1. ¿Jasa jelni meran xchiktes ja rey Salomón ja bʼa Eclesiastés 7:20?

 JA REY Salomón yala: «Pes mini ay jun winik toj ja bʼa luʼumi bʼa tolabida wa skʼulan ja bʼa leki sok mi oj koʼ mulal» (Ecl. 7:20). ¡Merani lek! Jpetsaniltik mulanumotik (1 Juan 1:8). Ja yuj jpetsaniltik wa xkʼanatik oj yaʼotik perdon ja Dyosi sok ja tuki.

2. ¿Jastal wa xkabʼtik yajni jun lekil kamigotik wa xyaʼawotik perdon?

² ¿Ay maʼ bʼa jun ekʼele jyajbʼusnejtik jun lekil kamigotik? Jpetsaniltik ayniʼa. Sok bʼa mi oj chʼaytik ja kamigotik, wani xkʼanatikyi perdon sok spetsanil jkʼujoltik. ¿Jastal kabʼtik yajni yaʼawotik perdon ja kamigotik? ¿Anke xlikiki kabʼtik sok jel gusto ajyitik? Sen jachukniʼa.

3. ¿Jasa oj jtatik tiʼal ja bʼa artikulo it?

³ Jpetsaniltik wa xkʼanatik ke ja Jyoba oj kʼot jun lekil kamigotik, pe jitsan ekʼele wa xkʼulantik ma wa xkalatik jastik bʼa mi lek xyila. Anto ¿jas yuj wa xkʼuʼantik lek ke ja yeʼn wa skʼana oj yaʼotik perdon? ¿Jas yuj wa xkalatik ke tukni lek ja jastal wa x-akʼwani perdon ja Jyoba sok ja kristyanoʼiki? Sok tsaʼan, ¿machtik wa xyaʼa perdon ja Dyos?

4. ¿Jas yuj wa xbʼobʼ jkʼuʼuktik lek ke ja Jyoba puesto ay bʼa oj akʼwanuk perdon?

⁴ Ja Yabʼal ja Dyosi wa sjeʼakitik ke ja Jyoba puestoni ay bʼa oj yaʼotik perdon. Jun sjejel, ja bʼa wits Sinaí, ja Jyoba xcholoyabʼ ja Moisés jas tikʼe Dyosil ja yeʼn. Ja yeʼn ya makunuk jun anjel bʼa yaljelyabʼ: «Jyoba, Jyoba, jun Dyos jel snaʼa yajulal sok wa xyabʼ syajal, mi xkʼe skoraja wego, jel lek smodo, jel ja syajal skʼujol mey stikʼanil sok tolabida wa xyala ja smeranili, bʼa wa sjeʼayi syajal skʼujol mey stikʼanil  jitsan mil, bʼa wa xyaʼa perdon ja jas mi lek skʼulajel, ja skʼokjel abʼal sok ja mulali» (Éx. 34:6, 7). Ja Jyoba juni Dyos yajxta wa x-ilwani sok jel syajulal skʼujol, bʼa tolabida puesto ay yajel perdon ja mulanumik bʼa sutxel skʼujoleʼi (Neh. 9:17; Sal. 86:15).

5. Jastalni wa xyala ja Salmo 103:13, 14, ¿jastal wa xyilawotik ja Jyoba yuja wa snaʼa jbʼajtik leki?

⁵ Yuja Jyoba yeʼn ja jKʼulumantiki, ja yuj wani xchʼak snaʼ bʼa keʼntik. ¿Mi maʼ jelni tsamaluk spensarajel ke ja yeʼn wani snaʼa sbʼaj lek kada kristyano ja bʼa luʼumi? (Sal. 139:15-17). Ja yuj wani xbʼobʼ yil yibʼanal ja mulalik yaʼunej ekankitik ja jnantatiki. Sok mini kechanuk ja jaw, ja yeʼn altantoni ay ja bʼa jastik sjomunejkan ja bʼa jastik ekʼel jbʼajtiki. ¿Jas wa skʼulan ja Jyoba soka jastik it? Yuja wa snaʼa jbʼajtik leki wa xnikjiyuj bʼa oj sjekitik yajalkʼujol (Sal. 78:39; kʼuman ja Salmo 103:13, 14).

6. ¿Jastal sjeʼunej ja Jyoba wa skʼana oj yaʼotik perdon?

⁶ Ja Jyoba sjeʼunej ke wani skʼana oj yaʼotik perdon. Ja yeʼn wani snaʼa lek ke yuj smul ja jas skʼulan ja bʼajtan winik, ja Adán, ja yuj ja smaloʼil ja mulal soka chamelchʼakeli wani xchʼak ekʼ jbʼajtik (Rom. 5:12). Sok mini jas wa xbʼobʼ jkʼuluktik bʼa oj elkotik libre ma ay maʼ oj katik el libre ja bʼa smaloʼil it (Sal. 49:7-9). Pe ja Dyosi snaʼani jyajulaltik ja yuj ayni jas skʼulan bʼa ya elkotik libre. Jastalni wa xcholo ja Juan 3:16, yuja syajal skʼujol ja Jyoba sjekakon ja kechanta Yunini bʼa jak chamuk yuj keʼntik (Mat. 20:28; Rom. 5:19). Ja Jesús jak cham yuj keʼntik bʼa oj ya el libre spetsanil ja matik wa sjeʼa skʼuʼajel bʼa yeʼna (Heb. 2:9). ¿Wan maʼ x-ekʼ bʼa jpensartik janekʼto syajal yabʼ ja Jyoba yajni yila janekʼto wokol yiʼaj ja Yunini sok cham bʼa jun modo jel kʼixwela sbʼaj? Anto, ¿lekbʼi ja Jyoba mi skʼana oj yaʼotik perdon, jastal lek yaʼakan bʼa oj chamuk ja Yunini?

7. Cholo bʼa jujuntik matik wa staʼ tiʼal ja Biblia bʼa ajiye perdon yuja Jyoba sok spetsanil skʼujol.

⁷ Ja Biblia wa staʼa tiʼal bʼa jitsan kristyanoʼik ke ja Jyoba yaʼa perdon sok spetsanil skʼujol (Efes. 4:32). ¿Wan maʼ xjula kʼujol junuk? Bʼobʼta wani xa pensaraʼan sbʼaja rey Manasés. Ja yeʼn jelni malo waji sok koʼel chaʼan mulalik ja bʼa stiʼ sat ja Jyoba. Ja yeʼn kʼe stoy kʼulubʼal dyosik sok stsika ja yuntikil bʼa kʼakʼ jastal majtanalik sbʼaja dyosik jaw. Sok mini tʼun kʼixwel, ya  ochuk jun kʼulubʼal dyos ja bʼa stemplo ja Jyoba, jun lugar sak. Ja Biblia wa xyala bʼa yeʼna: «Jelxini-el skʼulajel ja jas mi lekuk ja bʼa stiʼ sat ja Jyoba bʼa yajel tajkuk» (2 Crón. 33:2-7). Pe yajni ja Manasés sjeʼa ke meran sutxel skʼujol, ja Jyoba yaʼa perdon sok spetsanil skʼujol sok yaʼakan bʼa oj cha kumxuk jastal rey (2 Crón. 33:12, 13). Cha pilan maʼ oj bʼobʼ jak bʼa jpensartik jani ja rey David, ja yeʼn koʼ bʼa chaʼanik mulal jastalni xchʼaykʼujolajel ja nupanel sok ja milwanel. Pe yajni ja David snaʼa ja jastik mi lek skʼulani sok sutxi meran skʼujol, cha ajini perdon yuja Jyoba (2 Sam. 12:9, 10, 13, 14). Ja yuj wani xkʼuʼantik lek ke ja Jyoba merani wa skʼana oj yaʼotik perdon. Sok jastalni oj kiltik, ja jastal wa x-akʼwani perdon ja Jyoba tukni lek yuja jastal wa x-akʼwaniye perdon ja kristyano.

8. ¿Jas yuj kechantani yeʼn kʼotel jun lekil jues ja Jyoba, sok jastal wa xchiktes yajni wa x-akʼwani perdoni?

⁸ Ja Jyoba yeʼnani «ja Jues bʼa yibʼanal ja luʼumi» (Gén. 18:25). Jun lekil jues tʼilani oj snaʼa sbʼaj lek ja leyiki. Sok ja Jyoba wani snaʼa lek ja jaw pes mini kechan kʼoteluk Jues, cha kʼotelni june Maʼ wa xya kujlajuk leyik (Is. 33:22). Mini maʼ wa snaʼa ja stukil ja bʼa lek sok ja bʼa mi lekuk jastalni ja Jyoba. ¿Jastik tuk pilan oj snaʼ jun lekil jues? Bʼajtanto oj yal jun kastigo, tʼilani oj snaʼ lek spetsanil ja jastik ti chʼikan bʼa jun jasunuk. Ja bʼa jas junuk it, mini ay pilan maʼ jel chapan bʼa oj kʼotuk jues jastalni ja Jyoba.

9. ¿Jasunkiluk wa xya makunuk ja Jyoba bʼa stsajel ta oj ya perdon jun kristyano ma miyuk?

⁹ Ja Jyoba mini jachukuk jastal ja juesik ja bʼa luʼumi. Ja yeʼn wani xchʼak snaʼ lek ja jastik ekʼel ja bʼa jastik junuk wa xkʼot aljukyabʼi (Gén. 18:20, 21; Sal. 90:8). Mini wa xkʼulwani jusgar kechanta yuja jas wa xyilawe sok wa xyabʼye ja kristyanoʼiki. Wani snaʼa lek janekʼto wa xjomjiyuj ja smodoʼik jun kristyano ja ADN, ja skʼiʼelali, ja jastik wa xjoybʼajiyuji, ja jas wa spensaraʼani sok ja jastal wa xyabʼ aye. Chomajkil, ja Jyoba wa snaʼa lek jastal wa xtax ja jkʼujoltik, wa xkʼan alxuk, wa xyabʼ stojol sbʼaj jastal wa xkabʼ aytik, ja jas wa xkʼanatik sok jas wa xkʼankʼunikujtik. Mini jas nakʼan ay; spetsanil wa xchʼak yile (Heb. 4:13). Ja yuj, ja Jyoba wani x-akʼwani perdon pe jani yuja wa snaʼa lek ja jastik junuk ekʼeli.

10. ¿Jas yuj wa xbʼobʼ kaltik ke ja jastik wa stsaʼa skʼulajel ja Jyoba naka stojolni? (Deuteronomio 32:4).

¹⁰ Ja jas wa stsaʼa skʼulajel ja Jyoba tolabida stojol. Ja yeʼn mini tʼun stsawani. Ja yeʼn mi kechan wa xyaʼa perdon jun kristyano yajni wa xyila jel stakʼin, jel naʼubʼal sbʼaj ma jel yiʼoj xchapjelal (1 Sam. 16:7; Sant. 2:1-4). Ja Jyoba mini xbʼobʼ tʼenjuk ma oj tupjuk (2 Crón. 19:7). Sok ja yeʼn mi xyaʼakan bʼa oj kʼulajuk ganar yuja elel sgana ma yuja jastal ay xyabʼi (Éx. 34:7). Wani xkʼuʼantik lek ja Jyoba yeʼnani ja lekil Jues kiʼojtiki yujni wa xyabʼyotik lek stojol sok wani snaʼa lek ja jastal wala taxtiki (kʼuman ja Deuteronomio 32:4).

11. ¿Jas yuj mini tʼun jas oj slaj ja jastal wa x-akʼwani perdon ja Jyoba?

¹¹ Ja matik stsʼijbʼan ja Yabʼal ja Dyos bʼa Hebreo wani snaʼawe ke ja jastal wa x-akʼwani perdon ja Jyoba mini jas oj slaj. Ayni ekʼele yawe makunuk jun yaljel ja bʼa hebreo, bʼa jastalni wa xyala jun juʼun bʼa spaklajel, «kechani wa x-axi makunuk bʼa xchiktesel ja perdon wa xyaʼa ja Dyos sbʼaja mulanumi». Ja juʼun it wa xcha yala:  «Mini wa x-axi makunuk bʼa xchiktesel ja tikʼe perdon ma ja jastal jel skoʼelal wa xyaʼa perdon ja smoj jun winik». Kechani ja Jyoba ay yiʼoj ja ipal bʼa oj ya perdon jun mulanum bʼa sutxel skʼujol. ¿Sok jastal wa xkabʼtik yajni ja Jyoba wa xyaʼawotik perdon?

12, 13. a) ¿Jastik slekilal wa xya eluk ja kristyano bʼa wa x-aji perdon yuja Jyoba? b) ¿Ay maʼ stikʼanil ja jastal wa x-akʼwani perdon ja Jyoba?

¹² Yajni wa xkʼuʼantik ke ja Jyoba yaʼawotikta perdon, wani xkabʼtik «xlikiki wa xwaji». Sok ja it tini chʼikan ja lamanil ja bʼa jpensartik sok jun lekil jconcienciatik. Ja jastik it mini xbʼobʼ yakitik ja yajni wa xyaʼawotik perdon jun kristyano, jani ja jastal wa xyaʼawotik perdon ja Jyoba (Hech. 3:19). Yajni ja yeʼn wa xyaʼawotik perdon, wani xcha yaʼakan bʼa oj cha kamigoʼuktik, bʼa lajansok mini bʼa jleʼune jmultik.

¹³ Yajni ja Jyoba yaʼata perdon jun kristyano, mixani cha sleʼayi smul ma wa xya stup yuja jas skʼulani (Is. 43:25; Jer. 31:34). Ja Jyoba wa xyaʼa ja mulalik najat lek «jastal ja snajtil wa xyiʼa sbʼaj ja bʼa wa x-elkʼen ja Kʼaʼuji sok ja bʼa wa xmukxiʼi» (Sal. 103:12). b Spensarajel ja bʼa jastal wa x-akʼwani perdoni wani snikawotik bʼa oj jtoytik sok bʼa oj katikyi tsʼakatal (Sal. 130:4). Pe ¿machtik wa xyaʼa perdon jachuk ja Jyoba?

14. ¿Jasa jnebʼunejtikon sbʼaja jastal wa x-akʼwani perdon ja Jyoba?

¹⁴ Jastalni kilunejtik, ja jastal wa x-akʼwani perdon ja Jyoba mini jaʼuk yuja janekʼ sniwanil ja mulali. Chomajkil, kilunejtik ke ja Jyoba wa xya makunuk ja snajelil yiʼoj jastal jKʼulumantik, Maʼ wa xya kujlajuk ley sok Jues ja yajni wa xyila ta oj akʼwanuk perdon ma miyuk. Anto, ¿jastik wa xyila ja Jyoba?

15. Jastalni wa xyala ja Lucas 12:47, 48, ¿jasa wa xyaʼa tʼabʼan skʼujol ja Jyoba yajni wa x-akʼwani perdon?

¹⁵ Jun jasunuk wa xyaʼa tʼabʼan skʼujol ja Jyoba jani yiljel ta ja mulanum wa snaʼa ajyi ke mi lekuk ja jas wan skʼulajeli. Ja Jesús yala jaman lek, jastalni wa xtaʼatik ja bʼa Lucas 12:47, 48 (kʼuman). Yajni jun  kristyano gana wa skʼulan jun jasunuk bʼa mi lekuk xyila ja Dyosi sok bʼa jel malo, wani xkoʼ bʼa jun chaʼan mulal. Ja kristyano it xiwelani sbʼaj bʼa mi oj ajuk perdon yuja Jyoba (Mar. 3:29; Juan 9:41). Pe ayni ekʼele tʼilan oj jnatik bʼa ayni jkʼulantik jun jasunuk bʼa mi lekuk. Ta jachkʼa, ¿oj maʼ bʼobʼ yaʼotik perdon ja Jyoba? Ojniʼa. Sok ja it wani xyiʼajotik bʼa pilan jasunuk wa xya tʼabʼan skʼujol ja Jyoba.

16. ¿Jas wa stojolan ja sutxel kʼujolal, sok jas yuj jel tʼilan skʼulajel?

¹⁶ Pilan jasunuk wa xyaʼa tʼabʼan skʼujol ja Jyoba jani ta ja mulanum meran sutxel skʼujol. ¿Jas wa stojolan ja sutxel kʼujol? Wani stojolan oj tukbʼestik ja jastal wa xkilatik jun jasunuk, ja jmodotik ma ja jas wa xkʼana oj kʼuluktik. Chomajkil ja kristyano bʼa sutxel skʼujol yaj wa xyabʼi sok jel triste x-ajyi yuja jastik mi lekuk skʼulani ma yuja mi skʼulan ja jastik lek oj skʼuluk ajyi. Mi kechan tuk ay xyabʼ yuja jas mi lek skʼulani, pes yuja mi lek wa xtax soka Dyosi ijiyuj bʼa skʼulajel jasunuk bʼa mi lekuk. La cha jpensaraʼuktik sbʼaja rey Manasés soka David. Ama koʼye bʼa chaʼanik mulal pe ajiye perdon yuja Jyoba yuja meran sutxi skʼujole (1 Rey. 14:8). Ja yuj, ja Jyoba kechani wa xyaʼa perdon ja maʼ wa xyila ke meran sutxel skʼujol. Mini malanukta snajel malaya yuja mulalik jkʼulunejtiki. Ayni jas tʼilan oj jkʼuluktik. c Ja jaw wani xyiʼajotik bʼa pilan jasunuk wa xyaʼa tʼabʼan skʼujol ja Jyoba.

17. ¿Jasunkiluk ja stukbʼesel jbʼajtik sok jastal wa skoltayotik bʼa mixa oj kokotik ja junxta mulali? (Isaías 55:7).

¹⁷ ¿Jas pilan jasunuk jel tʼilan wa xcha yila ja Jyoba? Jani ja stukbʼesel jbʼajtiki. Ja stukbʼesel jbʼajtiki wani stojolan yajelkan ja jastik mi lekuki sok oj kʼe kitik ja jsakʼaniltik jastalni wa skʼana ja Jyoba (kʼuman ja Isaías 55:7). Ja kristyano maʼ wa stukbʼes sbʼaj jani stukbʼesel ja jpensartik sok yajelkan ke a-stojotik yuja jas wa skʼana ja Jyoba (Rom. 12:2; Efes. 4:23). Tʼilani puesto oj ajyukotik bʼa yajelkan ja pensarik bʼa mi lekuk sok ja modoʼaliki (Col. 3:7-10). Pe mokni chʼay jkʼujoltik ke ja jas wa xkoltani bʼa oj yaʼotik perdon ja  Jyoba sok oj skus ja jmultiki jani sjejel skʼuʼajel ja bʼa sakʼanil yaʼa ja Jesús. Yajni ja Jyoba wa xyila wa xkʼujolantik ja janekʼ wa xbʼobʼ kujtik bʼa stukbʼesel ja jmodotiki, wani xyaʼawotik perdon yuja wa xyaʼa tʼabʼan skʼujol ja sakʼanil yaʼa ja Yunini (1 Juan 1:7).

18. ¿Jasa jnebʼunejtik sbʼaja jastal wa x-akʼwani perdon ja Jyoba?

¹⁸ La kiltik tʼusan jujuntik ja jastik mas tʼilan jpaklunejtik ja bʼa artikulo it. Bʼa sutanal ja luʼumi, mini ay june maʼ wa x-akʼwani perdon jastal ja Jyoba. ¿Jas yuj jachuk xkalatiki? Bʼajtan, yujni ja yeʼn tolabida puesto ay bʼa oj akʼwanuk perdon. Xchabʼil, yujni wa snaʼa yibʼanal bʼa keʼntik sok kechantani yeʼn ja maʼ wa xbʼobʼ yil ta meran sutxel jkʼujoltik. Sok yoxil, yajni wa x-akʼwani perdon ja Jyoba wa skusu-ele sok lajansok mi jas ekʼel. Stsʼakatal yuja jaw wani xbʼobʼ ajyuk jun lekil jconcienciatik sok wani xbʼobʼ yil-otik lek.

19. ¿Jas yuj wa xbʼobʼ ajyukotik gusto ama wala kotik mulal yuja mulanumotik?

¹⁹ Pe yuja mulanumotiki, mini oj katikan slejel jmultik. Pe jelni xyaʼa kulan jkʼujoltik ja jas wa xyala ja Perspicacia para comprender las Escrituras, volumen 1, slam 209: «Yujni ja Jyoba wa snaʼa syajal ja yaʼtijumik bʼa wa xkʼulajiye ganar bʼa skʼulajel ja jas mi lekuki, pes mi yajnaluk tikʼanxta oj julskʼujole ja jastik mi lekuk wa skʼulaneʼi yuja tey sbʼaje lek ja mulali (Sl 103:8-14; 130:3). Ta mi xyaʼawekan skʼulajel ja jas wa skʼana ja Dyosi, ojni bʼobʼ ajyuke gusto (Flp 4:4-6; 1Jn 3:19-22)». ¡Janekʼto wa xyaʼa kulan jkʼujoltik ja yaljelik it!

20. ¿Jasa oj kiltik ja bʼa artikulo ti jakumi?

²⁰ Jelni wa xkatikyi tsʼakatal ja Jyoba yuja puesto ay bʼa oj yaʼotik perdon ta meran wa sutxi jkʼujoltik soka jmultiki. Pe ¿jastal oj bʼobʼ jnochtik ja sjejel wa xyaʼakitiki? ¿Jasa slajelal yiʼoj sok jasa stukil ja jastal wa x-akʼwani perdon ja Jyoba soka keʼntiki? ¿Sok jas yuj jel tʼilan oj kabʼtik stojol ja it? Ja artikulo ti nochani oj jtatik ja sjakʼjeli.