Kaʼax ja bʼa sbʼaʼal

Kaʼax ja bʼa sbʼaʼali

XCHANIL MODOʼAL

Ja ajyel responsable

Ja ajyel responsable

¿JASUNKILUK?

Ja kristyanoʼik bʼa responsableʼe, wani xbʼobʼ jipjkʼujoltik, wa skʼulan ja yaʼtel wa x-ajiyile, sok wa xchʼakye ja bʼa mero styempoʼili.

Asta man yal xchʼinile ja yal untiki, wani xbʼobʼ snebʼe ajyel responsable. Ja libro Padres sin fronteras (Parenting Without Borders), wa xyala: «Yajni ay yiʼoj jun jabʼil sok oxe ixaw, jun yal untik wanxani xbʼobʼ skʼul jujuntik jastik, sok yajni ayxa yiʼoj jun jabʼil sok snalan, wanxani x-ajyiyuj ja kʼankʼunel bʼa oj skʼuluk. Bʼa jitsan kostumbreʼik, ja nantatalik jatoni wa xkʼe sjeʼeyi bʼa skʼulajel jujuntik jastik bʼa naʼits ja yuntikile, yajni ay yiʼoje joʼe ma juke jabʼil. Asta ja yal untik ja bʼa jabʼilik jaw wanxani xbʼobʼ skʼul jitsan aʼtelik ja bʼa naʼitsi».

¿JAS YUJ JEL TʼILAN?

Bʼa jujuntik lugar, jitsan keremtik akʼixuk wa x-elye ja bʼa snaje sok yajni wa stʼaspune wokol wa xcha kumxiye soka snantateʼi. Bʼa jujuntik, jani yuja mi maʼ jejiyile jastal oj yawe makunuk ja takʼini, bʼa skʼulajel ja aʼtelik ja bʼa naʼitsi ma skʼulajel ja xcholeʼi.

Ja yuj, masni lek oja chap jawa wuntikil ja bʼa cholalik oj ajyukyujile yajni xjul ja skʼujole. Ja libro Cómo preparar a su hijo para la edad adulta (How to Raise an Adult), wa xyala: «Sen mini xa kʼana weʼn oj chʼaka kʼul yibʼanal ja jastik sbʼaja wa wuntikili, man staʼa ja 18 jabʼil anto tito oja wakan bʼa yeʼnxa oj yil ja sakʼanili».

¿JASTAL OJA JEYILE BʼA OJ AJYUKE RESPONSABLE?

Ayile jujuntik aʼtel

RASON BʼA BIBLIA: «Wani x-ajyi slekilal spetsanil tikʼe tsatsal aʼtel» (Proverbios 14:23).

Ja yal untiki wani skʼanawe skʼulajel jastik sbʼaja snantateʼi. Awik makunuk ja jas wa skʼanawe skʼulajel jawa wuntikilex sok ayile jun jasunuk oj bʼobʼ skʼuluke ja bʼa naʼitsi.

Jujuntik nantatalik wa spensarane ke ja yuntikile jelxa ja stareʼaʼe ja bʼa eskuela sok mixani skʼanawe oj yaweyi mas yaʼtel.

Ja yal untik wa xkoltaniye ja bʼa naʼitsi, masni oj bʼobʼ kʼotuke lekil estudianteʼik, pes yujni wa snebʼawe yijel cholalik sok bʼa skʼulajel. Chomajkil, ja libro Parenting Without Borders, wa xyala: «Ta mi xkisatik ja jas wa skʼanawe skʼulajel ja kuntikiltik yajni chʼinetoʼi, ojni spensaraʼuke mey stʼilanil skoltajel ja tuki [...]. Cha ojni kʼajyuke bʼa naka chapanxa oj ajukyile».

Jastalni wa xchiktes ja yaljel it, skʼulajel aʼtelik ja bʼa naʼitsi, wani xjejiyile ja yal untik bʼa yajel mi bʼa oj ajukyi, sok mi kechanta yeʼn oj spensaraʼuk sbʼaj. Cha wani xyaʼa sbʼaje kuenta ke jelni tʼilane ja bʼa yojol ja pamilya sok ayiʼoje cholalik bʼa oj skʼuluke.

Koltay jawa wuntikil bʼa a-skʼuluke aseptar ja swokolil wa xyiʼajan yuja jas mi lekuk wa skʼulane.

RASON BʼA BIBLIA: «Maklay ja rasoni sok aʼabʼaj soka tojelali, bʼa jachuk oj paxan biboʼil ja bʼa tyempo jakumi» (Proverbios 19:20).

Yajni jawa wuntikil wa skʼulan jun jasunuk mi lekuk, moka komabʼaj bʼa mi oja walyabʼi. Ja yal untiki wani xbʼobʼ skʼuluke aseptar ja swokolil wa xyijan ja jas wa skʼulaneʼi. Jun sjejel, ta spojowe jun jasunuk mi sbʼajuke, ojni bʼobʼ skʼane perdon sok bʼobʼta ojni stojbʼese.

Ta jawa wuntikil wa snaʼawe ja jas mi lekuk wa skʼulane sok ja mi lek xwajyujile, ojni snebʼe ja jas ti nochani:

  • Bʼa toj oj ajyuke.

  • Bʼa mi yawe smuluk ja tuki.

  • Bʼa mi oj sleʼe manya.

  • Bʼa oj skʼane perdon yajni ay stʼilanil.