Kaʼax ja bʼa sbʼaʼal

Kaʼax ja bʼa sbʼaʼali

Sjobʼjelik yiʼoje ja matik wa skʼumani

Sjobʼjelik yiʼoje ja matik wa skʼumani

¿Jasa wa xyala ja Biblia sbʼaja yajel jun kʼapjelal?

Jastalni wa xyala jun diccionario, yajel jun kʼapjelal jani «ajyel seguro ma yaljel jun jasunuk bʼa wa x-axi och testigo ja Dyosi […] ja bʼa jas wa x-alxi ma ja bʼa jas wa xkʼapxi» (Diccionario del uso de español, bʼa María Moliner). Yaljel jun skʼapjel wa xbʼobʼ kʼulaxuksok yaljel ma jach tsʼijbʼubʼal.

Jujuntik wa spensaraʼane ke mini lekuk yaljel jun skʼapjel yujni ja Jesús yala: «Mok wa ochukex testigoʼil ja Dyosi. […] Ta kechanta awala ‹ojo›, yujni ojoʼa, sok ta awala ‹miyuk›, pes yujni miyuka. Yujni ja maʼ mi xya kʼotuk ja jas wa xyala tini wa xjak bʼa Maʼ jel malo». (Mat 5:33-37). Meran lek, ja Jesús wani snaʼa ke ja ley bʼa Moisés wani xkʼanjiyile ja israʼelenyoʼik oj yaʼe skʼapjel jujuntik ekʼele sok ja yaʼtijumik toj ja Dyos yaʼawe skʼapjelik (Gen. 14:22, 23; Éx. 22:10, 11). Chomajkil wa snaʼa ke ja Jyoba ayni jas skʼapunej (Heb. 6:13-17). Ja yuj, ja Jesús mini wanuk yaljel ke mi xbʼobʼ axuk skʼapjelik jani wan komwanel bʼa mok jas kʼapxuk jach wegoxta ma bʼa jastik mey stʼilanil. Tolabida tʼilan akʼulaxuk ja jas wa xkalatiki yujni ja jaw wa smajla oj kʼulaxuk ja Jyoba.

Anto ¿jasa tʼilan oja kʼuluk ta ay maʼ skʼanawi bʼa ay jas oja kʼape? Bʼajtan ila ta oj lajxukawuj. Ta mi seguro ayuka mas lek moka kʼap. Ja Yabʼal ja Dyos wa xyakitik ja rason it: «Mas lek mok jasa kʼap ke ay jas oja kʼap sok mi oja kʼuluk meran» (Ecl. 5:5) Tsaʼan paklay ja rasonik bʼa Biblia bʼa oj slaj sbʼaj soka jas kʼapxi sok tsaʼan kʼulan ja jastal wa xyala jawa conciencia tojubʼal yuja Biblia. ¿Jas jujuntik ja bʼa rasonik jaw bʼa Biblia?

Jujuntik ja jastik wa xkʼapatiki akuerdo ay soka jas wa skʼana ja Dyosi. Jun sjejel, yajni jun hermano sok jun hermana testigoʼe bʼa Jyoba wa xnupaniye wani xyaʼa sbʼaje jujuntik kʼapjelalik. Ja nupanumik wa skʼapawe bʼa stiʼ sat Dyos sok bʼa tuk testigoʼik ke oj skʼan sbʼaje, oj stalnay sbʼaje sok yajulal sok oj skis sbʼaje yajni sakʼaneto. (Pilan nupanumik bʼobʼta mini jach wa xyalawe pe ama jachuk ayni jas wa skʼapawe bʼa stiʼ sat ja Dyosi) Anto tixa wa x-alxi ke kʼotele june sok wani xmajlaxi ke ja snupaneleʼi ojni albʼuk bʼa tolabida (Gén. 2:24; 1 Cor. 7:39). Ja kʼapjelalik bʼa nupanelik lekni wa x-abʼxi sok tini chʼikan soka jas wa skʼana ja Dyosi.

Jujuntik ja bʼa jastik wa xkʼapatiki kontrani ay soka jas wa skʼana ja Dyosi. Jun sjejel, jun snochuman Kristo mini wa skʼapa oj skoltay jun país sok armaʼik ma oj yakan skʼuʼajel bʼa Dyos. Ta skʼulane, jani wan skʼokjel ja smandar ja Dyosi. Yuja snochumanik Kristo mi sbʼajuke ja luʼumkʼinali mini xchʼika sbʼaje bʼa kʼumalik sok bʼa tiroʼik (Juan 15:19; Is. 2:4; Sant. 1:27).

Jujuntik ja bʼa jas wa xkʼapatiki jani wa stojowotik ja jconciensyatik. Ayni ekʼele jun snochuman Kristo tʼilani oj spensaraʼuk lek sbʼaja rason yaʼa ja Jesús bʼa stupjelyi «ja César ja jas sbʼaj ja Cesari», pe yajelyi «ja Dyos ja jas sbʼaj ja Dyosi» bʼajtanto yuj ay jas oj skʼape (Luc. 20:25)

La kaltik ke jun nochuman bʼa Kristo wa skʼana oj kʼot swinkil bʼa jun país ma oj ya eluk jun spasaporte sok yabʼ ke tʼilani oj skʼap bʼa mi oj chʼaykʼujolanuk. Ta ja kʼapjelal jaw wa skʼoko ja sley ja Dyosi ja sconciencia tojubʼal yuja Biblia ojni yal ke mi oj skʼape. Bʼobʼta ja gobyerno oj bʼobʼ ajukyiyuj permiso bʼa oj stukbʼes ja jas oj skʼapi bʼa oja kis jawa conciencia.

Yaljel jun kʼapjelal tukbʼel ay bʼa mi oj chʼaykʼujolanan bʼobʼta tini chʼikan soka jas wa xyala ja Romanos 13:1 bʼa wa xyala «Spetsanile aʼajyuke kʼuʼabʼal soka matik ay chaʼan xcholeʼi». Ja yuj bʼobʼta jun snochuman Kristo wani xkʼot snaʼ ke mini ay smaloʼil oj skʼap jun jasunuk bʼa oj skʼuluk bʼa yalunejxa ja Dyosi.

Ja conciencia cha wani x-och prueba yajni ay maʼ wa xkʼanji oj ya makunuk jun jasunuk ma ay jas oj sjeʼ bʼa oj ya jun skʼapjel. Ja bʼa tyempo najate, ja romanoʼiki soka escitaʼiki wa skʼapawe soka yespadaʼe, sok wa skʼanawe ja yip jun dyos bʼa guerra bʼa wa sjeʼawe ke meran ja jas yalaweʼi. Ja griegoʼiki wa sjacha ja skʼabʼe ja bʼa satkʼinal yajni ay jas wa skʼapawe. Jachuk wa sjeʼawe ke wa snaʼawe bʼa ay jun dyos bʼa wa xyila ja jas wa xyalaweʼi soka jas wa skʼulaneʼi, sok bʼa oj kʼanjukyile kuenta.

Pe jun yaʼtijum Jyoba mini ay jas oj skʼap sbʼa jun senya chonabʼ bʼa tini chʼikan soka relijyon mi meranuki ma wa x-axi stoyjel. Pe ¿jaxa lekbʼi x-aljiwabʼ oja chol bʼa stiʼ sat jun tsome jwesik sok xkʼanjiwi oja waʼ jawa kʼabʼ bʼa jun Biblia sok skʼapjel ke wana yaljel spetsanil ja smeranili? Bʼobʼta ja tiw ojni bʼobʼa pensaraʼuk oja kʼuluk yujni ja bʼa Yabʼal ja Dyosi wa staʼa tiʼal yaʼtijumik toj bʼa skʼulane jun jasunuk wa sjeʼa ke wane yaljel jun skʼapjel (Gén. 24:2, 3, 9; 47:29-31). Ta jach jtsaʼatik skʼulajel tʼilani oj kaʼ juljkʼujoltik ke wanotik skʼapjel ja jaw bʼa stiʼ sat ja Dyos bʼa oj kaltik ja smeranili. Ja yuj tʼilani oj kiltik lek ta oj katik sjakʼjel soka smeranil chikan jas sjobʼjel x-ajikitik.

Yuja jel xyajtaytik ja jastal wala taxtik soka Jyoba tʼilani oj katikyi orasyon sok spensarajel jaʼankʼujol bʼajtanto ay jas oj jkʼaptik. Wani xkʼanatik oj ajyukotik seguro ke mi oj syajbʼes ja jconciensyatik sok oj skʼok ja rasonik bʼa Biblia. Ta jpensaraʼantik yajel jun skʼapjel la jkʼujoluktik bʼa yajel kʼotuk (1 Ped. 2:12).