SJOBʼJELIK YIʼOJE JA KEREMTIK AKʼIXUKI
¿Jastal oj bʼobʼ kakan spensarajel ja wayel sok ixuk winik?
«Junta chʼaykʼujol wa x-och jpensaraʼuk ja bʼa wayel sok ixuk winik sok mini xbʼobʼ kom jbʼaj. Lajansok pilan maʼ kiʼojyi ja xchinakʼ ja bʼa kolomi» (Vera).
«Wokolni xkabʼ yajelkan spensarajel ja bʼa wayel sok ixuk winik. Bʼobʼta masni pasil ja oj kʼe jnik ja jkʼabʼi sok oj elkon ajnel» (John).
¿Jach maʼ waxa wabʼ jastal ja Vera sok ja John? Anto ja artikulo it oj bʼobʼ skoltaya.
¿Jas yuj jel tʼilan oja wakan spensarajel ja wayel sok ixuk winik?
«Ja jtiyo yalakabʼ mini oj yaki ja Dyos ja kʼankʼunel bʼa wayel sok ixuk lek mini akwerdoʼayuk bʼa oj jkʼuluk», jach yala jun kerem sbʼiʼil Alex.
Ja jas yala ja stiyo ja Alex jel smeranil: Ja Dyosi skʼulanotik soka kʼankʼunel bʼa wayelsok ja ixuk winik sok skʼulani sok jun stojol. Ja wego, wani ajyel kristyano yuja wa staʼa sbʼaj ja ixuk winik. Anto, ¿jas yuj ja tʼilan oja wakan spensarajel ja bʼa wayelsok ixuk winik? La kiltik chabʼ rason:
Ja Biblia wa sjeʼa ja jasa wa skʼana ja Dyos sbʼaja wayelsok jun ixuk ma jun winik kechan ja ita oj skʼuluke ja matik nupanele (Génesis 1:28; 2:24).
Ta mito nupaneluka sok waxa kʼana oja kis ja jas yaʼoj kujlajuk ja Dyosi, masni lek ja jipakan spensarajel ja bʼa wayel sok ixuk winik, yujni kechan oj sjoma wolom. Sok bʼobʼta oj koʼan ja bʼa mulal bʼa wayelsok ixuk ma winik, jun jasunuk bʼa jitsan snaʼuneje malaya.
Yajelkan spensarajel ja bʼa wayelsok ixuk winik ti chʼikan jun jasunuk bʼa masto jel tʼilan: ja skomjel jbʼajtik (1 Corintios 9:25).
Ja skomjel abʼaji jelni tʼilan bʼa gusto oj ajyan ja wego sok ja bʼa tyempo jakumto. Jun estudio wa xyala ja yal untik bʼa wani xbʼobʼ skom sbʼaje, masni mi jel oj xchʼik sbʼaje wokolik, bʼa sakʼanile sok bʼa takʼin. a
¿Jas yuj wokol yajelkan spensarajel?
Ja luʼumkʼinal bʼayotiki ja wajel skʼujol ja wayel sok ixuk winik, chomajkil ja hormonaʼiki mastoni wa xya wokolanuk june bʼa yajelkan spensarajel ja wayel sok ixuk winik.
«Lajansok spetsanil ja programaʼik bʼa televisión, wa sjeʼawe mini maloʼuk ja wayelsok jun ixuk ma winik bʼajtanto yuja nupaneli, bʼa lajansok mini jas oj ekʼukʼ. Mini pasiluk yajel eluk ja pensarik bʼa mi lekuk yajni ja wayelsok jun ixuk ma winik mixa maloʼuk x-ilxi» (Ruth).
«Ja bʼa kaʼteli wa xkabʼ jitsan loʼilik bʼa mini stojoluk sbʼaja wayelsok ixuk winik sok ja jaw wa xya kʼankʼunuk bʼa oj jnaʼ jastal. Ja koʼel mulal sok ixuk winik wa ilxi bʼa lekni skʼulajel bʼa wokolxani yiljel jun jasunuk mi lekuk» (Nicole).
«Jelni pasil oja jipa kʼujol ja yajni wana skʼeljel potoʼik bʼa paginaʼik bʼa Internet. Pe jun poto bʼa wayelsok ixuk winik ojni bʼobʼ kan bʼa wa chijnakʼ sok jelni wokol bʼa oj chʼaya kʼujol» (María).
Jastik junuk jastal it ojni bʼobʼa wabʼ jastalni yabʼ ja jekabʼanum Pablo. Ja yeʼn stsʼijbʼan: «Yajni wa xkʼana oj jkʼuluk ja bʼa jas toji, tini ay jmok ja bʼa jas mi lekuki» (Romanos 7:21, TNM).
Ja jas oj bʼobʼa jkʼuluki
Ochan jpensaraʼan bʼa tuk jasunuk. Kʼujolan bʼa ja oj wajuka kʼujol jastik junuk bʼa mi ti chʼikanuk sok ja wayel sok ixuk winik. Jun sjejel, ja xwaja kʼujol bʼa skʼulajel jun jasunuk, jastal tajnel, ejercicio ma chikan jasa bʼa oj skoltaya. Jun akʼix sbʼiʼil Valerie yala: «Ja keʼn jelni skoltayon skʼumajel ja Biblia». Sok cha yala: «Ta waxa bʼutʼu jawa pensar soka pensarik bʼa masto ekʼel yiʼoj ja Biblia, mixani oj kan lugar bʼa ay jas oj och mas».
Anima oj bʼobʼ jak ja bʼa wa pensar ja wayelsok ixuk winik, pe weʼnxani oja tsaʼ ja jas oja wut ja pensarik jaw. Weʼnani oja tsaʼ ta mi oja kise.
«Yajni wa xkabʼ mi oj bʼobʼ kom ja jpensariki, wa xnetʼabʼaj bʼa oj pensaraʼuk tuk jasunuk. Wani xleʼa modo yiljel jasa ya ochuk ja bʼa jpensari. Bʼobʼta wajni jun tsʼebʼoj kiʼoj ja bʼa lista bʼa tʼilani oj kaʼ eluk ma jun poto bʼa tʼilan oj kus-ele» (Helena).
Rason bʼa Biblia: «Tikʼanxta pensaraʼanik yibʼanal [...] ja jastik toji, yibʼanal ja jastik saki [wa xkʼan alxuk, ja bʼa mi kuxuk skʼulajel]» (Filipenses 4:8, TNM).
Tsaʼa lek ja machʼa waxa mojtay. Ta ja wa wamigoʼik kechan wa xyalawe bʼa wayel sok ixuk winik, jel wokol oj wa ajyuk sak ja wa jpensari.
«Ja bʼa kakʼixili, tʼilan ay jas jkʼulan bʼa skomjel ja pensarik mi lekuk kiʼoji. Ja masni jel sjomowoni jani soka kristyano wa xmojtay jbʼajsoki. Yajni waxa leʼa awamigoʼik bʼa mixa maloʼuk xyila ja koʼel mulal sok ixuk winik, jachni wa xkʼota wil ja weʼn. Jachni jastal xchʼikjelyi mas siʼ ja kʼakʼi» (Sara).
Rason bʼa Biblia: «Ja maʼ wan bʼejyel soka bibo cha ojni kʼot bibo, pe ja maʼ wa smojtay ja matik sonso mini lek oj elkʼota». (Proverbios 13:20).
Talnabʼaj soka yajel ekʼ gusto bʼa mi stojoluki. Wanxani xnaxi spetsanil tikʼe bʼa yajel ekʼ gustoʼil ayni yiʼoj bʼa wayel sok ixuk winik. «Ja keʼn, jani mas wa sjomowon ja kʼini», jach yala ja Nicole. Sok cha yala: «Ayni ekʼele wa xya ajyuk kʼankʼunelik bʼa wani x-abʼxi mi xbʼobʼ komxuk».
«Och jkʼel pelikulaʼik sok programaʼik bʼa televisión bʼa ayiʼojan koʼel mulal sok ixuk winik. Wajto naʼ, mastoni wanonxa spensarajel ja bʼa wayel sok ixuk winik. Jelni pasil yiljel bʼa wa xjak ja pensarik jaw. Yajni kaʼakan skʼeljel ja pelikulaʼik jaw sok ja programaʼiki, kaʼakan spensarajel ja bʼa wayel sok ixuk winik. Ta wa stsaʼa lek ja jasa wa xkʼela ja bʼa yajel ekʼ gustoʼil, ja skomjel ja pensarik bʼa wayel sok ixuk winik masni mi jel wokoluk» (Joanne).
Rason bʼa Biblia: «Ja koʼel mulal sok ixuk winik sok ja skʼulajel jastik kux ma ja okʼel kʼujolal mokni taʼex tiʼal bʼa weʼnlex» (Efesios 5:3, TNM).
Xchʼakulabʼil: Jujuntik wa spensarane mi xbʼobʼ skom-e sok mini sbʼejuk skomjel ja kʼankʼunelik yiʼoje. Pe ja Biblia tukni ja jas wa sjeʼa. Wa sjeʼa chaʼan yabʼalotik, yujni wa sjeʼa jastal oj bʼobʼ jkomtik ja jpensartiki.
Rason bʼa Biblia: «La jtucbestic ja jpensartiqui» (Efesios 4:23).
a Ja matik nupanelexa cha tʼilani oj skom sbʼaje. Ja yuj, jelni tʼilan oj ajyukawuj ja modoʼal it bʼajtanto oj nupanan.