1. ¿Jas lekil smodo wa sjeʼa ja xchonabʼ ja Jyoba?

 AYXA jitsan tyempo, ja Biblia yalaxa ke ja xchonabʼ ja Jyoba ojni skʼap sbʼaj kʼebʼubʼal bʼa oj aʼteltajuk snochjel ja stojelal ja Yunini (Sal. 110:3). Wani xkʼuʼantik lek ke wani kʼotel smeranil ja bʼa jtyempotik ja jas alubʼalkan it. Kada jabʼil, ja yaʼtijumik ja Dyos gustoxta wa spilawe jitsan miyon oraʼik bʼa xcholjel jach kʼebʼubʼal sok mini tʼun skʼana stsʼakole. Cha wani spilawe tyempo bʼa skoltajel ja bʼa sakʼanil ja yermanoʼeʼi, ja bʼa jastal wa xyabʼ aye sok ja jastal wa xyila sbʼaje soka Dyosi. Chomajkil, ja ansyanoʼiki sok ja siervo ministerialik wani spilawe jitsan ora skʼulajel ja xcholeʼi sok xchapjel sloʼile ja bʼa reunioniki sok yulatajel ja hermanoʼiki. ¿Jasa wa xnikjiyeyuj bʼa skʼulajel spetsanil ja it? Jani yuja wa syajtaye ja Jyoba sok ja smojeʼi (Mat. 22:37-39).

2. Jastalni wa xyala ja Romanos 15:1-3, ¿jas sjejel yakankitik ja Jesús?

² Ja Jesús tolabida yaʼa bʼajtan bʼej ja jas wa xmakuniyuj ja tuk yuja jas wa skʼana ja yeʼn, sok ja snochumanotik wani xkʼujolantik ja janekʼ wa xbʼobʼkujtik bʼa snochjel ja sjejel yaʼa (kʼuman ja Romanos 15:1-3). Ta wa xkʼulantik, ojni kiltik slekilalik. Ja Jesús yala: «Masni wa xyaʼa gustoʼil ja yajeli ke yuja oj ajukawiʼi» (Hech. 20:35).

3. ¿Jasa oj jpaklaytik ja bʼa artikulo it?

³ Ja bʼa artikulo it oj jpaklaytik jujuntik jastik xchʼaka sbʼaj skʼulajel ja Jesús yuja tuk sok oj jpaklaytik jastal wa xbʼobʼ jnochtik ja smodo. Cha ojni kiltik jas wa xbʼobʼ jkʼuluktik bʼa puesto oj ajyukotik yaʼteltajel ja tuk.

4. ¿Jastal sjeʼa ja Jesús ke yaʼa bʼajtan bʼej ja jas makuniyuj ja tuk?

⁴ Ja Jesús skoltay ja tuk ama yajtik ay. La jpensaraʼuktik jastal yila yajni jun nole kristyano waj kʼeljukyuj bʼa jun yibʼ wits, bʼobʼta mojan bʼa Capernaúm. Ja Jesús snajtil akwal yayi orasyon, ja yuj bʼobʼta yajtik ay. Pe yajni yila spetsanil ja kristyano jaw snaʼa syajulal ja matik pobre sok ja matik maloʼayi. Mi kechan ya tojbʼuk, cha yalani jun loʼil bʼa jani kʼotel ja loʼil mas wa xnikwani bʼa spetsanil ja tyempo: ja Loʼil bʼa Witsi (Luc. 6:12-20).

5. ¿Jastal wa snochowe ja olomalik bʼa pamilya ja smodo ajyiyuj ja Jesús ja yajni yajtik aye?

⁵ Jastal wa snochowe ja sjejel bʼa Jesús ja olomalik bʼa pamilya. La jpensaraʼuktik bʼa jun tatal bʼa yajtik lek wa xjul ja bʼa snaj yajni snajtilxa kʼakʼu tsats lek aʼtiji. Ja akwal jaw wa skʼulan ja tsomjel bʼa pamilya. Wa skʼana oj yakan bʼa pilan kʼakʼu, pe wa skʼanayi ja Jyoba bʼa aʼajukyi ipal. Ja Jyoba sjakʼayi ja yorasyon, sok lajan wa spaklay yibʼanal ja pamilya jastalni tuk ekʼele. Ja akwal jaw ja untiki wa snebʼawe jun jasunuk jel tʼilan: ke ja snantateʼi jelni chaʼanyabʼal xyilawe ja jastik bʼa Dyosi.

6. Cholo bʼa jun ekʼele yajni ja Jesús xchʼaka ja styempo bʼa skoltajel ja tuk.

⁶ Ja Jesús puesto ajyi bʼa spiljelyi tyempo ja tuki. La ka ekʼ bʼa jpensartik: ja Jesús wantoxa yabʼ ke miljita ja yamigo Juan, ja maʼ wa xyaʼa yijel jaʼi, sok bʼobʼta jelni triste ajyi. Ja Biblia wa xyala: «Yajni aljiyabʼ ja Jesús, tixa el ja tiw bʼa jun chʼin barko bʼa wajel bʼa jun chʼabʼan lugar bʼa ajyel stuchʼil» (Mat. 14:10-13). Sok ayni yiʼoj rason ja wa skʼana oj ajyuk stuchʼili. Jujuntik kristyano wani skʼana oj ajyuk stuchʼile yajni ay maʼ wa xchamyujile. Pe mini oj bʼobʼuk ja jaw bʼa Jesús, pes jun niwan nole kristyano wanxa majlajelyuj ja bʼa najat lugar jaw. ¿Jasa skʼulani? Jani spensaraʼan ja bʼa jas wa xmakuniyujile ja kristyanoʼik jaw sok «jelni snaʼa syajulal juntiro». Yaʼa sbʼaj kuenta ke wanxani skʼanawe oj ajuk kulan skʼujole soka jastik bʼa Dyosi, sok mixani spensaraʼan ja oj yal yabʼyeʼi. Chomajkil, «kʼe sjeyile jitsan jastik junuk» (Mar. 6:31-34; Luc. 9:10, 11).

7, 8. Ala jun sjejel jastal ja ansyanoʼik wa snochowe ja sjejel bʼa Jesús yajni ay maʼ wa xmakuniyuj koltanel.

 ⁷ Jastal wa snochowe sok yajal skʼujole ja sjejel bʼa Jesús ja ansyanoʼiki. ¿Anke jelni chaʼanyabʼal xkilatik ja janekʼto wa xchʼaka sbʼaje ja ansyanoʼik yuj keʼntik? Jitsan mini xkaʼa jbʼajtik kuenta yibʼanal ja jas wa skʼulaneʼi. Jun sjejel, yajni ay maʼ tʼilan oj koltaxuk tey bʼa hospital, ja Tsome wa skoltay ja kermanotik bʼa hospital wegoxtani wa xkoltaniye, sok jitsan ekʼele ayni bʼa nalan akwal wa skʼulane. Pe yuja wa xnikjiye yuja syajal skʼujole, ja kala kansyanotik it sok ja spamilyaʼe jani wa xyaʼawe bʼajtan bʼej ja jas wa xmakuniyujile ja yermanoʼe.

⁸ Ja ansyanoʼiki cha wani xkoltaniye bʼa yajel kʼeʼuk Naʼitsik bʼa Tsomjelal sok tuk naʼitsik, cha wani xkoltaniye yajni wa x-ekʼ desgrasyaʼik. Sok mini ti chʼikanuk spetsanil ja oraʼik wa spilawe bʼa sjejel, bʼa skoltajel sok stsatsankʼujolajel ja hermanoʼik bʼa kongregasyon. Spetsanil ja ansyanoʼik it sok ja spamilyaʼe wani sbʼajine oj toytike sok spetsanil jkʼujoltik. Wani xkʼanatik ke ti oj ajyuk smoke ja Jyoba yuja modoʼal wa sjeʼaweʼi. Pe jastalni wa xmajlaxi bʼa spetsanil snochuman Kristo, ja ansyanoʼiki jelni tʼilan mok jelxuke. Mokni jeluk spileyi tyempo sbʼaja xchole bʼa kongregasyon, pes tʼilani oj stalnaye ja spamilyaʼe.

9. Jastalni wa xyala ja Filipenses 2:4, 5, ¿jas tikʼe pensar tʼilan oj ajyukujtik spetsanil ja snochumanik Kristo?

⁹ (Kʼuman ja Filipenses 2:4, 5). Ama mi jpetsaniluktik ansyanoʼotik, pe jpetsaniltik  wani xbʼobʼ jnebʼtik ja smodo ajyiyuj ja Jesús bʼa xchʼakjel sbʼaj yuja tuk. Ja Biblia wa xyala ke ja yeʼn «kʼot jastal jun moso» (Filip. 2:7). ¿Jasa wa sjeʼakitik ja yaljelik it? Jun lekil moso ma aʼtijum wani sleʼa modo bʼa jastal oj ya gustoʼaxuk ja yajwali. Yuja keʼntik kʼotelotik smosoʼik ja Jyoba sok yaʼtijum ja kermanotik, wani xkʼanatik masto oj ya makunukotik ja kala Dyostiki sok ja jmojtiki. ¿Jastal oj bʼobʼkujtik? La kiltik jujuntik rason.

10. ¿Jas spaklajel oj bʼobʼ kaʼ jbʼajtik?

¹⁰ Paklay jawa modo. Jobʼo abʼaj: «¿Puesto ma ayon bʼa xchʼakjel jbʼaj bʼa skoltajel ja tuk? ¿Jastal wa xkabʼ, yajni wa skʼanaweki oj waj kulatay jun hermano bʼa ayxa skʼujol ma oj ki och jun hermana bʼa ayxa skʼujol ja bʼa reunionik? ¿Wego maʼ wa xkʼapa jbʼaj koltanel skusjel ja lugar bʼa wa x-ajyi ja niwan tsomjelal ma stalnajel ja Naʼits bʼa Tsomjelal?». Yajni katikyi ja jsakʼaniltik ja Jyoba, jkʼapatikyi oj katik makunuk yibʼanal ja jas kiʼojtik bʼa yaʼteltajel, bʼa tini chʼikan ja jtyempotik sok ja jastik kiʼojtiki. Ja yuj jelni gusto x-ajyi yajni wa xkatik makunuk sok mi jas wa xmajlaytik bʼa skoltajel ja tuk. Pe, ¿jasa wa xbʼobʼ jkʼuluktik ta kaʼa jbʼajtik kuenta ke ayni jas tʼilan oj tojbʼukotik?

11. ¿Jastal wa xbʼobʼ skoltayotik ja orasyon bʼa oj ajyukujtik ja modoʼal bʼa xchʼakjel jbʼajtik?

¹¹ Ayi orasyon ja Jyoba sok spetsanil wa kʼujol. Ta xkʼota wil ay jun jasunuk tʼilan oja wa tojbʼuk, pe meyuka wiʼoj ja kʼankʼunel bʼa skʼulajel, ayi orasyon sok spetsanil wa kʼujol ja Jyoba. Ala ja smeranili. Alayabʼ jastal aya xa wabʼi sok kʼanayi bʼa ayawi ja «kʼankʼunel sok ja ipal bʼa skʼulajel» (Filip. 2:13).

12. ¿Jastal wa xbʼobʼ skoltaye ja xchonabʼ ja Dyos ja keremtik bʼa yiʼojexa jaʼ?

¹² ¿Junto maʼ kerema sok awiʼunejxama jaʼ? Ta jachuk, kʼanayi ja Jyoba bʼa a-skoltaya bʼa oj ajyukawuj ja kʼankʼunel bʼa koltanel mas ja bʼa kongregasyon. Bʼa jujuntik lugar ayni mas ansyanoʼik ke yuj siervo ministerialik, sok jitsan ja bʼa siervo ministerialik jaw ayxani skʼujole. Yuja wanxta kʼiʼel ja xchonabʼ ja Jyoba, wani xkʼanxi mas hermanoʼik bʼa keremeto bʼa oj skoltaye ja ansyanoʼik bʼa stalnajel ja xchonabʼ ja Jyoba. Ta waxa kʼapabʼaj aʼtel bʼa wa xkʼanxi mas koltanumik, gusto oj ajyan yujni oj wa gustoʼaxuk ja Jyoba, ojni tajan tiʼal lek sok oja wabʼ ja gustoʼil bʼa skoltajel ja tuk.

13, 14. ¿Jasa wa xbʼobʼ jkʼuluktik bʼa skoltajel ja kermanotiki? (Kʼela ja dibujo bʼa skʼeʼulabʼil ja spatiki).

¹³ Altanto ajyan ja bʼa jas wa xmakuniyujile ja tuk. Ja jekabʼanum Pablo yaʼa ja rason it ja bʼa karta sjekayi ja hebreoʼiki: «Mok chʼayuka kʼujolex skʼulajel ja bʼa leki sok skʼepjelyi ja tuk ja jasa wiʼojexi, yujni ja majtanalik it jelni lek xyila ja Dyosi» (Heb. 13:16). ¡Tyemponi lek yala ja yaljelik jaw! Tʼusan tsaʼan yajni kʼot sbʼaje ja karta jaw, ja hermanoʼik bʼa Judea tʼilani yaʼawekan ja snaje, ja snegosyoʼe sok ja spamilyaʼe bʼa mi snochumanuke Kristo, sok spakjel ajnel bʼa witsaltik (Mat. 24:16). Chikani lek ke ja bʼa tyempo jaw jelni tʼilan oj skoltay sbʼaje. Ta yaʼunejexa makunuk bʼajtan ja rason bʼa Pablo bʼa skʼepjel ja jas yiʼojeʼi, masni pasil oj kʼajyuke ja bʼa yajkʼachil sakʼanile.

¹⁴ Bʼobʼta ja kermanotiki mini tolabida oj yalkabʼtik ja jas wa xmakuniyujileʼi. Kechan la jpensaraʼuktik bʼa jun hermano kan biudo. ¿Wan maʼ skʼana skoltajel soka xchapjel waʼel, ay bʼa oj wajuk ma soka  aʼtelik bʼa naʼits? Bʼobʼta mini jas oj yal yuja mi skʼana oj ya wokolanukotik. Pe wani xkʼuʼantik lek bʼa ojni yaʼ tsʼakatal yuja wa xkʼapa jbʼajtik bʼa skoltajel. Mok jpensaraʼuktik ke ayni maʼ oj koltajukyuj ma yeʼnani oj yalkabʼtik ta ay jas wa xmakuniyuji. La jobʼ jbʼajtik: «Lekbʼi keʼnukoni, ¿bʼa jastik oj kaʼ tsʼakatal yuja jastik oj skʼuluke bʼa keʼna?».

15. ¿Jasa tʼilan oj jkʼuluktik ta wa xkʼana oj jkoltaytik ja tuk?

¹⁵ Jeʼa puesto aya bʼa koltanel. Wani xkʼuʼantik lek ke ja bʼa jkongregasyontik tolabida ay hermanoʼik sok hermanaʼik bʼa puesto aye skoltajel ja tuki. Nunka wa xya kabʼtik ke jel xkaʼatik wokol. Jaʼuktoma, wani xnaʼatik ke tolabida wa xbʼobʼ skoltayotike, sok wani xkʼana oj kʼotkotik jastal yeʼnle. Jun ansyano sbʼiʼil Alan, bʼa ayxa yiʼoj 45 jabʼil, yaʼunej ja skʼelsat bʼa oj sjeʼ puesto ay bʼa koltanel. Spensarajel ja bʼa sjejel bʼa Jesús, ja yeʼn yala: «Ja Jesús wajni jun winik jel latsan x-ajyi, pe ja kristyanoʼik bʼa chikan jas jabʼil yiʼoje skʼanawe oj ajyuke soka yeʼn sok mini skʼulane dudar bʼa skʼanjelyi koltajel. Wani snaʼa ke meran wa xcham skʼujol bʼa yeʼnle. Ja jas wa xkʼana, jani kʼotel jastal Jesús sok ja tuk ayilone jastal june maʼ wa skʼana koltanel, bʼa wa xyajtani sok altanto ay».

16. ¿Jastal wa skoltayotik ja Salmo 119:59, 60 bʼa snochjel toj lek ja sjejel bʼa Jesús?

¹⁶ Mokni el jganatik ta mi xbʼobʼ jnochtik ja jastalni mero smodo ja Jesús (Sant. 3:2). Jun estudiante mini xbʼobʼ skʼuluk ja jastalni mero wa skʼulan ja smaestro, pe ta wa stojo ja bʼa jastik mi lek wa skʼulani sok wa skʼujolan bʼa oj snebʼyi ja smaestro ja janekʼ wa xbʼobʼyuji, ojni tojbʼuk mas. Cha jachni junxta,  ta wa xkatik makunuk ja jas jnebʼunejtik ja bʼa spaklajel jtuchʼiltik bʼa Biblia sok wa xkʼujolantik bʼa stojbʼesel ja jpaltatiki, ojni bʼobʼ jnochtik ja sjejel yakankitik ja Jesús (kʼuman ja Salmo 119:59, 60).

17, 18. ¿Jastik slekilal oj kiltik yuj snochjel ja smodo ja Jesús bʼa xchʼakjel sbʼaj yuja tuk?

¹⁷ Ja ajyel jun jmodotik bʼa xchʼakjel jbʼajtik wani snebʼawe ja tuk. Jun ansyano sbʼiʼil Tim wa xyala: «Ja bʼa jkongregasyontikon, ay hermanoʼik bʼa mito ay skʼujole bʼa jel snebʼuneje sok kʼotele siervo ministerialik pes cha yilaweni jastal jel puesto aye bʼa koltanel ja tuk sok snochoweyi ja smodoʼe. Yuja puesto aye bʼa yaʼteltajel ja tuk wani skoltay ja kongregasyon sok jelni xkoltajiye ja ansyanoʼik».

¹⁸ Ja luʼumkʼinal it bʼutʼel kristyanoʼik bʼa yeʼnta wa spensaraʼan sbʼaje, pe ja yaʼtijumik ja Jyoba tukotikni lek. Jel snikawotik ja smodo ja Jesús bʼa xchʼakjel sbʼaj yuja tuk sok puesto ayotik bʼa snochjel ja sjejel yaʼa. Ama mi xbʼobʼ jkʼuluktik ja jastalni mero skʼulani, pe wani xbʼobʼ jkʼujoluktik «bʼa jachni mero» oj jtsajlaytik (1 Ped. 2:21). Ta wa xnochotik ja smodo bʼa xchʼakjel sbʼaj ja Jesús, ojni yakitik gusto snajel ke lekni wa xyilawotik ja Jyoba.