Ja sjakʼjel wa xyaʼa ja Biblia

 Ja yijel jaʼ wa stojolan ke jun kristyano wa xmukji koʼ bʼa yoj jaʼ. a Ja Biblia wa staʼa tiʼal bʼa jitsan yiʼaje jaʼ (Hechos 2:41). Ja bʼa jaw tey ja bʼa Jesús, bʼa mukji koʼ ja bʼa yok jaʼ Jordán (Mateo 3:13, 16). Jabʼilik tsaʼan, jun etíope yiʼaj jaʼ «bʼa ay jaʼ» ke mojan ay ja bʼa bʼej wajume (Hechos 8:36-40).

 Ja Jesús sjeʼa ke ta ay wa skʼana oj och snebʼuman, tʼilani oj yi jaʼ (Mateo 28:19, 20). Ja jekabʼanum Pedro cha sjeʼa ja sjejel it (1 Pedro 3:21).

Ja bʼa artikulo it, oj kiltik ja jas ti nochani:

•  ¿Jas wa stojolan ja yijel jaʼi?

•  ¿Wan maʼ sjeʼa ja Biblia ke tʼilan oj cha yiʼe jaʼ ja yal alatsiki?

•  ¿Jas wa stojolan ja yijel jaʼ bʼa sbʼiʼil ja Tatali, ja Uninali sok ja yip ja Dyosi?

•  ¿Jun maʼ mulal ja yijel jaʼ yajkʼachil ekʼele?

•  Tuk yijelik jaʼ wa staʼa tiʼal ja Biblia

•  Pensarik mi stojoluk bʼa yijel jaʼ sbʼaja nochumanik Kristo

 ¿Jas wa stojolan ja yijel jaʼi?

 Ja yijel jaʼ jani sjejel bʼa ay jitsan kristyano ke june snaʼata malaya ja smuliki sok skʼapatayi oj skʼuluk ja jas wa skʼana ja Dyosi chikan jas x-ekʼi. Ja it ti chʼikan skʼuʼajel ja smandar ja Dyos sok ja Jesús bʼa spetsanil ja sakʼanili. Ja yijel jaʼ jani ja jas bʼajtan oj skʼuluk bʼa oj ajyuk sakʼan bʼa tolabida.

 Ja mukxel koʼ bʼa yoj jaʼ wani xchiktes lek ja jastal stukbʼesta ja sakʼanil jun kristyano. Pes ja Biblia wa xya slaj ja yijel jaʼ bʼa jastal jun mukwanel (Romanos 6:4; Colosenses 2:12). Yajni june wa x-och bʼa yoj jaʼ, lajansok ja kristyano wa xchami yujni wa xyaʼakan ja sakʼanil yiʼoj ajyi. Sok yajni wa x-el ja bʼa yoj jaʼi wa xkʼe jun yajkʼachil sakʼanil jastal snochuman Kristo bʼa yaʼunejxayi ja sakʼanil ja Dyosi.

 ¿Wan maʼ sjeʼa ja Biblia ke tʼilan oj cha yiʼe jaʼ ja yal alatsiki?

 Ja Biblia mi wa sjeʼa ke oj cha yiʼe jaʼ ja yal alatsiki. b Ja jas wa sjeʼa ke bʼajtanto ja bʼa yijel jaʼi, tʼilani oj kʼulaxuk jitsan jastik junuk.

 Ja jas bʼajtan oj kʼulaxuki jani yabʼjel stojol ja bʼajtanik sjejelik ja bʼa Yabʼal ja Dyosi sok yajel makunuk. Cha tʼilani snajel malaya ja bʼa mulaliki sok bʼa jun orasyon, yajelyi ja jsakʼaniltik ja Dyosi (Hechos 2:38, 41; 8:12). Ja yal alatsiki ma ja yal chʼin untiki mini xbʼobʼ skʼuluke ja jastik jaw.

 ¿Jas wa stojolan ja yijel jaʼ bʼa sbʼiʼil ja Tatali, ja Uninali sok ja yip ja Dyosi?

 Ja Jesús yayi mandar ja snochumaniki: «Awik och nebʼumanil [...]. Awik yiʼ jaʼ bʼa sbʼiʼil ja Tatali, bʼa sbʼiʼil ja Uninali sok bʼa sbʼiʼil ja yip ja Dyosi. Jeʼawikyi bʼa oj skʼuʼuke spetsanil ja mandar kaʼunejawilexi» (Mateo 28:19, 20). Yijel jaʼ bʼa sbʼiʼil ja tini chʼikan ke ja kristyano wa xyiʼaj jaʼi wa xkʼot snaʼ ja xchol ja Tatali sok ja Uninali, cha jachuk ja xchol ja yip ja Dyosi. Yajni ja jekabʼanum Pedro ojxta ya tojbʼuk jun winik mi xbʼejyi man pokji ya makunuk ja yaljel bʼa sbʼiʼil ja. Yala: «¡Bʼa sbʼiʼil ja Jesukristo ja Nazareno, bʼejyan!» (Hechos 3:6). ¿Jas yuj ya makunuk ja yaljel jaw? Yujni wa snaʼa sok skʼulan aseptar ja xchol yiʼoj ja Kristo sok wa xyayi ja stoyjel wa sbʼajini yuja milagro oj skʼuluki.

•   Ja yaljel «Tatali» ja wan stajel tiʼal ja Jyoba c Dyos. Yeʼn ja maʼ skʼulanotik, ja maʼ yakitik ja sakʼanili sok Ja Maʼ jel juntiro ja Yipi. Ja yuj ja Jyoba yeʼnani ja maʼ mas chaʼan xcholi (Génesis 17:1; Apocalipsis 4:11).

•   Ja yaljel «Uninali» ja wan stajel tiʼal ja Jesukristo, ja maʼ yaʼa ja sakʼanil yuj keʼntik (Romanos 6:23). Bʼa oj tatik ja sakʼanili tʼilani yabʼjel stojol sok skʼulajel aseptar ja xchol yiʼoj ja Jesús ja bʼa jas wa skʼana oj skʼuluk ja Dyos soka kristyano (Juan 14:6; 20:31; Hechos 4:8-12).

•   Ja yaljel «yip ja Dyosi» ja wan stajel tiʼal ja yip bʼa skʼulajel ja jastik junuk ja Dyosi. d Ja Dyos ya makunuk ja yip bʼa skʼulajel, bʼa yajel ajyuk sakʼanil, bʼa loʼilanel soka yalumaniki sok tuk kristyano sok yajelyile yipe bʼa skʼulajel ja jas wa skʼana (Génesis 1:2; Job 33:4; Romanos 15:18, 19). Cha ya makunuk bʼa yajel ekʼyi ja spensarik jujuntik winik sok bʼa a-stsʼijbʼukekan bʼa Biblia (2 Pedro 1:21).

 ¿Jun maʼ mulal ja yijel jaʼ yajkʼachil ekʼele?

 Ja bʼa tyempo ekʼeli, jitsan kristyano wa stukbʼese srelijyone. Pe ta june yiʼajta jaʼ, ¿wan maʼ slejel smul ta cha yiʼajto jaʼ bʼa pilan relijyon? Jujuntik oj yale ke wan, bʼobʼta yuja bʼa jastal wa xyabʼye stojol ja bʼa Efesios 4:5, bʼa wa xyala: «Kechantani ay jun Ajwalal, jun skʼuʼajel sok kechanta ay jun tikʼe yijel jaʼ». Pe ja bersikulo it mi wa xkʼan yal ke mi tʼilan oj yi jaʼ yajkʼachil ekʼele. ¿Jastal wa xnaʼatik?

 Ja jas wa xyala. Ta katik tʼabʼan jkʼujoltik ja jas wa xyala ja Efesios 4:5, wa xkilatik ke ja jekabʼanum Pablo jani wan xchiktesel ja stʼilanil ja ajyel tsoman. Ja meran snochumanik Kristo tʼilani junxta skʼuʼajel oj ajyukyujile (Efesios 4:1-3, 16). Ja tsomanil jaw kechantani oj bʼobʼuk ta wa xnochxi ja junxta Ajwalal, ja Kristo Jesús. Ta ayiʼoje ja junxta skʼuʼajel, wa xkʼan alxuk, ja junxta yabʼjel stojol ja smeranilik bʼa jas wa sjeʼa ja Biblia, sok ta junxta wa sbʼutʼuwe ja rekisitoʼik bʼa Biblia ja bʼa yijel jaʼ.

 Bʼa pilan ekʼele, ja jekabʼanum Pablo stsatsankʼujolan jujuntik bʼa yiʼajeta jaʼ bʼa oj cha yiʼe pilan ekʼele. Pes yujni ja kristyanoʼik jaw yiʼaje jaʼ pe mini yabʼunejuke stojol ja sjejelik bʼa jun snochuman Kristo (Hechos 19:1-5).

 Ja yijel jaʼ bʼa wa xkʼulaji aseptari. Bʼa oj skʼul aseptar ja Dyos ja yijel jaʼi, ja kristyano jaw tʼilani oj snaʼ tsʼikan lek ja jas wa xyala ja Biblia (1 Timoteo 2:3, 4). Ta june yiʼaj soka skʼuʼajel bʼa relijyonik ke mi wa sjeʼa ja smeranil ja Biblia, ja yijel jaʼ jaw mini skʼulan aseptar ja Dyosi (Juan 4:23, 24). Bʼobʼta ja kristyano jaw yiʼaj jaʼ sok spetsanil skʼujol, pe ja jas stsaʼa mini ti eleluk ja bʼa «meran snajeli» (Romanos 10:2). Bʼa oj skʼul aseptar ja Dyosi, tʼilani oj snebʼ ja smeranil bʼa Biblia, yajel makunuk ja jas wa snebʼa, yajelyi ja sakʼanil ja Dyos sok yijel jaʼ yajkʼachil ekʼele. Ja bʼa jastal it, ja yajkʼachil yijel jaʼ mini jun mulaluk. Jaʼuktoma, jani stojolil skʼulajel.

 Tuk yijelik jaʼ wa staʼa tiʼal ja Biblia

 Ja Biblia wa staʼa tiʼal bʼa tuk yijelik jaʼ bʼa pilani jas wa stojolan bʼa skʼulane ja snochumanik ja Kristo ja yajni mukjiye koʼ ja bʼa yoj jaʼi. La kiltik jujuntik ja bʼa jaw:

 Ja yijel jaʼ wa xyaʼa ja Juani. e Yajni jun judío ma june ke paxta judío wa xwaj soka Juan bʼa oj yi jaʼ, pes yujni snaʼata malaya ja smul sleʼunej soka ley bʼa Moisés (ja ley ke ajiyile ja israʼelenyoʼik yuja Dyos bʼa ja aji ekʼyi ja Moisés). Ja yijel jaʼ ke wa xyaʼa ja Juan jani wa xchapa ja kristyano bʼa oj snaʼe sbʼaj sok bʼa oj skʼuluke aseptar ja Mesiasi, ja Jesús bʼa Nazaret (Lucas 1:13-17; 3:2, 3; Hechos 19:4).

 Ja yajni yiʼaj jaʼ ja Jesús. Ja Juani yayi jaʼ ja Jesús, pe ja ekʼele it tukni waji. ¿Jas yuj? Yujni ja Jesús juni winik toj sok mini jun smul sleʼa (1 Pedro 2:21, 22). Ja yujil mini yiʼaj jaʼ yuj bʼa snaʼa malaya ma bʼa «skʼanjelyi ja Dyos jun lekil conciencia» (1 Pedro 3:21). Jaʼuktoma, yajni yiʼaj jaʼi sjeʼa sbʼaj bʼa stiʼ sat ja Dyos bʼa skʼulajel ja jas wa skʼana, bʼa kʼotani jastal ja Mesías kʼapubʼali ma ja Kristo. Ja it tini chʼikan yajel ja sakʼanil yuj keʼntik (Hebreos 10:7-10).

 Ja yijel jaʼ soka yip ja Dyosi. Tanto ja Juan jastalni ja Jesukristo staʼawe tiʼal ja yijel jaʼ soka yip ja Dyos (Mateo 3:11; Lucas 3:16; Hechos 1:1-5). Ja yijel jaʼ it mini junxtaʼuk soka yijel jaʼ bʼa sbʼiʼil ja yip ja Dyosi (Mateo 28:19). ¿Jas yuj?

 Jel ita tʼusan ja snochumanik ja Jesukristo wa xyiʼaje jaʼ soka yip ja Dyosi. Ja snochumane it wa stsajiye soka yip ja Dyos yujni wa stsajiye bʼa oj wajuke bʼa satkʼinal. Ja yeʼnle ja oj aʼtijukesok lajan ja Kristo jastal reyik sok sacerdoteʼik bʼa jani oj yaʼe mandar ja Luʼumi f (1 Pedro 1:3, 4; Apocalipsis 5:9, 10). ¿Matik oj ajuke mandar? Miyonik kristyano bʼa snochumane ja Jesús ke ayiʼoje ja smajlajel oj ajyuke sakʼan tolabida ja bʼa Luʼum bʼa paxta jun tsamal lugar (Mateo 5:5; Lucas 23:43).

 Ja yijel jaʼ bʼa Kristo Jesús sok ja bʼa xchamelal. Ja matik wa xyiʼaje jaʼ soka yip ja Dyos cha wani ‹xyiʼaje jaʼ bʼa Kristo Jesús› (Romanos 6:3). Ja yuj, ja yijel jaʼ it wa x-ajiyile ja snochumanik ja Jesús ke tsaʼubʼal oj wajuke bʼa satkʼinal, wa xkʼan alxuk, ja matik tsaʼubʼale oj yaʼe mandar soka yeʼn ja bʼa satkʼinal. Yuja wa xyiʼaje jaʼ bʼa Kristo Jesús, wa xkʼotye parte ja bʼa skongregasyon ke tsaʼubʼale: ja Jesús yeʼn ja olomal sok yeʼnle ja skuerpo (1 Corintios 12:12, 13, 27; Colosenses 1:18).

 Ja snochumanik Kristo bʼa tsaʼubʼale cha wani ‹yiʼaje jaʼ bʼa xchamelal›, wa xkʼan alxuk, ja bʼa Jesús (Romanos 6:3, 4). Jastalni ja Jesús, wani xyiʼaje jun sakʼanile bʼa xchʼakjel sbʼaje sok skʼuʼajel ja smandar ja Dyos, sok wa xyaʼawekan ja smajlajel yiʼoje ajyi ja bʼa Luʼumi. Ja yijel jaʼ it bʼa kechan wa senyaʼan wa stsʼikwi ja yajni wa xchamye sok wa sakʼwiye bʼa tixa oj wajuke bʼa satkʼinal bʼa ikʼ asonexa (Romanos 6:5; 1 Corintios 15:42-44).

 Yijel jaʼ soka kʼakʼi. Ja Juani yala: «Jaxa yeʼn [ja Jesús] oj ya makunuk ja yip ja Dyos sok ja kʼakʼi bʼa oj ya wiʼex jaʼ. Ja yeʼn syamunej ja yamkʼabʼal bʼa xchijeli bʼa oj yakan asyado ja lugar bʼa wa xchijxi ja trigo. Oj stsom ja strigoʼi sok oj snol bʼa stsʼulubʼil. Jaxa skʼajmili oj stsiksok kʼakʼ bʼa mi xbʼobʼ tupuk» (Mateo 3:11, 12). Ja yaljelik it wa xchiktes ke ja yijel jaʼ soka kʼakʼi sok ja bʼa yijel jaʼi soka yip ja Dyos mini junxtaʼuk. ¿Jas wa stojolan ja slajelal ya makunuk ja Juani?

 Ja trigo ja wa senyaʼan ja matik wa smaklaye ja Jesús sok wa skʼuʼane ja smandari. Ja yeʼnle oj bʼobʼ kʼot yiʼe jaʼ soka yip ja Dyosi. Ja skʼajmili ja wa senyaʼan ja matik mi smaklaye ja Jesús. Ja yeʼnle oj yiʼe jaʼ soka kʼakʼi, bʼa wa stojolan ja xchʼakelale (Mateo 3:7-12; Lucas 3:16, 17).