¿JASA OJ EKʼ SBʼAJ JA LUʼUMI?
Ja jaʼi
LEK meyuk ja jaʼi mini oj ajyuk sakʼanil ja bʼa Luʼumi, mas ta meyuk ja jaʼ bʼa wa x-uxiʼi. Chomajkil, ja jasun mas tʼilan wa xmakuniyuj ja jastik sakʼani jani ja jaʼi. Lek mi jaʼuk yuja jaʼik ja bʼa lagoʼik, ja bʼa yok jaʼik, ja bʼa pampa jaʼik sok ja bʼa posoʼik, ja kristyanoʼik sok ja chanteʼik mini oj bʼobʼ ajyukyujile jaʼ bʼa oj yuʼe sok mini oj bʼobʼ yawe koʼyi yalel ja yalajeʼi.
Ja jaʼi peligro ay
Ama masni jitsan ja jaʼ yuja Luʼumi, pe jastalni wa xyala ja Organización Meteorológica Mundial, «jelni tʼusan ja jaʼ bʼa wa xbʼobʼ uxuki». Lajansok jelni tʼusan, pe malani bʼa wa xbʼobʼ ya ajyuk ja sakʼanili. Chomajkil, ja jaʼi maxani wan jomel sok jelxa wokol stajel. Ja it jani yuja jastal wa xtukbʼi ja tyempo sok yuja jel wantik xchʼakjel ja jaʼi. Ja matik jel chapane wa xyalawe ke bʼa junuk 30 jabʼil kʼote, 5,000 miyonik kristyano mixa oj ajyukyujile jaʼ bʼa yujel.
Ja Luʼumi: kʼulaji bʼa oj ya ajyuk ja sakʼanili
Ja Luʼumi kʼulaji bʼa tolabida oj ajyuk jaʼ bʼa jpetsaniltik. Chomajkil, ja Luʼumi, ja jastik sakʼan ay ja bʼa jaʼiki sok asta ja yijlabʼ ja kʼaʼuji wani xkoltaniye bʼa yajel ajyuk asyado ja jaʼi. La kiltik jujuntik prebaʼik wa xchiktes ke ja Luʼumi kʼulaji bʼa wa xbʼobʼ ya ajyuk ja sakʼanili:
-
Chiktesnubʼalni ke ja bʼa luʼumi wani xbʼobʼ xchʼaysnajel ja jastik wa sjomo ja jaʼi. Sok ilubʼal ke ja bʼa pampa jaʼik ay jujuntik yal kʼulik bʼa wa xchʼaya snajel ja jastik wa sjomo ja jaʼi jastal ja nitrógeno, ja fósforo sok ja beneno.
-
Ja científicoʼik yilunejeni jastal stuchʼil ita wa xbʼobʼ ajyuk asyado ja jaʼi. Yajni wa xbʼejyi ja jaʼi, wani soko ja jastik wa sjomo, sok jaxa xchajnul ja jaʼi wa xchʼaya snajel.
-
Ja yal conchaʼik wa xtax ja bʼa jaʼi wani xbʼobʼ xchʼaysnajel ja jastik wa sjomo bʼa kechanta jujuntik kʼakʼujik, sok bʼajni jun modo masto lek ke yuja yal kʼulaltik an wa xmakuni bʼa yajel ajyuk asyado ja jaʼi.
-
Ja Luʼumi ayni yiʼoj jaʼ stsʼakatal yuja jastal ita wan bueltaʼi. Yuja it sok tuk jastik, wani stima bʼa mi oj chʼayuk ja jaʼi.
Ja kristyanoʼik wane slejel modo stojbʼesel
Ta wa xtojbʼestik ja bʼa wan pekʼel ja aseyte sok wa xchʼayatik snajel ja bʼa benenoʼi, wani la koltanitik bʼa yajel ajyuk asyado ja jaʼi.
Ja matik jel chapaneʼi wa xyalawekabʼtik ke mok lom jchʼaytik ja jaʼi. Chomajkil, bʼa mi oj katik jomuk, wani xyalawekabʼtik ke la jtojbʼestik ja bʼa wan pekʼel ja aseyte ja bʼa jkarrotiki, ke mok jiptik anik ja bʼa yoj tasaʼik bʼa baño sok mok jpekʼtik jastik bʼa beneno ja bʼa wa xwaj ja jaʼiki.
Jujuntik ingenieroʼik staʼaweta modoʼik jel cham yiljel bʼa yajel eluk ja yatsʼmil ja jaʼ bʼa mari bʼa jachuk jitsan kristyanoʼik oj bʼobʼ ajyukyujile jaʼ bʼa yujel.
Pe mini malanukta soka it. Ja yajel eluk ja yatsʼmil ja jaʼi mini jaʼuk ja mas lek, pes jelni chaʼan stsʼakol sok jel sjoko lus. Ja bʼa 2021, jun imporme ja bʼa Naciones Unidas sbʼaja jastal yajel makunuk ja jaʼi yala: «Tʼilani chabʼ ekʼele oj koltaxuk ja kristyanoʼik bʼa yibʼanal ja luʼumi».
Ayni prebaʼik bʼa oj ajyukujtik smajlajel. ¿Jasa wa xyala ja Biblia?
«Ja Dyos [ ...] wa xya pax stabʼil ja jaʼi bʼa oj yikʼeʼe, jaxa stabʼili tixa wa xpax jaʼ ja bʼa asoni; anto ja asoniki tixa wa xya kokon sbʼaja kristyanoʼiki» (Job 36:26-28).
Ja Dyos skʼulan bʼa tuktukil modo bʼa stalnajel ja jaʼ ja bʼa Luʼumi (Eclesiastés 1:7).
Pensaraʼan ja it: ta ja Kʼuluman skʼulan bʼa tuktukil modo bʼa yajel ajyuk asyado ja jaʼi, ¿oj maʼ bʼobʼyuj sok ay maʼ yiʼoj ja kʼankʼunel bʼa stojbʼesel ja jastik sjomunej ja kristyanoʼiki? Kʼela ja artikulo «Ja Dyos wa skʼapa ke ojto tojbʼuk ja Luʼumi» ja bʼa slam 15 ja bʼa rebista it.
