Nina makgas natlatni wa tiku xapulana xkalitachuwinankgo xkamanankan xlakata talakgxtumit. Na tlan tsinu tsinu xkalitachuwinankgo xkamanankan xlakata uma, chuna la kamanan xkatsiputunkgolh chu chuna la x’akgatekgstilhakgolh.

Pero la uku putum talakgpalinit. «Kamanan tlan katsikgo xlakata talakgxtumit maski laktsujku, chu programas xla laktsu kamanan litsamakgo xlakata talakgxtumit», wan libro The Lolita Effect. ¿La kalakgpalini uma, xtapuwankan laktsu kamanan?

Talakgxtumit talakgatuminit. «Takgalhchuwin, películas, libros, tatlakgni, comerciales, programas xla televisión, mensajes, takgaman, pancartas, tuku tasiya kteléfono chu computadoras litsamakgo fotos chu tachuwin xlakata talakgxtumit nema lhuwa [lakgkgawasan, laktsuman, kamanan chu asta laktsu kamanan] kanajlakgo, maski ni liwana katsikgo lakpuwankgo pi talakgxtumit [...] wa tuku tlakg xlakaskinka klatamat», tsokgli Deborah Roffman kxlibro Talk to Me First.

Comerciales xlakata tuku staputunkan na linkgo kuenta. Tiku tlawakgo comerciales chu stananin tiku stakgo lhakgat xla laktsu kamanan, tlawakgo pi laktsu kamanan lu xlakaskinka naʼakxilhkgo la tasiyakgo maski laktsujku. «Stananin katsikgo pi laktsu kamanan lakaskinkgo pi xcompañeros tlan nakamakgamakglhtinankgo, wa xlakata maklakaskinkgo tuku lakgatikgo kamanan, wan libro So Sexy So Soon. Fotografías chu atanu tuku stakan nema litsama tuku xla talakgxtumit, ni tlawaputunkgo pi kamanan natlawakgo talakgxtumit, wata tlawaputunkgo pi kamanan natamawakgo tuku xasasti».

Ni kaj kilikatsitkan. Xtachuna la ni watiya wamputun katsikan la skuja putlaw chu namatlawanikan, na ni watiya wamputun nakatsikan xlakata talakgxtumit chu nalimaklakaskinkan uma tuku katsikan xlakata nalaksakkan tuku tlan.

Tuku militlawat: La uku, tlakg xlakaskinka pi nakamakgtayaya minkamanan xlakata «nakatsinikgo lakapastaknankgo chu xlakata nakatsikgo tuku tlan chu tuku nitlan» (Hebreos 5:14).

Kakatachuwinanti minkamanan. Maski namaxanana akxni nakalitachuwinana xlakata talakgxtumit minkamanan, chuna militlawat. Kamakgantaxti (texto nema tlakg xlakaskinka: Proverbios 22:6).

Tsinu tsinu kalichuwinanti xlakata uma. Ni kajwatiya makgtum chu makgas kilhtamaku nalitachuwinana xlakata talakgxtumit, wata tlan nalitachuwinana akxni namatlaniya, la akxni pina kputlaw o wi tuku liskujpatit kmichikkan. Xlakata minkgawasa o mintsumat nawaniyan tuku lakpuwan, ni kaj katlawani uma takgalhskinin: «¿Lakgatiya uma comercial?», tlan xwani: «¿Tuku xlakata lakpuwana pi limaklakaskinkan uma fotografía xlakata wi tuku nastakan?». Chu akxni nakgaxpata xtakgalhtin tlan nakgalhskina: «¿Chu wix tuku lakpuwana?» (texto nema tlakg xlakaskinka: Deuteronomio 6:6, 7).

Kuenta katlawa kata nema kgalhi minkgawasa o mintsumat. Kamanan tiku nina ankgo kkinder tlan nakatsinikgo tuku wanikan xlichixku o xlitsumat chu tuku natlawakgo xlakata niti nakalikgamanan. Chuna la nastaktilhakgo tlan nakawanitilhaya la lakachinkgo lakgskgatan. Akxni lakgkgawasan o laktsuman nawankgo, tlan xliʼakgatekgsatkan la talakgpali makni chu tuku kilhchani talakgxtumit.

Kamasiyani laktlan tayat. Pulana, akxni aktsujku, kamasiyani pi ni naʼakgsaninan, xalakatitum nalikatsi chu namasta kakni. Akxni nalitachuwinana xlakata talakgxtumit ni tuwa katikitaxtunin komo masiyaninita umakgolh tayat. Kawani tuku lakpuwana wix. Akgtum liʼakxilhtit, komo wix nitlan akxilha natalakgxtumikan akxni nina tamakgaxtokgkan kawani. Kawani tuku xlakata nitlan chu tuku nitlan kitaxtu komo chuna tlawakan. «Chatum kgawasa o tsumat max ni katitlawalh talakgxtumit komo nakatsikgo pi xnatlatnikan nitlan akxilhkgo, wan libro Beyond the Big Talk.

Kawili xali’akxilhtit. Kalilatapa tuku masiyaya. Kalilakpuwanti uma: «¿Klilitsiyan akxni likgalhkgamanankan tuku xla talakgxtumit? ¿Lu lhtank o aktsu la klhakganan? ¿Klimasiya pi katiwa tiku kalakgati?». Komo chuna xwa, xlimasiya pi ni xlakaskinka akxilha tayat nema kamasiyaniya minkamanan (texto nema tlakg xlakaskinka: Romanos 2:21).

Kalakpuwanti tuku xlilat. Talakgxtumit akgtum xtamaskiwin Dios xpalakata tiku tamakgaxtokgkgonit, nema tlawa pi lu napaxuwakgo (Proverbios 5:18, 19). Kawani minkgawasa o mintsumat pi namin kilhtamaku akxni nalipaxuwakgo uma tamaskiwin, chu ni katipatikgolh tuku nitlan kakitaxtuni tiku tlawakgo talakgxtumit chu ni tamakgaxtokgkgonit (1 Timoteo 1:18, 19).