JA BIBLIA STUKBʼES JA SAKʼANILE
«Keʼntani wanon slejel jastal oj chamkon ajyi»
Ja jabʼil pojki: 1978
País bʼa pojki: El Salvador
Ja sakʼanil: Ti ajyi bʼa jun banda
JA JSAKʼANIL AJYI
«Ta meran waxa kʼana snebʼjel bʼa Dyos, kanan soka taʼumantiʼik bʼa Jyoba». Jel cham kabʼ ja yaljelik jaw. Sbʼaja tyempo jaw, ayxa jun tyempo wanon skʼuljel estudiar soka Taʼumantiʼiki. Pe bʼa oja naʼex jas yuj jel cham kila, bʼajtan oj jcholawabʼyex tʼusan ja jsakʼanili.
Ti pojkiyon bʼa Quezaltepeque, jun chonabʼ bʼa El Salvador. Keʼn wajyon ja swakil bʼa 15 jmoj-alijeliki. Ja jnantati sleʼawe modo bʼa sjejelki wajel jun lekil winik sok bʼa skisjel ja leyiki. Chomajkil, jun taʼumantiʼ bʼa Jyoba sbʼiʼil Leonardo sok chabʼ ixuk Taʼumantiʼ yulatayone jujuntik ekʼele bʼa sjejelki bʼa Biblia. Pe mini jkisa ja jas jejiki sok ipaxi el ja jas och jkʼuluki. Yajni ay kiʼoj 14 jabʼil, kʼe kuʼ trago sok yabʼjel droga soka kamigoʼik bʼa eskwela. Takal takal jujune ja yeʼnle yaʼawekan ja eskwela bʼa ochel bʼa banda, sok tini cha wajyon ja keʼni. Tini wa x-ekujtikon ja kʼakʼu bʼa kaye skʼanjelyi ja kristyano takʼin sok elkʼanel bʼa smanjel jastik mi lekuk.
Jani kʼot jpamilyaʼuk ja jbanda. Wa xkʼuʼan mi xbʼobʼ kaʼekan. Jun sjejel, jun kʼakʼu, jun jmoj ja bʼa banda bʼa jomelto ja spensar yuja droga kʼe tiroʼanuk sok jun jbesino. Yajni wane tiro, ja jbesino kʼot syam yij lek ja jmoji sok spaya ja policía. Jeltoni tajkiyon, ja yuj kʼe jpujtsuk tsats lek sok jun garrote ja skarro ja jbesino bʼa oj sijpuk ja kamigo. Ja jbesino kongana yalakabʼ mokxa jomyi ja skarro ja yajni wanon spojelyi ja sbentana sok sjomjel yibʼanal ja skarro, pe mi jkʼuʼanyi.
Bʼa jun ekʼele, yajni ay kiʼoj 18 jabʼil, ja jbanda ajyi jun stiro soka policía. Jkʼana sjipjel yile jun bomba bʼa keʼn jkʼulunejtikon. Mi xnaʼa jastal waji, pe ti bʼojti bʼa jkʼabʼ. Kechan wa xnaʼa jel yajbʼel kan ja stojol jkʼabʼi sok tsaʼan tup kikʼ. Yajni kaʼa jbʼaj ja bʼa ospital, aljikabʼ mixa kiʼojuk ja jkʼabʼi, mini xkabʼ lek kʼinal ja bʼa stojol jchikini sok kol mixani ilwanukon ja bʼa stojol jsati.
Ama jel yajbʼel kanyon, cha kumxiyon soka jbanda ja yajni elyon ja bʼa ospital. Pe tʼusan tsaʼan syamawone ja policía sok lutjiyon preso, ja tiw masto kʼubʼan ajyiyon soka banda. Lajan wala ajyitikon snajtil ja kʼakʼu, man waʼel bʼa saʼan sakbʼel, bʼa wa xnukʼutikon may bʼa marihuana, man wala wajtikon wayel.
JA BIBLIA STUKBʼES JA JSAKʼANILI
Yajni teyon bʼa preso, waj skʼel-on ja Leonardo. Yajni wantikon loʼil, xchʼutuki ja tatuaje tey kiʼoj bʼa jkʼabʼi, sok sjobʼoki: «¿Waxa naʼa jas wa stojolan ja oxe yal puntoʼik it bʼa wa tatuaje?». Kala yabʼ: «Wan: wayel sok ixuk, drogaʼik sok rock and roll». Pe ti yala kabʼ ja Leonardo: «Ja keʼn wa xkila wa stojolan ospital, preso sok chamelal. Ajyelaxa bʼa ospital, ja wego presoʼaya sok wanxa xa naʼa ja jas jakumi».
Och jpensaraʼuk ja jas yala kabʼ ja Leonardo. Ayni yiʼoj rasona: keʼntani wanon slejel jastal oj chamkon. Ja Leonardo slokowon bʼa oj nebʼ bʼa Biblia soka yeʼn, sok jkʼananiʼa. Ja jas jnebʼa stukbʼeson. Jun sjejel, ja Biblia wa xyala: «Mi xa mojanex ja maʼ jel piero ja smodo. Mi cʼa, huaj to ahuabyex, ti xa chʼicanex soc ja yenlei» (1 Corintios 15:33). Ja yuj june ja bʼa jastik tʼilan oj jkʼuluki jani slejel yajkʼachil kamigoʼik. Bʼa oj bʼobʼkuj, kaʼakan wajel ja bʼa tsomjelik wa skʼulane ja banda sok kʼe wajkon ja bʼa tsomjelik wa skʼulane ja taʼumantiʼik bʼa Jyoba ja bʼa preso. Ja bʼa tiw jnaʼa sbʼaj jun presoʼanum sbʼiʼil Andrés, bʼa yiʼajta jaʼ jastal taʼumantiʼ bʼa Jyoba ja bʼa preso. Slokowon waʼelsok ja bʼa saʼan sakbʼeli. Man tiw, kaʼakan ja kʼajyel snukʼjel may ja bʼa saʼan sakbʼeli, sok jaxa wala ochtikon loʼil bʼa jun teksto bʼa Biblia ja bʼa saʼan sakbʼeli.
Mi albʼi, ja tuk bʼa banda snaʼawe kʼinal wanxa tukbʼel ja jmodo. Ja yuj june ja bʼa matik wa xtojwani yala kabʼ wa skʼana oj loʼilanuk jmok. Xiwyon, pes mi xnaʼa jas oj skʼuluki yajni snaʼa ja jas wanon spensarajel skʼulajeli, pes mini xbʼobʼ elkon ja bʼa banda. Yala kabʼ: «Kilatikonta mixa la jak ja bʼa jtsomjeltikoni, jaxa wala waj soka taʼumantiʼik bʼa Jyoba. ¿Jas oja kʼuluk?». Kala yabʼ wa xkʼana oj jnochyi soka kestudio bʼa Biblia sok stukbʼesel jbʼaj. Chamto kila ja yala kabʼ mini jas oj skʼulukeki ta meran wa xkʼana oj ochkon taʼumantiʼ bʼa Jyoba. Tixa yala kabʼa: «Ta meran waxa kʼana snebʼjel bʼa Dyos, kanan soka taʼumantiʼik bʼa Jyoba. Wa xmajlaytikon oja wakan skʼulajel ja jastik malo. Lekni ja jas wana skʼulajel. Wajuma bʼa jun lekil bʼej. Ja Taʼumantiʼik wa xbʼobʼ skoltaya. Jkʼulan estudiar soka yeʼnle ja bʼa Estados Unidos, sok jujuntik ja bʼa jpamilya ochye taʼumantiʼik bʼa Jyoba. Mok xiwan. Nocho skʼulajel». Xiweltoni ayona, pe cha gusto ajyiyon. Kayi tsʼakatal ja Jyoba. Kabʼ lajansok jastal jun yal chan bʼa aji eluk libre ja bʼa lutani, sok tini kabʼ stojol ja jas yala ja Jesús: «Oj ni anaex jasuncʼa mero smeranila porque ja smeranili, oj ya huajanic libre» (Juan 8:32).
Pe jujuntik ja bʼa poko kamigoʼik ya ochkone probar bʼa yabʼjel droga. Lani kal jaman lek kabʼni jujuntik ekʼele. Pe soka tyempo, stsʼakatal yuja jitsan orasyon, kaʼakani (Salmo 51:10, 11).
Yajni elyon ja bʼa preso, jel jitsan ja matik spensarane oj cha kumxukon soka poko jsakʼanili, pe mi jkʼulan. Jaʼukto ma jaw, wajyon jitsan ekʼele ja bʼa preso bʼa xcholjel yabʼ ja tuk sbʼaja jas jnebʼunej bʼa Biblia. Tixa skʼuʼane ja poko kamigoʼik bʼa tukbʼiyonta. Pe ja smaloʼili, ja poko jkontraʼik mi jach spensarane.
Jun kʼakʼu yajni wanon xcholjel sok ja jmoj Taʼumantiʼi, junta chʼaykʼujol joybʼajitikon yuj jun poko banda bʼa jkontra. Yiʼoneje yamkʼabʼalik bʼa milwanel sok wa skʼana oj smil-one. Ja jmoj Taʼumantiʼ tsamalxta sok mini tʼun xiwel xcholo yabʼye mixa teyukon bʼa banda. Sok ja keʼn wanoni slejel ja modo bʼa laman oj ajyukon. Tsaʼan yajni smakʼawone yalawe kabʼ mokni kumxukon ja bʼa lugar jaw, ja winike yawe koʼuk ja syamkʼabʼe sok sijpunotikon. Ja Biblia stukbʼestani ja jsakʼanili, pes ja ajyi ojni jleʼ modo bʼa yajel stupjelyile. Pe ja wego jawa xnocho ja rason bʼa Biblia wa xtax bʼa 1 Tesalonicenses 5:15: «Ta ay cʼa maʼ huas scʼulan ahuilex malo, aa cuidadoex, moc acʼuluquex yi malo ja huenlex chomajquili. Leahuic modo jastal oja cʼuluquex yi lec, sea jaʼ quermanotic creyente ma ja maʼ mi creyenteuqui».
Man ochyon taʼumantiʼ bʼa Jyoba, wa xkʼujolan oj kʼotkon jun lekil winik. Wokolniʼa. Pe stsʼakatal ja skoltanel ja Jyoba, ja rasonik bʼa Biblia sok ja skoltanel ja yajkʼachil jbesinoʼiki, bʼobʼelkuj. Mini tʼun xkʼana oj kumxukon ja jastal ayon ajyi (2 Pedro 2:22).
JASTIK SLEKILAL KILUNEJ
Jel kʼakʼon ajyi. Mixani sakʼanon ja wego lek mi kaʼakan ja jsakʼanil kiʼoj ajyi. Ja jas jnebʼunej bʼa Biblia stukbʼesonta. Kaʼakan ja drogaʼik sok jnebʼa ajyel laman soka poko jkontraʼik (Lucas 6:27). Ja wego ay kiʼoj lekil kamigoʼik bʼa wa skoltayone oj jeʼ lekil jmodo (Proverbios 13:20). Jel xkabʼ stsamalil ja jsakʼanili sok wa xkabʼ ay sbʼej, pes wa xkaʼteltay jun Dyos bʼa pwestoni ay bʼa yajel perdon soka jmul jkʼuluneji (Isaías 1:18).
Ja bʼa 2006, wajyon bʼa Eskwela bʼa Biblia sbʼaja Keremtiki. Jujuntik jabʼil tsaʼan, nupaniyon sok jun tsamal ixuk, sok ajyikujtikon jun yal kakʼixtikon. Ja wego wa xkaʼ makunuk jitsan tyempo bʼa sjejelyi ja tuk ja rasonik bʼa Biblia jel skoltunejoni. Cha ansyanoʼon ja bʼa jkongregasyon, sok wa xleʼa modo skoltajel ja keremtik akʼixuk bʼa mok skʼuluke ja jas malo jkʼulan ja keʼni. Ja wego mixa wanon slejel ja jchamelali, jaxani wanon stojbʼesel ja jsakʼanil bʼa oj jtaʼ ja sakʼanil bʼa tolabida wa skʼapa ja Dyos ja bʼa Biblia.