Bʼajtanto oj kʼe akʼuluk jun jasunuk, bʼobʼta oja jobʼabʼaj, «¿jasa slekilal oj yaki?». ¿Lek maʼ oj katik ja sjobʼjel it sbʼaja orasyoni? Pes ay ekʼele lekni yajela. Merani ja wa xkʼana oj jnatik ja slekilal ja yajel orasyoni. Soka Job cha sjobʼo ni sbʼaj: «Ta jkʼuman ja yeʼn, ¿oj maʼ sjaki?» (Job 9:16).

Ja bʼa artikulo ekʼtaʼi kilatik ja orasyoni mi kechanukta jun kostumbre bʼa relijyon ma jun jasunuk bʼa ajyel laman sok gusto. Ja Dyos smeranil wani smaklay ja orasyoniki. Ta wa xkatikyi orasyon jach stojolil sok bʼa yuj jun jasunuk bʼa lek, ja yeʼn wa smaklayotik. Mi kechanuk ja jaw, wa xcha slokowotik oj mojxukotik soka yeʼn (Santiago 4:8). Anto, ¿jasa oj jmajlaytik ta katikyi orasyon tikʼan tikʼani? La kiltik.

Yajni wa xjak wokolik ma jastik jun wokol skʼulajel, ¿wan maʼ xyawi jitsan chamkʼujolil? Ja Biblia wa xyaʼa rason sbʼaja ekʼeleʼik jaw: «Cʼacʼu acual cʼumanic ja Diosi» sok «yuj spetzanil ja jastik junuki kʼumanik ja dyosi» (1 Tesalonicenses 5:17; Filipenses 4:6, YD). Jaxa maʼ wa skʼanaweyi skoltajeli, ja Biblia wa skʼapa: «Jaxa Diosi oj ya laman ja hua cʼujolexi. Oj ya cujlajuc ja hua cʼujolexi porque ta ti cʼa ay ja hua pensarex soc ja Cristo Jesusi, oj ya ecʼ ahuilex ja chamcʼujoli» (Filipenses 4:7). Ojni kabʼtik ajyel mas laman yajni wa xjamatikyi ja jkʼujoltik ja jTatik tey bʼa satkʼinali sok yaljel yabʼ yibʼanal. Pes ja Biblia wa xyala oj jkʼuluktik ja it: «Jipa jawa wijkats sbʼaja Jyoba, soka yeʼn ojni skoltaya» (Salmo 55:22).

 Bʼa yibʼanal ja Luʼumi, jitsan ixuk winik jachni yabʼuneje yajni wa xyaweyi orasyoni. Jun ixuk bʼa Corea del Sur, sbʼiʼil Hee Ran, wa xyala: «Anima ay kiʼoj tsatsal wokolik, yajni wa xkayi orasyon sbʼaja jaw lajansok wa x-elkuj jun alal ijkats sok wa xyaki kip bʼa oj kuchkuj». Ja Cecilia, bʼa Filipinas, wa xcholo: «Jel wa xcham jkʼujol sbʼaja kakʼixiki. Chomajkil wa xtalnay ja jnani, soka yeʼn mixani snaʼa jbʼaj. Stsʼakatal ja orasyoni wa xbʼobʼ jkʼuluk mas laman ja kaʼtelik bʼa kʼakʼu. Wani xnaʼa lek ja Jyoba ojni skoltayon bʼa oj jtalnaye».

¿Ay maʼ awiʼoj jitsan chamkʼujol, xiwela sbʼaj ay jas oj ekʼuk ja bʼa wa sakʼanili ma ekʼela bʼaj jun desgrasya bʼa jel tsats? Jelni xlikiki oja wabʼ ta awayi  orasyon ja Dyos maʼ «huax yaa ja snihuanil ja jcʼujoltiqui». Ja Biblia wa xyala kabʼtik: «Chican jas huocolil huala ectic ja quentiqui, huan nix yaa snihuanil ja jcʼujoltiqui» (2 Corintios 1:3, 4). Bʼa jun ekʼele, ja Jesús jel chamkʼujol ay, anto «ti co mecʼana. Och scʼumuc ja Diosi». ¿Jasa ekʼi? «Ti co jan jun ángel ja ba satqʼuinali. Jac aajuc yi mas ja yipi» (Lucas 22:41, 43.) Ja Nehemías, jun winik toj waji, cha jel yiʼaj wokol yuja ixuk winik yalawe yabʼ ayakan skʼulajel ja jasa wa skʼana ja Dyos. Ja yeʼn yayi jun orasyon bʼa ‹aʼajuk tsatsbʼuk ja skʼabʼi›. Ja jasa ekʼ tsaʼani wa sjeʼa ja Dyosi skoltay bʼa oj elyuj ja xiweli sok bʼa oj skʼuluk ja xcholi (Nehemías 6:9-16). Ja Reginald, bʼa Ghana, wa xcholo: «Yajni wa xkayi orasyon, mas ja bʼa wokolik mas tsatsi, wa xkabʼ lajansok wa xkala yabʼ ja jwokoliki june maʼ wa xbʼobʼ skoltayon sok wa xyala kabʼ mini ay jkiʼoj rason bʼa oj chamjkʼujol». Ti wa xkilatik ta wa xkatikyi orasyon ja Dyos, ja yeʼn wani skoltayotik.

Ayni jujuntik ja jasa wa stsaʼatiki oj bʼobʼ stukbʼes ja jsakʼaniltiki ma sbʼaja jpamilyatiki. ¿Jasa oj jkʼuluktik bʼa lek ja jasa oj jtsatiki? Ja Biblia wa xyala: «Ta ay cʼa maʼ mi ni tʼun jas huas snaa jas oj scʼuluc, mi huas snaa jasuncʼa mas lequi [mas ja yajni wa xtax bʼa jun wokol], pues a scʼumuc ja Diosi [...]. [Ja yeʼn] jel ni sgusto oj scolta soc ja jas huan scʼanjel yi» (Santiago 1:5). Ta wa xkʼanatik aya jbiboʼiltik ja Dyosi, ja yeʼn wa xya makunuk ja yip bʼa oj skoltayotik bʼa oj jnatik stsajel ja bʼa leki. Ja Jesús skʼapakitik ja Dyosi «oj yaa yi ja Espíritu Santo ja maʼ huan scʼanjeli» (Lucas 11:13).

Chomajkil, ja Jesús skʼanayi skoltajel ja sTati bʼajtanto oj stsaʼ ja jastik jun jel tʼilanik oj skʼuluki. Ja Biblia wa xyala ja Jesús «snajtil ja acual huan scʼumajel ja Diosi» yajni ojxa stsaʼ ja 12 sjekabʼanumiki (Lucas 6:12).

Jastalni ja yeʼn, jitsan ixuk winik masni wa xyabʼye slamanil yajni wa xyilawe jastal ja Dyos koltubʼaleyuj bʼa oj snaʼe stsajel skʼulajel ja bʼa leki. Ja Regina, bʼa Filipinas, wa xcholokabʼtik ja jitsan wokolik yiʼoji: smaklajel ja spamilya yajni cham ja statami, xchʼaya ja yaʼteli sok stuchʼil ya kʼiʼuk ja yuntikili. ¿Jasa koltaji bʼa oj stsaʼ skʼulajel ja bʼa leki? Ja yeʼn yala: «Ja orasyon jani ja modoʼal bʼa wa xkʼanayi jkoltajel ja Jyoba». Ja Kwabena, bʼa Ghana, wa xyala jas yuj wa skʼanayi ja skoltajel ja Dyosi: «Ayni kiʼoj ajyi jun lekil aʼtel bʼa yajel kʼeʼuk jastik junuk, jastal naʼits, pe jchʼayani. Yajni jpensaraʼan ja jasa oj jkʼuluki, tolabida jkʼanayi ja Dyosi a-skoltayon stsajel skʼulajel ja bʼa leki. Jkʼuʼunej lek ja Jyoba skoltayon bʼa stsajel jun kaʼtel bʼa oj bʼobʼ jtaʼ ja jasa mas tʼilan wa xmakunikuji sok bʼa mi oj kakan yaʼteltajel». Ta ay jastik junuk bʼa xiwela sbʼaj oj ya chʼayuk ja jastal waxa wila bʼaj soka Dyosi, ja yeʼn ojni stoj-a ta awayi orasyoni.

Kechanta kalunejtik jujuntik slekilal oja wil ta ja weʼn waxa wayi orasyon. (Bʼa oja wil pilanik, kʼuman ja rekwagro « Ja slekilal ja yajel orasyoni».) Ta waxa kʼana oja waʼel slekilal ja yajel orasyoni, jelni tʼilan oja naʼ sbʼaj bʼajtan ja Dyosi sok spetsanil ja jas wa skʼapa. ¿Jas mixa kʼuman jun taʼumantiʼ bʼa Jyoba bʼa oj skoltaya snajel ja jasa wa xyala ja Biblia? * Ja it bʼobʼta jani bʼajtan oja kʼuluk bʼa oj mojxan soka «Maklanum ja bʼa orasyoni» (Salmo 65:2).