YAJNI wala pojkitiki jel ajula jbʼajtik. Mi xbʼobʼ jkʼuluktik mini jasa, tʼilan oj skoltayotik ja jnantatiki. Yajni kʼe jnebʼtik bʼejyeli, ja matik mi xnaʼatik sbʼaji jel niwake xkilatik. Yajni wala xiwtiki, wego wa xleʼatik ja jnantatiki. Sok yajni wa syama ja jkʼabʼtiki, mini la xiwtik.

Bʼa ajyel lek ja yajni chʼinotiktoʼi ajyini stʼilanil oj syajtayotik sok oj stalnayotik ja jnantatiki. Snajel wa skʼanawotike mini xya xiwkotik, sok yajni wa xyalakabʼtik jel lek ja jastik wantik skʼulajeli, wa xjipa jkʼujoltik sok wa xkʼujolantik bʼa skʼulajel mas lek.

Soka jastal wantik kʼiʼeljani, slejel lekil kamigotik skoltayotik bʼa ajyel lek. Jelni gusto ajyitiksoke, sok skoltayotike bʼa mi oj xiwkotik ja wajel eskwela.

Pe mi kibʼanaltik kʼitijan jachuk. Jujuntik yal untik jel wokol xyabʼye stajel yamigoʼe, sok jel jitsan bʼa mi xkisjiye yuja snantateʼi. Ja Melisa, * wa xyala: «Yajni wa xkila potoʼik bʼa pamilyaʼik wane skʼulajel jastik junuk lajan, wa xpensaraʼan: ‹Jas yuj mi ajyi jun jpamilya jachuk ja keʼn›». Bʼobʼta jach waxa pensaraʼan ja weʼn.

Bʼobʼta yajni wana kʼiʼeli mi jel xa jipa kʼujolabʼaj. ¿Jas yuj? Bʼobʼta jani yuj ja yal chʼinatoʼi mi jejiwi wala kʼanji. Chomajkil, bʼobʼta tey ja jel xkʼeye tiro jawa nanatat bʼajtanto yuj oj sjipkan sbʼaje sok waxa wala weʼna mul. Ma ayni jel kʼakʼlubʼala ma jel makʼubʼala yuja wa nani ma wa tati.

¿Jasa wa xbʼobʼ yijanyi jun yal untik ja it? Yajni wane solteroʼaxeli, jujuntik wa x-och yabʼye droga ma wa xyakbʼiye. Tuk wa xchʼika sbʼaje sok kʼole matik wa skʼulan jastik mi lekuk. Yuja mi xyilawe ora bʼa oj yabʼye wa xkʼanjiye sok wa xkisjiye, jujuntik wa xkʼe sleʼ smakbʼene; pe ja it mi x-albʼi, sok jel xiwel wa xkanye yajni wa sjipakan sbʼajeʼi.

Ja solteroʼik matik wa x-elye sok ja wokolik it wa xkʼiye yabʼjel mi xmakuniye. Jun sjejel, ja Ana wa xcholo: «Kʼotni jkʼuʼuk mini jas lek wa xkʼulan, yujni ja jnani tolabida wa xyalakabʼ mila makuniyon. Mi xjul jkʼujol ta ay bʼa jun ekʼele stoyowon sok skisawon».

Pe mi kechan wa xyiʼajan wokol ja jkʼiʼelaltiki. Cha tey ja skʼutsjel jun nupanel, ja wokolik yuja awelaxeli  ma yuja mi lek akʼeljeli oj bʼobʼa pensaraʼuk mila makuni. Chikan jasunkiluka, bʼobʼta triste aya ma wala wokolani ochel loʼil soka tuki. ¿Jasa skʼulajel bʼa moka pensaraʼuk jachuk?

Ayni jkoltajeltik sok mi jtuchʼil aytik. Ay june maʼ wa xbʼobʼ skoltayotik sok wani skʼana oj skoltayotik; jani ja Dyos.

Jani it ja spensar ja Dyos ya ekʼyi ja aluman Isaías sbʼaja keʼntiki: «Mok xiwan, yujni ja keʼn teyona moka. Mok jas chamuka kʼujol, yujni keʼnon jawa Dyosi. Keʼn ja maʼ oj jtsatsankʼujolana, jaʼi, keʼn oj jkoltaya, keʼn meran lek jyamuneja ja bʼa stojol jkʼabʼ bʼa oj kiʼa och ja bʼa toji» (Isaías 41:10, 13). ¡Janekʼto xlikiki yabʼjel lajansok ja Dyos wa xyiʼajotik och bʼa skʼabʼ! Ja yuj, mok jas chamjkʼujoltik.

Ja Biblia wa staʼa tiʼal bʼa ajyini yaʼtijumik Dyos bʼa jelni chamkʼujol ajyiye, pe yaʼawekan akoltajuke yuja Jyoba, sjipawe skʼujol bʼa yeʼn. Bʼajtanto oj ajyukyuj ja Samuel, ja Ana spensaraʼan mixa xmakuni yuja mi xbʼobʼ ajyuk yuntikili. Kuchyuj jawa xkʼenaji yuja mi xbʼobʼ untikanuki. Ja yuj, mi waʼi sok jel okʼi (1 Samuel 1:6, 8). Pe yajni chʼak yalyabʼ ja Dyos ja jastal ay xyabʼi, yaʼa kulan (1 Samuel 1:18).

Jitsan ekʼele ja David jel chamkʼujol ajyi. Jitsan jabʼil, ja mandaranum Saúl yiʼaj spatik bʼa oj smile. Pe ama ja David kuchyuj, ajyi ekʼele lajansok mixa xbʼobʼ yiʼ ikʼ yuja wokoliki (Salmo 55:3-5; 69:1). Sok stsʼijbʼan: «Laman lek oj wajkon bʼaʼan sok oj waykon, yujni kechanta weʼn, ah Jyoba, waxa talnayon bʼa mok jas oj ekʼ jbʼaj» (Salmo 4:8).

Ja Ana sok ja David skʼanaweyi skoltajel ja Dyos bʼa oj kuchyujile ja jastik wa xyajbʼesjiyeʼi, sok ja Dyos koltani (Salmo 55:22). ¿Jastal oj bʼobʼ jnochtik ja keʼntik ja sjejelik it?

1. Ila ja Jyoba jastal jun Tatal

Ja Jesús slokowotik bʼa oj jnatik sbʼaj ja sTati, ja «quechan único Dios mas nihuan» (Juan 17:3). Ja jekabʼanum Pablo wa xyalakabʼtik «ja Dios sacʼani, mi ni najatuc ay jmoctic» (Hechos 17:27). Ja yuj, ja Santiago wa xcha yala: «Ajyanic cʼuban soc ja Diosi, jach ni ja yeni, mojan ni oj ajyuc amoquexa» (Santiago 4:8).

Snajel ay jun jTatik bʼa satkʼinal bʼa wa xchamskʼujol jmoktik sok wa syajtayotik wani xya lamxuk ja jchamkʼujoltiki. Pe wani xyiʼaj tyempo bʼa oj jipjkʼujoltisok, pe jitsan yiluneje ja slekilali. Ja Carolina wa xyala: «Yajni kʼe jipjkʼujol bʼa Jyoba, ajyikuj jun jTat bʼa wa xbʼobʼ kalyabʼ yibʼanal ja jastal ayon xkabʼi. Ja jaw jel yaʼa kulan jkʼujol».

Ja Raquel wa xjulskʼujol: «Yeʼna ja Jyoba ja maʼ skoltayon bʼa ajyel laman yajni yaʼawonekan ja jnantati. Wala ochyon loʼilsok, wa xkʼanayi a-skoltayon soka jwokoliki sok tolabida skoltayon». *

2. Leʼa akoltajel sok ja matik wa syajtaye ja Dyos

Ja Jesús yala yabʼ ja snebʼumaniki: «Puro ahuermano abajex» (Mateo 23:8). Ja yeʼn wani skʼana bʼa a-syajtay sbʼaje sok akʼot yil sbʼaje jastal jun pamilya bʼa wa xyaʼteltaye ja Dyos (Mateo 12:48-50; Juan 13:35).

Ja kongregasyonik bʼa taʼumantiʼik bʼa Jyoba wa skʼulane ja janekʼ wa xbʼobʼyujile bʼa koltanel, yajtanel sok yajel lamxel skʼujol jastalni oj skʼuluk jun meran pamilya (Hebreos 10:24, 25). Jitsan ixuk winik yiluneje ja tsomjeliki jach jastal jun aʼan bʼa wa xya tojbʼuk ja bʼa yajbʼeli.

Ja Eva wa xcholo: «Ay kiʼoj jun lekil kamiga ja bʼa kongregasyon bʼa wa xyabʼ stojolil ja jas wa x-ekʼ jbʼaji. Wa smaklayon, wa skʼumanki tekstoʼik bʼa Biblia sok wa spatayi skʼujol ja Dyos bʼa orasyon yuj keʼna. Mini yaʼakan jun ekʼele bʼa oj kankon jtuchʼil. Sok yaʼa kulan jkʼujol. Stsʼakatal yuja skoltaneli kʼe kabʼ mas lekxa ayon». Ja Raquel wa xyala: «Ja kongregasyon kʼotyeni jastal ‹jnan sok jtat›. Ja jmoj-aljeliki sjeʼaweki meran wa syajtayone sok yaʼawe kulan jkʼujol».

 3. Yajtanan sok jeʼa lekil akʼujol sok ja tuki

Yajni wala yajtanitiki, mas lek wa xkiʼaj jbʼajtik sok ja kamigotiki. Ja Jesús yala: «Mas ni jel lec huax yila ja maʼ huax yaa que yuj ja maʼ huas scʼulan recibiri» (Hechos 20:35). Ojni kiltik ta mas wa xyajtaytik ja tuki, masni jel oj yajtajukotik. Ja Jesús yala yabʼ ja snebʼumaniki: «Aahuic yi ja hua mojexi. Oj ni cho aajuc ahuilex mas ja huenlexa» (Lucas 6:38).

Sjejel sok yajni wa xjejikitik yajtanel wa xya ajyukotik mas lek. Jastalni wa xyala ja Biblia: «Ja syajal ja jcʼujoltiqui, mi ni nunca oj chʼacuc» (1 Corintios 13:8). Ja María wa xyala: «Wani xnaʼa ay kiʼoj jujuntik tikʼe pensarik bʼa mi sbʼejuk bʼa wa sjomowon. Wa xka eluk ja bʼa jpensari yajni wa xkoltay ja tuki, sok jachuk wa xchʼaya jkʼujol. Jelni xlikiki wala kanyon yajni wa xkoltay ja tuki».

Ja oxe rasonik kilatikta mi jun milagroʼuk bʼa oj stojbʼes wego ja jwokoltiki, pe wani xkoltaniʼa. Ja Carolina wa xyala: «Mini xchʼay jkʼujol ja jastik syajbʼusnej ja jsakʼanili. Pe ja wego mas wanxa xkʼana jbʼaj. Wa xnaʼa wani skisawon lek ja Jyoba sok ay kiʼoj jitsan mero kamigoʼik bʼa wa skoltayone bʼa ajyel lek». Ja Raquel jachtikni wa xyabʼa: «Ayni ekʼele wa x-och jtristeʼil. Pe ay kiʼoj jitsan jmoj-aljelik bʼa wa xkʼanayile rason. Ja yeʼnle tolabida wa skoltayone bʼa oj ajyukuj jun jpensar bʼa jastik lek. Pe ja mas ay stʼilanili jani ay jun jTat bʼa wa xbʼobʼ jkʼumuk chikan jas ora sok ja it jani ja mas chaʼanyabʼalili».

Pe ayni jun mero yajnal. Ja Biblia wa xyala ja Luʼumi ojxta pax jun kʼachinubʼ bʼa mixa jas oj syajbʼes ja jsakʼaniltiki. Ja Yabʼal Dyos wa skʼapa: «Spetsanile gusto xa sok mixa xiwel oj ajyuk ja sakʼanile, jujune oj bʼobʼ ajyuk kulan bʼa yibʼel yalajil stsʼusubʼe sok ja yaxubʼil ja steʼil yigoʼeʼi, yujni jach yalunej ja Jyoba ja maʼ jel yip juntiro» (Miqueas 4:4). Anto, mixani maʼ oj xiwuk bʼa ay jas mi lek oj ekʼ sbʼaj. Sok oj jchʼay jkʼujoltik yibʼanal ja jastik jel yixtalaʼunej ja jsakʼaniltiki (Isaías 65:17, 25). Ja Dyos sok ja Yunini, ja Jesukristo, oj skʼuluke ja bʼa sbʼeji. Anto oj ajyuk lamanil sok mi jas oj ekʼuk bʼa mi lekuk bʼa tolabida (Isaías 32:17).