JA KʼIN jelni tʼilan waj ja bʼa skulturaʼe ja poko Israel. Ja bʼa Biblia wa staʼa tiʼal jitsan ekʼele bʼa kristyanoʼik bʼa yawe makunuk jun yamkʼabʼal bʼa kʼin ma tsʼebʼaniye. Chomajkil, junuk 10% ja jas tsʼijbʼunubʼal bʼa Biblia kʼotel kʼin. Jun sjejel, ja libroʼik bʼa Salmos, ja El Cantar de los Cantares sok ja Lamentaciones tsʼijbʼaji bʼa oj tsʼebʼantaxuk. Ja libro Music in Biblical Life (La música en la vida bíblica) wa xyala ke ja Biblia «wa sjeʼa jaman lek ke ja israʼelenyoʼik jel xyawe makunuk ja kʼin ja bʼa sakʼanile».

Ja kʼin ja bʼa sakʼanile. Ja israʼelenyoʼik yawe makunuk ja kʼin bʼa xchiktesel jastal wa xtaxye (Is. 30:29). Ja ixuke gustoxta wa stsʼebʼaniye, wa xchaniye sok wa xyawe okʼuk pandereta ja yajni ay maʼ wa xyawe och rey, yajni ja soldadoʼik wa skʼulane ganar jun tiroʼanel ma wa skʼulane tuk kʼinik (Juec. 11:34; 1 Sam. 18:​6, 7; 1 Rey 1:​39, 40). Bʼa oj xchiktese ja jastal triste aye ja yajni ay maʼ wa xchami, ja israʼelenyoʼik wa stsʼebʼantaye tsʼebʼojik (2 Crón. 35:25). Jastalni wa xyala jun juʼun, chikani lek ke «ja israʼelenyoʼik kʼotni jun chonabʼ bʼa jel xyiʼaje gusto ja kʼini» (Cyclopedia, bʼa McClintock sok Strong).

Ja jastal kʼotel ja kʼin ja bʼa snaj jun rey. Ja reyik bʼa israel jel yiʼaje gusto ja kʼini. Ja rey Saúl stsaʼa ja David bʼa oj ya okʼyi ja arpa (1 Sam. 16:​18, 23). Yajni ja David och rey, skʼulan yamkʼabʼalik bʼa kʼin, stojbʼes tsamal kʼinik sok xchapa jun tsome kʼinanum bʼa mas tsaʼan makuni bʼa yajel okʼuk kʼinik ja bʼa stemplo ja Jyoba (2 Crón. 7:6; Amós 6:5). Sok ja bʼa spalasyo ja rey Salomón ajyiye ixuke sok winike bʼa tsʼebʼaniye (Ecl. 2:8).

Ja kʼin ja bʼa stoyjel ja Jyoba. Ja bʼa templo bʼa Jerusalén ajyi 4,000 kʼinanum bʼa jel snaʼawe, bʼa yawe okʼuk ja cimbaloʼik, ja arpaʼik, ja trompetaʼik sok tuk yamkʼabʼalik bʼa kʼin (1 Crón. 23:5; 2 Crón. 5:12). Pe mini kechan yeʼnle yawe makunuk ja kʼin bʼa stoyjel ja Jyoba. Jitsan israʼelenyoʼik wa stsʼebʼaniye yajni wajume bʼa Jerusalén ja bʼa kʼinik bʼa stoyjel ja Jyoba (Sal. 120-134). Sok jastalni wa xyala jujuntik ja jas stsʼijbʼuneje ja judíoʼik, ja israʼelenyoʼik stsʼebʼantaye ja Hallel a ja bʼa cena bʼa Pascua.

Ja bʼa jtyempotiki, ja kʼini jeltoni tʼilan ja bʼa chonabʼil ja Dyosi (Sant. 5:13). Wala tsʼebʼanitik bʼa stoyjel ja Jyoba (Efes. 5:19). Ja kʼiniki wa xya ajyukotik tsoman soka hermanoʼik sok wa xyaʼa kiptik bʼa oj kuchkujtik ja wokoliki (Hech. 16:25; Col. 3:16). Jelni tsamal bʼa wa skoltayotik sjejel ja skʼuʼajel kiʼojtik bʼa Jyoba sok ja bʼa janekʼto wa xyajtaytiki.