SJOBʼJELIK YIʼOJE JA KEREMTIK AKʼIXUK
¿Malo maʼ ja oj wayan soka moj winikil?
«Yajni wanon kʼiʼel, jun jasunuk mas jel wokol kabʼi jani wa xkiʼaj gusto ja tuk keremtiki. Wani xkʼuʼan ojni chʼayuk ja jach wa xkabʼ ayoni yajni xjul ja jkʼujoli, pe jachtoni wa xkabʼ man wego» (David, bʼa 23 jabʼil).
Ja David juni yaʼtijum Dyos bʼa wa skʼana yajel gustoʼaxuk. ¿Oj maʼ bʼobʼ yuj june jastal yeʼna oj skʼuluk ja jasa wa skʼana ja Dyosi? ¿Jasa wa spensaraʼan ja Dyos ja winike wa xway soka smoj winikil?
¿Jas wa xyala ja Biblia?
Ja kristyanoʼik wani spensarane ja winike wa xway soka smoj winikili wani xtukbʼi yuja tyempoʼik sok yuja kostumbreʼik bʼa lugari. Pe jastal yaʼtijumotik Dyos mini jach wa xpensarantik. Jastalni wa xyala ja Efesios 4:14. Mini xkʼanatik oj «yiʼotik bʼa tuktukil lado jastal ja olaʼiki sok mok sjutalaʼukotik jastal ja ikʼi». Ja pensar kiʼojtik sbʼaja winike wa xway soka smoj winikili sok chikan jas skʼulajel tini elel ja bʼa jas wa sjeʼa ja Biblia.
Ja Biblia jelni jaman xyala yajni wa staʼa tiʼal sbʼaja winike wa xyaʼa sbʼaje bʼa oj staʼ sbʼaje soka smoj winikileʼi. La kiltik ja jas wa xyala.
«Mok wayansok jun winik jastalni waxa kʼulan sok jun ixuk» (Levítico 18:22).
«Soka jastik wa xkʼankʼuniyuj ja skʼujoleʼi, [...] kʼulajiye entregar yuja Dyos bʼa kʼankʼunel koʼel mulal sok ixuk winik bʼa jel kʼixwela sbʼaj, yujni ja ixukeʼi stukbʼese ja jastal wa staʼa sbʼaje sok jun winik yuj tuk jastik junuk bʼa mi jach kʼulajiye yuja Dyosi» (Romanos 1:24, 26).
«Moka loʼlabʼajex. Ja kristyanoʼik bʼa wa xkoye mulal sok ixuk winik, ja matik wa stoyowe kʼulubʼal dyosik, ja matik wa xchʼaykʼujolane ja nupaneli, ja winike wa xyaʼa sbʼaje bʼa oj staʼ sbʼaje soka smoj winikileʼi, ja winike wa xway soka smoj winikileʼi, ja elkʼanumik, ja matik jel x-okʼ skʼujol ja jastik junuki, ja matik wa xyakbʼi, ja matik wa xyala jastik bʼa wa xyajbʼesni sok ja matik wa sloʼlay ja kristyano bʼa yijelkan ja jastik sbʼaji mini oj sbʼajuke ja sGobyerno ja Dyosi» (1 Corintios 6:9, 10).
Ja smeranili ja jastik yaʼunej kujlajuk ja Dyos bʼajni jpetsaniltik. Chikani jastal ja kʼankʼunel kiʼojtik bʼa koʼel mulal sok ixuk winik, jpetsaniltik tʼilani oj jkom jbʼajtik bʼa mi oj katikan a-yiʼotik och skʼulajel jun jasunuk bʼa mi lek xyila ja Dyosi (Colosenses 3:5).
¿Wan maʼ stojolana jaw ke...?
¿Wan maʼ stojolana jaw ke ja Biblia wa xyala oj kilkʼujoluktik ja winike wa xyaʼa sbʼaje bʼa oj staʼ sbʼaje soka smoj winikileʼi?
Miyuk. Ja Biblia wa sjeʼakitik tʼilan mok maʼ kilkʼujoluktik. Chomajkil, wa stsatsankʼujolanotik oj jletik ja lamanil bʼa «yibʼanal ja kristyano», ama chikan jas tikʼe sakʼanil yiʼoje (Hebreos 12:14). Ja yujil, skʼenajel ma yixtalajel bʼa chikan jas modo ja winike wa xyaʼa sbʼaje bʼa oj staʼ sbʼaje soka smoj winikileʼi mini lekuk.
¿Wan maʼ stojolana jaw jastal yaʼtijumotik Dyos oj jkontraʼuktik ja leyik bʼa yaʼunej permiso oj nupanuke ja winike soka smoj winikileʼi?
Jastalni wa xyala ja Biblia, ja Dyos kechanta wa skʼana ja nupanelik bʼa jun winik sok jun ixuk (Mateo 19:4-6). Pe jastal yaʼtijumotik Dyos mini xkoltaytik sok cha mini kontra aytik soka leyik bʼa ti chʼikansok ja nupanel bʼa winike soka smoj winikileʼi. Skisjel jun ley ma miyuk bʼa skoltajel ja winike wa xyaʼa sbʼaje bʼa oj staʼ sbʼaje soka smoj winikileʼi juni jasunuk bʼa politika. Sok ja Biblia wa xyalakabʼtik ke mok jchʼik jbʼajtik jastik bʼa politika (Juan 18:36).
Pe, ¿jaxa ta...?
Pe, ¿jaxa ta ayxa maʼ wa xway soka smoj winikili? ¿Ojto maʼ bʼobʼ tukbʼuk?
Ojniʼa. Yujni ja Biblia wa xyala jujuntik kristyanoʼik ja bʼa bʼajtan siglo stukbʼesni sbʼaje. Ja bʼa skarta bʼa Corintios, ja jekabʼanum Pablo ya chiknajuk ja winike wa xway soka smoj winikileʼi mini oj sbʼajuke ja sGobyerno ja Dyosi, sok cha yala: «Jujuntik ja weʼnlexi jachukexni ajyi» (1 Corintios 6:11).
¿Wan maʼ stojolana jaw ke ja matik yawekan wayel soka smoj winikileʼi mixato cha payjiye yuja sakʼanil yiʼoje ajyi? Miyuk. Ja Yabʼal ja Dyos wa xyala: «Iʼajik ja ajkʼach modoʼal, pes stsʼakatal yuja meran snajeli wan ajkʼachbʼel» (Colosenses 3:10). Ja yuj, tʼilani mi oj katikan skʼujolajel bʼa stukbʼesel ja jmodotiki.
Pe, ¿jaxa ta june wa skʼana oj skʼuʼuk ja jastik yaʼunej kujlajuk ja Dyos ayto yiʼoj ja kʼankʼunel bʼa oj staʼ sbʼaj soka smoj winikili?
Jastalni sok bʼa chikan jas kʼankʼunel wa xbʼobʼ ajyukyuj june, jun kristyano ojni bʼobʼ stsaʼ mi oj ya ajyuk ja kʼankʼunelik jaw ma oj ya ajyuk bʼa oj ijuk och bʼa skʼulajel. ¿Sok jastal mi oj katik ajyuk ja kʼankʼuneli? Ja Biblia wa xyaʼa ja sjakʼjel it: «Iʼajik juna sakʼanilex jastalni wa xtojwani ja yip ja Dyosi sok jachuk mi jas oja kʼulukex sbʼaja jas wa xkʼankʼuniyuj ja bʼakʼtelali» (Gálatas 5:16).
Ta awila, ja bersikulo it mini xyala mixa oj ajyukyuj kʼankʼunelik jun kristyano. Jaʼuktoma, wa xyala ke ta wala kʼajyitik skʼulajel estudiar ja Biblia sok wa xkatikyi orasyon tikʼan, ojni ajyuk kiptik bʼa skʼulajel ganar ja kʼankʼunelik jaw sok mi oj yiʼotik och skʼulajel.
Ja David bʼa jtaʼatik tiʼal ja bʼajtanto ajyiyuj ja ipal jaw, pe masto yajni yala yabʼ ja snantat ja jas wan ekʼel sbʼaji. Ja yeʼn wa xyala: «Ka el jun alal ijkats bʼa keʼna, sok bʼobʼta masni kabʼunej stsamalil ja jsolteroʼil lekbʼi bʼajtanxa loʼilanelon soka jnantati».
Pes masni gusto wala ajyitik yajni wa xkʼuʼantik ja jastik yaʼunej kujlajuk ja Jyoba. Wani xbʼobʼ jkʼuʼuktik ke ja smandariki «jel tojik» sok «wani xya gustoʼaxuk ja kʼujolali», sok ta wa xkʼuʼantik ojni kiltik jitsan slekilal (Salmo 19:8, 11).