¿Jas yuj ja tʼusan bʼajtanto oj chamuk ja Jesús yala ja yaljelik bʼa David ja wa xkʼumantik bʼa Salmo 22:1?

Jastalni wa xyala ja Mateo 27:46, tʼusan bʼajtanto oj chamuk ja Jesús, yala: «Dios mío, Dios mío, ¿jas lom ahuaahuon ta cani?». Jachuk ja Jesús ya kʼot smeranil ja jas stsʼijbʼankan ja David bʼa Salmo 22:1 (Mar. 15:34). Ja Jesús mi yala ja yaljelik jaw yuj wa xyabʼ ajitakani ma yuj chʼaytayuj jutsʼin ja skʼuʼajel yiʼoji. Ja yeʼn wani xyabʼ lek stojol tsʼikan lek jas yuj oj chamuki sok puestoni ay bʼa oj skʼuluk (Mat. 16:21; 20:28). Cha wani snaʼa ja Jyoba ojni ya eluk chikan jas «tsʼakabʼ bʼa oj talnajuk» bʼa sjoyanal ja yeʼn yajni ojxa chamuki (Job 1:10) Jachuk ja Jyoba yaʼakan ja Jesús bʼa a-sjeʼ lek ojni ajyuk toj ama jel oj yi wokol ja xchami (Mar. 14:35, 36).

Anto, ¿jas yuj yala ja Jesús ja yaljelik jaw? Mini xkʼan kaltik jach mero yala, pe la kiltik jujuntik jasunuk bʼa bʼobʼta jachuk. *

Sok ja yaljelik jaw, bʼobʼta ja Jesús jani wan yaljel mini jas oj skʼuluk ja Jyoba bʼa mi oj miljuk. Ja yeʼn tʼilani oj stup ja koltaneli jach mi oj koltajuk yuja Jyoba. Kʼotelni jastal jun kristyano sok tʼilani «oj chamuc yuj ja quentiqui» (Heb. 2:9).

Bʼobʼta ja Jesús yala tʼusan ja bʼa Salmo 22 bʼa jachuk ja kristyanoʼik oj julskʼujole yenteroʼil ja salmo. Ja bʼa tyempo jaw, ja judíoʼik kʼajyelni wa snebʼawe bʼa oj kan skʼujole  ja letraʼik bʼa jitsan salmoʼik. Ja yuj, ta wa x-aji julskʼujole jun bersikulo, wegoxtani oj jak bʼa spensare yibʼanal ja salmo. Ta jani jaw ja jasa wa skʼana ja Jesús, anto wani skoltajel ja snebʼumanik judíoʼik bʼa oj yawe julskʼujole ja jitsan ja bʼa jastik kanel tsʼijbʼunubʼal ja bʼa salmo it sbʼaja xchamelali (Sal. 22:7, 8, 15, 16, 18, 24). Cha ja bʼa xchʼakulabʼil ja salmo, wa xcholo «ja smandaranel» ja Jyoba oj skʼul ganar sok ojni kʼot man ja bʼa «stikʼanil ja luʼumi» (Sal. 22:27-31).

Yajni yala ja yaljelik it bʼa David, ja Jesús bʼobʼta jani wan skoltajel ja mini jun mulal yiʼoji. Bʼajtanto oj miljuk, ja Jesús kuchniyuj ja lom lejiyi smul bʼa wan stajel tiʼal mi lekuk ja Dyos bʼa stiʼ sat ja matik ay xcholi (Mat. 26:65, 66). Wegoxtani skʼulane juzgar bʼa akual sok mini skisawe ja jastik kujlajel ja bʼa leyi (Mat. 26:59; Mar. 14:56-59). Yajni yala ja yaljelik jaw jastal jun sjobʼjel bʼa spensarajel, ja Jesús bʼobʼta jani wan xchiktesel mini jas skʼulunej bʼa oj sbʼajuk ja kastigo jaw.

Cha bʼobʼta ja Jesús wan yajel julyi skʼujol ja tuk yuja David ja tsʼijbʼanum bʼa salmo it bʼa wan yijel wokol mini wa stojolan mixa lek wa x-ilji yuja Jyoba. Ja David mitoni chʼayel yuj ja skʼuʼajeli, tsaʼan yajni chʼak ya ja sjobʼjel jaw yala wani sjipa skʼujol bʼa Dyos bʼa ojni skoltay ja yaʼtijumik sok ja Jyoba mini yaʼakan yajel koʼuk slekilal (Sal. 22:23, 24, 27). Junxtani jastal jaw, yuja Jesús ja «Yunin ja David» wan yijel wokol ja bʼa teʼi, mini wa stojolan mixa lek wa x-ilji yuja Jyoba (Mat. 21:9).

Cha bʼobʼta ja Jesús jani wan yaljel janekʼto yaj wa xyabʼ bʼa ajikan koltajel yuja Jyoba bʼa oj bʼobʼ sjeʼ tsʼikan lek toj ajyel. Yajni skʼokowe abʼal ja Adán sok ja Eva, ajyini ja stʼilanil bʼa oj yi wokol sok oj chamuk ja Jesús. Pe ja jaw mini ti chʼikanuk ja bʼa jas wa skʼana ajyi ja Jyoba. Ja Jesús mini jas skʼulunej bʼa malo, pe ojni yi wokol sok oj chamuk bʼa oj yayi sjakʼjel ja Satanás, oj stup ja koltaneli sok yajel lokʼolaxuk ja jas xchʼayunej ja kristyanoʼiki (Mar. 8:31; 1 Ped. 2:21-24). Ja it kechantani oj bʼobʼuk ta ja Jyoba xyaʼakan skoltajel jutsʼin sbʼajtanil ekʼele ja bʼa sakʼanili.

Pilan bʼobʼta ja Jesús jani wan slejel modo bʼa skoltajel ja snochumaniki bʼa oj waj skʼujole jas yuj yaʼakan ja Jyoba achamuk jastal jaw. * Ja Jesús wani snaʼa jaʼ oj chamuk bʼa jun teʼ jastal jun mulanum ojni ya slok yok jitsan (1 Cor. 1:23). Ta wa xwaj skʼujole ja rason ja bʼa xchamelali, ja snochumaniki ojni yabʼye stojol ja jas meran wa stojolani (Gál. 3:13, 14). Anto, mini oj yil-e jastal jun mulanum, ojni yil-e jastal jun Koltanum.

Chikan jas yuj yala ja Jesús ja yaljelik jaw, ja yeʼn wani snaʼa ja oj chamuk bʼa jun teʼ jani wa skʼulajel ja jasa wa skʼana ja Jyoba. Tʼusan tsaʼan yajni yala ja yaljelik bʼa David, yala «¡Ja yaani, chʼac ta jcʼuluc spetzanil!» (Juan 19:30; Luc. 22:37). Jaʼi, ja Jyoba yaʼanikan skoltajel jutsʼin bʼa oj chʼak skʼuluk spetsanil ja jas jakel skʼuluk ja bʼa Luʼumi. Ja it yaʼanikan bʼa akʼot smeranil «spetzanil ja jas tzʼijbanubal» sbʼaja yeʼn «ja ba smandar ja Moisesi, soc ja ba slibro ja aluman-Dios jumasa soc ja libro ja Salmo jumasa» (Luc. 24:44).