Ja bʼa Biblia, ja yaljel «sakʼwelal» tini jakel bʼa griego anástasis, bʼa wa stojolan «(kʼeʼel) tekʼan yajkʼachil ekʼele». Yajni june wa sakʼwi, lajansok wani x-kʼe tekʼan; wani xcha aji kumxukyi ja sakʼanil soka smodoʼik yiʼoj ajyi bʼajtanto oj chamuk (1 Corintios 15:12, 13).

 Ja yaljel sakʼwel mini xtax ja bʼa Poko Testamento, ma wa xkʼan alxuk, ja bʼa Yabʼal ja Dyos Tsʼijbʼunubʼal bʼa Hebreo. Anima jachuk, wani staʼa tiʼal ja bʼa smajlajel ja bʼa sakʼwelali. Jun sjejel, ja Dyos ya ekʼyi ja aluman Oseas ja kʼapjelal it: «Keʼnani oj koltayex ja bʼa yip ja kʼeʼeni; oj koltayex ja bʼa chamelali» (Oseas 13:14; Job 14:13-15; Isaías 26:19; Daniel 12:2, 13).

 ¿Bʼa oj sakʼwuke ja chamwiniki? Jujuntik ti oj sakʼwuke bʼa satkʼinal bʼa oj yaʼe mandar lajan soka Kristo (2 Corintios 5:1; Apocalipsis 5:9, 10). Ja Biblia wa xyala jani kʼotel ja ‹bʼajtan sakʼwelali›, ma ‹ja matik bʼajtan oj sakʼwukeʼi› (Apocalipsis 20:6; Filipenses 3:11). Ja yaljelik jaw wa sjeʼa ay pilan sakʼwelal, ja xchabʼili. Ja kristyanoʼik matik oj yawe el slekilal ja xchabʼil sakʼwelali, tʼusan mi yibʼanaluke ti oj ajyuke bʼa Luʼum (Salmo 37:29).

 ¿Jasa wa x-ekʼ yajni ay maʼ wa sakʼwi? Ja Dyos yaʼunejyi ja ipal ja Jesús bʼa yajel sakʼwuk ja chamwiniki (Juan 11:25). Sok ja Jesús oj ya makunuk ja ipal bʼa yajel kʼeʼuk «yibʼanal ja matik teye bʼa kʼeʼeniki», yajel kumxukyile ja jastal kʼoteleʼi, ja smodoʼeʼi soka jas skʼulunejeʼi (Juan 5:28, 29). Ja matik oj sakʼwuke bʼa ti oj ajyuke bʼa Luʼum ojni ajyuk jun skuerpoʼe bʼa bʼakʼet sok bʼak, jelxani lek oj ajyuke sok mixani jun smule (Isaías 33:24; 35:5, 6). Pe ja matik oj sakʼwuke bʼa satkʼinal ojni ajyuk jun skuerpoʼe jach ikʼ ason (1 Corintios 15:42-44, 50).

 ¿Machtik oj sakʼwuke? Ja Biblia wa sjeʼa ke ja bʼa luʼum «oj ajyuk jun sakʼwelal bʼa matik toj sok bʼa matik mi tojuk» (Hechos 24:15). Sbʼaja matik toji tini oj ajyuk ixuk winike bʼa toj wajye jastal ja Noé, Abrahán sok Sara (Génesis 6:9; Hebreos 11:11; Santiago2:21). Sok jaxa matik mi tojuki tini chʼikane ja kristyanoʼik maʼ nunka kʼot snaʼe sbʼaja Dyosi sok mi skʼuʼane ja jastik yaʼunej kʼujlajuki.

 Jaxa maʼ gana wa skʼokoweyi ja smandar ja Dyos sok mixa skʼana oj tojuke, mixani oj sakʼwukejani. Ja yuj, yajni wa xchamye wanxani xchamye bʼa tolabida (Mateo 23:33; Hebreos 10:26, 27).

 ¿Jas tyempo oj ajyuk ja sakʼwelali? Ja Biblia yalaxakan ke ja sakʼwelal bʼa satkʼinali oj ajyuk ja yajni tixa ay ja Kristo, bʼa kʼe stulyi bʼa jabʼil 1914 (1 Corintios 15:21-23). Ja sakʼwelal oj ajyuk ja bʼa Luʼumi oj ekʼuk ja bʼa mil jabʼil oj ya mandar ja Jesukristo, jani ja tyempo bʼa oj pax jun tsamal lugar ja Luʼumi (Lucas 23:43; Apocalipsis 20:6, 12, 13).

 ¿Ay maʼ rasonik bʼa skʼuʼajel sbʼaja sakʼwelali? Ayniʼa. Ja Biblia wa xcholo jaman lek bʼa bʼalune sakʼwelal, sok bʼa spetsanil ayni maʼ yila (1 Reyes 17:17-24; 2 Reyes 4:32-37; 13:20, 21; Lucas 7:11-17; 8:40-56; Juan 11:38-44; Hechos 9:36-42; Hechos 20:7-12; 1 Corintios 15:3-6). June ja bʼa sakʼwelal mas chikan waji jani ja bʼa Lázaro. Ja winik it ayxani chane kʼakʼu chamel, sok ja Jesús ya sakʼwuk bʼa ay jitsan kristyano (Juan 11:39, 42). Sok asta mini ja skontraʼik ja Jesús mini xbʼobʼ yal-e ke mi meranuk ja jas ekʼi, sok sleʼawe modo bʼa smiljel ja Jesús soka Lázaro (Juan 11:47, 53; 12:9-11).

 Jastalni wa xyala ja Biblia, ja Dyos ayni yiʼoj ja ipal bʼa yajel kumxukyi ja sakʼanile ja kristyanoʼik matik chameleʼi. Yuja spensar mey stikʼanil, wani xchʼak julskʼujol spetsanil ja bʼa jas wa skʼulan kada kristyano. Chomajkil, yuja yenani ja Maʼ kechan jel ja yipi, mini jas wa xbʼobʼ timjukyuj bʼa yajel sakʼwuk (Job 37:23; Mateo 10:30; Lucas 20:37, 38). Pe ja yeʼn mini kechan wa xbʼobʼ ya sakʼwuk ja matik chamelxaʼi, cha wani skʼana oj skʼuluk. «Wani xkʼankʼuni awuj yiljel jawa kʼulbʼeni» (Job 14:15). Jachni wa xcholo ja Biblia ja jastal oj yabʼ ja Dyos ja yajni xya sakʼwuk ja matik oj ajyuke sakʼan ja bʼa Luʼumi.

Pensarik mi stojoluk sbʼaja sakʼwelali

 Ja jas wa skʼuʼane jujuntik: Yajni wa x-ajyi sakʼwelal, ja alma ma altsilal wa xcha staʼa sbʼaj soka skuerpo.

 Ja smeranil: Ja bʼa Biblia, ja alma jani kenteroʼiltik mini jun jas junuk wa xkan sakʼan ja yajni wa xcham ja kuerpoʼali (Génesis 2:7; Ezequiel 18:4). Yajni ay maʼ wa sakʼwi ja alma ma altsilal mi wa staʼa sbʼaj soka kuerpo, jaʼitani wa stojbʼes sbʼaj yenteroʼil ja kristyano jaw.

 Ja jas wa skʼuʼane jujuntik: Jujuntik ja matik oj sakʼwukeʼi wegoxta oj chʼayjuk snajele.

 Ja smeranil: Ja Biblia wa xyala ke ja «matik skʼulane bʼa mi lekuk» wa smajlaye «jun sakʼwelal bʼa kastigo» (Juan 5:29). Ja kristyanoʼik jaw jani oj kʼulajuke jusgar yuja jas oj skʼuluke tsaʼan yajni sakʼwiyeʼi, mi jaʼuk yuja jas skʼuluneje bʼajtanto oj chamuke. Ja Jesús yala: «Oj yabʼye ja chamwinik ja skʼumal ja Yunin ja Dyosi, sok ja matik skisaweʼi ojni ajyuke sakʼan» (Juan 5:25). Ta ja matik oj sakʼwuk smaklay ja skʼumal ja Kristo, ma wa skisawe ja jastik oj sjeʼi, anto ojni tsʼijbʼaxuk ja sbʼiʼile ja b’a «royo b’a sakʼanili» (Apocalipsis 20:12, 13).

 Ja jas wa skʼuʼane jujuntik: Ja matik oj sakʼwuke oj cha ajukyile ja junxta skuerpoʼe jastal yiʼoje ajyi bʼajtanto oj chamuke.

 Ja smeranil: Yajni ay maʼ wa xchami, ja kuerpoʼal wa xjomi sok wa xchʼaki (Eclesiastés 3:19, 20).