1, 2. ¿Jas yuj ja yaʼtijumik Dyos ja bʼa jtyempotik tʼilan oj kistik ja libro bʼa Levítico?

JA JEKABʼANUM Pablo ya julyi skʼujol ja kerem Timoteo «spetzanil ja yabal ja Diosi, Dios ni ya jac scʼujol ja maʼ stzʼijba cani. Sbej ni oj jeetica» (2 Tim. 3:16). Jun xetʼan ja bʼa «yabal ja Diosi» jani ja libro bʼa Levítico. ¿Jas waxa pensaran sbʼaja libro it ja weʼn? Jujuntik wa spensarane kechanta jun libro bʼutʼel mandarik bʼa mi xmakuni ja bʼa jtyempotik. Pe mi jach wa xkilatik ja yaʼtijumotik Dyos.

² Ja Levítico tsʼijbʼaxi ayxa junuk 3,500 jabʼil, pe ja Jyoba stalnunej lek bʼa «oj nebtic ja quentiqui» (Rom. 15:4). Ja libro it wa skoltayotik yabʼjel stojol ja spensar ja Dyos, ja yuj jel tʼilan oj kistik bʼa spaklajel. Oj bʼobʼ jnebʼtik jitsan jastik bʼa yeʼn. La kiltik chane.

3. ¿Jas yuj wa xkʼapxi majtanalik ja bʼa Kʼakʼu sKusjel Mulali?

³ Bʼajtan snebʼjel: tʼilan lek ayilotik ja Jyoba bʼa oj skis ja majtanal wa xkaʼatikyi. Ja kʼin bʼa Kʼakʼu sKusjel Mulali, ja chonabʼ Israel wa stsomo sbʼaje sok ja olomal sacerdote wa skʼapa ja majtanalik bʼa chanteʼik. Ja it wa xyawe juluk skʼujole ja israʼelenyoʼik bʼa tʼilan oj ajyuke libre ja bʼa mulali. Pe ayni jas tʼilan wa skʼulan ja olomal sacerdote ja bʼa kʼakʼu jawi bʼajtanto oj ochuk ja bʼa Lugar Jel Sak soka xchikʼel ja majtanaliki, jun jasunuk masto jel tʼilan yuja oj ajuk perdon ja smul ja chonabʼi.

4. Jastalni kilatik ja bʼa Levítico 16:12, 13, ¿jasa wa skʼulan ja olomal sacerdote ja sbʼajtanil ekʼele wa x-och ja bʼa Lugar Jel Sak ja bʼa Kʼakʼu sKusjel Mulali? (Kʼela ja dibujo ja bʼa skʼeʼulabʼil bʼa spatiki).

⁴ (Kʼuman ja Levítico 16:12, 13). La jpensaraʼuktik ja  jas wan ekʼeli, ja olomal sacerdote wa x-och ja bʼa tabernáculo. Ja bʼa skʼabʼi yiʼunej och jun yeʼtal pom jel x-ajbʼani yikʼil sok ja bʼa pilan skʼabʼi jun braserillo bʼa oro bʼutʼel chakal kʼakʼ. Wa xkʼot tekʼan ja bʼa stiʼ sat ja kortina smakunej ja Lugar Jel Sak. Chʼinxta wa xyaʼa sbʼaj ja yajni wa x-och ja bʼajtan ekʼele ja bʼa kʼakʼu jaw (ojni skʼul chabʼ ekʼele mas) sok wa xtekʼani bʼa stiʼ sat ja Kopre bʼa trato. Ja it wa senyaʼan tey bʼa stiʼ sat ja Jyoba. Anto, wa xchʼika ja pom ja bʼa chakal kʼakʼ, jaxa ja lugari tsamalxta wa x-ajyi yikʼil. * Mas tsaʼan, wa xcha och ja bʼa Lugar Jel Sak soka xchikʼel ja majtanalik bʼa mulalik. La kiltik ja it bʼajtanto wa stsika ja pom tsaʼan wa skʼap ja xchikʼel ja majtanalik yuj ja mulalik.

5. ¿Jas wa xnebʼatik ja jastal wa xyawe makunuk ja pom ja bʼa Kʼakʼu sKusjel Mulali?

⁵ ¿Jas wa xnebʼatik ja jastal wa xyawe makunuk ja pom ja bʼa Kʼakʼu sKusjel Mulali? Ja bʼa Biblia wa xya slaj ja pom ja orasyonik wa skʼulane ja yaʼtijumik toj ja Dyos (Sal. 141:2; Apoc. 5:8). La juljkʼujoltik ja bʼa olomal sacerdote yajni wa xyiʼaj och ja pom ja bʼa stiʼ sat ja Jyoba chʼinxta wa xyaʼa sbʼaj. Junxtani soka it, yajni wa katikyi orasyon ja Dyos, cha chʼin wa xkaʼa jbʼajtik. Jelni chaʼanyabʼalil wa xkilatik ja jKʼulumantik bʼa sutsatkʼinali yuja wa xyaʼakan oj mojxukotik soka yeʼn, jachni jastal wa skʼulan jun uninal soka stati (Sant. 4:8). Wa skʼanawotik jastal yamigoʼotik (Sal. 25:14). Ja it jelni chaʼanyabʼalil bʼa keʼntik sok mokni jas jkʼuluktik bʼa mi lek xyila ja yeʼn.

6. ¿Jasa wa xnebʼatik sbʼaja ja Jesús yajni ja olomal sacerdote bʼajtanto wa stsika ja pom sok tsaʼan wa skʼapa ja majtanalik?

⁶ La juljkʼujoltik ja olomal sacerdote bʼajtan wa stsika ja pom sok tsaʼan wa skʼapa ja majtanaliki. Kechantani jachuk lek wa x-ilji yuja Jyoba. ¿Jasa wa xnebʼatik? Yajni ja Jesús ti ajyi bʼa Luʼum, tʼilani ay jas oj skʼuluk bʼajtanto oj yaʼ ja sakʼanil, jun jasunuk masto jel tʼilan yuja skoltajel ja kristyanoʼik. Bʼa oj kisjuk ja sakʼanil yaʼa ja Jesús yuja Jyoba, tʼilani kʼuʼabʼal oj ajyuk. Jachuk sjeʼa jani mas lek oj kitik ja jsakʼaniltik ja jastal wa skʼana ja Jyoba. Ja Jesús sjeʼa ja smandaranel wa xyaʼa ja sTati tojni lek sok ay sbʼej.

7. ¿Jas yuj lek yila ja Jyoba spetsanil ja jas skʼulan ja Jesús ja yajni ti ajyi bʼa Luʼumi?

⁷ Ja Jesús skʼuʼan tsʼikan lek ja jastik yaʼunejkan kʼulan ja Jyoba ja janekʼ ajyi sakʼan ja bʼa Luʼumi. Ama jel yiʼaj wokol ja chami, mini jun preba aji yopijuk bʼa sjeʼa tojni lek ja jastal wa xyaʼa mandar ja sTati (Filip. 2:8). Ja Jesús «syatzʼa sbaj ja yaltzili. [...] specʼa lec ja yaalel ja sat» ja bʼa orasyon yayi yajni wan ekʼel sbʼaj prebaʼik (Heb. 5:7). Ja orasyon yayi tini elkʼen man skʼujol sok aji tsatsbʼuk ja kʼankʼunel yiʼoj bʼa kʼuʼabʼal oj ajyuk. Ja orasyonik it kʼot bʼa Jyoba jastal tsamal yikʼil pom. Spetsanil ja jas skʼulan ja Jesús ja bʼa sakʼanili lekni yila ja sTati sok sjeʼa kechantani yeʼn yiʼoj ja derecho bʼa yajel mandar.

8. ¿Jastal oj bʼobʼ jnochtik ja Jesús?

⁸ Ojni bʼobʼ jnochtik ja Jesús yajni wa xkʼuʼantik ja janekʼ wa xbʼobʼ kujtik ja sleyik ja Dyos sok ajyel toj soka yeʼn. Yajni wa x-ekʼ jbʼajtik prebaʼik, wa xkʼanatikyi ja Jyoba a-skoltayotik yujni wa xkʼanatik  lek ayilotik. Skʼulajel ja it, wa xjeʼatik wa xkisatik ja jastal wa xyaʼa mandari. Wani xnaʼatik mi oj smaklay ja korasyontik ta wa xkʼulantik jun jasunuk bʼa mi lek xyila. Jaʼukto maʼ, ta wa xkiʼajtik ja jsakʼaniltik ja jastal wa skʼana ja Dyos, ojni bʼobʼ jipjkʼujoltik ja korasyontik jachni oj yabʼ jastal ja tsamal yikʼil pom. Sok wani xbʼobʼ jkʼuʼuktik lek ja jastal toj ayotik sok ja kʼuʼabʼal ayotik lekni wa xyila jTatik bʼa satkʼinal (Prov. 27:11).

9. ¿Jas yuj skʼapawe ja majtanalik bʼa lamanil?

⁹ Xchabʼil snebʼjel: wa xkaʼteltaytik ja Jyoba yuja wa xkaʼatikyi tsʼakatal. La jpaklaytik pilan jasunuk jel tʼilan ja jastal yaweyi stoyjel ja Dyos ja israʼelenyoʼik: jani yajel majtanalik bʼa lamanil. * Ja bʼa libro bʼa Levítico, wa xnebʼatik ja israʼelenyoʼik wani xbʼobʼ skʼape ja majtanalik bʼa lamanil yujni ‹jun sjejel bʼa yajel tsʼakatal› (Lev. 7:11-13, 16-18). Wa xyaʼawe ja majtanalik it pe mi yuj tʼilan oj skʼuluke, yujni wa skʼanawe oj skʼuluke. Yuja wa syajtaye ja Jyoba, wani xyaʼawe jun majtanal jach kʼebʼubʼal. Ja maʼ wa xyaʼa ja majtanal it, ja spamilya soka sacerdoteʼik wa xyabʼye ja sbʼakʼtel ja chante kʼapubʼali. Pe jujuntik ja bʼa skwerpo ja chanteʼi kechanta yeʼn sbʼaj ja Jyoba. ¿Jastik?

10. ¿Jasa wa sjeʼakitik ja majtanalik bʼa lamanil wa xyala ja bʼa Levítico 3:6, 12, 14-16 sbʼaja jas nikjiyuj ja Jesús bʼa skʼulajel ja jas wa skʼana ja sTati?

¹⁰ Yoxil snebʼjel: wa xkatikyi ja mas lek  ja Jyoba yuja wa xyajtaytik. Ja Jyoba jani mas lek wa xyila ja skojlelal ja chanteʼik. Cha yala jel chaʼanyabʼal xyila jujuntik ja bʼa yojol ja skwerpo, jastal ja srinyonik (kʼuman ja Levítico 3:6, 12, 14-16). Ja yuj ja Jyoba wani xgustoʼaxi yajni jun israʼelenyo wa xyaʼa jach kʼebʼubʼal ja majtanalik ja bʼa jastik jujuntik yojol ja bʼa skwerpo soka skojlelal ja chanteʼik. Ja israʼelenyo maʼ wa xyaʼa ja majtanali wa sjeʼa ayiʼoj jun skʼankʼunel bʼa yajelyi ja jas mas lek ja Jyoba. Junxtani soka it, ja Jesús yayi ja mas lek ja sTati bʼa yaʼteltajel spetsanil skʼujol yuja yajalkʼujol yiʼoji (Juan 14:31). Bʼa Jesús, jelni gusto skʼulan ja jas wa skʼana ja Dyos, sok wa syajtay lek ja sleyi (Sal. 40:8). ¡Janekʼto gustoʼaxi ja Jyoba yuja yila ja janekʼto skʼujolan ja Yunini!

11. a) ¿Jastal wa slaja sbʼaj ja jastal wa xkaʼteltaytik ja Dyos soka majtanalik bʼa lamanil? b) ¿Jastal wa xbʼobʼ ya kʼulan jkʼujoltik ja it?

¹¹ Ja majtanalik bʼa lamanil ti wa x-el man kʼujolal sok juni sjejel bʼa wa xyajtaxi ja Dyos. Ja jastal wa xkaʼteltaytik ja Jyoba jachni jastal ja majtanalik jaw, pes jani wa xchiktestik ja yajtanel kiʼojtik bʼa yeʼn. Wani xkatikyi ja jas mas lek, sok wa xkʼulantik yuja wa xyajtaytik spetsanil jkʼujoltik. Ja yeʼn jelni maʼ wa xgustoʼaxi yajni wa xyila jitsan miyon kristyano wa x-aʼteltaji yuja yajtanel yiʼoje bʼa yeʼn soka jastik yaʼunejkan kulan. Wa xyaʼa kulan jkʼujoltik snajel ja yeʼn wa xyila sok mi kechanta chaʼanyabʼalil wa xyila ja jas wa xkʼulantik, jani jas yuj wa xkʼulantik. Jun sjejel, ta yuja ayxa jkʼujoltik mixa xbʼobʼ jkʼuluktik ja jastal wa xkʼanatik, wani xbʼobʼ jkʼuʼuktik lek ja Jyoba mini ja wa xyila ja jas mixa xbʼobʼ kujtiki. Bʼobʼta oj jpensaraʼuktik jel tʼusan ja jas wa xkʼapatiki, pe ja yeʼn wa xyila ja janekʼ wa snikawotik ja yajtanel bʼa skʼulajel ja janekʼ wa xbʼobʼkujtiki. Jelni wa xgustoʼaxi ja wa xkatikyi ja janekʼ wa xbʼobʼ kujtiki.

12. ¿Jastal wa xyabʼ ja Jyoba yajni wa xkʼapxi ja majtanalik bʼa lamanil, sok jasa wa xbʼobʼ jkʼuʼuktik lek?

¹² ¿Jasa wa sjeʼakitik ja majtanalik bʼa lamanil? Ja Jyoba jelni xyiʼaj gusto yajni wa x-el ja stabʼil ja kʼakʼ bʼa wa stsika ja bʼa mas lek ja bʼa skwerpo ja chanteʼi. Wani xbʼobʼ jkʼuʼuktik lek ja Jyoba jelni xgustoʼaxi yuja wanotik yaʼteltajel sok spetsanil kʼujoltik (Col. 3:23). Pensaraʼan janekʼto wa xgustoʼaxi. Ja yeʼn wa xyila ja janekʼto wa xkʼujolantik ja bʼa yaʼteltajeli, ama tʼusan ma jitsan, jelni chaʼanyabʼalil xyila bʼa oj julskʼujol bʼa tolabida (Mat. 6:20; Heb. 6:10).

13. Jastalni wa xyala ja Levítico 9:23, 24, ¿Jastal sjeʼa ja Jyoba bʼa lek yila sacerdoteʼik?

¹³ Xchanil sjejel: ja Jyoba wa xya koʼ slekilal ja xchonabʼ ja bʼa luʼumi. La jpaklaytik ja jas ekʼ ja bʼa jabʼil 1512 bʼajtanto bʼa jtyempotik, yajni yawe kʼeʼuk ja tabernáculo ja bʼa sniʼ wits Sinaí (Éx. 40:17). Ja Moisés yeʼn stojo ja kʼini bʼa stʼojo sacerdote ja Aarón soka yuntikil. Ja chonabʼ Israel tsomo sbʼaje bʼa oj yil-e ja sacerdoteʼik skʼapjel sbʼajtanil ekʼele ja majtanalik bʼa chanteʼik (Lev. 9:1-5). ¿Jastal sjeʼa ja Jyoba lekni yila ja ajkʼach sacerdoteʼik? Yajni ja Aarón soka Moisés yawe koʼ slekilal ja israʼelenyoʼik, ja Jyoba sjekakon kʼakʼ ja bʼa satkʼinal bʼa stsika el yibʼanal ja majtanalik ja bʼa altar (kʼuman ja Levítico 9:23, 24).

14. ¿Jas yuj jel tʼilan xkilatik ja bʼa jtyempotik ja lekni yila Dyos ja och sacerdote ja Aarón?

 ¹⁴ Ja modo it jel chamyabʼjel, ja Jyoba sjeʼa wani skoltay ja yajni tʼoji sacerdote ja Aarón. Yajni ja israʼelenyoʼik yilawe jaman lek ja preba it sbʼaj ja sacerdoteʼik tey soke ja Jyoba, yabʼye stojol cha tʼilan oj skoltaye ja yeʼnle. Ja it jelni tʼilan xkilatik ja keʼntiki, pes ja sacerdote bʼa chonabʼ Israel wajni jun senya bʼa jun pilan sacerdote masto jel tʼilan. Yeʼnani ja Kristo ja mero olomal sacerdote sok bʼa lajan oj aʼtijuke ja bʼa satkʼinal soka 144,000 sacerdoteʼik sok mandaranumik (Heb. 4:14; 8:3-5; 10:1).

15, 16. ¿Jas prebaʼik wa xchiktes ja Jyoba wan skoltajel «ja moso mas jel toj ayi ja it ma‘ wa stalna sbʼaj leki»?

¹⁵ Ja bʼa 1919, ja Jesús stʼojo jun chʼin kʼole bʼa oj wajuke bʼa satkʼinal bʼa yeʼn oj kʼotuke «ja moso mas jel toj ayi ja it ma‘ wa stalna sbʼaj leki». Ja moso it yeʼn wa stojo ja bʼa xcholjeli sok oj «spil yi‘le‘ ja swa‘ele‘i» ja snochuman ja Kristo ja bʼa mero styempoʼil (Mat. 24:45, Ja yajkʼachil sju‘unil ja dyosi). ¿Wan maʼ xkilatik jaman lek bʼa lekni wan yiljel ja Dyos ja moso mas jel toj ayi sok wa stalna sbʼaj leki?

¹⁶ Ja Satanás soka sluʼumkʼinali sleʼunej modo bʼa oj xchʼaysnajel ja yaʼtele ja moso mas jel toj ayi. Mini bʼobʼelukyuj stsʼakatal yuja skoltanel ja Jyoba. Ama ajyita chabʼ guerra bʼa sutanal ja luʼumkʼinal sok wokol bʼa mey takʼin; cha mini lek ilubʼale sok wa x-iji spatik ja xchonabʼ ja Dyos. Ama ja jastik ekʼeli, ja moso mas jel toj ayi wan yajelyi swaʼel ja snochumanik ja Kristo ja bʼa Luʼumi. La jpensaraʼuktik ja sjitsanil ja elel ja juʼunik bʼa mas ja 900 kʼumalik. Ja it jun preba bʼa wa xchiknaji  lek ja skoltanel ja Jyoba. Ja xcholjeli juni pilan sjejel bʼa wan yajel koʼ slekilal ja Jyoba. Ja lekil notisya wan cholxel «ba spetzanil ja lugari» (Mat. 24:14). Tini wa xchiknaji lek ja Jyoba wan stojel sok wan yajel koʼ slekilal ja xchonabʼi.

17. ¿Jastal wa xjeʼatik wa xkoltaytik ja xchonabʼ wan yajel makunuk ja Jyoba?

¹⁷ La jobʼ jbʼajtik: «¿Wan maʼ xkayi tsʼakatal ja Dyos yuja ti wala taxyon ja bʼa xchonabʼ ja bʼa luʼumi?». Ja prebaʼik yaʼunejkitik ja Jyoba bʼa wani skoltajel ja xchonabʼi jelni chikan jastal ja kʼakʼ koʼkon ja bʼa satkʼinal ja bʼa styempo ja Moisés soka Aarón. Tini wa xkilatik jelni ja jastik wa xbʼobʼ katikyi tsʼakatal (1 Tes. 5:18, 19). ¿Jastal wa xjeʼatik wa xkoltaytik ja xchonabʼ wan yajel makunuk ja Jyoba? Jani yajel makunuk ja rasonik bʼa Biblia wa x-ajikitik ja bʼa juʼunik, ja bʼa tsomjelik soka bʼa niwan tsomjelal, sok xcholjel ja janekʼ wa xbʼobʼkujtik sok yajel och nebʼuman ja kristyano (1 Cor. 15:58).

18. ¿Jasa pwesto oj jkʼuluktik?

¹⁸ Tʼilan pwesto oj ajyukotik bʼa yajel makunuk ja jas wa xnebʼatik ja libro bʼa Levítico. La jkʼujoluktik bʼa lek oj yil-otik ja Jyoba bʼa jachuk lek oj yil ja majtanalik wa xkatikyi. La kaʼteltaytik ja Dyos yuja wa xkatikyi tsʼakatal. Tolabida la katikyi ja jas mas lek yujni wa xyajtaytik sok spetsanil jkʼujoltik. Sok skoltajel spetsanil jkʼujoltik ja xchonabʼ wan yajel makunuk ja bʼa jtyempotik. Skʼulajel spetsanil ja it, wa xjeʼatikyi ja Jyoba chaʼanyabʼalil wa xkilatik yaʼteltajel sok yuja Taʼumantiʼotik bʼa yeʼn.