Ja Biblia stukbʼes ja sakʼanile

JUN kerem bʼa xchʼikunej sbʼaj bʼa kʼoleʼik wa skʼokowe abʼal, ¿jasa nikjiyuj bʼa kʼot syajtay sok chamskʼujol ja tuki? ¿Jasa skʼulan jun kerem bʼa méxico bʼa yajelkan ja kuxil sakʼanil yiʼoji? ¿Jas yuj yaʼakan ja prebaʼanel june maʼ wa syama bisicleta jel naʼubʼal sbʼaj ja bʼa Japón? La kitik ja jas wa xcholoweʼi.

«Jel malo la kʼumaniyon, niwan xkaʼa jbʼaj sok jel kʼakʼon» (DENNIS O’BEIRNE)

JA JABʼIL POJKI: 1958

PAÍS BʼA POJKI: INGLATERRA

JA SAKʼANIL: JEL MALO WAJI

JA JSAKʼANIL AJYI: Kʼiyon jastal católico irlandés, yuja jtati ja yuj yintilon irlandés. Pe ja jpamilya jitsan ekʼele wa sjekawone jtuchʼil ja bʼa iglesya sok mini xkiʼaj gusto ja jaw. Pe cha wani xjul jkʼujol ja jastal jel xkiʼaj gusto ja jastik bʼa Dyosi. Ja yuj kada akwal yajni teyon bʼa jchʼat wani xkayi orasyon ja bʼa jtatik Dyos; wani xpila ja yaljeliki sok wa xleʼa modo yabʼjel stojol jas wa xkʼan yali.

Yajni wanon solteroʼaxeli jchʼika jbʼaj bʼa tuktukil kʼoleʼik bʼa wa skʼokowe abʼal kada kʼakʼu, wani xkabʼan droga pe mastoni ja marihuana. Jel xkuʼaj, xiwela sbʼaj wa xkaʼ ajyuk ja jsakʼanili sok mini tʼun xkisa ja tuki. Mini maʼ jela ajyiyonsok, mi xkʼana oj yawe elki jpoto sok kechani wala loʼilaniyon ta ay lek stʼilanili. Yajni wa xjul jkʼujol bʼa yibʼanal ja jaw, kaʼa jbʼaj kuenta ke jel malo la kʼumaniyon, jel niwan xkaʼa jbʼaj sok jel kʼakʼon. Kechantani wa xjeʼa lekil jmodo sok jaman jkʼujol soka kamigoʼiki.

Yajni ay kiʼoj 20 jabʼil, kʼeni jkis ja jas wa xyala ja Biblia. Jun kamigo bʼa wa xchono droga kʼetani skʼumuk ja Biblia ja bʼa preso. Jun kʼakʼu albʼel lek loʼilanitikon sbʼaja relijyon, ja iglesya sok ja jas wa skʼulan ja Dyablo ja bʼa luʼumkʼinali. Jmana jun jBiblia sok kʼe jkʼul estudiar. Ja kamigo soka keʼn pilpilni wa xkʼumantikon, tixa wa stsomo jbʼajtikon bʼa yaljel ja jas jnebʼunejtikon sok wa xkatikon slaj sbʼaj. Jachni jkʼulantikon bʼa jitsan ixaw.

Jujuntik ja b’a jastik k’e kiltikon, jani ja tixa aytik ja b’a tsaʼanikxta k’ak’u ja b’a luʼumkʼinali. Ja snochumanik Kristo tʼilani oj xchole ja lekil rasonik sbʼaja sGobyerno ja Dyos, mi oj xchʼik sbʼaje ja bʼa luʼumkʼinali cha mini ja bʼa politika, sok ja Biblia wa xyaʼa lekil rasonik sbʼaja jsakʼaniltiki. Mini ay jdudatikon ke ja Biblia wani xyala ja smeranili, ja yuj tʼilani oj ajyuk jun relijyon smeranil. Pe ja sjobʼjeli, ¿jas relijyon?. Jpaklaytikon ja iglesya ja bʼa jastal wa xchʼika sbʼaje ja bʼa politika bʼa yibʼanal ja kʼinik wa skʼulaneʼi sok kilatikon mini jaʼ wa snochowe ja sjejel bʼa Jesús. Chikani lek ja Dyos mini lek xyila ja relijyonik jaw, ja yuj cha kalatikon oj jkʼeltikon jujuntik relijyonik mi jel naʼubʼaluk sbʼaj bʼa yiljel ja jas wa sjeʼaweʼi.

Loʼilanitikon sok jujuntik olomalik bʼa relijyon sok katikonyi jitsan sjobʼjelik bʼa Biblia. Yuja keʼntikon wanxa xnaʼatikon ja sjakʼjeli, wegoni wa xkaʼa jbʼajtikon kuenta ta ja jas wa xyalawe wa slaja sbʼaj soka Yabʼal ja Dyos ma miyuk. Yajni wa xchʼak loʼilanukotikon, tolabida wa xkʼanayi ja Dyos ke ta ja kristyanoʼik jaw yeʼn yiʼoje ja relijyon smeranili, aʼajyukuj ja kʼankʼunel bʼa oj loʼilanukonsoke. Yajni ekʼta ixawik ja loʼilanelotikoni mitoni jun kʼole yaʼuneje ja sjakʼjel ja bʼa sjobʼjelik kiʼojtikon bʼa Biblia, cha mini ay kiʼoj ja kʼankʼunel bʼa kumxel loʼilanel soka yeʼnle.

Man jtaʼatikon loʼil ja testigoʼik bʼa Jyoba. Yajni katikonyile ja sjobʼjelik kiʼojtikoni, yawekitikon sjakʼjel soka Biblia. Ja sjakʼjelik yaʼaweʼi wani slaja sbʼaj lek soka jas wanxa xnaʼatikoni. Anto tixa kaʼatikon sjobʼjelik bʼa mi xnaʼatikon ja sjakʼjeli, ja jastal wa xyila ja Dyos sbʼaja droga sok ja yabʼjel mayi. Sok cha yaweni makunuk ja Biblia bʼa yajelkitikon sjakʼjel. Kantikon oj wajkotikon bʼa jun reunión ja bʼa Naʼits bʼa Tsomjelal.

Ja jaw mini pasil kabʼi. Anima ja kristyanoʼik it jel lek ja smodoʼe sok jel lek skʼutes sbʼaje, mini jkʼana oj ajyukonsoke. Kala mini stojoluk ja jas wa xyalaweʼi sok mixani jkʼana oj wajkon mas ja bʼa sreunione. Pe jastalni kʼajyel wa xkʼulan, jkʼanayi ja Dyos bʼa ayaki ja kʼankʼunel bʼa mi oj kakan ja kristyanoʼik it ta yeʼn yiʼoje ja relijyon smeranili. Anto jelni ajyikuj ja kʼankʼunel bʼa skʼulajel estudiar ja Biblia soka Testigoʼiki.

JA BIBLIA STUKBʼES JA JSAKʼANILI: Wa xnaʼa tʼilani oj kakan ja droga, ja yuj wegoxtani jkʼulan. Pe ja mas wokol kabʼi, jani yajelkan ja yabʼjel mayi. Jleʼa modo yajelkan jitsan ekʼele pe mi bʼobʼkuj. Yajni xcholowekabʼ ke jujuntik kechan sjipuneje ja skajaʼil ja mayi sok mixa kʼot yabʼye, jkʼanayi ja Jyoba bʼa a-skoltayon. Man tyempo jaw mixatoni kabʼan may. Jnebʼa yajelyi orasyon ja Jyoba sok spetsanil jkʼujol.

Pilan jas jtukbʼes, jani ja jastal wa xkʼutes jbʼaj sok wa xchapa jbʼaj. Ja sbʼajtanil ekʼele wajyon ja bʼa Naʼits bʼa Tsomjelal, najat ja stsoʼotsil kolomi, kaʼunejyi yelaw azul sok tsaʼan kayi yelaw naranja. Jlapunejni och jwex bʼa mesclilla sok jun jchompa bʼa tsʼuʼum bʼa ayiʼoj dibujoʼik. Mini xkila jas yuj tʼilan oj jtukbʼes jbʼaj, anima ja Testigoʼiki yaweki rason jitsan ekʼele. Tsaʼan kʼot jpensaraʼuk ja jas wa xyala ja 1 Juan 2:15-17: «Moka yajtayex ja luʼumkʼinali sok mini ja jastik ay ja b’a luʼumkʼinali. Ta ay ma’ wa syajtay ja luʼumkʼinali, mini wa syajtay ja Tatali». Kaʼa jbʼaj kuenta ke soka jplanta wanoni sjejel ke wa xyajtay ja luʼumkʼinali sok bʼa oj jeʼ ke wa xyajtay ja Dyosi tʼilani oj tukbʼes jbʼaj. Sok jachni jkʼulan.

Mas tsaʼan kabʼ stojol ke mi jaʼuk ja Testigoʼik jawa skʼanawe oj wajkon ja bʼa reunioni, yeʼnani ja Dyos jastalni wa xyala ja Hebreos 10:24, 25. Yajni kʼe wajkon bʼa spetsanil ja reunioniki sok snajel sbʼaj ja hermanoʼiki, snikawon bʼa yajelyi ja jsakʼanil ja Jyoba sok yijel jaʼ.

JASTIK SLEKILAL KILUNEJ: Jelni snikawon spensarajel jastal ja Jyoba wa xyaʼakan bʼa oj kamigoʼuktik. Ja syajal skʼujol sok ja jastal jel xyajtani snikunejon bʼa snochjel ja yeʼn sok ja yunin Jesukristo (1 Pedro 2:21). Jnebʼunej ke wani xbʼobʼ kʼotkon ja jastal wa xkʼana yajni wanon skʼulajel luchar bʼa ajyelkuj modoʼalik bʼa yaʼtijum Dyos. Jkʼujolanunejni bʼa ajyelkuj jun lekil jmodo sok yajxta oj ilwanukon. Sok wani xleʼa modo snochjel ja Kristo ja bʼa jastal wa xkila ja jcheʼumi sok ja kuntikili, pe cha wani xcham jkʼujol sbʼaja hermanoʼiki. Snochjel ja Kristo yaʼunej tojbʼuk ja jsakʼanili sok ja chapjelal bʼa syajtajel ja jmoji.

«Jelni chaʼanyabʼal yilawone» (GUADALUPE VILLARREAL)

JA JABʼIL POJKI: 1964

PAÍS BʼA POJKI: MÉXICO

JA SAKʼANIL: JUN SAK’ANIL JEL KUX

JA JSAKʼANIL AJYI: Kʼiyojan sok wake kermanoʼik ja bʼa Hermosillo (Sonora, México), jun lugar bʼa jel ja pobreʼil. Yajni chʼinonto, ja jtati chami, ja yuj ja jnani yeʼnxani smakʼlayotikon. Jeltoni chʼin kʼe aʼtijukon bʼa oj koltanukon soka gastoʼik wa xmakuniʼi, pe kasi mini xlapa ekʼ zapato yuja meyuk ja takʼin bʼa smanjel. Jastalni ja tuk pamilyaʼik tini wala ajyitikon sakʼan bʼa jun yal chʼin naʼits.

Yuja jnan kada kʼakʼu wa x-aʼtiji, mini xbʼobʼ stalnayotikon sbʼaja matik mi xnaʼatikon sbʼaji. Yajni ay kiʼoj wake jabʼil, jun kerem bʼa 15 sjabʼil skʼulanon violar, sok jachni skʼulan bʼa jitsan tyempo. June ja bʼa swokolil yijankiʼi, jani tukbʼi ja bʼa jastal wa xkabʼ ja bʼa stajel sbʼajsok june. Wani xpensaraʼan mini ay smaloʼil ja wa xkiʼaj gusto ja winikeʼi. Yajni jtaʼawe loʼil ja loktorik sok ja sacerdoteʼik bʼa slejel jkoltajel, yalawekabʼ ke lek ayon sok ja jastal ayon xkabʼi mini ay smaloʼil.

Yajni ay kiʼoj 14 jabʼil, kʼe jeʼ wa xkiʼaj gusto ja jmoj winikili. Jachni jkʼulan junuk 11 jabʼil, sok jelni jitsan ja maʼ ajyiyonsok. Jkʼulani estudiar bʼa oj aʼtijukon jastal peluquero sok jama jun salón de belleza. Chomajkil mini gusto ayon, kechantani ay kiʼoj wokol sok wa xkabʼ chʼaykʼujolanubʼalon. Wani xkabʼ mini lekuk ja jas wanon skʼulajel sok wa xjobʼo jbʼaj ta ayto kristyanoʼik leke sok ta wanto xmakuniye ja bʼa luʼumkʼinal it.

Juljkʼujol ja bʼa kermana bʼa skʼulan estudiar ja Biblia sok yiʼaj jaʼ jastal testigo bʼa Jyoba. Ja yeʼn wani xcholokabʼ ja jas wa snebʼa, ama jachuk jelni chaʼanyabʼalil xkila ja sakʼanil yiʼoji sok ja bʼa snupaneli. Ja yeʼn sok ja jkunyado jelni lek xyila sbʼaje, wa syajtay sbʼaje sok wa skisa sbʼaje. Ekʼ ja tyempo kʼe jkʼul estudiar ja Biblia sok jun Testigo. Ja bʼajtanto mini ay jgana ja wa xkʼulan estudiari, pe tsaʼan tukbʼini ja jastiki.

JA BIBLIA STUKBʼES JA JSAKʼANILI: Ochyon jun reunión ja bʼa Testigoʼik sok tukni lek ja jas kʼot kili. Ja kristyanoʼiki wani skʼulanone burlar, pe ja yeʼnle miyuk. Jaʼuktoma tsamalxtani skʼulanone saludar sok jel chaʼanyabʼal yilawone. Jelni lek kabʼi.

Mastoni jel chaʼanyabʼal kʼe kile yajni wajyon bʼa jun asamblea. Ama jelni jitsane ja kristyanoʼik it, kʼoteleni jastal ja kermana, jel leke sok wa xyalawe ja smeranili. Jpensaraʼan: «¿Ja maʼ kʼotel ja lekil kristyanoʼik it bʼa ayxa tyempo wanon slejel?». Ja yajtanel soka jastal tsoman aye jelni cham xkila, cha jachni ja jastal wa xyawe makunuk ja Biblia bʼa yajelyi sjakʼjel ja sjobʼjeliki. Kaʼa jbʼaj kuenta ke ja Yabʼal ja Dyos jelni xkoltajiye ja bʼa sakʼanile. Ja yuj kila tʼilani oj tukbʼes jbʼaj ta wa xkʼana oj ajyukonsoke.

Tʼilani jtukbʼes jbʼaj bʼa yibʼanal, pes ayni kiʼoj jun jsakʼanil jastal bʼa ixuk. Wani skʼana oj tukbʼes ja bʼa jastal wala kʼumaniyon, ja jastal wa xjeʼa ja sniʼ jsati, ja jastal wala nijkiyon, ja jkʼuʼi, ja tsoʼotsil kolomi, ja kamigoʼik, sok bʼa yibʼanal. Ja poko kamigoʼiki kʼeni yalwekabʼi: «¿Jas yuj waxa kʼulan? Ja jastal aya ajyi mini maloʼuk. Moka kʼul estudiar ja Biblia, ayni wiʼoj yibʼanal». Yajelkan ja kuxil jsakʼanil, jani mas wokol kabʼi.

Ja yaljelik bʼa Biblia bʼa 1 Corintios 6:9-11 yani kʼot man bʼa jkʼujol, sok kabʼ stojol ojni bʼobʼ jtukbʼes jbʼaj. Ja tiw wa xyala: «¿Yuj mixa naʼawex ke ja matik mi tojuki mi oj sbʼajuke ja sGobyerno ja Dyosi? Moka loʼlabʼajex. Ja kristyanoʼik bʼa wa xkoye mulal sok ixuk winik, ja matik wa stoyowe kʼulubʼal dyosik, ja matik wa xchʼaykʼujolane ja nupaneli, ja winike wa xyaʼa sbʼaje bʼa oj staʼ sbʼaje soka smoj winikileʼi, ja winike wa xway soka smoj winikileʼi, [...] mini oj sbʼajuke ja sGobyerno ja Dyosi. Iday, jujuntik ja weʼnlexi jachukexni ajyi. Pe ajita asyadoʼaxanik». Ja Jyoba skoltay bʼa stukbʼes sbʼaje ja kristyanoʼik ja bʼa tyempo najate sok cha skoltayoni ja keʼn. Ekʼni jitsan jabʼil sok jelni jkʼujolan, pe soka srasone sok ja syajtanele ja Testigoʼiki jelni skoltayon.

JASTIK SLEKILAL KILUNEJ: Ja bʼa jtyempotik nupanelon, sok wanotikon sjejelyi soka jcheʼum ja kuntikiltikon bʼa oj yiʼe jun sakʼanil jastalni wa xyala ja rasonik bʼa Biblia. Ja jsakʼanil kiʼoj ajyi kani jun lado, ja wego wanoni yabʼjel stsamalil bʼa jitsan slekilal sok bʼa cholalik ja bʼa yaʼteltajel ja Dyosi. Ansyanoʼon bʼa jun kongregasyon sok jkoltunej jitsan kristyano bʼa oj snebʼ-e ja Yabʼal ja Dyosi. Ja jastal tukbʼi ja jsakʼanil, nikji ja jnani bʼa skʼanjel jun estudio bʼa Biblia sok ekʼ ja tyempo kʼot yi jaʼ. Cha june ja bʼa kermana bʼa ayiʼoj jun kuxil sakʼanil, stukbʼes sbʼaj sok och testigo bʼa Jyoba.

Asta jujuntik ja kristyanoʼik bʼa wa xyalawekabʼ mok jtukbʼes jbʼaji, ja wego wa xyalawe ke tojbʼitani ja jsakʼanili. Ja keʼn wani xnaʼa jasa snikawon bʼa stukbʼesel jbʼaj. Ja bʼa tyempo ekʼta, jleʼa jkoltajel bʼa matik jel chapan bʼa yaweki rasonik mi lekuk; pe ja Jyoba merani skoltayon. Ama wa xkabʼ mi xbʼajin, pe jelni chaʼanyabʼal yilawon, ajyi spasensya sok syajal skʼujol. Yuja jun Dyos jel xyajtani sok jel bibo: ja it skoltayon bʼa stukbʼesel ja jsakʼanili.

«Mi gusto ayon, wa xkabʼ jtuchʼil ayon sok mi la makuniyon» (KAZUHIRO KUNIMOCHI)

JA JABʼIL POJKI: 1951

PAÍS BʼA POJKI: JAPÓN

JA SAKʼANIL: JEL X-OKʼ SKʼUJOL SYAMJEL BICICLETA

JA JSAKʼANIL AJYI: Ti kʼiyon ja bʼa chonabʼ Shizuoka (Japón), bʼa ti wala ajyiyon sok waxake ja bʼa jpamilya bʼa jun yal chʼin naʼits. Ja jtati ajyi jun stienda bʼa bicicleta sok yajni chʼinonto wani xyiʼajon ja bʼa karreraʼik, ja jaw mastoni jel ya jkʼul gusto ja bicicletaʼik. Ja jas wa skʼana jani kʼotel june maʼ wa syama bicicleta jel chapan, ja yuj kʼeni xchapon yajni ay kiʼoj junuk 14 jabʼil. Yajni tito ayon bʼa secundaria, jkʼulani ganar jun karrera bʼa bicicletaʼik ajyi bʼa oxe jabʼil tikʼanxta. Bʼobʼni ochkon bʼa jun universidad, pe kalani oj wajkon bʼa june mas chapan. Yajni ay kiʼoj 19 jabʼil, junxani yama bicicletaʼon bʼa jel chapan.

Pe ja bʼa tyempo jaw, ja jas wa xkʼana jani kʼotel june ja mas lek ja bʼa yamuman bicicleta bʼa Japón. Wani xkʼana oj jkʼul ganar jitsan takʼin sok yajelyile jun lekil sakʼanil ja jpamilya, ja yuj kiʼaj mas jchapjelal. Yajni wa x-el jgana bʼa jun karrera ma bʼa jun ejersisio, tikʼanxtani wa xkala jani kʼiʼelon sbʼaja syamjel bicicleta sok mini xbʼobʼ el jgana. Bʼa tʼusanta tyempo kʼeni kil slekilal ja bʼa syamjel bicicleta. Ja bʼa bʼajtan jabʼil jelni lek wajkuj, keʼnani jkʼulan ganar ja bʼa matik yajkʼachileto ja bʼa karrera. Sok ja bʼa xchabʼil jabʼili ochyon ja bʼa karrera bʼa skʼulajel ganar ja bʼajtan lugar bʼa syamjel bicicleta bʼa Japón. Wake ekʼele keʼnani jkʼulan ganar ja bʼa xchabʼil lugari.

Yuja mini xkaʼakan skʼulajel ganar ja karreraʼiki, ja kristyanoʼik kʼeni yawe jbʼiʼiluk ja maʼ jel yij ja yok ja bʼa Tokai, jun parte ja bʼa paisi. Jelni x-okʼ jkʼujol, asta ja tuk yamuman bicicletaʼik wa xiwye jmok yujni mi xnaʼa syajale ja bʼa karreraʼiki. Yuja mas wan ajyelkuj takʼini, wani xbʼobʼ jkʼuluk chikan jas wa xkʼana. Jmana jun jnaʼ sok jun lugar bʼa yajelyi ejersisio bʼa ayiʼoj lekil aparatoʼik sok jun jkarro bʼa tʼusan mi jtupu jastal ja jnaji. Bʼa mi oj chʼak lom ja jtakʼini kʼeni jkʼul negosyar.

Ama jachuk, mi gusto ayon, wa xkabʼ jtuchʼil ayon sok mi la makuniyon. Ja bʼa tyempoʼik jaw nupanelonxa sok ayxa oxe kuntikil. Ay ekʼele wala chʼinajbʼiyon soka jcheʼumi sok ja kuntikili yuj chikan jasunuk, ja yuj mini jel gusto x-ajyiye yuja jastal wa xyilawone.

Jun kʼakʼu, ja jcheʼumi kʼe skʼul estudiar ja Biblia soka testigoʼik bʼa Jyoba, bʼa jelni jas ya jtukbʼes jbʼaj. Yajni ja yeʼn yala ke oj kʼe wajuk ja bʼa sreunioniki kala oj wajkotikon kibʼanaltikon. Wa xjul jkʼujol jun kʼakʼu, jun ansyano ja bʼa kongregasyon jak ja bʼa jnaji bʼa oj kʼekotikon jun estudio bʼa Biblia. Ja jas jnebʼa kʼotni man jkʼujol.

JA BIBLIA STUKBʼES JA JSAKʼANILI: Mini oj chʼay jkʼujol ja ekʼele jkʼuman ja Efesios 5:5 bʼa wa xyala: «Mini xbʼobʼ sbʼajuk ja sGobyerno ja Kristo sok ja Dyos ja maʼ wa xkoʼ mulal sok ixuk winik, ja maʼ wa skʼulan jastik jel kux sok ja maʼ ay jas wa x-okʼ skʼujol, bʼa kʼotelni jun modo bʼa stoyjel kʼulubʼal dyosik». Kabʼ stojol ke ja karreraʼik sok bicicleta ja ti jel chʼikansok ja tajnel sok takʼin, sok wani xya ajyuk ja okʼel kʼujolal. Ja yuj kʼe syajbʼeski ja jconciencia. Kʼot kil ta wa xkʼana oj ka gustoʼaxuk ja Jyoba Tʼilani oj kakan ja prebaʼaneli, jun jasunuk jel wokol bʼa keʼna.

Chʼaktani jkʼuluk ja jas jel xkiʼaj gusto ja bʼa jsakʼanili, sok wanxani xkʼana oj kʼe jtulyi yajkʼachil. Pe cha wani xnaʼa ke skʼulajel estudiar ja Biblia wani xyaki lamanil bʼa tukni lek ja jas wa xyijanki ja bʼa karreraʼiki. Kechta oxe ekʼele kayi ja prebaʼanel bʼa syamjel bicicleta tsaʼan yajni kʼe kʼul estudiari, pe ja bʼa jkʼujoli mitoni yaʼunejkan tsʼikan lek. Cha mini xnaʼa jas oj jkʼuluk bʼa smakʼlajel ja jpamilya. Wa xkabʼ mi jaye xlajxikuj. Pe mini kechanuk, ja jpamilya mini skʼanawe ja yajkʼachil jrelijyoni. Ja jtati jelni tajki. Yuja wa xkabʼ jelni tʼenan ayon, asta yijanki jun chamel ja bʼa jlukumi.

Ja jas skoltayon ja bʼa ekʼeleʼik jel wokoli, jani mi kakan skʼulajel estudiar ja Biblia sok ochel ja bʼa sreunione ja Testigoʼiki. Takal takal kʼi ja skʼuʼajel kiʼoji. Jkʼanayi ja Jyoba bʼa a-smaklayon sok a-skoltayon yiljel ke ja yeʼn wani smakla ja orasyoniki. Ja jcheʼumi cha yani lamxuki ja jastal jel tʼenan ayon xkabʼ yajni yalkabʼ mi skʼana jun niwan naʼits bʼa gusto oj ajyuk. Takal takal lajxikuj ja jas wanon skʼulajeli.

JASTIK SLEKILAL KILUNEJ: Jnebʼunej jelni meran ja yaljelik bʼa Jesús ja bʼa Mateo 6:33 bʼa wa xyala: «Moka wawexkan yajel bʼajtan bʼej ja sGobyerno ja Dyosi sok ja jastik toj yaʼunej kulani, anto ja Dyosi oj yawilex yibʼanal ja jastik junuk jaw». Mini skʼulunejkitikon palta «ja jastik junuk jaw» yala ja Jesús, wa xkʼan alxuk, ja jastik wa xmakuni ja bʼa sakʼanili. Anima jel tsʼujel ja jtakʼin yuja janekʼ wa xkʼulan ganar ja bʼajtanto, snajtil ja bʼa 20 jabʼil ekʼeljani mini jas skʼulunejkiton palta.

Yaʼteltajel ja Dyos lajan soka kermanoʼik jelni yijanki gustoʼil bʼa mini xkabʼ jastal wa x-ekʼ ja kʼakʼu. Cha jelxani tojbʼita ja jpamilya. Chomajkil ja oxwane kuntikil sok ja jcheʼumi kʼoteleni tojik yaʼtijumik ja Jyoba.