Ankan kxpulakni

Ankan kliputsan

TATAKGATSIN

1914: kata lu xlakaskinka nema xlichuwinanit Biblia

1914: kata lu xlakaskinka nema xlichuwinanit Biblia

AKXNI nina xchan 1914, ni lhuwa xlikgalhtawakgananin Biblia, akglhuwa kata xlichuwinankgonita pi kata 1914 wi tuku lu xlakaskinka xʼama la. ¿Tuku xʼama la? ¿Tuku limasiya pi kata 1914 lu xlakaskinka wa?

Anta kLucas 21:24 tatsokgnit uma xtachuwin Jesús: «Xaʼakgmakgat chixkuwin, nalaktayamikgoy Jerusalén, asta akxniku nakikgantaxtunikgoy nkilhtamaku ntu lakgchankgoy xaʼakgmakgat chixkuwin», o «kilhtamaku nema lilhkawilikanit laklanka kachikinin», chuna la wan Traducción del Nuevo Mundo. Anta kJerusalén niku xtapakgsikgo putum judíos. Anta xmapakgsinankgo tiku xkamanan David xwankgonit (Salmo 48:1, 2). Uma mapakgsinanin tanu xwankgonit ni la amakgapitsi mapakgsinanin xalak atanu kachikinin, xlakata xlakan xtawilakgo «kxputawilh Jehová», uma wamputun pi xlakan xtawilakgo unu Katiyatni xlakgxokgo Dios (1 Crónicas 29:23). Wa xlakata, Jerusalén xmasiya tamapakgsin nema kgalhi Jehová.

Xlakata uma tuku katsiw, ¿tukuya kilhtamaku atanu kachikinin tsukukgolh laktayamikgo xtamapakgsin Dios chu la tlawakgolh? Uma tsukulh kkata 607 akxni nina xmin Jesús (a.n.J.), akxni babilonios akgchipakgolh Jerusalén. «Kxputawilh Jehová» nialhti tawi, na nialh mapakgsinanin litaxtukgolh xkamanan David (2 Reyes 25:1-26). ¿Xliputum kilhtamaku xʼamaka «laktayamikan» Jerusalén? Ni, xlakata ángel Gabriel wanilh María pi Jesús xʼamaka maxkikan «xlimapakgsin David» (Lucas 1:32, 33). Wa xlakata Jerusalén nialh xʼamaka «laktayamikan» akxni Jesús Mapakgsina xtlawaka.

¿Tuku kilhtamaku lalh uma? Jesús wa pi tiku ni judíos, ni lhuwa kilhtamaku xʼamakgolh mapakgsinankgo, kaj xʼamakgolh mapakgsinankgo kilhtamaku nema xlilhkawilikanit. Kcapítulo 4 xla Daniel kinkawaniyan tuku nalikatsiyaw la xlimakgas xʼama makgapala uma kilhtamaku. Anta kinkawaniyan xlakata akgtum tamanaxnat nema aku xʼama la, nema limanaxnalh mapakgsina xalak Babilonia xwanikan Nabucodonosor. Anta kxtamanaxnat akxilhli pi xtankamimaka kgantum lanka kiwi. Chu kaʼaktsina xakiwi makgxtakgka, chu likgalhchika hierro chu cobre xlakata nialh nakgalhapun. Alistalh, chatum ángel mapakgsinalh: «Katitaxtulh pulaktujun kilhtamaku» (Daniel 4:10-16).

Anta kBiblia, akxni lichuwinan kiwi lakgachunin kilhchani tamapakgsin (Ezequiel 17:22-24; 31:2-5). Wa xlakata, akxni tankamika kiwi xkilhchanima pi xʼamaka mapanukan tsinu kilhtamaku xtamapakgsin Dios, uma wamputun mapakgsinanin tiku xwilakgolh kJerusalén. Pero ama tamanaxnat na xlichuwinan pi «Jerusalén» xʼamaka “laktayamikan” ni lhuwa kilhtamaku: «akgtujun kilhtamaku». ¿La xlimakgas xʼama makgapala?

Apocalipsis 12:6, 14 wan pi akgtutu kilhtamaku a itat kilhchani «akgtum mil akgtuy ciento, chu atutumpuxam kilhtamaku». Wa xlakata «pulaktujun kilhtamaku» pulaktiy xʼama makgapala: 2,520 kilhtamaku. Pero kachikinin tiku ni judíos xwankgonit xlaktayamikgonitku xtamapakgsin Dios akxni xtitaxtunita 2,520 kilhtamaku akxni xmalakgsputukanita Jerusalén. Uma liwana kinkamasiyaniyan pi kilhtamaku tlakg lhuwa xʼama makgapala. Komo naputsayaw Números 14:34 chu Ezequiel 4:6, naʼakxilhaw pi uma akgtiy textos kinkawanikgoyan tuku kilitlawatkan: «akgtum kilhtamaku kilhchani akgtum kata». Komo natlawaniyaw xakuenta uma «pulaktujun kilhtamaku», kichan 2,520 kata.

Umakgolh 2,520 kata tsukulh kʼoctubre xla kata 607 akxni nina xmin Jesús, akxni babilonios akgchipakgolh Jerusalén chu mapanukgolh kxpumapakgsin xkgawasa David, chu kgalhsputli umakgolh kilhtamaku kata 1914. Ama kata kgalhsputli «nkilhtamaku ntu lakgchankgoy xaʼakgmakgat chixkuwin», chu Dios wililh Jesucristo xliMapakgsina kʼakgapun (Salmo 2:1-6; Daniel 7:13, 14). *

Jesús wa pi akxni xtawilalh xliMapakgsina xalak akgapun, lhuwa tuku xʼama la, guerras, tatsinkstat, xʼama tachiki tiyat chu xʼama anan tajatat (Mateo 24:3-8; Lucas 21:11). Chu chuna kgantaxtutilhama. Uma tuku lama liwana limasiya pi kkata 1914 tawi xTamapakgsin Dios xalak akgapun chu tsukulh «xaʼawatiya kilhtamaku» xla uma nixatlan kakilhtamaku (2 Timoteo 3:1-5, TNM).

^ párr. 1 Papaʼ octubre xla kata 607 a.n.J. asta papaʼ octubre xla kata 1 titaxtu 606 kata. Chu xlakata ni anan kata cero, papaʼ octubre xla kata 1 asta octubre xla kata 1914 a.x.J. titaxtu 1,914 kata. Komo putlekgayaw kata 606 chu 1,914 kichan 2,520 kata. Komo tlakg katsiputuna xlakata akxni Jerusalén malakgsputuka kkata 607 a.n.J., kaputsa niku wan «Cronología» anta klibro Perspicacia para comprender las Escrituras, nema tlawakgonit xtatayananin Jehová.