Mini xbʼobʼ jpensaraʼuktik ke yuja 70 nebʼumanik mi ti ajyiye soka Jesús ja yajni ya kujlajuk ja Cena ja Kajwaltik, sjipawekani ma mixa lek x-iljiye. Ja ekʼele jaw, ja Jesús kechantani ti wa skʼana oj ajyuk soka sjekabʼanumiki.

Tanto ja bʼa 12 sok ja bʼa 70 lekni iljiye yuja Jesús. Ja bʼajtan stsaʼa bʼa yibʼanal ja snebʼumaniki waj 12 winike sok ya sbʼiʼiluk jekabʼanumik (Luc. 6:​12-16). Tini ajyi bʼa Galilea yajni «stsomo ja 12 jekabʼanumiki» sok «sjeka bʼa oj xchole ja sGobyerno ja Dyosi sok bʼa stojbʼesel ja matik malo ayi» (Luc. 9:​1-6). Tsaʼan, mas ja bʼa sur bʼa Judea, «stsaʼa pilan 70 snebʼumanik sok sjektalan chatike» (Luc. 9:51; 10:1). Ja yuj, ja bʼa tuktukil lugar wa xcholxi ja srasoni ajyini nebʼumanik.

Yajni ja judíoʼik wa x-ochye snochumanik ja Jesús wani skʼintaye ja Pascua bʼa kada jabʼil, seguro wani skʼulane soka spamilyaʼe (Éx. 12:​6-11, 17-20). Tʼusan bʼajtanto oj chamuk, ja Jesús waj man Jerusalén soka sjekabʼanumiki. Pe mini skʼanayi yibʼanal ja sjekabʼanumik bʼa Judea, bʼa Galilea sok ja bʼa Perea bʼa oj skʼintaye ja Pascua lajan soka yeʼni. Lajansok kechantani wa skʼana oj ajyuk soka sjekabʼanumik ja bʼa ekʼele jawi. Ja yuj, yala yabʼye: «Mixa xkila ora oj kabʼa mokex ja Pascua it bʼajtantoyuj oj kʼeʼuk ja jwokoli» (Luc. 22:15).

Pe ¿jas yuj wa skʼana stuchʼil oj ajyuk soka yeʼnleʼi? Ayni jun rason. Pes ojxtani chamuk jastal «ja xChej ja Dyos ja maʼ wa xya eluk ja mulal ja bʼa luʼumkʼinali» (Juan 1:29). Tini oj chamuk bʼa Jerusalén, bʼa jitsanxa tyempo ti wa skʼapaweyi majtanalik ja Dyosi. Ja xchamelal ja Jesús ojni lajxukyuj jun libreʼil bʼa masto niwan ke yuja jas lajxiyujile ja israʼelenyoʼik yajni yabʼye ja sbʼakʼtel ja cheji ja bʼa akwal elye ja bʼa Egipto (1 Cor. 5:​7, 8). Stsʼakatal yuja majtanal yaʼa ja Jesús, ja 12 jekabʼanumi ojni kʼotuke parte ja bʼa skujlayubʼil ja kongregasyon bʼa snochumanik Kristo (Efes. 2:​20-22). Jelni cham yabʼjel ke ja sakal chonabʼ bʼa Jerusalén «ayiʼoj 12 ton ja skujlayubʼili» sok ja bʼa tonik jaw tini tsʼijbʼunubʼal «ja 12 sbʼiʼile ja 12 sjekabʼanumik ja Cheji» (Apoc. 21:​10-14). Ja tojik jekabʼanumik, ojni ajyukyujile jun cholal jel tʼilan bʼa oj kʼot smeranil ja jas wa skʼana ja Dyosi. Ja yuj, ayni stojol ke ja Jesús kechanta wa skʼana ti oj ajyuk soka yeʼnleʼi bʼa skʼintajel ja tsaʼanxta Pascua sok tsaʼan yajni ya kujlajuk ja Cena ja Kajwaltiki.

Ja 70 sok ja tuk nebʼumanik mini ti ajyiye soka Jesús ja bʼa ekʼele jaw. Pe yibʼanal ja nebʼuman bʼa toj ajyiye ojni yawe el slekilal ja Cena ja Kajwaltiki. ¿Jas yuj? Pes yajni x-ekʼ ja tyempo, spetsanil ja matik oj tsajuke oj wajuke bʼa satkʼinal, ojni kʼotuke parte bʼa jun trato bʼa jun gobyerno, bʼa staʼa tiʼal ja Jesús soka sjekabʼanumik ja bʼa akwal jawi (Luc. 22:​29, 30).