Skʼanjel snajel ja jas oj ekʼuki
¿Ay maʼ ajobʼunej abʼaj jastal maʼ oj ajyuk jawa sakʼanil soka wa pamilya? ¿Oj maʼ ajyuk jitsan jastik abʼajex sok jel oj yajtajananik, ma mi oj kisjanik sok jel ajulabʼajex? ¿Oj maʼ ajyanik sakʼan jitsan tyempo, ma mito ayuk akʼujolex oj chamanik? Man najate ja ixuk winik wani xyaʼa sbʼaje ja sjobʼjelik it.
Ja bʼa jtyempotiki, ja paklanumik wa xyalawe ja jas bʼobʼta oj ekʼuk yuja jastik wa xyilawe wan ekʼel ja bʼa luʼumkʼinali. Sok ama jitsan ja bʼa it jach kʼotel jastal yalawe, tuk mi jach ekʼeluk. Jun sjejel, ja bʼa 1912, ja Guglielmo Marconi, ja maʼ skʼulan jun tikʼe radyo bʼa kʼumanel yala: «Ja yajkʼachil aparatoʼik mini oj ya ajyuk guerraʼik». Sok june maʼ ay xchol bʼa jun niwan negosyo bʼa kʼinanel sbʼiʼil Decca Record mi skʼana ja Beatles ja bʼa 1962 yujni spensaraʼan ja kʼole kʼinanumik it bʼa wa xyawe okʼ guitarra mixa jas lek wa smajlaye.
Tuk wa xwajye soka jastik mi ilubʼali bʼa snajel ja jas oj ekʼuki. Jujuntik wa sjobʼoweyi ja kʼintanumik bʼa kʼanalik; sok jachniʼa, pes ja horóscopoʼik ti wa xjak bʼa rebistaʼik sok peryodikoʼik. Jaxa tuk wa sjobʼoweyi ja kʼintanumik bʼa wa xyalawe «wa snaʼawe» ja jasa oj ekʼuk ja bʼa tyempo jakumi maʼ bʼa kartaʼik bʼa yiljel ja swerte, numeroʼik ma ja matik wa skʼumane ja yojol kʼabʼali.
Ja bʼa najate, bʼa oj snaʼe ja jas oj ekʼuki, jujuntik wa sjobʼoweyi ja sacerdoteʼik ixuk ma winik bʼa oj ajuk ekʼyile ja rason bʼa sdyose maʼ wa xyaʼteltayeʼi. Lajansok jani jaw ja jas skʼulan ja Creso, mandaranum bʼa Lidia. Bʼajtantoyuj oj tiroʼanuk soka ja Ciro bʼa Persia, sjekayi majtanalik jel chaʼanyabʼal ja dyos Delfos (Grecia) bʼa snajel maʼ oj skʼul ganar. Aljiyabʼ ta waj tiroʼanel soka Ciro, ojni xchʼaysnajel «jun niwan chonabʼ». Skʼuʼani lek oj skʼul ganar ja Creso, ja yuj waj tiroʼanel soka Ciro, pe ja chonabʼ maʼ kʼulaji ganari jani ja sbʼaji.
Lomni ja jas yala ja dyos Delfos, pes ama chikan maʼ skʼulan ganar tʼilan oj ekʼ ajyi. Jelni chaʼan stupu ja Creso ja jas mi sbʼej aljiyabʼi, pes kʼulaji ganar. ¿Lek maʼ wan wajelyujile ja matik wa sleʼawe tuk modo bʼa oj snaʼe ja jas ojto ekʼuki?
