1. Yajni june wa xwaj expulsado, ¿jastal wa xyabʼ ja spamilya?

YAJNI june wa x-el expulsado ja bʼa kongregasyon, ja spamilya jelni triste wa xbʼobʼ kanuk. Jun hermana sbʼiʼil Hilda * wa xyala: «Ja jtatami toj chami yajni ekʼelxa 41 jabʼil nupanelotikon, jaxa keʼn jpensaraʼan ta jani ja jas mas yaj oj ekʼ jbʼaji. Pe yajni ja jkerem yaʼakan ja kongregasyon, ja xcheʼumi sok ja yuntikili, mastoni jel yaj kabʼi».

2, 3. Jastalni wa xyala ja Salmo 78:40, 41, ¿jastal wa xyabʼ ja Jyoba yajni wa x-ajikan yuja yaʼtijumiki?

² La jpensaraʼuktik janekʼto syajal yabʼ ja Jyoba yajni skʼokowe abʼal jitsan anjelik bʼa kʼotele parte bʼa spamilya (Jud. 6). ¿Sok wan maʼ x-ekʼ bʼa jpensartik janekʼto yaj yabʼ yajni yila ke ja xchonabʼ jel skʼana, ja Israel, tikʼanxta wa skʼokoweyi ja yabʼali? (Kʼuman ja Salmo 78:40, 41). Ta june bʼa jel xa yajtay wa xyaʼakan ja Jyoba, wani xbʼobʼa kʼuʼuk lek ke ja kala Tatik bʼa satkʼinali cha yajni wa xyabʼi. Ja yeʼn wa xyabʼ stojol jawa wokoli sok ojni sjeʼawi ja syajal skʼujoli yajelawi ja koltanel wa xmakuniʼawuji sok ojni stsatsankʼujoluka.

³ Ja bʼa artikulo it, oj kiltik jasa oj jkʼuluktik bʼa oj ajyukujtik ja skoltanel ja Jyoba yajni wa x-el expulsado jun jpamilyatik. Cha ojni kiltik jastal skoltajel ja hermanoʼik bʼa kongregasyon bʼa jach wan ekʼel sbʼaje. Pe bʼajtan la kiltik jas tikʼe pensar tʼilan mi oj ajyukujtik.

4. ¿Jastal wa xyabʼye jitsan nantatalik yajni jun uninal wa xyaʼakan ja Jyoba?

⁴ Yajni jun uninal wa xyaʼakan ja Jyoba, jitsan nantatalik  wa sjobʼo sbʼaje jasa mas oj bʼobʼ skʼuluke ajyi bʼa skoltajel bʼa mi oj yakan ja smeranili. Yajni kʼulaji expulsar ja skerem jun hermano sbʼiʼil Luke, ja yeʼn wa xyala: «Wani xpensaraʼan keʼn jmul. Ayni ekʼele jel tuk la waychiniyon. Ayni ekʼele wala okʼyon sok wa xyajbʼi ja kaltsili». Jun hermana sbʼiʼil Elizabeth, bʼa junxta ja jas wan ekʼel sbʼaji, mini xyaʼakan spensarajel: «¿Jasa mi stojoluk jkʼulan jastal nanal? Wa xkabʼ mini jkʼulan ja jas tʼilan bʼa oj jeyi ja smeranil ja jkeremi».

5. Ta jun kristyano wa xyaʼakan ja Jyoba, ¿maʼ smul?

⁵ Tʼilani oj juljkʼujoltik ke ja Jyoba yaʼunejkitik kibʼanaltik ja libreʼil bʼa stsajel ja jas wa xkʼana oj jkʼuluktiki. Ja yuj kada jujune oj jtsatik ta oj jkʼuʼuktikyi ma miyuk. Jujuntik keremtik akʼixuk mini jejeyile jastik bʼa lek yuja snantateʼi, pe stsaʼawe yaʼteltajel ja Jyoba sok ajyel toj. Ja tuki, ja snantateʼi skʼulane ja janekʼ bʼobʼyujile bʼa sjejelyile man xchʼinile ja rasonik wa xyaʼa ja Biblia, pe yajni kʼiyeʼi sjipawekan ja Jyoba. Ja yujil, kada jujune oj stsaʼ ta oj yaʼteltay ja Jyoba ma miyuk (Jos. 24:15). Ja yuj nantatal, ta jawa keremex xyaʼakan ja Jyoba, mok wa mulukabʼajex.

6. ¿Jastal wa xbʼobʼ yabʼ jun untik yajni june ja bʼa snantat xyaʼakan ja Dyosi?

⁶ Ayni ekʼele yeʼn ja tatal ma ja nanal ja maʼ wa sjipakan ja smeranili ma asta ayni wa sjipakan ja pamilya (Sal. 27:10). Ja it bʼobʼta jelni yaj sbʼaja untik bʼa wa xyilawe ja snantate jastal jun lekil sjejel. Ja Esther wa xyala jastal yabʼ yajni el expulsado ja stati: «Tikʼanxta wala okʼyon pes wani xkila mi yuj takal takal el ja bʼa smeranili, yeʼnani stsaʼa bʼa oj yakan ja Jyoba. Jelni xkʼana ja jtati. Ja yuj, yajni kʼulaji expulsar, tolabida chamkʼujol wala ajyiyon jastal maʼ wa xtaxi. Ayni junta jalon jel xyaki xiwel».

7. ¿Jastal wa xyabʼ ja Jyoba sbʼaja keremtik akʼixuk bʼa expulsado ay ja snantate?

⁷ Keremtik akʼixuk, ta june ja bʼa wa nanatatex expulsado ay, cha jelni yaj xkabʼtikon. Sok ja Jyoba altantoni ay bʼa weʼnlex ja bʼa jastal waxa wabʼ ayexi. Ja yeʼn wa syajtayex sok jel gusto wa x-ajyi yuja mixa waʼawexkan yaʼteltajel toj leki. Jaxa keʼntikoni, jawa wermanoʼik soka wa wermanaʼik, cha jelni gusto ayotikon. Cha ajuluka kʼujolex ke mini weʼna mulex ja jas stsaʼawe skʼulajel jawa nanatatexi. Jastalni kalatikta, ja Jyoba yaʼunejkitik ja libreʼil bʼa stsajel ta oj kaʼteltaytik. Sok kada yaʼtijum Dyos bʼa yaʼunejxayi ja sakʼanil ja Dyos sok yiʼunejxa jaʼ «cada jujune oj caatic cuenta» (Gál. 6:5).

8. ¿Jas oj bʼobʼ skʼuluk jun pamilya bʼa toj ay malan wan smajlajel oj kumxuk soka Jyoba jun spamilya? (Cha kʼela ja rekwagro « Ja Jyoba wa skʼana oj kumxan»).

⁸ Yajni jun maʼ waxa yajtay xyaʼakan ja smeranil, miniʼa ay smaloʼil ke ja weʼn waxa majlay bʼa oj kʼotuk ja skʼakʼujil bʼa oj kumxuk soka Jyoba. ¿Pe jasa oj bʼobʼa kʼuluk ja wego? Moka wakan stalnajel ja jastal waxa wilabʼaj soka Dyosi. Bʼa jachuk, oja wawexyi jun lekil sjejel ja tuk ja bʼa wa pamilya sok asta bʼobʼta ja maʼ expulsado ayi. Chomajkil, ja jaw oj yawi ja ipal bʼa oj kuchukawuj ja syajali sok ja tristeʼili. La kiltik jujuntik jasunuk oj bʼobʼa kʼuluk bʼa oj ajyuk tsats ja jastal waxa wilabʼaj soka Dyosi.

9. ¿Jasa oj skoltaya bʼa oj ajyuk tsats ja skʼuʼajeli? (Cha kʼela ja rekuagro « Tekstoʼik bʼa oj stsatsankʼujolana ta juna pamilya yaʼakan ja Jyoba»).

⁹ Ajyan kʼubʼan soka Dyosi. Jelni tʼilan mi oja wakan yajel tsatsbʼuk ja jastal waxa wila bʼaj soka Jyoba sok jawa pamilya. ¿Jastal oj bʼobʼa kʼuluk? Jun jasunuk oj skoltaya bʼa ajyelawuj jun tsatsal skʼuʼajel jani skʼumajel tikʼan ja Yabʼal ja Dyos sok spensarajel sbʼaja jas waxa kʼumani, cha tey ja wajel ja bʼa reunioniki. La jpensaraʼuktik ja sjejel bʼa Joanna. Ja stati sok smoj aljeli yaʼawekan ja smeranili. Ja yeʼn wa xcholo: «Yajni wa xkʼuman sbʼaja jujuntik sjejelik bʼa Biblia jastal ja Abigaíl, ja Ester, ja Job, ja José sok ja Jesús, wa xkabʼ xlamami wala kanyon. Ja sjejelik sjeʼaweʼi wa xyawe ajyuk ja bʼa jkʼujol sok ja bʼa jpensari pensarik bʼa stojolil bʼa wa xya lamxuk ja syajali. Cha jel stsatsankʼujolanon ja kʼinik bʼa JW Broadcasting».

10. Jastalni wa xyala ja Salmo 32:6-8, ¿jasa oj bʼobʼ jkʼuluktik ta jel triste xkabʼ ayotiki?

¹⁰ Jamayi jawa kʼujol ja Jyoba. Yajni jel triste aya, moka wakan yajelyi orasyon. Kʼanayi ja kala Dyostik jel xyajtani ke a-skoltaya bʼa yiljel ja jastik junuki jastalni wa xyila ja yeʼn sok bʼa aya biboʼaxan sok a-sjeʼawi ja bʼej bʼa tʼilan oj wajani (kʼuman ja Salmo 32:6-8). Jastalni wa x-ekʼ jbʼajtik, bʼobʼta yajni oja wabʼ ja jastal waxa wabʼ aya. Pe ja Jyoba wani xyabʼya lek stojol. Ja yeʼn jel skʼanawa sok wa skʼana oja jamyi jawa kʼujoli (Éx. 34:6; Sal. 62:7, 8).

11. Jastalni wa xyala ja Hebreos 12:11, ¿jas yuj tʼilan oj jipjkʼujoltik ja bʼa tojelal wa xyaʼa sok yajalkʼujol ja Jyoba? (Cha kʼela ja rekwagro « Jani wa sjeʼa ja syajal skʼujol ja Jyoba yajni june wa xkʼulaji expulsar»).

¹¹ Koltay ja jas wa skʼulane ja ansyanoʼiki. Yajni june wa xkʼulaji expulsar juni jasunuk yaʼunej kujlajuk ja Jyoba bʼa jlekilaltik, cha  jachni sbʼaja kristyano koʼel mulali (kʼuman ja Hebreos 12:11). Bʼobʼta jujuntik oj yale mini stojoluk yuja kʼulwaniye expulsar ja ansyanoʼiki, pe ajuluka kʼujol ke ja yeʼnleʼi mini oj yale jastik bʼa mi lekuk sbʼaja expulsado. Ja smeranili mini xchʼak jnatik spetsanil ja jas ekʼeli. Ja yuj masni lek oj jipjkʼujoltik ke ja jas skʼulane ja ansyanoʼik ajyiye ja bʼa comité judicial jani skʼulane ja janekʼ bʼobʼyujile bʼa snochjel ja rasonik bʼa Biblia sok kʼulwanel jusgar ‹bʼa Jyoba› (2 Crón. 19:6).

12. ¿Jasa slekilal yaʼuneje eluk jujuntik yuj skoltajel ja stojelal ja Jyoba?

¹² Ta ja weʼn waxa koltay ja ansyanoʼik ja skʼulane expulsar jawa pamilya, bʼobʼta ojni akoltay bʼa oj kumxuk soka Jyoba. Ja Elizabeth, ja it tax tiʼal ja bʼa parrapo 4, wa xyala: «Jelni wokol kabʼtikon ja mixa oj jkʼumuktikon ja jkeremtikoni, bʼa ayxani skʼujol. Pe yajni kumxi soka Jyoba, yala ke wanxani sbʼajin oj elkan expulsado. Sok tyempo tsaʼan yala ke jejeyi jastik jel tʼilan. Ja jaw skoltayon bʼa yiljel chaʼanyabʼal ja stojelal ja Jyoba». Ja statami, ke wa sbʼiʼilan Mark, wa xyala: «Jabʼilik mas tsaʼan, ja jkeremtikoni yalakabʼ ke kumxi pe jani yuja jach mero jkʼulantikon ja jas tʼilan oj jkʼuluktikoni. Jel xkayi tsʼakatal ja Jyoba yuja skoltayotikon bʼa ajyel kʼuʼabʼali».

13. ¿Jasa oj bʼobʼ skoltaya bʼa oj kuchukawuj ja syajal xa wabʼi?

¹³ Loʼilanan sok amigoʼik bʼa wa xyabʼye stojol. Aʼekʼ tyempo sok yaʼtijumik Dyos bʼa takʼanexa bʼa oj skoltaya bʼa oj ajyukawuj juna modo bʼa stojolil (Prov. 12:25; 17:17). Ja Joanna, ja it tax tiʼal ja bʼa parrapo 9, wa xyala: «Ja smeranili jel jtuchʼil wa xkabʼ wala ajyiyon ajyi. Pe jelni skoltayon loʼilanel soka kamigoʼik bʼa wa xjipa jkʼujoli». Pe ¿jasa oj bʼobʼa kʼuluk ta jun hermano wa xyala jun jasunuk bʼa masto wa syajbʼesa?

14. ¿Jas yuj jel tʼilan oj jtekʼ jbʼajtik sok yajel jbʼajtik perdon sok spetsanil jkʼujoltik?

¹⁴ Aʼajyuka pasensya soka hermanoʼik. Ja smeranili, mini xbʼobʼ xmajlaytik ke yibʼanale oj yalekabʼtik tsamalik yaljelik (Sant. 3:2). Jpetsaniltik mulanumotik, ja yuj mok chama wabʼ ta ayni jujuntik mi snaʼa jas oj yale ma ta yalawe awabʼ jun jasunuk bʼa syajbʼesa sok mi sganaʼuke. Ajuluka kʼujol ja srason ja jekabʼanum Pablo: «Moka waʼexkan stekʼjelabʼajex sok yajelabʼajex perdon sok spetsanila kʼujolex ama ja juni ayiʼoj rason bʼa oj ya parte sbʼaja smoji» (Col. 3:13, TNM). Jun hermana bʼa ay jun spamilya bʼa waj expulsado wa xyala: «Ja Jyoba skoltayon bʼa yajel perdon ja hermanoʼik bʼa wa skʼujolane skʼulajel ja bʼa toji pe mini xlajxiyujile yuja mulali». Ja wego la kiltik jasa wa xbʼobʼ skʼuluk ja kongregasyon bʼa skoltajel ja matik toj aye bʼa pamilya.

15. ¿Jastal oj bʼobʼ jkoltaytik ja spamilya ja maʼ ajkʼachto elel expulsado?

¹⁵ Yajxta la kiltik ja pamilyaʼik bʼa toj aye. Jun hermana sbʼiʼil Míriam wa xyala ke wani xiw tʼusan wajel ja bʼa tsomjelik yajni  ja yermano el expulsado. Wa xyala: «Wani la xiwyon sbʼaja jas oj yale ja tuki. Pe cha ayni amigoʼik bʼa jel leke bʼa cha tristeni aye sok mini xyalawe jas mi lekuk sbʼaja kermano. Stsʼakatal ja yeʼnle mini jtuchʼil kabʼ ajyiyon». Pilan hermana wa xjul skʼujol: «Yajni skʼulane expulsar ja jkeremtikoni, jak stsatsankʼujolanotikon hermanoʼik bʼa jel xyajtaniye. Jujuntik yalawe mini snaʼa jas oj yale. Okʼye jmok ma stsʼijbʼaneki jujuntik yaljel. Ja jas skʼulaneʼi jelni skoltayon juntiro».

16. ¿Jasa oj bʼobʼ skʼuluk ja kongregasyon bʼa mi oj yakan skoltajel ja pamilyaʼik bʼa toj ayeʼi?

¹⁶ Mok katikan skoltajel ja pamilyaʼik bʼa toj aye. Ja yeʼnle mastoni wa skʼanawe oj jyajtaytike sok oj tsatsankʼujolantike (Heb. 10:24, 25). Ayni ekʼele, jujuntik ja bʼa spamilya ja expulsadoʼik yiluneje ke mixa xkʼumajiye yuj jujuntik hermanoʼik, bʼa lajansok cha elele expulsado ja yeʼnleʼi. ¡Nunka mok jkʼuluktik ja jaw! Ja keremtik sok akʼixuk bʼa expulsado ay ja snantateʼi mastoni wa skʼanawe ke oj tsatsankʼujoluktike sok oj jtoytike. Jun hermana sbʼiʼil María wa xcholo ja jas ekʼ sbʼaj yajni waj expulsado ja statami sok sjipakan ja spamilya: «Jujuntik ja bʼa kamigoʼik jakye ja bʼa jnaji, xchapawe waʼel sok skoltayone skʼulajel estudiar soka kuntikili. Yabʼye ja syajal wa xkabʼi sok okʼye jmok. Sok skoltayone yajni jujuntik kristyano yalawe jastik mi meranuk bʼa keʼna. Jelni stsatsankʼujolanone» (Rom. 12:13, 15).

17. ¿Jasa oj bʼobʼ skʼuluke ja ansyanoʼik bʼa oj stsatsankʼujoluke ja matik wane yijel wokoli?

¹⁷ Ansyanoʼik, awik el slekilal ja yajni wa xbʼobʼa tsatsankʼujolukex ja pamilyaʼik bʼa toj ayeʼi. Weʼnlexni mero awiʼojex ja cholal bʼa stsatsankʼujolajel ja hermanoʼik bʼa ay spamilyaʼe yaʼunejekan ja Jyoba (1 Tes. 5:14). Mojxanik weʼnlex bʼa stsatsankʼujolajele ja yajni mito xkʼe sok ja yajni wa xchʼak ja tsomjeliki. Ulatayik sok awikyi orasyon yuj yeʼnle. Cha ojni bʼobʼa cholex soka yeʼnleʼi sok ojni bʼobʼa lokex jujuntik ekʼele ja bʼa wa tsomjelex bʼa pamilya. Ja talnanumik it tʼilani oj sjeʼeyi ja yal xchejik ja Jyoba ke wani snaʼaweyi syajulal, ke wa syajtaye sok altanto aye ja bʼa jas wa xmakuniyujile (1 Tes. 2:7, 8).

18. Jastalni wa xyala ja 2 Pedro 3:9, ¿jasa wa skʼana ja Jyoba oj skʼuluke ja matik jitsele soka yeʼn?

¹⁸ Ja Jyoba «mi huas scʼana ay maʼ oj chʼayuc ja yaltzili. Ja sgusto ja Cajualtiqui, que spetzanil ja cristiano oj suchuc ja scʼujolei» (kʼuman ja 2 Pedro 3:9). Ama xkoʼ bʼa jun chaʼan mulal jun kristyano, ja sakʼanili jeltoni chaʼanyabʼal sbʼaja Dyosi. Ajuluka kʼujol ke ja Jyoba jelni chaʼan stupu yuj kada jujune bʼa keʼntik: yaʼa ja sakʼanil ja Yunin jel skʼana. Sok yajalkʼujol, ja Dyosi wa skʼana oj skoltay ja matik jitsel bʼa yeʼni bʼa jachuk oj kumxukesok. Sok wani smajlay jach oj skʼuluke, jastalni wa xnebʼatik ja bʼa sjejel yaʼa ja Jesús sbʼaja uninal chʼayeli (Luc. 15:11-32). Jitsan ja bʼa matik yaʼunejkan ajyi ja smeranili kumxiyeta soka sTate jel xyajtani bʼa satkʼinali, sok jaxa kongregasyoni gustoxta yilawe ja kumxiyeʼi. Ja Elizabeth, ja maʼ jtaʼatik tiʼal bʼajtani, jelni gustoʼaxi yajni cha kumxi ja skeremi. Ja yeʼn wa xyala: «Jel xkayile tsʼakatal ja matik stsatsankʼujolanotikon bʼa mi oj chʼaykujtikon ja smajlajeli».

19. ¿Jas yuj mini oj katikan sjipjel jkʼujoltik bʼa Jyoba?

¹⁹ Tolabida wa xbʼobʼ jipjkʼujoltik bʼa Jyoba. Ja yeʼn nunka oj skʼankitik oj jkʼuluktik jun jasunuk bʼa oj syajbʼesotik. Ja yeʼn jun tatal jel jaman skʼujol sok ay syajal skʼujol bʼa wani syajtay ja matik wa xyajtajiyuji sok wa xtoyjiyuji. La jkʼuʼuktik lek ke ja Jyoba mini oj sjipotikan ja bʼa tyempoʼik mas wokoli (Heb. 13:5, 6). Ja Mark, ja tax tiʼal ja bʼa parrapo 12, wa xyala: «Ja Jyoba nunka sjipawotikonkani. Ja yeʼn tolabida tey jmoktik yajni wa xtʼaspuntik tsatsal wokolik». Ja Dyosi mini oj yakan yajelkitik «ja ipal bʼa masto ekʼxeli» (2 Cor. 4:7, TNM). Jachukniʼa, wani xbʼobʼ ajyukujtik ja skʼuʼajel sok ja smajlajel ama june ja bʼa jpamilyatik xyaʼakan ja Jyoba.