Ja lapa juni xoch b’a mar bʼa bʼujan ay ja spatiki bʼa chapan sok ejalik jel tsatsik. Ja yejiki tojbʼel sok jun tik’e mineral b’a jel tsats sbʼiʼil goethita b’a sokan sok jun kʼunil proteína.

 Pensaraʼan sbʼaja it: Ja bʼa yibʼ yej ja lapa ayiʼoj jun stsʼujmil bʼa wa slajatik ja kakʼtiki bʼa wa sbʼiʼilan rádula. Ja bʼa tsʼujmilal it cholan yuj sok ejalik bʼa lochan ay, bʼa menos jun milímetro (3/64 in) ja snajtiliki bʼa wa snuku sbʼaje. Ja yejiki tʼilani yij lek oj ajyuk sok tsats lek bʼa jachuk ja lapa oj bʼobʼ sjotsʼ ja algaʼik wa xtax ja b’a sat tonik sok jach oj waʼuk.

 Jujuntik paklanumik yawe makunuk jun microscopio bʼa jel juntiro ja yipi bʼa yiljel janekʼ oj kuchyuj ja ejalik it bʼajtanto oj pojuke. Snaʼaweni ja yip ja yejik ja lapa jani mas tsats b’a mini ocheluk juʼun ja bʼa jastik ayi; b’a masni tsats yuja chʼal-am. Ja paklanum ma’ stojo ja equipo yala: «Tʼilani oj jkʼuluktik kopyar jastal tojbʼel ja yejik ja lapa b’a stojbʼesel ja jas wa xkʼanatiki».

 Ja paklanumiki wani skʼuʼane lekbʼi xbʼobʼ skʼuluke kopyar ja jastik yiʼoj ja yejik ja lapa ojni bʼobʼ axuk makunuk b’a skʼulajel karroʼik, barkoʼik, abyonik ma plakaʼik b’a ejalik.

 ¿Jastal xa wila? Ja jastal jel chamyiljel tojbʼesnubʼal ja yejik ja lapa, ¿ti ma’ jakel b’a evolución ma ay ma’ stojbʼes?