¿Jas yuj oj katikyi orasyon bʼa sbʼiʼil ja Jesús?
JA ORASYON tikʼanxta kʼot jun tema ja bʼa jas sjeʼa ja Jesús. Ja bʼa styempo, ja olomalik bʼa relijyon yiʼoje ja judíoʼik wani xyaweyi orasyon «ja bʼa xchikin ja niwak bʼeji». ¿Jas yuj jach wa skʼulane? «Bʼa oj iljuke» yuja tuki. Wa skʼanawe atoyjuke yuja jas wa skʼulaneʼi. Jitsan bʼa yeʼnle jel najat xyaweyi ja yorasyone sok tikʼanxtani ja jas wa staʼawe tiʼali, bʼa lajansok wa «wa skʼuʼane oj maklajuke yuja [Dyos ja] jel najat xyaweyi» (Mateo 6:5-8). Ja Jesús sjeʼa jaman lek ke ja skʼulajelik jaw mini xmakuni sok skoltay ja kristyanoʼik bʼa oj snaʼe jasa tʼilan mi oj skʼuluke yajni wa xyaweyi orasyon. Ja yuj, mastoni xcholo ja jasa tʼilan mi oj kʼulaxuk yajni wa x-axiyi orasyoni.
Ja Jesús sjeʼakitik ke ja bʼa korasyontiki tʼilani a-xchiktes wa xkʼanatik ke ja sbʼiʼil ja Dyos aʼaxuk sakbʼuk, ke ajakuk ja sGobyerno sok akʼulaxuk ja jas wa skʼana. Cha sjeʼakitik ojni bʼobʼ jkʼantikyi skoltanel ja Dyos ja bʼa jastik wa xmakunikujtiki (Mateo 6:9-13; Lucas 11:2-4). Ya makunuk sjejelik bʼa oj xchikteskitik wani skʼana smajlajel, skʼuʼajel sok yajel jbʼajtik chʼin ta wa xkʼanatik oj smaklayotik ja Jyoba (Lucas 11:5-13; 18:1-14). Sbʼaja it, yani staʼ yipalil ja bʼa jastik sjeʼa soka mismo sjejel yaʼa (Mateo 14:23; Marcos 1:35).
Soka jastik it sjeʼa ja Jesús, jelni koltajiye ja snebʼumanik bʼa oj yawe tojbʼuk mas ja yorasyone. Pe mini kechanuk ja it, ja Jesús cha smajlay man ja bʼa último akwal sakʼan ayi bʼa sjejelyile ja jasa mas tʼilan sbʼaja orasyoni.
«Tukbʼi bʼa jun modo jel chaʼanyabʼalil sbʼaja orasyoni»
Ja Jesús ekʼni yuj snajtil ja akwal jaw stsatsankʼujolajel ja tojik snebʼumaniki. Jani ja ekʼele jaw ja xchiktesel yile jun jasunuk yajkʼachil, yala. «Keʼnon ja bʼeji, ja smeranili sok ja sakʼanili. Mini maʼ xbʼobʼ kʼotuk soka Tatal ta mi jaʼuk yuja keʼni». Cha yayile jun smajlajel: «Chikan jas xa kʼanawex bʼa jbʼiʼil, keʼnani oj jkʼuluk, bʼa jachuk ja Uninali oj bʼobʼ stoy ja Tatali. Ta ja weʼnlex ay jas waxa kʼanawex bʼa jbʼiʼil, keʼnani oj jkʼuluk». Sok ja bʼa xchʼakulabʼil ja sloʼili, yala yabʼye: «Man wego mitoni jas xa kʼanawex bʼa jbʼiʼil. Kʼanawik sok ojni ajukawilex, sok jachuk jelxani gusto oj ajyanik juntiro» (Juan 14:6, 13, 14; 16:24).
¡Wajni jun ekʼele jel chaʼanyabʼalil! Jun diccionario bʼa Biblia wa xchiktes ke ja ekʼele jaw «tukbʼi bʼa jun modo jel chaʼanyabʼalil sbʼaja orasyoni». Pe ja bʼa ekʼele jaw, ja Jesús mi kʼan yal ke yeʼnxa oj yaweyi orasyon sok mixa jaʼuk ja Dyosi. Ja jas kʼan yali, jani wan sjamjel jun yajkʼachil bʼej bʼa mojxelsok ja Dyosi.
Ja Dyos tolanibida smaklunej ja yorasyone ja tojik yaʼtijumiki (1 Samuel 1:9-19; Salmo 65:2). Pe man yajni ja Dyos ya kujlajuk ja strato soka Israel, yibʼanalni ja maʼ wa skʼana oj maklajuk ja yorasyone, tʼilani oj snaʼ ke ja Israel jani ja chonabʼ stsaʼunej ja Jyoba. Tsaʼan, man ja bʼa skʼakʼujik ja Salomón tʼilani oj snaʼe ke ja templo jani ja lugar tsaʼubʼal yuja Dyos bʼa oj yaweyi majtanalik (Deuteronomio 9:29; 2 Crónicas 6:32, 33). Pe ja tikʼe toyjelal it mini waj bʼa tolabida. Jastalni stsʼijbʼan ja jekabʼanum Pablo, ja Ley ajiyi ja Israel sok ja majtanalik wa xyaʼawe ja bʼa templo kʼotni «jun yijlabʼil ja bʼa jastik lek jakumi pe mini jaʼuk ja mero smeranil ja bʼa jastik jaw» (Hebreos 10:1, 2). Ja ijlabʼi tʼilani oj kʼot smeranil (Colosenses 2:17). Ja yuj, man ja bʼa jabʼil 33 bʼajtanto yuja jtyempotik, bʼa oj kil jbʼajtiksok lek bʼa kada jujune ja Jyoba mixani skʼana oj jkʼuʼuktik ja Ley bʼa Moisés. Jaxani skʼuʼajelyi ja Jesukristo, ja ma wa senyaʼan ja Leyi (Juan 15:14-16; Gálatas 3:24, 25).
Jun bʼiʼilal «bʼa masto ekʼxel yuj yibʼanal ja tuk bʼiʼilali»
Ja Jesús yani kujlajuk jun modo mas lek bʼa mojxelsok ja Jyoba. Wa xbʼobʼ alxuk, kʼot slaj jastal jun kontraʼal jel ja yipi ke wa sjama ja bʼej, bʼa jachuk ja Dyos oj yabʼ sok oj sjakʼ ja korasyontiki. ¿Jas yuj ja Jesús wa xbʼobʼ skʼuluk jachuk yuj keʼntik?
Yuja mulanumotikxa man wala pojkitik, mini jun jasunuk ja bʼa wa xkʼulantik, mini jun tikʼe majtanal wa xkaʼatik oj bʼobʼ skus ja mulal it sok mini xbʼobʼ ajyukujtik ja derecho skʼulajel ganar bʼa oj kil jbʼajtiksok lek ja Jyoba, ja Dyos jel saki (Romanos 3:20, 24; Hebreos 1:3, 4). Pe ja Jesús skusu ja smul ja kristyanoʼik jastal koltanel yajni yaʼa ja sakʼanil bʼa mey yiʼoj mulal (Romanos 5:12, 18, 19). Stsʼakatal yuja jaw, yibʼanal ja maʼ wa skʼana, wanxani xbʼobʼ yabʼ stsamalil ajyel sak bʼa stiʼ sat ja Jyoba sok oj bʼobʼ ‹skʼumuk jaman lek› ja Dyos, ta tolabida wa x-ajyiyuj skʼuʼajel ja bʼa majtanal yaʼa ja Jesús sok wa xyayi orasyon bʼa sbʼiʼil yeʼna (Efesios 3:11, 12).
Yajni wa xkatikyi orasyon bʼa sbʼiʼil ja Jesús, wantikni sjejel skʼuʼajel sbʼaj oxe jasunuk ja bʼa xchol wa skʼulan ja Kristo sbʼaja jas wa skʼana oj skʼuluk ja Jyoba: June, «ja xChej ja Dyos», bʼa jani ja majtanal yaʼa jastal skujlayubʼil bʼa skʼulajel perdonar ja mulaliki. Xchabʼil, bʼa aji sakʼwuk yuja Jyoba sok ja wego yeʼni wan stojel jastal «mero olomal sacerdote» ja slekilalik wan yijeljan ja koltaneli. Yoxil, ja kechan yeʼn kʼotel «ja bʼeji» bʼa oj mojxukotik soka Dyos bʼa orasyon (Juan 1:29; 14:6; Hebreos 4:14, 15).
Yajni wa xkatikyi orasyon bʼa sbʼiʼil ja Jesús wantikni yajelyi stoyjel. Ja it jelni tʼilan, pes jani ja jas wa skʼana ja Jyoba ke «bʼa sbʼiʼil ja Jesús yibʼanale oj koʼuke mekʼan [...] bʼa jachuk yibʼanal oj snaʼe jaman lek ja Jesukristo kʼotel Ajwalal bʼa stoyjelal ja Tatal Dyosi» (Filipenses 2:10, 11). Sok ja mas tʼilani, yajelyi orasyon bʼa sbʼiʼil ja Jesús wani stoyo ja Jyoba, ja maʼ yaʼa ja Yunini yuj keʼntik (Juan 3:16).
Tʼilani oj katikyi orasyon ‹sok spetsanil jkʼujoltik›, jach mi kechanuk jun kostumbre
Bʼa oj kiltik ja stʼilanil yiʼoj ja xchol ja Jesús, ja bʼa Biblia wani staʼa tiʼal jitsan tituloʼik sok bʼiʼilalik yiʼoj. Yibʼanal ja jaw wani xya kaʼ jbʼajtik kuenta ja bʼa jitsan slekilalik wa x-ajyikujtik stsʼakatal yuja jas skʼulunej ja Jesús, wani skʼulajel sok mi ni oj yakan skʼulajel bʼa keʼntik. (Kʼela ja bʼa recuadro « Ja cholal yiʼoj ja Jesús»). Chomajkil, ja Jesús cha akʼubʼalyi ja «ja bʼiʼilal bʼa masto ekʼxel yuj yibʼanal ja tuk bʼiʼilali», * wa xkʼan alxuk, spetsanil cholal ja bʼa satkʼinal sok ja bʼa Luʼumi (Filipenses 2:9; Mateo 28:18).
Mi kechanuk jun kostumbre
Jastalni kilunejtik, tʼilan oj katikyi orasyon bʼa sbʼiʼil ja Jesús bʼa jachuk ja Jyoba oj smaklay (Juan 14:13, 14). Pe mini xkʼanatik ke ja yaljel «bʼa sbʼiʼil ja Jesús» akʼotuk jun kostumbre bʼa jun junxta wa xbʼobʼ alxuk. ¿Jas yuj miyuk?
Pensaran ja bʼa sjejel it. Yajni ja weʼn wa x-ajiwi jun karta yuj jun negosyoʼanum, bʼobʼta ayni yiʼoj ja kostumbre «bʼa wa skʼulanakan saludar». Pe ¿wan maʼ xa wila ja jaw kʼotel jun yaljel ja bʼa jastal meran wa xyabʼ ay ja negosyoʼanumi ma kechanta jun yaljel wa xya makunuk jastal negosyoʼanum? Ja smeranili eske ja yajel makunuk ja sbʼiʼil ja Jesús ja bʼa korasyontiki tʼilani oj kʼot ajyuk mas stojolil ke yuj kechanta yaljelik wa xya makunuk bʼa jun karta ja negosyoʼanumi. Ama tʼilan oj katikyi orasyon «tikʼanxta», wani xmajlaxi oj jkʼuluktik ‹sok spetsanil jkʼujoltik›, jach mi kechanuk jun kostumbre (1 Tesalonicenses 5:17; Salmo 119:145).
¿Jastal mi oj katikan ke ja yaljelik «bʼa sbʼiʼil ja Jesús» akʼotuk jun yaljel bʼa mey stojol? ¿Jas yuj mi xpensarantik ja bʼa smodoʼik jel xpaywani ja Jesús? La jpensaraʼuktik yibʼanal ja jas skʼulunej sok ja jas wa skʼana oj skʼuluk yuj keʼntik. Ja bʼa korasyontik, la katikyi tsʼakatal sok la toytik ja Jyoba ja jastal jel tsamal juntiro yaʼunej makunuk ja Yunini. Ta wa xkʼulantik, masni oj jipjkʼujoltik ja bʼa skʼapjel it yaʼa ja Jesús: «Ta waxa kʼanawexyi chikan jasa ja Tatal bʼa jbʼiʼil, ja yeʼn ojni yawilex» (Juan 16:23).
^ par. 14 Jastalni wa xyala ja Diccionario expositivo de palabras del Antiguo y del Nuevo Testamento exhaustivo de Vine, ja bʼa yaljel griego bʼa wa sutu ja «bʼiʼilal» wani xbʼobʼ stojoluk «spetsanil ja jas ti chʼikan bʼa jun bʼiʼilal», bʼa wa xbʼobʼ naxuk jastal «chaʼan cholal», modoʼal, tuktukil tikʼe «cholal, niwanil, ipal, lekil modoʼal sok tuk jastik».