Ankan kxpulakni

Ankan kliputsan

¿Nachuna lakpuwanaw la Jehová xlakata tuku xa’akgstitum?

¿Nachuna lakpuwanaw la Jehová xlakata tuku xa’akgstitum?

«Akit naklichuwinan xtukuwani Jehová. [...] Dios tiku ni makgxtakgnan, wantiku ni tlawa tuku ni xaʼakgstitum» (DEUT. 32:3, 4).

TAKILHTLIN: 15, 2

1, 2. 1) ¿Tuku nitlan titaxtukgolh Nabot chu xkamanan? 2) ¿Tuku pulaktiy tayat nalichuwinanaw k’uma artículo?

CHATIY lakchixkuwin tiku nitlan likatsikgo limawakamakgo chatum chixku tuku lu nitlan. Maski tuku wankgolh lakchixkuwin ni xaxlikana, chixku liyawakan talakgalhin chu wanika pi namakgnikan. Kalilakpuwaw la makgkatsikgolh tiku xpaxkikgo tuku xa’akgstitum akxni akxilhkgolh pi uma chixku chu xkamanan tiku nitu xtlawakgonit ka’aktalamakgnika. Uma tuku nitlan tilalh xaxlikana. Wa chuna ti’akgspulalh chatum xlakskujni Jehová xwanikan Nabot, tiku latamalh akxni mapakgsina Acab xmapakgsinama k’Israel (1 Rey. 21:11-13; 2 Rey. 9:26).

2 K’uma artículo nalichuwinanaw tuku akgspulalh Nabot. Na nalichuwinanaw tuku nitlan tlawalh chatum kgolotsin akxni xtsukumakgolh congregacion kxkilhtamaku xla kstalaninanin Cristo. Uma pulaktiy li’akxilhtit nakinkamasiyaniyan pi xlakaskinka nataktujuyaw chu natapatinanaw, komo chuna natlawayaw akgstitum nalikatsiyaw chuna la Jehová (kaʼakxilhti recuadro «¿Tuku kilhchanima?»).

TUKU NITLAN NATLAWANIKANA

3, 4. ¿La xlikatsi Nabot, chu tuku xlakata ni stamaxkilh xviña mapakgsina Acab?

3 Nabot nikxni makgxtakgli Jehová akxni lhuwa israelitas kstalanimakgolh nitlan xli’akxilhtit mapakgsina Acab chu xpuskat tiku nitlan xlikatsi, mapakgsina Jezabel. Xlakan xkakninanikgo ni xaxlikana dios Baal chu ni xmaxkikgo kakni Jehová chu xlimapakgsin. Pero Nabot tlakg xlakaskinka x’akxilha la xtalalin Jehová nixawa xlatamat.

4 (Kalikgalhtawakga 1 Reyes 21:1-3). Acab xlakaskin akgtum viña nema xtapakgsini Nabot. Wa xlakata wanilh Nabot pi xmakgtamawaputun o xlilakgpalinilh atanu viña. Pero Nabot ni lakaskilh. Wa xlakata wanilh Acab: «Nila ktimaxkin, xlakata Jehová nitlan akxilha pi nakmaxkiyan tuku kimakgxtakgnikgonit kinatlatni». ¿Tuku xlakata Nabot ni lakaskilh tuku wanilh Acab? Xlakata xlimapakgsin Jehová nema xkamaxkinit israelitas ni xkamaxkikan talakaskin nastakgo tiyat nema xkamaxkinit xnatlatni (Lev. 25:23; Núm. 36:7). Chuna la akxilhaw Nabot xkgalhakgaxmata Jehová.

5. ¿Tuku tlawalh Jezabel xlakata xkgalhilh xviña Nabot?

5 Akxni Nabot ni staputulh xviña, mapakgsina Acab chu xpuskat lhuwa tuku tlawakgolh xlakata tlan xkgalhikgolh. Mapakgsina Jezabel kawanilh chatiy lakchixkuwin pi xlimawakakgolh Nabot chu xkamanan tuku nitu xtlawakgonit. Lu nitlan xlakata xlakan kamakgnika. ¿Tuku tlawalh Jehová xlakata uma tuku lu nitlan lalh?

XTAKGASTAKYAWAN DIOS

6, 7. 1) ¿La limasiyalh Jehová pi paxki tuku xa’akgstitum? 2) ¿Tuku xlakata max tlan makgkatsikgolh xfamilia chu x’amigos Nabot?

6 Jehová lakapala malakgachalh palakachuwina Elías xlakata natachuwinan Acab. Elías wanilh Acab pi makgnina chu kgalhana xlitaxtu, chu wanilh tuku Jehová x’ama tlawa. ¿Tuku uma? Pi Acab, xpuskat chu xkamanan x’amaka kamakgnikgokan chuna la nikgolh Nabot chu xkamanan (1 Rey. 21:17-25).

7 Xfamilia chu x’amigos Nabot lu patinankgolh xlakata tuku nitlan xtlawanit Acab. Pero max tlan makgkatsikgolh akxni katsikgolh pi Jehová akxilhli tuku nitlan xlanit chu lakapala wi tuku tlawalh. Pero max tuku lalh alistalh xlitasiyalh komo xtaktujukgo chu xlipawankgo Jehová.

Jehová wanilh Elías pi ni x’ama malakgaxokge Acab xlakata xtataktujunit

8. ¿La makgkatsilh Acab akxni kgaxmatli xtamakatsin Jehová, chu tuku kitaxtulh?

8 Akxni Acab kgaxmatli tuku Jehová x’ama tlawani, «tsukulh xtita xlhakgat chu wililh lhakgat nema xlitasiya pi xlipuwama; chu nialh wayalh chu chuntiya xlakma lhakgat nema xlitasiya pi xlipuwama chu nialh xpaxuwa». Acab tataktujulh. ¿Tuku kitaxtulh? Jehová wanilh Elías: «Xlakata kintaktujuninit, ni ktiliminilh tuku nitlan akxni lamajku. Akxni nalatama xkgawasa naklimini tuku nitlan kxchik» (1 Rey. 21:27-29; 2 Rey. 10:10, 11, 17). Komo Jehová «kalakputsanani naku» chu akxilha la xlikana akinin, limasiyanilh talakgalhaman Acab (Prov. 17:3).

TAKTUJUKAN KINKAMAKGTAYAYAN

9. ¿Tuku xlakata tataktujut kamakgtayalh xfamilia chu x’amigos Nabot?

9 ¿La makgkatsikgolh xfamilia Acab chu x’amigos Nabot akxni katsikgolh pi xfamilia Acab nitu x’amaka katlawanikan? Uma tamakatsinin max katuwa wililh xtakanajlakan nema xkgalhinikgo Dios. Chuna lalh, tataktujut max kamakgtayalh ni nataxlajwani xtakanajlakan. Max tataktujut makgtayakgolh chuntiya naskujnanikgo Jehová chu chuntiya xlipawankgolh pi xla tlawa tuku xa’akgstitum (kalikgalhtawakga Deuteronomio 32:3, 4). Kilhtamaku nema aku mima, xfamilia Nabot nakgalhikgo tasikulunalin xlakata na’akxilhparakgo xfamilia akxni nalakastakwanankgo. Chuna nakatlawanikan tuku xa’akgstitum Nabot chu xkamanan (Job 14:14, 15; Juan 5:28, 29). Tiku taktuju katsi pi «Dios xaxlikana nakaputsanani tuku tlawamakgolh latamanin asta wa tuku xatsekg tlawakan, akxilha komo tlan o nitlan» (Ecl. 12:14). Jehová kuentajtlawa tuku akinin ni lakgapasaw. Wa xlakata tataktujut nakinkamakgtayayan, chu natlawa pi ni namakgatsankgayaw takanajla nema kgalhiniyaw Jehová.

Tataktujut kinkamakgtayayan, chu tlawa pi ni namakgatsankgayaw takanajla nema kgalhiniyaw Jehová

10, 11. 1) ¿Tuku max katuwa nawili la lakpuwanaw xlakata tuku xaʼakgstitum? 2) ¿La kinkamakgtayayan tataktujut?

10 Wa xlakata, ¿tuku natlawayaw komo lakgkgolotsin wi tuku nalaksakkgo nema ni akgatekgsaw o ni lakgatiyaw? Ka’akxilhwi makgapitsi li’akxilhtit. ¿Tuku natlawayaw komo namakgatsankgayaw tuku lakgayaw kcongregación o na xmakgatsankgalh achatum tiku lu paxkiyaw? ¿Tuku natlawayaw komo tiku tamakgaxtokgaw, kinkamanankan o ki’amigojkan natamakxtukan kcongregación, chu nalakpuwanaw pi nitlan tuku tlawakgolh lakgkgolotsin? ¿Tuku natlawayaw komo lakpuwanaw pi lakgkgolotsin nitlan tuku tlawakgolh akxni tapatikgo tiku tlawanit talakgalhin? Uma max katuwa nawili kintakanajlakan, chu chuna la lakkaxwilinit xkachikin Jehová la uku. Komo max chuna natitaxtuyaw la uma, ¿la nakinkamakgtayayan tataktujut? Ka’akxilhwi pulaktiy.

¿La namakgkatsiyaw komo lakgkgolotsin nalichuwinankgo tuku akinin ni lakaskinaw? (Kaʼakxilhti párrafos 10 chu 11).

11 Pulana, komo taktujuyaw, nalilakpuwanaw pi ni putum katsiyaw tuku lanit. Asta max komo liwana nalilakpuwanaw tuku lanit, kalakapastakwi pi xman wa Jehová katsi putum tuku wi kxnaku chatum lataman (1 Sam. 16:7). Komo nalilakpuwanaw uma, namakgamakglhtinanaw pi ni putum matlaniyaw chu kililakgpalitkan la lakapastakaw. Pulaktiy, komo titaxtunitawa tuku ni xatlan, tataktujut nakinkamakgtayayan nakgalhakgaxmatnanaw chu nakgalhkgalhiyaw pi Jehová nalakkaxtlawa tuku titaxtumaw. Biblia wan: «Tlakg tlan kitaxtu akxni kgalhakgaxmatkan Dios». Alistalh wan: «Nitlan katikitaxtunilh tiku tlawa tuku nitlan, chu ni makgas katilatamalh xlakata ni kgalhakgaxmata Dios» (Ecl. 8:12, 13). Xlikana, wa tuku tlakg tlan natlawakgo tiku titaxtumakgolh tuku nitlan wa nataktujukgo (kalikgalhtawakga 1 Pedro 5:5).

AKXNI WI TIKU LAKGAPUTIYUNAN KCONGREGACIÓN

12. ¿Tuku nalichuwinanaw la uku, chu tuku xlakata?

12 Kxapulana siglo, kstalaninanin Cristo xalak Antioquía kSiria wi tuku titaxtukgolh nema litasiyalh komo xtaktujukgo chu xtapatinankgo. Akxni nalakputsananiyaw xlakata uma, nakinkamakgtayayan nakatsiyaw komo tapatinanaw. Nachuna nakinkamakgtayayan naʼakgatekgsaw tuku xlakata Jehová kalimaklakaskin latamanin tiku makglakgalhinanin chu ni lakatsala xlimapakgsin.

13, 14. 1) ¿Tuku talakgatay nema lu xlakaskinka makglhtinalh apóstol Pedro? 2) ¿La limasiyalh apóstol Pedro pi ni xpekuan?

13 Apóstol Pedro chatum kgolotsin tiku lu xlakgapaskan kxapulana siglo xla kstalaninanin Cristo. Lu tlan xtalalin Jesús chu xmakgamakglhtinanit lu xlakaskinka taskujut (Mat. 16:19). Akgtum li’akxilhtit, kkata 36 makglhtinalh tamakatsin xlakata x’alh litachuwinan Cornelio xlakata Dios, chu putum tiku xwilakgolh kxchik. ¿Tuku xlakata xlakaskinka xwanit uma? Xlakata Cornelio ni judío xwanit. Xla nitu xtacircuncidartlawanit. Akxni Cornelio chu tiku anta xwilakgolh kxchik makglhtinankgolh espíritu santo, Pedro katsilh pi tlan xtamunukgolh chu kstalaninanin Cristo xlitaxtukgolh. Xla wa: «¿Pa tlan mpala wi nti nalaktlaway nchuchut, lakimpi wa yuma ni natamunukgoy sampi na makgamakglhtinankgonita xlakan spiritu santo lantla nkin?» (Hech. 10:47).

14 Kkata 49, apóstoles chu lakgkgolotsin xalak Jerusalén tamakxtumikgolh xlakata xlaksakkgolh komo xtalakaskin pi xtacircuncidarlikgolh tiku ni judíos xwankgonit. Pedro xwi kʼuma tamakxtumit. Xla ni pekualh, chu kamalakapastakalh natalan pi xla xʼakxilhnit la xmakglhtinankgonit espíritu santo tiku ni judíos xwankgonit chu ni xtacircuncidarlikgonit. Tuku titaxtulh Pedro kamakgtayalh lakgkgolotsin tiku xpulalinankgo wi tuku nalaksakkgo (Hech. 15:6-11, 13, 14, 28, 29). Max tiku judíos xwankgonit chu tiku ni judíos paxtikatsinikgolh Pedro pi ni pekualh xlakata tuku xʼakxilhnit. Xlakata xapulana kstalaninanin Cristo max ni tuwa makgkatsikgolh nalipawankgo uma tala tiku ni xmakgxtakgnan chu liwana xlakapastaknan (Heb. 13:7).

15. ¿Tuku nitlan tlawalh Pedro, akxni xwi kʼAntioquía? (Kaʼakxilhti xapulana dibujo).

15 Nina makgas xtitaxtunit la xtlawakgonit tamakxtumit kJerusalén, Pedro lakgapaxialhnalh Antioquía kSiria. Akxni anta xwi, akxtum xkatala natalan tiku ni judíos xwankgonit. Tlan nalilakpuwanaw la litamakgtayakgolh xlakata tuku xkatsi Pedro. Pero kaj xalan Pedro nialh akxtum katawayalh. ¡Max lu kaks lilakawankgolh chu lu nitlan limakgkatsikgolh pi Pedro chuna xtlawalh! Nachuna, tlawalh pi amakgapitsi tiku judíos xwankgonit nachuna xtlawakgolh. Asta Bernabé nachuna tlawalh. ¿Tuku lanka talakgalhin tlawalh uma kgolotsin nema asta max xmapapitsilh congregación? Wa tuku tlakg xlakaskinka, ¿la kinkamakgtayayan uma liʼakxilhtit komo chatum kgolotsin wi tuku natlawa o nawan nema nitlan nakinkamamakgkatsiniyan?

¿La xmakgkatsikgolh kstalaninanin Cristo tiku ni judíos chuna la nitlan kalikatsinilh Pedro?

16. 1) ¿Tuku tastakyaw makglhtinalh Pedro? 2) ¿Tuku takgalhskinin tawila?

16 (Kalikgalhtawakga Gálatas 2:11-14). Pedro pekualh max la xlakpuwankgolh amakgapitsi xpalakata (Prov. 29:25). Xla xkatsi tuku xlakpuwan Jehová xlakata tiku ni judíos. Maski chuna, pekualh xlakata kstalaninanin Cristo tiku judíos xalak Jerusalén xtacircuncidarlikgonit, wa xlakata max xlakpuwan pi nitlan xlakpuwankgolh xlakata lakxtum xkatala tiku ni judíos. Apóstol Pablo wanilh Pedro pi xtachuna xlikatsima la chatum tiku lakgaputiyunan. ¿Tuku xlakata chuna wani? Xlakata Pablo xkgaxmatninit pi xkakgalhmakgtayama tiku ni judíos xwankgonit anta ktamakxtumit nema tatlawalh kJerusalén kkata 49 (Hech. 15:12; Gál. 2:13). ¿La makgkatsikgolh tiku ni judíos akxni Pedro nitlan kalichuwinalh? ¿Xmastakgolh talakaskin pi uma xkamaxlajwanilh? ¿Xmakgatsankgalh tuku xlakgaya Pedro xlakata uma tuku nitlan tlawalh?

KALATAPATIW

17. ¿Tuku tlawalh Pedro xlakata tapatilh Jehová?

17 Pedro taktujulh chu makgamakglhtinalh xtastakyaw Pablo. Biblia ni kinkawaniyan komo Pedro xmakgatsankgalh taskujut nema xlakgaya anta kcongregación. Wata Jehová tlawalh pi Pedro xtsokgli maktiy tatsokgni nema na anta wilika kBiblia. Kxlimaktiy xtatsokgni, Pedro limapakuwi Pablo la chatum «xatapaxkin nkintalakan» (2 Ped. 3:15). Wa tuku nitlan tlawalh Pedro max lu kamakgalipuwa kstalaninanin Cristo tiku ni judíos. Pero Jesús tiku x’akgxakga congregación chuntiya xmaklakaskima Pedro (Efes. 1:22). Akxni tapatikgolh Pedro, natalan wa kstalanimakgolh xli’akxilhtit Jesús chu Jehová. Kalipawanaw pi xlakan ni mastakgolh talakaskin pi xkamaxlajwanilh chatum chixku tiku makglakgalhina.

18. ¿Niku max nalitasiya pi nachuna lakpuwanaw la Jehová xlakata tuku xa’akgstitum?

18 Congregaciones kxapulana siglo ni x’anan lakgkgolotsin tiku lu akgstitum xlikatsikgo. Chu nachuna la uku ni anan kcongregaciones tiku akgstitum likatsikgo. Biblia lichuwinan pi kimputumkan paks kimakgapatsankgayaw (Sant. 3:2). Kimputumkan katsiyaw pi uma xlikana. Pero, ¿tuku natlawayaw komo chatum tala max nakinkamakgapatinanan? ¿Nachuna natlawayaw la lakpuwan Jehová xlakata tuku xa’akgstitum? Akgtum li’akxilhtit, ¿la namakgkatsiyaw komo chatum kgolotsin wi tuku nawan nema ni xlilat? ¿Namastayaw talakaskin pi tuku kaj akglakgwa nawan chatum kgolotsin nakinkamaxlajwaniyan? ¿Tunkun max xlakpuwaw pi ama tala ni kgolotsin xliwanat, o nalipawanaw pi Jesús wa x’akgxakga congregación chu xakgalhkgalhinanin nawanaw? ¿Chuntiya nalilakpuwanaw tuku nitlan tlawalh ama tala, o nalakapastakaw la xlilhuwa skujnaninit Jehová chu nikxni makgxtakga? ¿Nalipaxuwayaw pi chatum tala tiku nitlan tuku kinkatlawanin, chuntiya kgolotsin nalitaxtu o asta max tlakg namaxkikan taskujut anta kcongregación? Komo tapatinanaw, nalimasiyayaw pi nachuna lakpuwanaw la lakpuwan Jehová xlakata tuku xa’akgstitum (kalikgalhtawakga Mateo 6:14, 15).

19. ¿Tuku xatapaxuwan kilitlawatkan?

19 Komo paxkiyaw tuku xa’akgstitum, lakaskinaw pi xchalha kilhtamaku akxni Jehová namasputu Satanás chu putum tuku nitlan (Is. 65:17). Wa xlakata, akxni titaxtuyaw tuku nitlan, kataktujuw xlakata ni putum katsiyaw tuku xlakata chuna lama, chu xatapaxuwan kakatapatiw tiku kinkatlawanikgoyan tuku nitlan. Komo chuna natlawayaw, nalimasiyayaw pi nachuna akxilhaw tuku xa’akgstitum chuna la akxilha Jehová.