Ankan kxpulakni

Ankan kliputsan

CAPÍTULO 110

Xaʼawatiya kilhtamaku nema Jesús wi ktemplo

Xaʼawatiya kilhtamaku nema Jesús wi ktemplo

MATEO 23:25–24:2 MARCOS 12:41–13:2 LUCAS 21:1-6

  • JESÚS CHUNTIYA KAWANI XPULALINANIN TAKANAJLA PI NITLAN TUKU TLAWAMAKGO

  • TEMPLO NAMALAKGSPUTUKAN

  • CHATUM PUSKAT TIKU NI KGALHI TUMIN MUJU OKGXTIY LAKTSU TUMIN KʼARCA

Akxni Jesús xaʼawatiya an ktemplo, chuntiya kawani lakgtsokgkinanin chu fariseos pi nitlan tuku tlawamakgo; asta kawani pi lakgaputiyunanin. Jesús kawani: «Litaxtuyatit xtachuna copa chu pulatu nema kamaskulunkikanit kxmaknikan, pero pulaklixkajni. Kminakujkan lu lhuwa tuku kgalhiputunatit chu miʼakstukan kamakgapaxuwaputunkanatit. Xalakgaxokgo wix fariseo, pulana kamaskulunki xpulakni copa chu pulatu, xlakata na nataskulunki xmakni» (Mateo 23:25, 26). Fariseos xlakaskinka akxilhkgo namaskulunkikgo tuku tasiya, pero ni kuenta tlawakgo tuku wi kxpulaknikan, uma wamputun kxnakujkan.

Tasiya pi lakgaputiyunankgo, xlakata lu tlan kaxtlawanankgo kxputaknun palakachuwinanin, pero Jesús wan pi xlakan «xkamanan tiku kamakgnikgolh palakachuwinanin» (Mateo 23:31). Tuku limasiya pi chuna, wa pi makgniputunkgo Jesús (Juan 5:18; 7:1, 25).

Alistalh, Jesús kawani tuku nakakitaxtuni komo ni namakgxtakgkgo tuku nitlan: «Luwa, xkamanan xalakluku luwa, ¿la tlan natsalayatit akxni nakalakputsananikanatit chu nakalakgchanan napinatit kʼGehena?» (Mateo 23:33). Gehena wamputun «valle de Hinón», lakatum niku lhkuyukan palhma. Uma liwana masiya la makgtuminika nakamasputukan lakgtsokgkinanin chu fariseos.

Xtamakgalhtawakgen Jesús nalitaxtukgo «palakachuwinanin chu tiku lakgskgalalan chu makgalhtawakgenanin». Pero ¿la nakalikatsinikan? Jesús kawani xpulalinanin takanajla: «Makgapitsi [kintamakgalhtawakgen] nakamakgniyatit chu nakamawakayatit kkiwi, chu amakgapitsin nakakgesnokgatit ksinagogas chu nakaputsastalaniyatit kʼakgatunu kachikinin, xlakata nalakgaxokgoyatit xkgalhnikan putum xaʼakgstitum lakchixkuwin tiku kamakgnikanit kkatiyatni, lata xkgalhni xaʼakgstitum Abel, asta xkgalhni Zacarías, [...] tiku wixin makgnitit». Chu kawani: «Xlikana kkawaniyan, putum uma nakalimalakgaxokgekan latamanin xala uma kilhtamaku» (Mateo 23:34-36). Uma kgantaxtulh kkata 70, akxni soldados xalak Roma masputukgolh Jerusalén chu nikgolh lhuwa mil judíos.

Jesús lu lilipuwan akxni lakapastaka uma, chu wa xlakata xatalipuwan wan: «Jerusalén, Jerusalén, tiku kamakgni palakachuwinanin chu kaʼaktalamakgnikgo tiku kamalakgachanikan..., ¡lu makglhuwa kkamamakgstokgputulh minkamanan chuna la xatse xtilan kamamakxtumi xlakgskgatan kxtampin xpakgan! Pero wixin ni lakaskintit. ¡Kaʼakxilhtit! Dios naʼakgxtakgwili minchikkan» (Mateo 23:37, 38). Tiku kgaxmatnikgo max akstu kakgalhskinkan tuku chiki lichuwinama. ¿Wa lichuwinama xastlan xtemplo Jerusalén, nema tasiya pi Dios kuentajtlawama?

Jesús wampara: «Kkawaniyan, nipara tsinu nakiʼakxilhparayatit lata uku asta akxni nawanatit: “¡Tasikulunatlawanit tiku mima kxtukuwani Jehová!”» (Mateo 23:39). Jesús lichuwinama tuku wan Salmo 118:26: «Tasikulunatlawanit tiku mima kxtukuwani Jehová; akinin kkasikulunatlawanitan lata kxchik Jehová». Xlikana pi akxni templo namalakgsputukan, nialhti katialh anta xlakata nakakninani Dios.

Alistalh Jesús an alakatanu, anta niku wilakgo arca niku mujukan tumin. Latamanin tlan mujukgo xtuminkan niku tsinu lhukun arca xtipakxtu. Jesús akxilha pi lhuwa judíos mujumakgo xtuminkan chu tiku kgalhikgo tumin, “lhuwa mujukgo”. Pero akxilha chatum puskat tiku limaxkgen chu ninita xchixku, chu muju «okgxtiy laktsu tumin nema ni lhuwa xtapalh» (Marcos 12:41, 42). Jesús liwana katsi pi Dios lu lipaxuwa tuku puskat tlawalh.

Wa xlakata katasani xtamakgalhtawakgen chu kawani: «Xlikana kkawaniyan pi uma puskat tiku ni lhuwa tuku kgalhi tiku ninita xchixku tlakg lhuwa mujulh nixawa amakgapitsin». ¿Tuku xlakata chuna wan? Jesús wan: «Xlakata amakgapitsin mujukgolh tuku xkaʼakgataxtuni, pero xla, maski ni lhuwa tuku xkgalhi, mujulh putum tuku xkgalhi» (Marcos 12:43, 44). Uma puskat tiku ninita xchixku, nichuna lakpuwan chu nichuna likatsi la xpulalinanin takanajla.

Kilhtamaku 11 xla nisán chuntiya titaxtuma, chu Jesús taxtu ktemplo. Uma xaʼawatiya kilhtamaku nema kilalh. Chatum kstalanina pixlanka wan: «Makgalhtawakgena, ¡kaʼakxilhti!, ¡lu laklanka chu lakstlan chiwix chu patsaps!» (Marcos 13:1). Xlikana, makgapitsi chiwix nema litlawakanit xpatsaps templo lu laklanka, chu tasiya pi templo namakgapala. Wa xlakata max kaks lilakawankgo akxni Jesús kawani: «¿Akxilhpat uma laklanka patsaps? Nipara akgtum xatalaktsapsni chiwix katitawi unu nema ni katilaktilhwilika» (Marcos 13:2).

Akxni kawanikgonita uma, Jesús chu xʼapóstoles titaxtukgo kxakaxtum xla Cedrón chu ankgo ksipi xla Olivos. Wi niku katatamakgxtakga kgalhtati xʼapóstoles: Pedro, Andrés, Santiago chu Juan. Lata niku tamakgxtakgkgo tlan akxilhkgo la xlistlan tasiya templo.