• JA JABʼIL POJKI: 1963

• PAÍS BʼA POJKI: GRAN BRETAÑA

• JA SAKʼANIL: YAʼAKAN JUN LEKIL YAʼTEL

JA JSAKʼANIL AJYI:

Ti pojkiyon bʼa sur bʼa Londres sbʼiʼil Croydon. Ja jnantati ti sbʼaje bʼa isla caribeña bʼa San Vicente. Aytikon bʼalune sok keʼnon ja swakili. Ama ja jnani ti wa xwaj bʼa Iglesya Metodista, ja keʼn mi staʼa jkʼujol ja relijyon. Man jchʼinil jnebʼa yibʼanal. Ja yajni wa x-ajikitikon bakasyoni ti wala wajyon bʼa stiʼ jun pampa jaʼ sok wa xkʼuman jitsan libroʼik wa xmaja ja bʼa biblioteca.

Tʼusan tsaʼan yajni elyonkan ja bʼa eskuela, jpensaraʼan oj koltay ja matik jel ajula sbʼaji. Kʼeyensoke ja matik mey snaje, soka matik mi tsʼikanuke sok ja matik wa xwokolaniye snebʼjel juʼun. Tixa ochyon bʼa jun eskuela jel chapan sbʼaja yajel aniki. Chamtoni kabʼ yuja jel lek wajkuj ja yajni jkʼulan jbʼaj graduari. Jtaʼa lekil kaʼtelik bʼa jel lek la tupjiyon sok wa xmana jitsan jastik karo stsʼakol. Yuja wala aʼtijiyon jastal akʼa rason sok paklanum, kechani wa xmakunikuj jun laptop bʼa skʼulajel ja kaʼteli. Tikʼani wala wajyon bʼa pilan país sok wala kanyon jitsan semana bʼa jun hotel jel xkʼulan gusto, wala wajyon bʼa gimnasio, bʼa wa xyaʼawe masaje sok yabʼjel stsamalil ja bʼa sjoyanali. Wani xkala ke ay kiʼoj yibʼanal bʼa gusto oj ajyukon. Ama jachuk, mini xkaʼakan spensarajel ja matik jel ajula sbʼajeʼi.

JA BIBLIA STUKBʼES JA JSAKʼANILI:

Jitsan jabʼil jobʼo jbʼaj jas yuj ayotiki sok jas yuj teyotiki. Pe mini tʼun jak bʼa jpensar oj jleʼ ja sjakʼjel bʼa Biblia. Jun kʼakʼu ja bʼa 1999 yulatayon ja kijtsʼin Margaret sok jun yamiga. Ja yeʼnleʼi testigoʼexa bʼa Jyoba. Ja yamiga jel lek sjeʼa ja smodo jmok, sok wajto kaʼ jbʼaj kuenta, jkʼanata oj yaki estudio. Pe ja kaʼteli soka tikʼe sakʼanil kiʼoji jelni sjapaki tyempo, ja yuj jel jaʼankʼujol wanon snebʼjel.

Ja bʼa 2002, bʼa styempoʼil jaʼ, tixa wajyon kulan bʼa suroeste bʼa Inglaterra. Ja tiwi, jnochoyi skʼulajel estudiar ja bʼa eskuela bʼa oj jchap jbʼaj mas. Sok kʼe wajkon mas tikʼan soka jkerem ja bʼa Naʼits bʼa Tsomjelal yiʼoje ja testigoʼik bʼa Jyoba. Ama jelni kiʼaj jchapjel ja bʼa eskuela, pe yajni kʼe jkʼul estudiar ja Biblia jelni skoltayon bʼa yabʼjel stojol ja wokolik wa xtʼaspuntik sok ja jastal oj chʼayuk snajeli. Cha sjamaniki ja jsat ja jas wa xyala ja Mateo 6:24. Mini xbʼobʼ ajyuk chabʼ kajwal: tʼilani oj jtsaʼ ta jaʼa Dyosi ma jaʼa Takʼini. Chikani lek ke ja jas oj tsaʼi jani oj sjeʼ ja jasa mas wa xkayi stʼilanili.

Jun jabʼil bʼajtanto, tikʼani wajyon ja bʼa tsomjelal wa xpaklaxi ja Biblia bʼa snaj jujuntik Testigo, bʼa jani wan paklaxel ja libro ¿Existe un Creador que se interese por nosotros? * Ja keʼn jkʼuʼanta lek ke ja maʼ kechan wa xbʼobʼ stojbʼes ja swokolik ja kristyano jani ja jKʼulumantiki, ja Jyoba. Pe ja bʼa keskuela wa sjeʼawe ke bʼa oj ajyuk stojol ja jsakʼaniltiki mini yajnaluk oj jkʼuʼuktik bʼa jun Kʼuluman. Ja jaw jel ya tajkukon. Yajni kechanto ochelon chabʼ ixaw ja bʼa eskuela, elyonkan sok kala oj pil mas tyempo bʼa oj mojxukon mas soka Dyosi.

Jun jasunuk jel snikawon bʼa oj jtukbʼes ja jsakʼanili jani ja teksto bʼa Proverbios 3:5, 6: «Jipa spetsanil jawa kʼujol bʼa Jyoba, moka jipa kʼujol ja bʼa jas waxa naʼa. Bʼa spetsanil jawa bʼeji aʼatʼabʼan wa kʼujol, jaxa yeʼn ojni stoj jawa bʼeja». Snebʼjel sbʼaja jDyostik maʼ jel xyajtani mi tʼun oj slaj ke yuja jel jawa takʼin ma ay juna lekila waʼtel. Yajni mas wanon snebʼjel sbʼaja jas wa skʼana oj skʼuluk ja Dyos ja bʼa Luʼumi sok sbʼaja sakʼanil yaʼa ja Jesús bʼa cham yuj keʼntik, mastoni jkʼana oj kayi ja jsakʼanil ja Dyosi. Sok kiʼaj jaʼ jastal testigo bʼa Jyoba bʼa abril bʼa 2003. Man tyempo jaw, kʼe ki jun jsakʼanil bʼa mi jel chaʼanyabʼaluk.

JASTIK SLEKILAL KILUNEJ:

Mini jas oj slaj ja yamigoʼajel ja Dyosi. Ayxa kiʼoj meran lamanil ja bʼa jkʼujoli sok gustoʼil yuja jnaʼata sbʼaji. Cha jel xka el slekilal smojtajele ja yaʼtijumik toji.

Ja spaklajel ja Biblia sok wajel ja bʼa reunionik jelni skoltayon bʼa snebʼjel mas. Chomajkil, jel xkiʼaj gusto xcholjel yabʼ ja tuk ja jas wa xkʼuʼani. Sok jani ja aʼtel it mas tʼilan bʼa keʼna. Ja yuj, man bʼa junio bʼa 2008, wanon aʼtel jastal choluman bʼa tyempo tsʼikan. Jach wala koltaniyon bʼa oj tojbʼuk ja sakʼanile ja kristyano sok yajelyile ja smajlajel bʼa oj ajyuke sakʼan bʼa jun tsamal luʼumkʼinal ja bʼa tyempo jakumi. Mini bʼa kabʼunej ajyi ja gustoʼil sok ja likikel it. Jelni xkayi tsʼakatal ja Dyos, pes jtaʼata stojolil ja jsakʼanili.

• JA JABʼIL POJKI: 1973

• PAÍS BʼA POJKI: AUSTRIA

• JA SAKʼANIL: TAJNUM

JA JSAKʼANIL AJYI:

Ti pojkiyon bʼa jun pamilya católica bʼa yal chonabʼ Braunau (Austria). Ja bʼa lugar it ayni stakʼine ja swinkili sok mini jel xiwelaʼuk sbʼaj.

Wa xjul jkʼujol jun ochkʼakʼu ja bʼa jabʼil 1984, yajni ay kiʼoj 11 jabʼil, ayni jas ekʼi bʼa jel ya jom kolom. June ja bʼa lekil kamigoʼiki, bʼa jwetatikon pelota ja kʼakʼu jaw, ekʼ sbʼaj jun desgrasya bʼa karro sok chami. Ja xchamelal ja kamigo ya jom kolom jitsan jabʼil. Tolabida wa xjobʼo jbʼaj jasa wa x-ekʼ jbʼajtik ja wala chamtiki.

Yajni elyonkan ja bʼa eskuela, jtaʼa jun kaʼtel bʼa stojbʼesel lus. Sok mi jel ekʼ tyempo, kʼe tajnukon sok takʼin. Ama wala tajniyon sok xiwela sbʼaj oj chʼay jitsan takʼin, mini xkiʼaj wokol soka takʼini. Cha jelni xka ekʼ tyempo sok tuktukil tikʼe tajnel sok smaklajel kʼin bʼa heavy metal sok punk. Ayni kiʼoj jun kuxil jsakʼanil sok mixa la elyon ja bʼa lugarik ay chanel sok kʼinik. Wani xkʼulan yibʼanal ja jas wa xkʼana; ama jachuk, mini gustoʼayon.

JA BIBLIA STUKBʼES JA JSAKʼANILI:

Ja bʼa 1995, jun testigo bʼa Jyoba bʼa ayxa skʼujol skʼojtsin ja jpuerta sok skʼapaki jun libro ti elel bʼa Biblia bʼa wa xyayi sjakʼjel ja sjobʼjel «¿Jasa wa x-ekʼ ja yajni wala chamtik?». Kiʼajkan ja libro jaw yujni mito xchʼay jkʼujol ja jastal cham ja kamigo. Sok mi kechan jkʼuman ja kapitulo bʼa wa xyayi ja sjakʼjel jaw, jkʼumani yibʼanal ja libro.

Mini kechan jtaʼa ja sjakʼjel sbʼaja chamelali, cha jnebʼa jitsan jastik. Yuja kʼiyon jastal katoliko, kechani wa xkʼuʼan bʼa Jesukristo. Pe stsʼakatal yuja jpaklay lek ja Biblia, cha kʼot kamigoʼuk ja sTat ja Jesús, ja Jyoba Dyos. Jelni jkʼulan gusto yajni jnaʼa ke ja Dyos wa xcham skʼujol sok mojan ay soka yaʼtijumiki. Sok wani xyaʼa sbʼaj lejel soka matik wa xlejiyuji (Mateo 7:7-11). Cha jnebʼa ke ja jas wa xkʼulantiki wa xbʼobʼ katik gustoʼaxuk ma tristeʼaxuk. Sok ja yeʼn tolabida wa xya kʼotuk ja jas wa xyala. Sok ja yuj jkʼanani oj naʼe ja jastal kʼotel smeranil ja jas yalunejkan ja Biblia. Ja jas jnebʼa ya tsatsbʼuki ja skʼuʼajel kiʼoj bʼa Dyosi.

Wegoxta kaʼa jbʼaj kuenta ke kechan ja Testigoʼik wa xnaʼa sbʼaje bʼa wa skʼujolane skoltajel ja kristyano bʼa oj yabʼye stojol ja Biblia. Wa xka och juʼun yibʼanal ja tekstoʼik yiʼojan ja bʼa sjuʼuneʼi sok tixa wa xleʼa bʼa jBiblia katoliko. Yajni mas wa xpaklay, masto wa xya kʼokxukon ke jtaʼata ja relijyon smeranili.

Ja bʼa Biblia cha jnebʼa ke ja Jyoba wani smajla ke oj jkʼuʼuk ja smandariki. Yajni jkʼuman ja Efesios 4:22-24, kabʼ stojol ke tʼilan oj kakan «ja poko modoʼal» kiʼoji, bʼa jani tojubʼal yuja ja jastal kʼotel ja jmodo ajyi, sok yijel «ja ajkʼach modoʼal bʼa kʼulaji jastalni wa skʼana ja Dyosi». Wegoxta kala oj kakan ja kuxil jsakʼanil kiʼoj ajyi, sok cha jachuk ja tajnel sok takʼin yujni wa x-ikʼwani bʼa okʼel jkʼujoltik ja takʼin (1 Corintios 6:9, 10). Pe bʼa oj bʼobʼ jtukbʼes jbʼaj, tʼilan oj jipkan ja poko kamigoʼiki sok slejel kamigoʼik bʼa wa skʼanawe yajel gustoʼaxuk ja Dyosi.

Ja it mini tʼun pasil waji. Pe jtaʼa ja kamigoʼik wanon slejeli yajni kʼe wajkon ja bʼa reunionik soka Testigoʼiki. Cha mini kaʼakan skʼulajel estudiar ja Biblia sok spensarajel sbʼaja jas wanon snebʼjeli. Takal takal och tukbʼuk ja jgustoʼik sbʼaja kʼini, ja jkʼelsatiki sok ja jplanta. Ja bʼa 1995 kiʼaj jaʼ jastal Testigo.

JASTIK SLEKILAL KILUNEJ:

Ja wego mixa xkayi stʼilanil ja takʼin sok ja jastik junuki. Cha jnebʼata skomjel ja jastal jel kalaxoni sok mixa la tajkiyon wego. Chomajkil, mixa xcham jkʼujol sbʼaja jas ojto ekʼuki.

Jelni gusto ayon yuja teyon bʼa jun tsome kristyano bʼa yibʼanal ja luʼumi bʼa wa xyaʼteltaye ja Jyoba. Ama wa stʼaspune tuktukil tikʼe wokol, wani xkila ke toj wa x-ajyiyesok. Jel xyaki gusto yaljel ke ja wego jani wa xkayi stʼilanil yaʼteltajel ja Jyoba sok skʼulajelyi jastik lek ja tuk, sok mixa jaʼ wa xkʼulan ja jastik mi lek wa xkʼankʼunikuji.

• JA JABʼIL POJKI: 1963

• PAÍS BʼA POJKI: GRAN BRETAÑA

• JA SAKʼANIL: MI GUSTO AYUK SOKA SAKʼANILI

JA JSAKʼANIL AJYI:

Ti pojkiyon bʼa Inglaterra, pe yajni ay kiʼoj junuk juke jabʼil tixa wajye bʼa Australia ja jpamilya, bʼa jun lugar jel xkʼotye paxyalanum ja bʼa Queensland bʼa wa sbʼiʼilan Gold Coast. Ama mi rikoʼukotikon, pe mini jas skʼulan kujtikon palta.

Ama ajyikuj ja jas wa xmakunikuji, mini meran gusto ayukon soka jsakʼanili. Ja jtati jel xyuʼaj, sok wa xkabʼ ke mi jel syajtayon. Mini xkʼulan gusto yuja jel xyuʼaji sok yuja wa xyixtalan ja jnani. Tito kabʼ stojol yajni ekʼta jitsan jabʼil jas yuj jach sjeʼa ja smodo, pes kabʼ ja jastal jel yiʼaj wokol yajni ti ajyi jastal soldado ja bʼa Malasia.

Kʼe jnebʼ yujel ja yajni wanonto solteroʼaxeli. Elyonkan ja bʼa eskuela yajni ay kiʼoj 16 jabʼil sok tixa ochyon ja bʼa Marina. Ja bʼa tyempo jaw, jkʼulan probar jujuntik droga, ochkuj ja snukʼjel mayi sok jel xkuʼaj juntiro. Ja bʼajtanto, kechan jel xkuʼaj ja chʼakum semana, pe tsaʼan kadaxa kʼakʼu yakbʼelon.

Ayma kiʼoj jun 20 yajni kʼe ajyuk jduda ta ay jun sakʼan Dyos. Wa xpensaraʼan: «Ta sakʼan ay, ¿jas yuj wa xyaʼakan ke oj kitik wokol sok oj chamkotik?». Asta jtsʼijbʼan bersoʼik bʼa wa xka smuluk ja Dyos yuja jastik mi lek wa xkila ja bʼa luʼumi.

Yajni ay kiʼoj 23, elyonkan ja bʼa Marina. Ajyi tuktukil kaʼtel sok wajyon paxyal jun jabʼil bʼa tuktukil país, pe mini xya likikuk ja jsakʼanili. Mey jkʼelsatik sok mi jas snikawon bʼa ay jas oj jkʼuluk. Mini ay stojolil bʼa keʼn yajel kʼe jun jnaj, ajyel jun lekil kaʼtel ma ajyel jun chaʼan jchol. Kechani wa xkʼana oj kuʼe sok smaklajel kʼin.

Wantoni xjul jkʼujol ja ekʼele bʼa masto jel och kʼankʼunuk stajel stojolil ja jsakʼanili. Teyon bʼa Polonia sok wanon yulatajel ja Auschwitz, ja lugar jel xiwela sbʼaj bʼa lutjiye jitsan kristyano. Jkʼumunej sbʼaja jastik jel kistal kʼulaji ja tiwi, pe yajni kila sok xchabʼil jsat ja niwan lugar jaw, jel och juntiro jtristeʼil. Mini xkabʼ stojol jas yuj ja kristyanoʼik wa xyixtalane ja tuki. Yajni wanon sbʼejtajel ja lugar jaw sok wanxta jisiljuk ja yalel jsati, wa xjobʼo jbʼaj: «¿Jas yuj jach ekʼi?».

JA BIBLIA STUKBʼES JA JSAKʼANILI:

Ja bʼa 1993, yajni kumxiyon ja paxyali, jleʼa modo bʼa stajel sjakʼjel bʼa Biblia. Tʼusan tsaʼan, chawane testigo bʼa Jyoba skʼojtsine ja jpuerta sok slokowone bʼa jun asamblea oj kʼulaxuk mojan tiw bʼa jun estadio. Kalani oj wajkon.

Kechanto ekʼel jujuntik ixaw wajelon ja bʼa estadio jaw bʼa yiljel tajnum, pe ja bʼa ekʼele it ayni lek stukil. Ja Testigoʼiki jel lek smodoʼe sok tsamalxta skʼutunej sbʼaje, sok tojxta aye ja yuntikileʼi. Ja bʼa nalan kʼakʼu ekʼ jun jasunuk jel cham kila: jitsan Testigoʼik ti waʼye bʼa yoj ak, pe yajni kumxiye ja bʼa wa xkulaniyeʼi, mini jun tsʼilel yawekani. Pe ja jasa mas jel cham kila jelni gusto aye skʼeljele sok laman aye, sok jani jaw jas wanon slejel ja keʼn. Mixani xjul kʼujol jastik loʼil ekʼi, pe mini tʼun chʼay jkʼujol ja smodoʼe ja Testigoʼiki.

Ja akwal jaw juljkʼujol ke ja jprimo, bʼa wani snaʼa sbʼaj ja Biblia sok spaklunej tuktukil relijyon, yalunejni kabʼ jun jasunuk yala ja Jesús, ke wani xbʼobʼ naxuk sbʼaj ja meran snochumanik ja Kristo yuja jastal wa satiniye, wa xkʼan alxuk, yuja jas wa skʼulane (Mateo 7:15-20). Kilani stʼilanil bʼa ojni kil jas yuj tuke ja Testigoʼik yuja tuki. Sbʼajtanil ekʼele kabʼ ke ay kiʼoj tʼun smajlajel sok gustoʼil.

Yajni ekʼta jun semana, cha kumxiye ja Testigoʼik maʼ slokowone ja bʼa asamblea. Skʼapaweki jun estudio, sok jkʼananiʼa. Cha kʼe wajkon ja bʼa reunioniki.

Yajni wanon spaklajel ja Biblia, tukbʼini ja jastal wa xpensaraʼan sbʼaja Dyosi. Jnebʼa ke mini yeʼn smuluk ja jastik mi lekuk sok ja wokoli, sok yaj wa xyabʼ yajni ja kristyano wa skʼulane bʼa jastik mi lekuk (Génesis 6:6; Salmo 78:40, 41). Jkʼapa jbʼaj keʼn mismo bʼa ojni jkʼujoluk bʼa mi oj jyajbʼes. Pes ja jas wa xkʼana jani yajel gustoʼaxuk ja skʼujoli (Proverbios 27:11). Kaʼakan ja snukʼjel may, ja yujeli sok ja tikʼe kuxil jsakʼanili. Sok ja bʼa marzo bʼa 1994, kiʼaj jaʼ jastal testigo bʼa Jyoba.

JASTIK SLEKILAL KILUNEJ:

Jelxa gusto ayon sok jelxa xlikiki xkabʼi. Ja wego mixa xkuʼaj bʼa xchʼayjel jkʼujol ja jwokoliki. Ta ay jas wa xcham jkʼujol, ti wa xkakan bʼa skʼabʼ ja Jyoba (Salmo 55:22).

Ayxa lajune jabʼil nupanelon sok jun Testigo bʼa jel tsamal sbʼiʼil Karen, sok ay kiʼoj jun tsamal majan kakʼix sbʼiʼil Nella. Koxwaniltikon jelni xpilatikon tyempo ja bʼa xcholjeli sok wa xkoltaytikon ja tuk bʼa oj snebʼe ja smeranil sbʼaja Dyos. Man jtaʼa stojolil ja jsakʼanili.