Ankan kxpulakni

Ankan kliputsan

CAPÍTULO 6

Wanilh Jehová tuku xmakgkatsima kxnaku

Wanilh Jehová tuku xmakgkatsima kxnaku

1, 2. 1) ¿Tuku xlakata Ana ni paxuwa akxni takaxa? 2) ¿La nakinkamakgtayayan tuku titaxtulh Ana?

ANA kaj wa kuenta tlawa la makaxa putum tuku nalinkgo xlakata ni lakapastakputun xtaʼakglhuwit. Elqaná, xchixku Ana, kata kata kalin xfamilia kSiló niku wi tabernáculo xlakata nakakninanikgo Dios. Akxni ankgo kSiló xlipaxuwatkan. Chu Jehová lakaskin pi putum kapaxuwakgolh (kalikgalhtawakga Deuteronomio 16:15). Akxni aktsujku xwanit Ana xlipaxuwa xʼan ktabernáculo. Pero la uku talakgpalinit.

2 Elqaná paxki chu uma lanka tasikulunalin. Pero kgalhi atanu puskat. Wanikan Peniná chu lakputsa la namapatini Ana. Makgatunu akxni ankgo kSiló makgapatinan Ana. ¿La tlawa? Chu tuku tlakg xlakaskinka, ¿la tlawa xtakanajla Ana xlakata namakgtaya chu tlan natayani uma lanka taʼakglhuwit? Komo wix titaxtupat laklanka taʼakglhuwit nema maxlajwaniyan chu tlawa pi nialh napaxuwaya, tuku titaxtulh Ana lu namakgtayayan.

«¿Tuku xlakata tasapat chu [...] tuku xlakata nitlan makgkatsiya kminaku?»

3, 4. ¿Tuku akgtiy laklanka taʼakglhuwit xkgalhi Ana chu tuku xlakata lu tuwa xmakgkatsi?

3 Biblia lichuwinan pulaktiy laklanka taʼakglhuwit nema kgalhilh Ana. Xapulana makgkatsi pi nila nalakkaxtlawa chu xlipulaktiy nila lakkaxtlawa. Xapulana, xchixku kgalhi atanu puskat chu uma puskat ni akxilhputun Ana. Chu xlipulaktiy, Ana nila kgalhi kamanan. Akxni chatum puskat lu kgalhiputun kskgata lu makgalipuwan. Pero akxni xlama Ana anta kxkachikin tiku nila xkgalhi kskgata lu nitlan xlimakgkatsi xlakata lakkamanan xtlawakgo pi ni ksputli xtukuwani familia. Wa xlakata tiku nila xkgalhi xkamanan lu nitlan chu xalimaxana xwanit.

4 Ana ni lu tuwa xmakgkatsilh komo ni wa Peniná xmakgapatinalh. Uma limasiya pi akxni chatum chixku kgalhi chatiy lakpuskatin tawila taʼakglhuwit kfamilia. Chali chali latalatlawa chu lamakgasitsi. Xlakata anan taʼakglhuwit, limasiya pi nitlan chalhuwa lakpuskatin kgalhikan xlakata kjardín xaʼEdén Jehová kaj chatum puskat maxkilh chixku (Gén. 2:24). Akxni lichuwinan Biblia tiku chalhuwa xkgalhikgo xlakpuskatin ni xatapaxuwan xtawilakgo, chu wa tuku limasiya xfamilia Elqaná.

5. ¿Tuku xlakata Peniná makgapatinamputun Ana chu la tlawa?

5 Elqaná tlakg paxki Ana. Chuna la masiyakgo judíos pulana tatamakgaxtokgli Ana chu alistalh Peniná. Maski chuna o ni chuna, liwana katsiyaw pi Peniná xlakputsa la namakgapatinan Ana. Tuku limakgapatinan wa pi kgalhi kamanan. Chu tlakg lanka limakgkatsikan akxni lakachin a chatum. Peniná ni lakgalhaman Ana wata tlakg limakgalipuwan. Biblia wan pi katuwa wani xlakata «nitlan nalimamakgkatsini» (1 Sam. 1:6). Liwana lakkaxwili la natlawa. Makgapatinamputun chu makgantaxti.

Ana lu nitlan xlimakgkatsi xlakata ni xkgalhi kamanan chu Peniná xlakputsa la namakgapatinan

6, 7. 1) Maski Elqaná makgapaxuwaputun, ¿tuku xlakata Ana ni wani putum tuku lama? 2) ¿Ni xkgalhi kamanan Ana xlakata wa Dios tiku chuna xtlawama? Kawanti tuku xlakata chuna wana. (Kaʼakxilhti nota.)

6 Kata kata, akxni ankgo ktabernáculo kSiló, Peniná lakpuwan la namakgapatinan Ana. ¿La tlawa? Wa uma tuku la: Elqaná pulaklhuwa maxki Peniná xlakata tamakamastan chuna la xlilhuwa kgalhi kamanan, «putum xlakgkgawasan chu xlaktsuman». Pero Ana tiku tlakg xpaxkikan, maxkika pulaktum tuku tlakg xlakaskinka. Peniná lu sitsini chu malakapastaka pi nila kgalhi kskgata xlakata limakgalipuwamputun wa xlakata Ana tsuku tasa chu asta nialh wayamputun. Elqaná akxilha pi xpuskat tiku lu paxki lakgaputsama chu ni wayamputun wa xlakata lakputsa la namakgapaxuwa. Wani: «Ana, ¿tuku xlakata tasapat chu tuku xlakata ni wayana, chu tuku xlakata nitlan makgkatsiya kminaku? ¿Ni tlakg tlan akit nixawa kgalhakaw kamanan?» (1 Sam. 1:4-8).

7 Tuku makgtaya Elqaná wa pi akxilha pi Ana lilipuwan xlakata nila kgalhi kamanan chu Ana lu lanka xtapalh akxilha xlakata Elqaná paxki. * Pero Elqaná ni lichuwinan tuku nitlan tlawani Peniná chu Biblia na ni lichuwinan pi Ana litachuwinalh xtaʼakglhuwit. Max Ana lakpuwan pi komo nawani xchixku nastaka taʼakglhuwit. ¿Tlan nalakkaxtlawa taʼakglhuwit xchixku? Nachuna, komo xlitachuwinalh xtaʼakglhuwit, xtlawalh pi tlakg ksitsinilh Peniná, xkamanan chu xlakskujnin. Max tlakg nialhti xʼakxilhputulh anta kxchik.

Akxni Ana nitlan likatsinika kxchik, skinilh xtamakgtay Jehová

8. ¿Tuku xlakata kinkamakgtayayan nalakapastakaw pi Jehová natlawa tuku xaʼakgstitum akxni nitlan kinkalikatsinikanan?

8 Ni katsiyaw komo Elqaná xkatsi la Peniná nitlan xlikatsini Ana, pero Jehová xkatsi. Uma limasiya pi Jehová putum akxilha, chu kuenta xlitlawatkan tiku kaj xlakata kalakgkatsananikgo amakgapitsi chu kasitsinikgo wi tuku kalimakgapatinankgo. Nachuna, tiku tlan likatsikgo chuna la Ana, tlan xlimakgkatsitkan xlakata katsikgo pi Dios nalakkaxtlawa xtaʼakglhuwitkan akxni xla tlan naʼakxilha chu chuna la xlilat (kalikgalhtawakga Deuteronomio 32:4). Litasiya pi Ana xkatsiya, wa xlakata skinilh Jehová pi kamakgtayalh.

«Nialhtu lilakgaputsalh»

9. ¿Tuku kinkamasiyaniyan xlakata Ana an kSiló maski katsiya pi Peniná natlawani tuku nitlan?

9 Chuna la tlawakgo kata kata, tsisa takikgo familia chu takaxkgo xlakata naʼankgo kSiló. Putum makgtayanamakgo asta laktsu kamanan. Xlakata nachankgo kSiló natlawankgo 30 kilómetros, natitaxtukgo kxkasipijni Efraín. * Komo kaj natlawankgo namakgapalakgo akgtum o akgtiy kilhtamaku. Maski Ana katsiya tuku natlawani Peniná, ni tamakgxtakga kxchik. Lu tlan tuku kinkamasiyaniyan: nikxni namastayaw talakaskin pi tiku nitlan likatsikgo natlawakgo pi nialh nakakninaniyaw Jehová. Komo xmastaw talakaskin, nialh katimakglhtinaw tasikulunalin nema makglhtinankan akxni tayanikan taʼakglhuwit.

10, 11. 1) ¿Tuku xlakata Ana tunkun an ktabernáculo akxni wayankgo? 2) ¿Tuku wani Jehová kxʼoración Ana?

10 Akxni tlawankgonita akgtum kilhtamaku niku xtaskiwitilhanit tiji, uma lanka familia chankgolh niku xtasiya Siló. Uma kachikin wi kxakgspun sipi pero na tasiyakgo amakgapitsi sipi nema tlakg laklanka. Akxni tlakg talakatsuwitilhakgo, Ana liwana lakpuwan tuku nawani Jehová akxni natlawani oración. Akxni chankgo, putum tsukukgo wayankgo. Pero Ana lakapala wayan chu tunkun an kxtabernáculo Jehová. Kxpaxtun malakcha wi xapuxku sacerdote Elí. Max Ana ni akxilha xlakata kaj wa lakpuwama tuku nawani Jehová. Anta unu kxchik Dios, liwana katsi pi nakgaxmatni. Maski niti akgatekgsni xtalipuwan, xTlat xalak akgapun akgatekgsni. Lu nitlan makgkatsi asta tsuku lakgpixtaja.

11 Akxni tsuku tasa, tlawani oración Jehová kxtalakapastakni. Takilhpitsuwi akxni wanitilha kxtalakapastakni putum xtalipuwan. Putum wani xTlat xalak akgapun tuku makgkatsi. Ni kaj wani pi kamaxkilh chatum skgata xlakata lu kgalhiputun. Ni kajwatiya lakpuwama tuku tlan namaxkikan, na lakpuwan tuku tlan namaxki Dios. Wa xlakata, wani pi komo nakgalhi kskgata namakamaxki xlakata naskujni putum kxlatamat (1 Sam. 1:9-11).

12. ¿Tuku kinkamasiyaniyan xliʼakxilhtit Ana xlakata la kilitlawatkan oración?

12 Xliʼakxilhtit Ana kinkamasiyaniyan la lakaskin Jehová natlawaniyaw oración. Kinkawaniyan pi kawaniw putum tuku makgkatsiyaw chuna la chatum aktsu kgawasa wani xtlat tiku paxki putum tuku makgkatsi (kalikgalhtawakga Salmo 62:8 chu 1 Tesalonicenses 5:17). Apóstol Pedro matsokgnilh Dios uma tachuwin xlakata oración nema kinkamatliwakglhan: «Anta kxmakan Dios nkamakgaxtakgtit xlipaks [mintaʼakglhuwitkan]» (1 Ped. 5:7).

13, 14. 1) ¿Tuku lakpuwa Elí xlakata Ana chu tuku xlakata? 2) ¿Tukuya liʼakxilhtit xla takanajla kinkamasiyaniyan Ana chuna la kgalhtilh Elí akxni wanilh pi kaj xkgachi?

13 Akinin ni lu kaʼakgatekgsniyaw amakgapitsin chuna la Jehová. Akxni Ana tlawama xʼoración chu tasama wi tiku malaktlawi. Wa Elí xapuxku sacerdote, tiku xʼakxilhma tuku xtlawama. Elí wani: «¿Tukuya kilhtamaku nialh nakgachiya? Kamakgxtakgti mi vino». Elí akxilhli akxni xkilhpilhpipima Ana chu akxni xtasama. Tunkun lakpuwa pi kaj xkgachi chu ni pulana kgalhskilh tuku xʼakgspulama (1 Sam. 1:12-14).

14 ¡Max tlakg nitlan limakgkatsilh Ana akxni wanika pi kaj xkgachi! Chu wantiku chuna wanilh wa xapuxku sacerdote. Maski chuna, Ana kinkawiliniparayan akgtum lu tlan liʼakxilhtit xlakata takanajla. Ni mastalh talakaskin pi tuku nitlan tlawa chatum chixku natlawa pi nialh nakakninani Jehová. Liwana kgalhtilh Elí chu wanilh tuku xʼakgspulama. Max Elí maxanalh chu liwana kgalhtilh: «Kapit chu nialhtu kapuwanti chu xDios Israel kamaxkin tuku skini» (1 Sam. 1:15-17).

15, 16. 1) ¿La makgkatsilh Ana akxni wanilh Jehová putum tuku xmakgkatsi akxni kakninanikgolh ktabernáculo? 2) ¿La tlan natlawayaw la Ana akxni taxlajwaniyaw?

15 ¿La makgkatsilh Ana akxni wanilh Jehová putum tuku xmakgkatsi akxni kakninanikgolh ktabernáculo? Biblia lichuwinan pi «tiyalh xtiji chu tsukulh wayan, chu nikxni tasiyapa kxlakan pi xlakgaputsama» (1 Sam. 1:18). Atanu Biblia wan xlakata uma versículo: «Nialh xtasiya kxlakan pi xlipuwama» (Diego Ascunce). Ana skaya makgkatsilh. Makgxtakgnilh putum xtalipuwan tiku tlakg tliwakga: xTlat xalak akgapun (kalikgalhtawakga Salmo 55:22). ¿Anan akgtum taʼakglhuwit nema nila nalakkaxtlawa Jehová? Ni, ¡chu nikxni katiʼanalh!

16 Akxni wi tuku lu lilipuwanaw o akxni taxlajwaniyaw, chuna katlawaw la Ana chu kawaniw Jehová putum tuku makgkatsiyaw xlakata Biblia limapakuwi “xKgaxmatna oracion” (Sal. 65:2). Komo akxni natlawayaw oración nalimasiyayaw takanajla, nakgalhiyaw «xtatanksni [o tlan nakinkamamakgkatsiniyan] Dios, wa ntu lakatsalaniy xlipaks kintapuwankan» chu chuna tlakg tlan namakgkatsiyaw (Filip. 4:6, 7).

«Ni anan chiwix chuna la Dios»

17, 18. 1) ¿La limasiyalh Elqaná pi na tlan akxilhli tuku Ana wanilh Jehová? 2) ¿Tuku katsilh Peniná?

17 Lichali tsisa, Ana taʼan ktabernáculo Elqaná. Xlikana pi max wanilh tuku skinilh Jehová chu na wanilh tuku namaxki, xlakata xLimapakgsin Moisés xwan pi komo xachixku ni xkgalhskinka tlan xlaktlawalh tuku xwanit xpuskat pi natlawa (Núm. 30:10-15). Pero uma chixku tiku ni makgxtakga Dios ni laktlawalh, wata akxtum takakninanilh Dios Ana ktabernáculo chu alistalh taspitkgolh kxchikkan.

18 Chu max milh kilhtamaku, Peniná katsilh pi nialh xmakgapatinan Ana. Biblia ni lichuwinan akxni chuna lalh, pero tachuwin «nikxni tasiyapa kxlakan pi xlakgaputsama» kinkamasiyaniyan pi Ana tlakg tlan makgkatsilh. Wa xlakata Peniná tunkun katsilh pi nialhla xmakgapatinan. Biblia nialh makgstum lichuwinalh Peniná.

19. ¿Tukuya tasikulunalin makglhtinalh Ana chu la limasiyalh pi xkatsi tiku ksikulunatlawama?

19 Ana tlakg tlan makgkatsi chu nialhtu lilakgaputsa. Titaxtulh makgapitsi papaʼ, wi tuku katsilh nema lu makgapaxuwalh: ¡nakgalhi kskgata! Pero ni patsankga pi wa xTlat xalak akgapun tiku sikulunatlawama. Akxni lakachilh xkgawasa, limapakuwilh Samuel nema wamputun «Xtukuwani Dios» kilhchanima mapakuwikan xtukuwani Dios chu chuna tlawalh Ana akxni skinilh xtamakgtay Jehová. Akgtutu kata nema titaxtulh ni kataʼalh xfamilia kSiló, wata tatamakgxtakgli kchiki aktsu xkgawasa asta akxni nialh matsikilh. Chu tsukulh takaxa xlakata ni lu tuwa namakgkatsi akxni naʼan xtakga xkgawasa tiku lu paxki.

20. ¿La makgantaxtikgolh Ana chu Elqaná tuku xwanikgonit Jehová pi namaxkikgo?

20 Chalha kilhtamaku akxni naʼan xtakga xkgawasa. Ana katsi pi liwana nakuentajtlawakan kSiló, max wa xʼamakgo kuentajtlawakgo lakpuskatin tiku skujkgo anta. ¡Pero Samuel lu aktsujku! Nachuna, ¿anan chatum tse tiku ni tuwa namakgkatsi namakgxtakga xkgawasa? Maski tuwa, Ana chu xchixku xatapaxuwan ankgo makgxtakgkgo xkgawasakan chu ni kaj xafuerza chu paxtikatsinikgo Jehová. Pulana mastakgo tamakamastan kxchik Dios chu alistalh linikgo Elí Samuel, chu wanikgolh pi Ana xwanit pi xʼama makamaxki Jehová xkgawasa.

Ana lu lanka tasikulunalin litaxtulh kxlatamat Samuel

21. ¿La limasiya xʼoración Ana pi lu kanajlani Dios? (Na kaʼakxilhti recuadro « Oración nema putum kilhtamaku natalakapastaka».)

21 Alistalh Ana tlawalh akgtum oración nema Dios akxilhli pi na xlitatsokgat kxTachuwin. Akxni likgalhtawakgayaw tuku wan 1 Samuel 2:1-10 akxilhaw la xlilhuwa xkanajla Ana. Kxʼoración malanki Jehová xlakata la limaklakaskin xlitliwakga chu wan pi kajwatiya Jehová tlan nakamaktuju tiku tlanka kamakgkatsikan, nakasikulunatlawa tiku katlawanikan tuku nitlan chu wa tiku tlan namakglhti xlatamat o asta tlan nalakgmaxtuni chatum lataman. Na malanki xlakata Jehová lu xasanto, xaʼakgstitum chu ni makgxtakgnan. Xlakata Jehová makgtayalh Ana wa xlakata tlan wan: «Ni anan chiwix chuna la Dios». Xlikana, tlan nalipawankgo Jehová. Tlan naskinikgo tamakgtay tiku katlawanikan tuku nitlan chu kalakgmakgankan chu xla nakamakgtaya.

22, 23. 1) ¿Tuku liwana likatsiyaw pi aktsu Samuel xkatsi pi xpaxkikgo xnatlatni? 2) ¿La tlakg sikulunatlawalh Jehová Ana?

22 Xlikana, xlakata xtse Samuel lu kanajlani Jehová uma lu lanka tasikulunalin. Pero maski lakapastaka xtse akxni staktilha, ni makgkatsi pi xʼakstu wi. Kata kata xtse an kSiló chu lini xapakgextulu klhakgat xlakata naliskuja ktabernáculo. Chuna la xtlawatilha xlhakgat xkgawasa xlimasiya pi lu xpaxki (kalikgalhtawakga 1 Samuel 2:19). Kaj kalakpuwanti akxni xlakgan xkgawasa. Anta wi Ana, malhakgema xlhakgat xkgawasa, kaxwilinima chu akxni lakaʼakxilha limatliwakglhka xtachuwin. ¡Akgtum tasikulunalin xlakata lu tlan likatsi xtse Samuel! Akxni nastaka na akgtum tasikulunalin nakalitaxtuni xnatlatni chu putum Israel.

23 Chu Ana, na lhuwa tasikulunalin maxkika. Dios timaxkipa kgalhakitsis kamanan (1 Sam. 2:21). Nachuna, chuna la titaxtutilhalh kata tlakg tlan talalilh xtlat xalak akgapun. Wa uma tlakg lanka tasikulunalin nema kgalhilh kxlatamat. Na nakgalhiyaw lhuwa tasikulunalin komo nakgalhiyaw takanajla la uma lu tlan xlakskujni Dios.

^ párr. 7 Maski Biblia wan pi wa Jehová tiku «xtlawanit pi nila nakgalhi kskgata» Ana, ni wan pi Jehová nitlan xʼakxilha uma puskat tiku ni xmakgxtakga Dios chu xtataktuju (1 Sam. 1:5). Min kilhtamaku Biblia lichuwinan pi wa Dios tiku chuna tlawalh xlakata kaj mastalh talakaskin chuna nala.

^ párr. 9 Komo Ramá xkachikin Elqaná watiya kachikin nema xlilakgapaskan Arimatea kxkilhtamaku Jesús, wa likatsiyaw la xlimakgat.