Ja jkuerpotiki wani xya ajyuk estres yajni wa stʼaspun jun jasunuk jel wokol. Ja jchijnakʼtiki wa xyaʼakan ke ja jkuerpotik oj bʼutʼ jun jasunuk sbʼiʼil hormonaʼik. Ja it wa xyaʼakan bʼa mas wego oj bʼatinajuk ja kaltsiltiki, bʼa mas wego oj bʼejyuk ja chikʼi, oj ya niwanbʼuk ma oj ya chʼinbʼuk ja jpulmontiki sok wa xya tsatsbʼuk ja muskuloʼiki. Bʼajtanto yuj oj katik kuenta ja jas wan ekʼeli, ja jkuerpotiki chapanxa wa x-ajyi bʼa ay jas oj skʼuluk. Yajni wa xlamxi ja estres, ja jkuerpotiki mixa «altantoʼukxta» wa x-ajyi sok normalxa wa xkani.

Ja estres juni jasunuk wa xya ajyuk ja kuerpo bʼa wa skoltayotik stʼaspujel ja wokolik soka jastik xiwela sbʼaji. Tini wa xkʼe ajyuk bʼa jchijnakʼtik. Ja estres bʼa leki, wani snikawotik bʼa ay jas wego oj jkʼuluktik sok mi oj majlaytik. Tʼusan estres wani xbʼobʼ skoltayotik bʼa oj lajxuk ja jkʼelsatiki ma bʼa oj jkʼuluktik lek ja kaʼteltiki, jastalni bʼa jun examen, bʼa jun entrebista bʼa aʼtel ma ja yajni wa xnebʼatik jun tajnel.

Pe ja estres bʼa jel x-albʼi, bʼa jel tsats ma mixa x-ekʼi jelni xbʼobʼ jomwanuk. Yajni tolabida «altantoxta» wa x-ajyi ja kuerpo, wani xbʼobʼ kitik wokol ja bʼa jkuerpotik, ja bʼa jastal aytik sok ja bʼa jpensartik. Ja jmodotik sok ja jastal wa xkilatik ja tuk, bʼobʼta ojni tukbʼuk. Ja estres bʼa mixa x-ekʼi ojni bʼobʼ yakan ke june oj jelxuk yujel jun jasunuk ma oj kʼe yabʼ jastik bʼa mi jelxta lekuk. Asta ja kristyano jelni oj kʼe och stristeʼil, jel oj el sgana ma oj spensaraʼuk oj smil sbʼaj.

Ama mi junxta wa xyakitik ja estres, wani xbʼobʼ ya ajyuk tuktukil chamel sok wa sjomo chikan jas parte ja bʼa jkuerpotik.