YIBʼANAL ja ixuk winik wa skʼanawe oj ajyuke gusto. Pe ja bʼa tsaʼanikxta kʼakʼu it jel «ja huocoli» (2 Tim. 3:1). Jel jitsan jastik wa x-aji tristeʼaxuk ja ixuk winiki, jastal ja bʼa mi tojuki, ja chameli, ja mey aʼteli ma ja wa xcham june ja bʼa pamilya. Cha jachuk ja yaʼtijumik Dyos wa xbʼobʼ el sganaʼe sok xchʼayjel takal takal ja gustoʼili. Ta jach wala taxtik, ¿jas oj bʼobʼ jkʼuluktik?

Bʼa yajel sjakʼjel ja sjobʼjel it, bʼajtan tʼilan oj kabʼtik stojol jasun kʼotel meran lek ja gustoʼili sok jastal jujuntik ajyelyujile anima ekʼ sbʼaje wokolik. Sok oj kiltik jasa oj jkʼuluktik bʼa mok chʼaykujtik sok yajel kʼiʼuk.

Ja gustoʼil mi junxtaʼuk yuja ajyel alegre. La katik jun sjejel, june maʼ yakbʼel bʼobʼta jelni stseni. Pe yajni x-ekʼ ja syakbʼeli, mixa stseni sok wa xjulskʼujol ja wokolik yiʼoji. Ja yalegreʼili bʼaj ita jutsʼin. Sok mi jaʼuk ja meran gustoʼili (Prov. 14:13).

Ja gustoʼili tukni lek. Pes ja gustoʼili jun jasunuk tey bʼa kojoltik bʼa wa xkabʼtik stsamalil yajni ay kiʼojtik jun jasunuk ma smajlajel jun jasunuk bʼa lek. Soka jaw wa stojolan oj ajyukotik gusto anima lek ma mi lekuk wan ekʼel kujtik (1 Tes. 1:6). Pes jun ixuk winik bʼa mi lek ay xyabʼi yuj jun jasunuk wani xbʼobʼ ajyukyuj ja gustoʼili. Jun sjejel, ja nebʼumanik jel makʼjiye yuja staʼawe tiʼal ja Kristo, pe ja Biblia wa xyala yajni «elye ba scʼab ja maʼ ay yateli, pero gusto xta aye. [...], huane bi yiijel huocol yuj ja sbiil ja Jesusi» (Hech. 5:41). Jani gustoʼaxiye yuja ajyele toj soka Dyosi sok mi jaʼuk yuja makʼjiye.

Mini maʼ wa xmanxi soka gustoʼil sok mi stuchʼilukta wa xjuli. ¿Jas yujil? Yujni ja gustoʼil jani kʼotel june ja bʼa satinel ja yip ja Dyosi. Ja it wa skoltayotik bʼa ajyelkujtik «ja yajcʼachil modo», bʼa tey ja gustoʼili (Efes. 4:24; Gál. 5:22). Sok yajni ay kiʼojtik ja gustoʼili, wani xkuchkujtik ja chamkʼujoliki.

Yajni ja Jyoba skʼulan ja Luʼumi, skʼanani yibʼanal lek aʼajyuk, sok mi jaʼuk aʼekʼuk ja jastik mi lek xkilatik ja wego. Anima ja ixuk winik wa skʼulane jastik mi lekuk, ja yeʼn mini xchʼayunejuk ja gustoʼili. Ja Yabʼal ja Dyos wa xyala: «Ipal sok gustoʼil tey ja bʼa lugar wa x-ajyi» (1 Crón. 16:27). Ja skʼujoli wa cha gustoʼaxi yajni wa xyila ja jastik lek wa skʼulan ja yaʼtijumiki (Prov. 27:11).

Wa xbʼobʼ jnochtik ja Jyoba yajni mi jel xcham jkʼujoltik ja yajni mi jach wa x-elkʼot ja jastal wa xmajlaytiki. Bʼa mok chʼayuk ja gustoʼil, jaʼ xwaj kʼujoltik ja jastik lek kiʼojtik ja wego sok ajyel jpasensyatik bʼa atojbʼuk ja jastik junuki. *

Ja bʼa Biblia, wa xtaʼatik sjejelik bʼa yaʼtijumik  Dyos bʼa mi chʼayujile ja gustoʼil ja bʼa tsatsal wokolik. June jaʼa Abrahán. Ja yeʼn stʼaspun wokolik bʼa ajiyi yuj pilan ixuk winik, jastalni ekʼeleʼik bʼa xiwela sbʼaj ajyi ja sakʼanili (Gén. 12:10-20; 14:8-16; 16:4, 5; 20:1-18; 21:8, 9). Pe mi chʼayuj ja gustoʼili. Yujni tolabida ajyi bʼa spensar ja smajlajel bʼa ajyel sakʼan ja bʼa yajkʼachil luʼumkʼinal bʼa yeʼnxa oj ya mandar ja Mesías (Gén. 22:15-18; Heb. 11:10). Ja Jesús yala: «Ja Abraham ja maʼ ecʼ pax ta cujtiqui, jel sgusto oj yil ja tiempo oj jaconi» (Juan 8:56). Ja keʼntik wa xbʼobʼ jnochtik ja sjejel bʼa Abrahán ta jpensaraʼantik gusto lek ja jastik lek oj kabʼtik stsamalil ja bʼa tyempo jakumi (Rom. 8:21).

Jastalni ja Abrahán, ja Pablo soka Silas jani waj skʼujole ja jas skʼapunej ja Dyosi. Yuja ajyiyujile jun tsatsal skʼuʼajel, mini chʼayujile ja gustoʼil yajni ekʼ sbʼaje tsatsal wokolik. Bʼa jun ekʼele, jel makʼjiye sok lutjiye preso. Ja Biblia wa xyala «yajni staa snalan acuali, ja Pablo soc ja Silasi huane scʼumajel ja Diosi. Huane stzʼebotajel ja Diosi» (Hech. 16:23-25). Pe mi kechan yawe el yipe ja bʼa smajlajel yiʼoje, gustoʼaxiye yuja yiʼaje wokol bʼa sbʼiʼil ja Kristo. Ta wa xkʼanatik snochjel ja yeʼnle, tʼilan tolabida oj ka tʼabʼan jkʼujoltik ja slekilalik bʼa yaʼteltajel sok ajyelkujtik skʼuʼajel bʼa Dyos (Filip. 1:12-14).

Ja bʼa jtyempotik ay kiʼojtik sjejelik bʼa jmoj-aljeltik mi xchʼayunejuke ja gustoʼil anima ekʼel sbʼaje wokolik. Jun sjejel, ja noviembre bʼa 2013, ja tsatsal desgrasya (supertifón Haiyan) yixtalan ja yoj snalan ja Filipinas. Mas ja mil pamilya Taʼumantiʼiki chʼay ja snaje. Ja it ja jas ekʼ sbʼaj jun jmoj-aljeltik sbʼiʼil George, ja bʼa chonabʼ Tacloban. Yala: «Anima yuja it, ja jmoj-aljeltik jel gustoʼaye. Mi xtaʼa ja yaljelik oj kal ja gustoʼil wa xkabʼtikon». Ta wa xpensarantik yibʼanal ja jasa wa skʼulankitik ja Jyoba sok wa xkatik tsʼakatal, jachuk mi oj chʼaykujtik ja gustoʼil anima x-ekʼ jbʼajtik ekʼeleʼik bʼa jel wokol. ¿Jasa mas yaʼunejkitik ja Jyoba bʼa oj kabʼtik ja gustoʼili?

Ja rason mas niwan bʼa ajyel gusto jani yuja jastal wala taxtik soka Jyoba. Wa xnaʼatik sbʼaja Mandaranum bʼa sutsatkʼinali. Yeʼn ja jTatik, jDyostik soka Kamigotiki (Sal. 71:17, 18).

Pilan rason kiʼojtik bʼa ajyel gusto jani yuja sakʼanotiki sok wa xbʼobʼ kabʼtik stsamalil ja sakʼanili (Ecl. 3:12, 13). Yuja spayunejotikjan ja Jyoba, wa xnaʼatik ja jas wa skʼana oj skʼuluk soka jasa wa skʼana oj jkʼuluktiki (Col. 1:9, 10). Stsʼakatal ja jaw, ja jsakʼaniltik ayiʼoj meran stojolil sok wa xyiʼajotik och ja bʼej bʼa toji. Ja stukili tʼusan mi spetsaniluk ja ixuk winik mi snaʼawe ja stojolil yiʼoj ja sakʼanile. Bʼa oj xchiktes ja stukili, ja Pablo yala: «Ja dyosi schapunej ja jastik junuki ja ma‘ wa syajtaye‘i. ja jastik junuk iti mini june ma‘ yilunej mini june ma‘ yabʼunej mini june ma‘ jak skʼujol ja jastik iti ja dyosi sje‘unej ki‘tikon yuj ja yip» (1 Cor. 2:9, 10, Ja yajkʼachil sju‘unil ja dyosi). Jun pilan rason bʼa ajyel gusto, jani yabʼjel stojol ja jasa wa skʼana soka jasa oj skʼuluk ja Dyosi.

La kiltik tuk jasunuk bʼa skʼulunejyi ja Jyoba ja xchonabʼi. Yaʼunej ja jasa tʼilan wa xmakuni bʼa yajel perdon ja jmultiki (1 Juan 2:12). Yuja syajulal skʼujoli yaʼunejkitik ja smajlajel bʼa oj ajyukotik sakʼan ja bʼa yajkʼachil luʼumkʼinali, bʼa jelxa mojan (Rom. 12:12). Sok man jtyempotik, yaʼunej jun tsome jmoj-aljeltik bʼa lajan wa xkatikyi stoyjel (Sal. 133:1). Sok ja Biblia wa xya jkʼuʼuktik lek ja Jyoba wa stalnay ja xchonabʼi yuja Satanás soka spukujiki (Sal. 91:11). Ta wa xpensaraʼantik bʼa spetsanil ja slekilal wa xyaʼa ja Dyosi, ojni kabʼtik mas gustoʼil (Filip. 4:4).

¿Oj maʼ bʼobʼ kʼiʼuk ja gustoʼili? Ja Jesús yala: «Ja jas huax cala huabyexi, yuj ni ba oja huabyex ja gusto ja ba jcʼujol ja queni. Huax cʼana que jel alegre juntiro oj huajuc ja hua hualtzilexi» (Juan 15:11). Ja yaljelik it wa sjeʼakitik tolabida wa xbʼobʼ ajyukujtik mas gustoʼil. Ja gustoʼili jach jastal jun kʼakʼ. Ta wa xkʼanatik oj ajluk mas, tʼilan oj katik ochyi mas siʼ. Jastal it, ta wa xkʼanatik ja gustoʼil oj kʼi mas, tʼilan oj makʼlaytik soka yip ja Dyosi. Ja yuj, mok katikan skʼanjelyi ja Jyoba ja yipi sok spensarajel sbʼaja Biblia, bʼa stsʼijbʼaxi soka yip ja Dyosi (Sal. 1:1, 2; Luc. 11:13).

Pilan modo bʼa yajel kʼiʼuk ja gustoʼil jani awaj jkʼujoltik skʼulajel ja jasa lek xyila ja Jyoba (Sal. 35:27; 112:1). ¿Jas yuj? Yujni skʼulanotik bʼa oj jkʼuluktik ja jasa wa skʼana. Ja Biblia wa xyala: «Xiwanyuj ja Dyos smeranil sok nolo ja smandariki. Yujni jata it ja xchol ja winiki» (Ecl. 12:13). Ja yuj, ta wa xkaʼteltaytik ja Jyoba gusto oj ajyukotik. *

Ta ay kiʼojtik ja gustoʼil, mi kechanta oj kabʼtik lek ayotik ja bʼa kojoltiki, oj cha katik el tuk slekilal. Jun sjejel, yajni wa xkaʼteltaytik gusto ja Dyosi anima wa x-ekʼ jbʼajtik wokolik, wani xgustoʼaxi (Deut. 16:15; 1 Tes. 5:16-18). Ja meran gustoʼil wani xya kijnaytik ja slejel jitsan jasunuk sok wa snikawotik bʼa skʼulajel mas sbʼaja sGobyerno ja Dyosi (Mat. 13:44, TNM). Skʼulajel ja jaw masni oj ya ajyukujtik ja gustoʼili, oj kabʼtik mas lek oj ajyukotik sok wajel jkʼujoltik bʼa yajel gustoʼaxuk mas ja tuki (Hech. 20:35; Filip. 1:3-5).

«Ta ja bʼa jtyempotiki ja weʼn gustoʼaya sok lek ay xa wabʼ jawa sakʼanili, bʼobʼta ja bʼa tyempo jakumi oja wabʼ stsamalil bʼa mi jel oj koʼan chamel». Jach stsʼijbʼan jun paklanum loktor ja bʼa Universidad bʼa Nebraska (Estados Unidos). Ja jaw wa slaja sbʼaj soka Biblia: «Jun kʼujolal bʼa gustoʼay juni lekil aʼan» (Prov. 17:22). Jaʼi, ta wa xkatik kʼiʼuk ja gustoʼil, bʼobʼta mas mi jel oj kokotik chamel.

Jastalni kilatikta, anima teyotik bʼa jun tyempo jel wokol, ojni bʼobʼ kabʼtik ja meran gustoʼili. Sbʼaja it tʼilan oj ajyukujtik ja yip ja Dyos yajelyi orasyon, spaklajel ja Biblia sok spensarajel ja jas wa xkʼumantiki. Chomajkil, ta wa xkʼanatik yajel kʼiʼuk ja gustoʼil, tʼilani oj jpensaraʼuktik ja slekilalik ja wantik yabʼjel stsamalili, snochjel ja skʼuʼajel ja tuk yaʼtijumik Dyos sok skʼujolajel bʼa skʼulajel ja jasa wa skʼana ja Jyoba. Jachuk oj ekʼ jbʼajtik ja jas wa xyala ja Salmo 64:10: «Ja maʼ toji oj gustoʼaxuk bʼa Jyoba sok oj sleʼ skoltajel bʼa yeʼn».