Kaʼax ja bʼa sbʼaʼal

¿Jas yuj mi xyiʼaje chikʼ ja taʼumantiʼik bʼa Jyoba?

¿Jas yuj mi xyiʼaje chikʼ ja taʼumantiʼik bʼa Jyoba?

Lom yaljelik sok ja smeranil

  Lom yaljelik: Ja taʼumantiʼik bʼa Jyoba mi xwajye bʼa loktor yujni mi skʼuʼane ja bʼa aʼaniki.

 Smeranil: Ja Taʼumantiʼiki wani la wajtikon soka loktoriki sok yijel ja aʼanik bʼa mas leki. Yajni june bʼa keʼntikon wa xmaloʼaxi ma tʼilani oj kʼuljuk operar, wa xleʼatikon loktorik bʼa chapane bʼa yajel ja aʼaniki sok yajel operasyon jach mi xyawe makunuk chikʼ. Sok jelni wa xkaʼatikon tsʼakatal ja janekʼxa lajxel bʼa skʼulajel ja it. Chomajkil, ja modoʼalik wa xyawe makunuk sbʼaja chamum Taʼumantiʼik jach mi xyawe makunuk chikʼi wanxa ni skʼulaneyi tuk ixuk winik bʼa jitsan país. Ja bʼa jkʼakʼutiki, wanxa ni xbʼobʼ skʼan chikan machʼa ja tuk modoʼalik wa xyawe makunuk ja loktorik yuja xiwela sbʼaj oj yijanawi chamel ja yijel chikʼi, jastal ja chamelik yiʼoj ja chikʼi, sbʼaja jastal oj ekʼ sbʼaj jawa kwerpo ta awiʼaj chikʼi soka ta mi stojoliluk ja jastal oj ajukawiʼi.

  Lom yaljelik: Ja taʼumantiʼik bʼa Jyoba wa xyawe tojbʼuk ja matik maloʼayi soka skʼuʼajel ayiʼoje.

 Smeranil: Ja keʼntikoni mini xkatikon tojbʼuk ja matik maloʼayi soka skʼuʼajel kiʼojtikoni.

  Lom yaljelik: Yajel operasyon jach mi x-aji makunuk chikʼi jel chaʼan stsʼakol.

 Smeranil: Ja stsʼakol ja operasyonik jach mi x-axi makunuk chikʼi, sbʼejni ja janekʼ wa xtupxi. a

  Lom yaljelik: Jabʼil jabʼil wa xchamye jitsan Taʼumantiʼik, chomajkil yal untik, yuja mi xyiʼaje chikʼi.

 Smeranil: Ja slejel mulal it mey jas junuk wa sjeʼa ta meran. Ja loktor ja bʼa jtyempotiki wa xyaʼawe operasyon bʼa jel wokol —jastal operasyonik bʼa kaltsiltik sok sjeltesel ja jastik jun tey bʼa kojoltiki— pe jach mi wa xyawe makunuk chikʼ. b Ja matik mi xyiʼaje chikʼi junxtani wa xtojbʼiye ma mastoni wego wa xtojbʼiye yuja matik wa xyiʼaj chikʼi, anima yal chʼinukto. c Pes mini ma oj bʼobʼ snaʼ ta oj chamuk jun ma maloʼay ja ta mi yiʼaj chikʼi ma ta oj tojbʼuk ja ta yiʼaji.

¿Jas yuj mi xyiʼaje chikʼ ja taʼumantiʼik bʼa Jyoba?

 Jani yuja relijyoni, sok mi jaʼuk yuja aʼaniki. Ja Poko Testamento soka Yajkʼachil Testamento wa xyaʼakitik ja mandar bʼa mok kitik ja chikʼi (Génesis 9:4; Levítico 17:10; Deuteronomio 12:23; Hechos 15:28, 29). Chomajkil, sbʼaja Dyosi, ja chikʼi jani ja jsakʼaniltiki (Levítico 17:14). Ja yuj, ja Taʼumantiʼiki wani xkʼuʼantikon ja jas wa xyala ja Biblia bʼa mi oj kitikon ja chikʼi yuja wa xkisatikon ja Dyosi, ja maʼ wa xyaʼa ja jsakʼaniltiki.

Jastik jun yajkʼachil wa xyalaweʼi

Ja ba jtyempotiki wa xyaawe operasyon ba jel wokol jach mi sok chik

 Ajyi jun tyempo ja loktorik matik jel chapaneʼi wa spensaraʼane ja yajel aʼanik mi oj axuk makunuk chikʼi —modoʼalik bʼa mi oj axuk makunuk chikʼ— jel xiwela sbʼaj sok wa xyalawe yabʼ ojni chamuk ta ya makunuk ja modoʼalik jaw. Pe ja tsaʼanikxta jan jabʼili mixa jach wa spensaraʼane. Jun sjejel, ja bʼa 2004 el jun artikulo bʼa jun rebista sbʼaja aʼaniki sok wa xyala: «Jitsan ja modoʼalik kʼulaxel bʼa skoltajel ja taʼumantiʼik bʼa Jyoba jaxani oj kʼulaxuk ja bʼa jabʼilik jakumi». d Jaxa bʼa 2010, ja libro Medicina transfusional yala stsʼakatal ja tikʼe modoʼik it wa xkʼulaxi «jachuk ja ‹operasyon wa xkʼulaxi jach mi x-axi makunuk chikʼi› ojxani kʼulaxuk mas tikʼan jastalni ja operasyonik mi x-albʼi sok wego wa x-elye ja bʼa ospitali».

 Jitsan loktorik bʼa yibʼanal ja luʼumi wane yajel makunuk modoʼalik bʼa mi jel xchʼayxi chikʼ, jachuk wa xbʼobʼ yawe operasyon bʼa jel wokol jach mi xyawe makunuka chikʼ. Ja modoʼalik it wa xyawe makunuki, cha wani skʼulane ja bʼa paisik mey lek stakʼineʼi, sok jitsan ixuk winik mi taʼumantiʼuke bʼa Jyoba wa skʼanawe ja tikʼe operasyonik it.

a Medicina transfusional, slam 14; Transfusion and Apheresis Science, volumen 33, número 3, slam 349.

b Revista Española de Cardiología, volumen 59, número 5, slamik 507 man 509; Acta Médica Colombiana, volumen 26, número 5, slam 261; The Journal of Thoracic and Cardiovascular Surgery, volumen 134, número 2, slamik 287 sok 288; Texas Heart Institute Journal, volumen 38, número 5, slam 563; Basics of Blood Management, slma 2; Continuing Education in Anaesthesia, Critical Care & Pain, volumen 4, número 2, slam 39.

c Revista de la Federación Argentina de Cardiología, volumen 34, número 3, slamik 407 sok 408; Revista Española de Cardiología, volumen 60, número 7, slamik 727 man 731.

d Continuing Education in Anaesthesia, Critical Care & Pain, volumen 4, número 2, slam 39.