajtik bʼa jun karpeta. Yajni ekʼ ja tyempo masni lamxi ja estres kiʼoji.

Paul: Bʼa kada ekʼele yajni wala kumxitikon ja bʼa Liberia jelni la gustoʼaxitikon. Bʼa xchʼakulabʼil ja bʼa 2004, ayxani tʼusan mi junuk 20 jabʼil ja teytikon ja bʼa kasignasyontikoni. Chʼaktani ja guerra sok wanxani chapxel bʼa oj cha tojbʼuk ja Naʼits Betel. Pe junta chʼaykʼujol ajikitikon jun pilan asignasyon.

Jelni wokol waj bʼa keʼntikon. Jelni tsoman ajyitikon soka hermanoʼiki sok mini xkʼanatikon oj katikonkani. Kaʼunejtikonxakan jpamilyatikon bʼa wajel  ja bʼa Galaad, sok kilunejtikon jastal ja Jyoba yaʼunej koʼ jlekilaltikon yuja jawi. Ja yuj kʼajyitikon ja bʼa jas tukbʼi sok wajtikon ja bʼa Ghana.

Anne: Jelni okʼtikon yajni katikonkan ja Liberia. Pe jelni cham kabʼtikon ja jas yala ja Frank, jun hermano ayxa skʼujol sok jel bibo. Ja yeʼn yalakabʼtikon: «Tʼilani oj chʼayuka kʼujolex bʼa keʼntikon». Sok cha yala: «Wani xnaʼatikon ke mi oj chʼayuka kʼujolex bʼa keʼntikon. Pe tʼilani ja oj wajuka kʼujolex ja bʼa yajkʼachil asignasyon awiʼojexi. Yeʼnani wa xyaʼa ja Jyoba, ja yuj awajuka kʼujolex ja hermanoʼik sok ja hermanaʼik teye tiwi». Ja yaljelik it yaʼa kiptikon bʼa oj kʼe ajyukotikon bʼa jun lugar bʼa jel tʼusan ja maʼ wa snaʼa jbʼajtikoni sok bʼa nake yajkʼachil bʼa keʼntikon.

Paul: Ja smeranili wegoxtani kʼe jkʼantikon ja hermanoʼik jumasaʼ bʼa Ghana. Jelni jitsan ja Testigoʼik ja bʼa país jaw. Ja hermanoʼik sjeʼawekitikon jitsan jastik junuk bʼa yaʼa kiptikon. Pe yajni ekʼta 13 jabʼil ja teytikon ja bʼa Ghana, ajikitikon pilan jasunuk bʼa mi wa xmajlaytikon. Kʼanjikitikon ke oj wajkotikon bʼa Kenia, ja bʼa Naʼits Betel bʼa África Oriental. Ama jelni xnaʼatikonkan ja hermanoʼik ja bʼa asignasyonik ajyelkujtikoni, wegoxta kʼe kamigoʼuk jbʼajtikon soka hermanoʼik bʼa Kenia. Man ja bʼa jtyempotik titoni aytikon ja bʼa niwan territorio it bʼa jel xkʼanxi koltanel.

Anne: Ja bʼa jabʼilik ekʼeljani, ay ekʼeleʼik jelni wokol wajelkuj sok jel xiwelon. Pes ja bʼa ekʼele jel xiwela sbʼaji ma wa xyaʼa estrés ojni bʼobʼ ya maloʼaxukotik, oj xiwkotik sok oj ya el jganatik. Ja Jyoba mini oj skʼuluk jun milagro bʼa oj skoltayotik ja bʼa jaw. Bʼa kada ekʼele wa xkabʼ ay tujkʼanel, wani xyajbʼi ja bʼa jlukumi sok wa xpoʼotsbʼi ja bʼa jkʼabʼi. Pe jnebʼunej bʼa oj leʼ jkoltajel bʼa Jyoba, ke bʼa jitsan ekʼele jani wa xya makunuk ja hermanoʼiki. Cha kilunej ke ta wala ajyitik latsan ja bʼa jastik bʼa Dyos, ja Jyoba wa skoltayotik bʼa ti oj ajyukotik ja bʼa kasignasyontiki.

Paul: Ay ekʼele wa xjobʼjikitikon: «¿Waxa wiʼajex gusto ja lugar bʼa wanex koltaneli?». Ja paisiki jelni tsamal wa xbʼobʼ ilxuk, pe cha wani xbʼobʼ jomuk sok jel xiwela sbʼaj wa xbʼobʼ kʼotuk. Anto, ¿jasa mas wa xkiʼajtik gusto? Jani ja kermanotik bʼa kʼotele jastal jpamilyatik. Ama tuktukil ja jastal akʼubʼal kʼikotik sok ja jkulturatiki, pe kibʼanaltik junxtani ja jastal wa xpensaraʼantik jastalni wa spensaraʼan ja Jyoba. Jpensaraʼantikon ke ojni bʼobʼ jtsatsankʼujoluktikon, pe ja smeranili yeʼnleni ja maʼ stsatsankʼujolanotikoni.

Kada ekʼele wala wajtikon bʼa jun país, wani xkilatikon kʼotel jastal jun milagro: ja hermanoʼiki. Yajni teyotik bʼa jun kongregasyon, ojni ajyukujtik jun jpamilyatik sok jun jnajtik. Wani xkʼuʼantikon lek, ke ta mi xkaʼatikonkan slejel ja skoltanel ja Jyoba, ja yeʼn oj yakitikon ja ipal wa xmakunikujtikoni (Filip. 4:13).