Ankan kxpulakni

Ankan kliputsan

CAPÍTULO 7

Xaxlikana takgalhkgalhin xlakata tiku nikgonita nema xkapaxkiyaw

Xaxlikana takgalhkgalhin xlakata tiku nikgonita nema xkapaxkiyaw
  • ¿Tuku xlakata liwana katsiyaw pi nakamalakastakwanikan tiku nikgonita?

  • ¿Lu xlikana Jehová kamalakastakwaniputun tiku nikgonita?

  • ¿Tiku nalakastakwanankgo?

1-3. ¿Tiku talatlawana kinkaputsastalaniyan, chu tuku xlakata tlan limakgkatsiyaw akxni katsiyaw tuku wan Biblia?

KALIWILIW pi wix tsalanipat chatum tiku lixkajni likatsi chu mintalatlawana, tlakg tliwakga chu tlakg lakapala kgosnan ni la wix. Katsiya pi komo namataxtukan, ni katilakgalhaman, xlakata akxilhnitata la kamakgnilh makgapitsi tiku tlan xkatalalipina. Maski lu nakgosnana, xla tlakg chu tlakg talakatsuwiniyan. Tasiya pi namataxtukan. Pero, xalan wi tiku min makgtayayan. Xla tlakg tliwakga nixawa tiku putsastalaniman chu waniyan pi makgtayaputunan. ¡Lu tlan nalimakgkatsiya!

2 Tlan nawanaw pi na xtachuna putsastalaniman chatum tiku mintalatlawana. Chu ni kaj miʼakstu, kimputumkan kinkaputsastalaniman. Chuna la katsiw kcapítulo 6, Biblia masiya pi linin kintalatlawanakan. Niti la tsalani chu niti la tlaja, chu max putum akinin akxilhnitawa la makglhtilh xlatamat tiku xpaxkiyaw. Pero Jehová tlakg tliwakga nixawa linin. Xla xapaxkina kiLakgmaxtunakan. Xlikana xla limasiyanita pi tlan tlaja linin, chu wan pi namalakgsputu. Biblia wan: «Xaʼawatiya talamakgasitsin, linin, namalakgsputukan» (1 Corintios 15:26TNM). ¡Uma lu xatlan tamakatsin!

3 Kaj kalakapastakwi la kinkamapatiniyan uma kintalatlawanakan. Chu akxni lakapastakaw uma, nakinkamakgtayayan napaxtikatsiniyaw tuku nakinkamakgapaxuwayan, xlakata Jehová wanit pi tiku nikgonita nalatamaparakgo (Isaías 26:19). Xla natlawa pi kalatamaparakgolh; wa uma kilhchanima akxni lichuwinanaw takgalhkgalhin xlakata talakastakwanat.

AKXNI NIY CHATUM TIKU PAXKIYAW

4. 1) ¿Tuku xlakata tlan katsiyaw tuku makgkatsi Jehová akxni katsiyaw tuku makgkatsilh Jesús akxni nilh xʼamigo? 2) ¿Tiku lu tlan xkatalalin Jesús?

4 ¿Wi tiku ninita kmifamilia o chatum tiku lu xpaxkiya? Tamakgkatsi pi nila natayaniyaw la kinkakatsaniyan, lhuwa lipuwanaw, xlakata uma nila tuku tlawayaw. Ama kilhtamaku tlakg maklakaskinaw xtamakgtay xTachuwin Dios (kalikgalhtawakga 2 Corintios 1:3, 4). Biblia kinkamakgtayayan xlakata nakatsiyaw la makgkatsi Jehová chu Jesús akxni wi tiku niy. Kinkamasiyaniyan la makgkatsilh Jesús akxni nilh chatum xʼamigo, chu katsiyaw pi Jesús nachuna xlikatsi la xTlat (Juan 14:9). Akxni xʼan kJerusalén, xlakgapaxialhnan Lázaro chu xnatalan, María chu Marta, tiku xwilakgolh lakatsu kkachikin wanikan Betania. Lu tlan xtalalinkgo, wa xlakata Biblia wan pi «lhuwa xpaxkiy Jesús Marta, chu xtala, chu Lázaro» (Juan 11:5). Pero Lázaro nilh, chuna la akxilhwi kcapítulo 6.

5, 6. 1) ¿La makgkatsilh Jesús akxni akxilhli pi xparientes Lázaro xtasamakgolh xlakata xninit? 2) ¿Tuku xlakata kinkamatliwekglhan akxni katsiyaw pi Jesús lu lilipuwa?

5 ¿La makgkatsilh Jesús akxni nilh xʼamigo? Uma tatsokgni limasiya pi Jesús alh lakgapaxialhnan xparientes chu tiku xtalalinkgo Lázaro, tiku xtasamakgolh xlakata nilh. Akxni kaʼakxilhli, lu lilipuwa. «Jalhpanilh kxnaku» chu alistalh «Jesús tasalh» (Juan 11:33, 35TNM). ¿Tuku xlakata lu lilipuwa? ¿Ni xkatsi pi tlan nalatamapara? Ni, ni chuna. Jesús xkatsi pi wi tuku lu tlan xʼama la (Juan 11:3, 4). Pero maski xkatsi, makgkatsilh la tamakgkatsi chu la lipuwankan akxni wi tiku niy.

6 Tlan nawanaw pi xlakata Jesús lu lilipuwa, uma kinkamatliwakglhan. Kinkamasiyaniyan pi Jesús chu Jehová ni akxilhputunkgo akxni wi tiku niy. Nachuna, Jehová kgalhi litliwakga xlakata namalakgsputu uma kintalatlawanakan. Kaʼakxilhwi tuku milagros nema Jesús tlawalh xlakata Dios maxkilh litliwakga.

«¡LÁZARO, KATAXTU!»

7, 8. ¿Tuku xlakata max makgapitsi xlakpuwankgo pi xlakata xninit Lázaro nialhla tuku xtlawaka, pero tuku tlawalh Jesús?

7 Lázaro xmaknukanit kʼakgtum lhuku, chu Jesús skilh kamakgenuka chiwix nema xlitalakchuwanit. Marta ni xlakaskin xlakata xlina akgtati kilhtamaku chu max nialh tlan xkankala (Juan 11:39). Chuna la xlakpuwankgo latamanin, nialhla tuku xtlawaka.

Akxni malakastakwanika Lázaro lhuwa lipaxuwakgolh (Juan 11:38-44)

8 Akxni mapanuka chiwix, Jesús pixlanka wa: «¡Lázaro, kataxtu!» ¿Tuku lalh alistalh? «Chanchu wanti yuma xninit, taxtulh.» (Juan 11:43, 44.) Kaj kalakpuwanti la lipaxuwakgolh putum tiku anta xwilakgolh. Xnatalan, xparientes, xʼamigos chu xtachiki, liwana xkatsikgo pi Lázaro xninit, pero uku xlakastakwananit uma chixku tiku lu xpaxkikgo. Max lakpuwankgolh, lu tlan xlakata xlikana nawan. Max lhuwa lipaxuwakgolh chu akgpixtiyakgolh. ¡Lu tatlajilh linin!

Elías malakastakwanilh xkgawasa chatum puskat nema nialh xkgalhi xchixku (1 Reyes 17:17-24)

9, 10. 1) ¿La limasiyalh Jesús tiku maxkilh litliwakga xlakata tlan namalakastakwani Lázaro? 2) ¿La kinkamakgtayayan nalikgalhtawakgayaw niku tatsokgnit kBiblia xlakata tiku kamalakastakwanika?

9 Jesús ni wa pi wa xakstu xmalakastakwaninit Lázaro. Akxni nina xtasani Lázaro, tlawalh akgtum oración anta niku limasiyalh pi wa Jehová tiku tlawalh pi kalakastakwanalh (kalikgalhtawakga Juan 11:41, 42). Pero ni kajwatiya ama kilhtamaku Jehová limaklakaskilh xlitliwakga xlakata limalakastakwaninalh. Akxni talichuwinan Lázaro kaj makgtum, pero anan atanu akgtsayan liʼakxilhtit nema tatsokgtawilakgonit kxTachuwin Dios. * Lu lipaxuw nalikgalhtawakgayaw uma tuku lichuwinan. Kinkamasiyaniyan pi Jehová ni laksakpaxkinan, xlakata kamalakastakwanilh lakgkgawasan chu lakgkgolotsin, lakchixkuwin chu lakpuskatin, israelitas chu tiku ni israelitas xwankgonit. ¡Chu lhuwa tapaxuwan takgaxmata akxni likgalhtawakgayaw umakgolh tatsokgni! Kawiliw akgtum liʼakxilhtit, akxni Jesús malakastakwanilh chatum aktsu tsumat, xtlatkan «lhpipakg lilakawankgolh» (Marcos 5:42TXS, 1999). Chuna xla, Jehová tlawalh tuku tlan xlipaxuwakgolh chu nikxni xʼamakgolh patsankgakgo.

Apóstol Pedro malakastakwanilh Dorcas chatum kstalanina Cristo (Hechos 9:36-42)

10 Xlikana, latamanin nema Jesús kamalakastakwanilh niparakgolh. ¿Wamputun uma pi nitu litaxtulh xlakata kamalakastakwanika umakgolh latamanin? Ni, nichuna. Umakgolh tatsokgni xalak Biblia liwana kinkamakgtayayan naʼakxilhaw uma tuku lu xlakaskinka nema xaxlikana chu kinkamaxkiyan takgalhkgalhin.

¿TUKU KINKAMASIYANIYAN TUKU TATSOKGNIT XLAKATA TIKU KAMALAKASTAKWANIKA?

11. ¿La liwana maʼakxilhniyan xlakata malakastakwanika Lázaro tuku wan Eclesiastés 9:5?

11 Biblia kinkamasiyaniyan pi tiku nikgonita «nialh tuku katsikgo» (Eclesiastés 9:5). Uma wamputun pi xlakan nialhtu staknamakgolh alakatanu chu nialhtu katsikgo. Chuna liwana kinkamaʼakxilhniyan tuku tatsokgnit xlakata Lázaro. Akxni malakastakwanika, ¿kalitachuwinalh latamanin la xwi akgapun? ¿Kalimakgapekualh pi anan akgtum pupatin? Ni. Biblia ni kinkawaniyan xlakata uma. Ama akgtati kilhtamaku nema xninit, Lázaro “nialh tuku xkatsi”. Kaj klhtatanit, uma wamputun pi xninit (Juan 11:11).

12. ¿Tuku xlakata liwana katsiyaw pi lu xlikana malakastakwanika Lázaro?

12 Tuku akgspulalh Lázaro na kinkamasiyaniyan pi tamalakastakwanit ni kaj akgtum cuento, uma xaxlikana. Jesús malakastakwanilh Lázaro chu lhuwa tiku akxilhkgolh. Asta tiku xpulalinkgo takanajla, maski ni xʼakxilhputunkgo Jesús, ni wankgolh pi nixlikana xmalakastakwaninit Lázaro. Wata wankgolh: «¿Tu natlawayaw? Xampi yuma nchixku lhuwa xaliʼukxilhtit ntlaway» (Juan 11:47). Lhuwa latamanin kiʼakxilhkgolh tiku xmalakastakwanikanit chu tsukukgolh kanajlanikgo Jesús. Akxilhkgolh pi Lázaro akgtum liʼakxilhtit nema xlimasiya pi Jesús wa tiku xmalakgachanit Dios. Lu liwana xlitasiya pi Dios xmalakgachanit, wa xlakata makgapitsi judíos tiku xpulalinkgo takanajla tsukukgolh lakkaxwilikgo la namakgnikgo Jesús chu Lázaro (Juan 11:53; 12:9-11).

13. ¿Tuku xlakata liwana katsiyaw pi Jehová tlan nakamalakastakwani tiku nikgonita?

13 ¿Kaj nitu katsi tiku kanajla ktamalakastakwanit? Ni, nichuna, xlakata Jesús wa pi nachan kilhtamaku akxni «xlipaks nti aknukgoy» nalakastakwanankgo (Juan 5:28). Xlakata Jehová malakatsukilh putum tuku lama, ¿tlan nalakpuwanaw pi lu tuwa nakamaxkipara latamat? Kaʼakxilhwi la nitu patsankga Jehová. ¿Tlan nakalakapastaka tiku kapaxkiyaw nema nikgonita? Kalilakapastakti uma: ¡Dios lakgapasa xtukuwani akgatunu staku chu anan lhuwa millones xlikalanka kakilhtamaku! (Isaías 40:26.) Wa xlakata Jehová nachuna tlan lakapastaka la xwankgonit chatunu chatunu tiku xkapaxkiyaw nema nikgonita chu Jehová kamalakastakwaniputun.

14, 15. Xlakata tuku wa Job, ¿la xlilhuwa kamalakastakwaniputun Jehová tiku nikgonita?

14 Pero ¿xlikana kamalakastakwaniputun Jehová tiku nikgonita? Biblia limasiya pi xla kamalakastakwaniputun. Xlakskujni Dios nema xwanikan Job kgalhskininalh: «Komo chatum chixku niy ¿tlan nalatamapara?» Job xlichuwinama pi xʼama kgalhi anta kputaknun asta akxni Jehová xlakapastakli. Wa xlakata wanilh Jehová: «Wix nakintachuwinana chu akit nakkgalhtiyan. Lu naʼakxilhputuna tuku litlawanita mimakan» (Job 14:13-15).

15 Kalilakapastakti uma: Jehová lu lakaskin kachaʼalha kilhtamaku akxni nakamalakastakwani tiku nikgonita. ¿Nixlikana pi kinkamatliwakglhan akxni katsiyaw pi Jehová lu kamalakastakwaniputun tiku nikgonita? Pero ¿la nawan uma tamalakastakwanit? ¿Tiku nalakastakwanankgo, chu niku?

«PUTUM TIKU AKNUKGOY»

16. ¿La nawan kilhtamaku akxni nalatamakgo tiku nakamalakastakwanikan?

16 Akxni likgalhtawakgayaw kBiblia xlakata tiku kamalakastakwanika xala makgasa, kinkamasiyaniyan tuku nala nialh makgas kilhtamaku. Latamanin tiku kamalakastakwanika latamaparakgolh unu kKatiyatni chu kaʼakxilhparakgolh xparientes. Nachuna nala akxni nakamalakastakwanikan latamanin pero tlakg tlan nawan. Chuna la akxilhwi kcapítulo 3, Dios lakapastaknit natlawa pi Katiyatni xakalipaxuw nawan. Wa xlakata tiku nikgonita ni katiminkgolh kkakilhtamaku niku litsama guerra, tuku nitlan chu tajatat. Wata nakamaxkikan talakaskin xalipaxuw nalatamakgo chu ni katikgalhikgolh taʼakglhuwit kʼuma Katiyatni xliputum kilhtamaku.

17. ¿Niku kgalhlit latamanin nalakastakwanankgo?

17 ¿Tiku nalakastakwanankgo? Jesús wa pi «xlipaks tiku aknukgoy, nakgaxmatkgoy xtachuwin, nataʼakxtupalakgoy» (Juan 5:28, 29). Nachuna Apocalipsis 20:13, Traducción del Nuevo Mundo, wan: «Pupunu kamaxtulh ninin nema xwilakgo anta, chu linin chu Putaknun makamastakgolh ninin nema xwilakgolh anta». «Putaknun» wamputun anta niku kamaknukan putum tiku nikgo. (Kaʼakxilhti tuku wan tatakgatsin, «¿Tuku wamputun Seol chu Hades?».) Uma putaknun niku putum ankgo nialhti katiʼalh anta, akxni lhuwa millones tiku anta wilakgolh putum nakamalakastakwanikan. Apóstol Pablo wa: «Nalakastakwanankgoy ninin wanti xalakwan chu wanti ni xalakwan» (Hechos 24:15). ¿Tuku wamputun uma tachuwin?

Kxakalipaxuw Katiyatni, latamanin tiku nikgonita nalatamaparakgo chu akxtum natatawilaparakgo tiku xkapaxkikgo

18. ¿Tiku «xalakwan» nema nakamalakastakwanikan, chu la makgtayayan uma?

18 Anta niku wilakgolh tiku «xalakwan», Biblia kalichuwinan lhuwa latamanin tiku latamakgolh akxni nina xmin Jesús unu kKatiyatni, la Noé, Abrahán, Sara, Moisés, Rut, Ester chu lhuwa amakgapitsi. Kcapítulo 11 xla Hebreos lichuwinan xlakata makgapitsi lakchixkuwin chu lakpuskatin nema xkgalhikgo takanajla. Pero tiku «xalakwan» na wilakgolh xlakskujni Jehová tiku nitilhamakgolh la uku. Xlakata katsiyaw pi nalakastakwananaw nakinkamakgtayayan ni napekuanaw xlakata naniyaw, wantuku lhuwa latamanin lipekuankgo (Hebreos 2:15).

19. ¿Tiku ama «ni xalakwan» chu tuku talakgalhaman nakamaxki Jehová?

19 Lhuwa millones latamanin nila lakgapaskgolh Jehová, chu wa xlakata ni skujnanikgolh chu ni tlawakgolh xtalakaskin. ¿Tuku nakaʼakgspula? Uma tiku «ni xalakwan» ni katikapatsankgaka. Dios xaxlikana, na nakamalakastakwani chu nakamaxki kilhtamaku nalakgapaskgo chu naskujnanikgo. Chuna la natitaxtutilha ama akgtum mil kata, tiku nikgonita nalatamaparakgo chu nakamaxkikan talakaskin akxtum natalatamakgo tiku ni makgxtakgkgo Jehová unu kKatiyatni. Uma kilhtamaku lu tlan nawan, Biblia wani akxni Nakaputsananikan latamanin. *

20. ¿Tuku Gehena, chu tiku anta wilakgolh?

20 ¿Wamputun uma pi nalakastakwanankgo putum latamanin tiku nikgonita? Ni. Biblia lichuwinan pi makgapitsi wilakgolh «kʼGehena» tachuwin xagriego (Lucas 12:5TNM). Wanikan Gehena xlakata kachikin xalamakgasa, kJerusalén xwi niku xmakgankan palhma chu na anta xkalhkuyukan xtiyatliwakan latamanin nema xnikgonita. ¿Tiku xkalhkuyukgo anta judíos? Anta xkalhkuyukan tiku ni xkalakgchan nakamaknukan chu ni xkaminini nakamalakastakwanikan. Wa xlakata Gehena limasiya lisputni xliputum kilhtamaku. Jesús na namakgtayanan akxni nakaputsananikan tiku nakamalakastakwanikan, pero wa Jehová tiku napulalin uma taskujut (Hechos 10:42). Chu Dios nikxni nakamalakastakwani latamanin nema katsi pi lixkajni likatsikgo chu ni nalakgpalikgo xlatamatkan.

TIKU NAKAMALAKASTAKWANIKAN XLAKATA NAʼANKGO KʼAKGAPUN

21, 22. 1) ¿Tuku atanu talakastakwanat anan? 2) ¿Tiku pulana malakastakwanika la espíritu?

21 Biblia kinkamasiyaniyan pi anan atanu talakastakwanat. Uma wa tiku nakamalakastakwanikan xlakata la espíritu nalatamakgo kʼakgapun. Xtachuwin Dios kaj chatum lichuwinan tiku chuna malakastakwanika: Jesucristo.

22 Akxni Jesús makgnika chatum lataman xwanit, pero, Jehová ni makgxtakgli xKgawasa tiku xaʼakgstitum anta kPutaknun (Salmo 16:10; Hechos 13:34, 35). Malakastakwanilh, pero ni la chatum lataman. Apóstol Pablo kinkawaniyan pi Cristo «nilh kxtiyatliwa, wampi tikgalhipa xlatamat wa kʼespíritu» (1 Pedro 3:18). ¡Lu lanka milagro! Jesús kgalhipa latamat la chatum xatliwakga espíritu (kalikgalhtawakga 1 Corintios 15:3-6). Wa tiku pulana chuna malakastakwanika (Juan 3:13). Pero ni xaʼawatiya xʼama wan.

23, 24. ¿Tiku ama «ni xalhuwa borregos» xla Jesús, chu niku kgalhlit?

23 Xlakata Jesús xkatsi pi tunkun xʼama taspitpara kʼakgapun, kawanilh kstalaninanin tiku ni xmakgxtakgkgo: «Kan kakaxwiliniyan minputawilhkan» (Juan 14:2). Jesús kalimapakuwilh tiku naʼankgo kʼakgapun «ni xalhuwa borregos» (Lucas 12:32TNM). ¿Niku kgalhlit litakgatsikgo uma ni xalhuwa latamanin tiku ni makgxtakgkgo Dios? Anta kʼApocalipsis 14:1 likgalhtawakgayaw uma xtachuwin apóstol Juan: «Ktilakalh, ktiʼukxilhli nkalhnilu [Jesucristo] xya kxokgspun nkgastin wa ntu wanikan Sión, na anta xtawilakgo akgtum ciento atipuxumatati milh chixkuwin, wa cha nti xkgalhikgoy xtukuwani, chu xtukuwini xTlat ntu xtatsokgnit kxmunkan».

24 Uma 144,000 kstalaninanin Cristo, na anta tamakgputlakgakgo xʼapóstoles Jesús, Dios nakamalakastakwani xlakata nalatamakgo kʼakgapun. ¿Tukuya kilhtamaku la uma talakastakwanat? Apóstol Pablo tsokgli pi nakamalakastakwanikan kilhtamaku nema talilakgapasa akxni kinkatawilan Cristo (1 Corintios 15:23). La uku wilaw ama kilhtamaku, chuna la naʼakxilhaw kcapítulo 9. La uku nialh lhuwa akgataxtukgo uma 144,000. Akxni nanikgo tunkun nalakastakwanankgo chu naʼankgo latamakgo kʼakgapun (1 Corintios 15:51-55). Pero, amakgapitsi lhuwa latamanin kgalhkgalhimakgolh nalakastakwanankgo kʼakgtum xakalipaxuw Katiyatni.

25. ¿Tuku nakatsiyaw kcapítulo 8?

25 Wix liwana kakatsi pi Jehová xliputum kilhtamaku namasputu linin, nema kintalamakgasitsinkan (kalikgalhtawakga Isaías 25:8). Pero max nakgalhskinkana: «¿Tuku natlawakgo kʼakgapun tiku anta nalatamakgo?». Xlakan namakgtapakgsikgo kTamapakgsin xalak akgapun. Kcapítulo 8 tlakg nakatsiyaw xlakata uma tamapakgsin.

^ párr. 9 Amakgapitsi textos xalak Biblia nema na lichuwinankgo xlakata tiku kamalakastakwanika wilakgolh anta 1 Reyes 17:17-24; 2 Reyes 4:32-37; 13:20, 21; Mateo 28:5-7; Lucas 7:11-17; 8:40-56, Hechos 9:36-42 chu 20:7-12.

^ párr. 19 Xlakata tlakg natekgsa tuku wamputun akxni Nakaputsananikan latamanin chu la natlawakan, kaʼakxilhti tatakgatsin: «¿Tuku wamputun akxni Nakaputsananikan latamanin?».