Ja Biblia akʼubʼal eluk bʼa junuk 66 libroʼik. Chʼak tsʼijbʼajuk bʼa junuk 1,600 jabʼil. Ja Biblia jani yiʼoj ja srason ja Dyos «jastal yabʼal Dyos» (1 Tesalonicenses 2:13).

Ja bʼa artikulo it

•  Ja jas meran ekʼel ja bʼa Biblia

•  ¿Jas wa staʼa tiʼal ja Biblia?

•  ¿Tukbʼesnubʼal maʼ ja Biblia?

•  ¿Jas yuj ay tuktukil sutjelik ja bʼa Biblia?

•  ¿Maʼ stsaʼa ja jasa tʼilan chʼikxi ja bʼa Biblia?

•  ¿Ay maʼ libroʼik chʼayel ja bʼa Biblia?

•  Ja jastal stajel bersikuloʼik ja bʼa Biblia

•  Ja slistaʼil ja libroʼik bʼa Biblia

•   ¿Maʼ stsʼijbʼan ja Biblia? Ja Biblia jani yiʼoj ja spensar ja Dyos. Pe yani makunuk junuk 40 winik bʼa tuktukil bʼa oj stsʼijbʼuke. Jujuntik ja bʼa it yeʼn ja Moisés, ja rey David, Mateo, Marcos, Lucas sok Juan. a Ja Dyos yaʼani bʼa spensare ja tsʼijbʼanumik it bʼa oj stsʼijbʼukekan ja srasoniki (2 Timoteo 3:16).

   La katik jun sjejel: ta jun empresario xyayi mandar ja secretario bʼa oj stsʼijbʼuk jun rason, mini oj kaltik yeʼn bʼa spensar stsʼijbʼan ja secretario, jani ja empresario. Jastalni jaw, ama ja Dyos yaʼ makunuk winike bʼa oj stsʼijbʼuke ja srasoni, pe yeʼnani mero spensar ja bʼa Biblia.

•   ¿Jas wa stojolan ja yaljel «Biblia»? Ja «Biblia» tini jakel bʼa yaljel griego biblia, bʼa wa stojolan «chʼinik libroʼik». Yajni ekʼ ja tyempo, ja Biblia jani kʼot xchiktes yibʼanal ja xetʼan libroʼik mas chʼinik bʼa tini chʼikansok ja Biblia.

•   ¿Jas tyempo tsʼijbʼaji ja Biblia? Ja Biblia ke tsʼijbʼajuk bʼa 1513 Bʼ.T.J. sok chʼak tsʼijbʼajuk bʼa 1,600 jabʼil tsaʼan, mojan bʼa 98 bʼa T.J.

•   ¿Bʼay ja Biblia bʼa mero tsʼijbʼajeli? Mini xnaxi ja bʼa mero Biblia tsʼijbʼaxi ta tito ay ja bʼa jtyempotiki. Yujni ja tsʼijbʼanumiki ja bʼa tyempo jaw, yawe makunuk yamkʼabʼalik bʼa jel wego xjomi jastal ja papiro soka pergamino. Chomajkil, ja jeʼumanik bʼa ley jel chapane skʼulane kopyar sok bʼobʼni stalnaye lek ja jastik tsʼijbʼunubʼal ja bʼa Biblia bʼa jitsan tyempo, bʼa jachuk yajni x-ekʼ ja tyempo ojtoni bʼobʼ skʼumuke ja kristyano.

•   ¿Jasunkiluk ja «Poko Testamento» sok ja «Yajkʼachil Testamento»? Ja mas naʼubʼal ja sbʼiʼil ja Poko Testamento, jani kʼotel ja parte ja bʼa Biblia bʼa tsʼijbʼaji bʼajtan b’a hebreo b cha wani xnaji sbʼaj jastal ja Yabʼal ja Dyos Tsʼijbʼunubʼal bʼa Hebreo. Sok ja wa sbʼiʼilan Yajkʼachil Testamento, jani kʼotel ja bʼa xetʼan tsʼijbʼunubʼal bʼa griego naʼubʼal sbʼaj jastal ja Yabʼal ja Dyos Tsʼijbʼunubʼal bʼa Griego. Xchabʼil parte wa xkʼot junta libro, cha wa sbʼiʼilan ja Yabʼal ja Dyosi. c

•   ¿Jasunkiluk yiʼoj ja Biblia? Ja tuktukil parteʼik ja bʼa Biblia ayiʼoj loʼil, leyik, jastik alubʼalkan oj ekʼuk, bersoʼik, proverbioʼik, tsʼebʼojik sok kartaʼik. Kʼela « Ja slistaʼil ja libroʼik bʼa Biblia».

 Ja Biblia wa xkʼe xchol sbʼaja kʼulbʼenik bʼa satkʼinal sok ja bʼa luʼum yuja Dyos ja Maʼ jel ja yipi. Bʼa jani wa xya makunuk ja Biblia, wa xchiktes sbʼaj soka sbʼiʼil Jyoba, bʼa wa sloko ja kristyano oj snaʼe sbʼaj (Salmo 83:18).

 Ja Biblia wa xcholo ke ja Dyos abʼaltanubʼal sok wani sjeʼa jastal oj cha ya sakbʼuk ja sbʼiʼili.

 Ja Biblia wa chiktes ja jasa wa skʼana ja Dyos sbʼaja Kristyano sok ja bʼa luʼumi. Wa sjeʼa jastal ja Dyos oj xchʼaysnajel ja bʼa tyempo jakum ja jastik wa x-aji yiʼ wokol ja kristyano.

 Ja Biblia wa xyaʼa rasonik jel xmakuni ja bʼa sakʼanili. Jujuntik sjejel ja it, tini chʼikan ja bʼa wa snochoyi:

•   Yiljel jbʼajtiksok lek ja tuki. «Ja yujil, kʼulanikyi ja tuk yibʼanal ja jas waxa kʼana oj skʼulukawilex ja weʼnlexi. Iday, jani it ja jas wa sjeʼa ja Ley sok ja jas yalawe ja Alumaniki» (Mateo 7:12).

   Ja jas wa stojolan: Tʼilani oj kiltik ja tuk jastalni wa xkʼanatik oj iljukotik ja keʼntiki.

•   Skʼulajel lucharsok ja estres. «Nunka mok chamuka kʼujolex sbʼaja jecheli, yujni ja jecheli pilan chamkʼujolik oj yijani» (Mateo 6:34).

   Ja jas wa stojolan: Jaʼuktoma jelxelxa oj chamjkʼujoltik jas oj bʼobʼ ekʼuk ja bʼa tyempo jakumi, masni lek jaʼ oj chamjkʼujoltik ja jas wan ekʼel jbʼajtik ja bʼa jtyempotiki.

•   Yabʼjel stsamalil bʼa jun nupanel gusto. «Kada jujune ja weʼnlexi, tʼilani oj syajtay ja xcheʼumi jastalni wa syajtay sbʼaj ja yeʼni. Sok jaxa cheʼumali, tʼilani oj skis lek ja statami» (Efesios 5:33).

   Ja jas wa stojolan: Ja yajtanel sok ja kiswanel jelni tʼilan bʼa oj waj lek bʼa jun nupanel.

 Miyuk. Ja matik jel chapan yaʼuneje slaj lek sok poko stsʼijbʼajelik ja bʼa Biblia soka Biblia bʼa jtyempotik sok yilunejeni mini jas tukbʼel ja bʼa mero tsʼijbʼaxi ja Biblia. Ja it ayni lek stojol, ta ja Dyos wa skʼana ja srason akʼumajuk sok aʼabʼxuk stojol, ¿mi maʼ sbʼejni oj ajyuk lek seguro ke ja rason yiʼoj mi oj tukbʼuk? d (Isaías 40:8).

 Tʼusan mi yibʼanaluk ja kʼumumanik ja bʼa jtyempotik, mini xbʼobʼ yabʼye stojol ja kʼumalik bʼa poko Biblia. Chomajkil, ja Biblia ayiʼoj «lekil rasonik» bʼa «yibʼanal ja chonabʼik, ja kʼoleʼik sok kʼumalik» (Apocalipsis 14:6). Ja yuj, ja kristyanoʼik wani skʼanawe jun Biblia sutubʼal bʼa jun kʼumal wa xyabʼye stojol bʼa jach oj bʼobʼ skʼumuke sok oj yabʼye lek stojol ja srasonik ja Dyos.

 Ay oxe tikʼe sutubʼal ja Biblia

•   Sutubʼal yaljelik sok yaljelik ja jastal mero tsʼijbʼaxeli.

•   Jun sutjel bʼa pensaraxel lek bʼa wa xya makunuk yaljelik ke wa xchiktes lek stojol ja tekstoʼik ja bʼa mero kʼumali.

•   Jun sutjel bʼa cholubʼalxa wani xchiktes jaman lek ja teksto, bʼa jelni tsamal ja bʼa skʼumajeli. Pe yuja sutjel bʼa cholubʼalxa wa stukbʼes ja teksto bʼa oj chiktes mas, ay ekʼele wa stukbʼes ja jas meran wa stojolan ja bʼa loʼili.

 Jun Biblia bʼa lek sutubʼal, wani syaka sbʼajsok ja jastal mero sutubʼal soka kʼumal bʼa jtyempotik bʼa wa x-abʼxi stojol sok jach yajel ekʼ yile tsʼikan lek ja srason ja Dyos ja kristyano. e

 Yuja yeʼni spensar ja Dyos, yeʼnani stsaʼa ja jasa oj chʼikxuk ja bʼa Biblia. Bʼajtan, jani stsaʼa ja chonabʼ Israel bʼa najate bʼa ‹yayile bʼa skʼabʼe ja srasonik›, bʼa stalnaye lek ja Yabʼal ja Dyos Tsʼijbʼunubʼal bʼa Hebreo (Romanos 3:2).

 Miyuk. Ja Biblia tsʼikan ay; mini ay libroʼik «chʼayel». Jujuntik oj bʼobʼ yal-e ke jujuntik libro ja bʼa najate bʼa jitsan tyempo ajyi nakʼan, kʼotelni parte ja bʼa Biblia. f Chomajkil, ja Biblia ayni yiʼoj ja smeranili (2 Timoteo 1:13). Yuja it, ja libroʼik bʼa Biblia bʼa jani spensar ja Dyos wani syaka sbʼaj lek. Ja it mini xbʼobʼ alxuk bʼa yibʼanal ja bʼa poko stsʼijbʼajel, ke jujuntik kristyano wa xyalawe kʼotelni parte ja bʼa Biblia. g