1, 2. ¿Tuku liʼakxilhtit kinkamakgtayayan naʼakgatekgsaw tuku lichuwinan 1 Pedro 2:21?

KALILAKPUWAW pi titaxtumaw niku wi lhuwa putlun chu kalipekua, chu wi tiku kinkapulaliman xlakata tlan natitaxtuyaw. Tiku kinkamasiyaniman niku kilitatutatkan kaj xalan nialh akxilhaw, pero ni pekuanaw xlakata akxilhaw niku xla tatutanit chu na anta tatutayaw xlakata nachanaw xaʼalakgaputu.

² Kstalaninanin Cristo xtachuna la komo tlawamaw niku anan lhuwa putlun, kalipekua chu max xkinkaʼakgspulan tuku nitlan: kʼuma xalixkajni kakilhtamaku. Jehová kinkamaxkinitan tiku tlan nakinkapulalinan xlakata liwana nastalaniyaw xtatukit, xKgawasa, Jesucristo (1 Ped. 2:21). Chuna la wan maktum libro niku lichuwinan Biblia, Pedro wa pi Jesús litaxtu la tiku pulalinan. Xtachuna la akxni titaxtuyaw niku lu kalipekua, talakaskin natatutayaw niku tatutatilhanit tiku kinkapulaliman, nachuna talakaskin natatutayaw niku tatutatilhalh Jesús o xtatukit. Pero ¿tuku umakgolh tatukit? ¿Tuku xlakata kilistalanitkan? Chu ¿la tlan chuna natlawayaw?

3. ¿Tuku kilhchanima wi tiku stalanikan xtatukit?

³ ¿Tuku kilhchanima wi tiku stalanikan xtatukit? Anta kBiblia, tachuwin tlawankan o tantun lakgachunin kilhchanima tuku tlawa chatum lataman kxlatamat (Gén. 6:9; Prov. 4:26). Xliʼakxilhtit chatum lataman tlan tamalakxtumikan tatukit nema makgxtakga akxni tlawama. Wa xlakata, wi tiku stalanikan xtatukit kilhchanima stalanikan xliʼakxilhtit o tlawakan chuna la xla.

4. ¿Tuku kilhchanima stalanikan xtatukit Jesús?

⁴ ¿Tuku kilhchanima stalanikan xtatukit Jesús? Kilhchanima stalanikan xliʼakxilhtit. Anta ktexto nema litsuku uma artículo, apóstol Pedro lichuwinan xatlan liʼakxilhtit nema Jesús kinkawilinin akxni tayanilh tapatin. Pero pulaklhuwa la tlan nastalaniyaw  xliʼakxilhtit Jesús (1 Ped. 2:18-25). Putum tuku xla tlawalh chu tuku wa kxlatamat akgtum liʼakxilhtit litaxtu kimpalakatakan.

5. Kalichuwinanti tuku xlakata kimputumkan tlan nastalaniyaw xtatukit Jesús maski makglakgalhinanin litaxtuyaw.

⁵ ¿Tlan nastalaniyaw xliʼakxilhtit Jesús maski makglakgalhinanin akinin? Chuna. Kalakapastakwi pi Pedro ni wa pi «nipara tsinu xʼakgtsankgaw» akxni nastalaniyaw xtatukit Jesús, wata wa pi «liwana» chuna natlawayaw. Komo liwana nastalaniyaw xtatukit chu natlawayaw putum tuku matlaniyaw, stalanimaw nawan xtastakyaw apóstol Juan akxni wa pi “chuntiya nalatamayaw chuna la Jesús latamalh” (1 Juan 2:6).

6, 7. ¿Tuku xlakata wanaw pi tlan nalakgtalakatsuwiyaw Jehová komo nastalaniyaw xliʼakxilhtit Jesús?

⁶ Komo nastalaniyaw xtatukit Jesús, nalakgtalakatsuwiyaw Jehová. ¿Tuku xlakata? Pulana, xlakata Jesús kinkawilinin lu xatlan liʼakxilhtit xlakata tuku kilhchanima latamakan chuna la lakaskin Dios (Juan 8:29). Wa xlakata, komo nastalaniyaw xtatukit Jesús, Jehová napaxuwa. Nachuna, liwana katsiyaw pi kinTlatkan xalak akgapun nakalakgtalakatsuwi tiku lu liskujkgo xlakata xʼamigos nalitaxtukgo (Sant. 4:8).

⁷ Xlipulaktiy, Jesús liwana stalanilh xliʼakxilhtit xTlat. Wa xlakata tlan wa: «Putum tiku kiʼakxilhnit akit, na akxilhnit xaTlat» (Juan 14:9). Stalaniyaw xliʼakxilhtit Jehová akxni liskujaw xlakata nakgalhiyaw laktlan tayat nema xkgalhi Jesús chu chuna la kalikatsinilh amakgapitsin. Akgtum liʼakxilhtit, akxni lakgalhamalh chatum chixku tiku xkgalhi lepra, akxni makgkatsilh tuku xmakgkatsi puskat tiku xkgalhi akgtum lu xatuwa tajatat, chu talakgalhaman nema kalimasiyanilh tiku xmakgatsankgakgonit tiku lu xkapaxkikgo kkalinin (Mar. 1:40, 41; 5:25-34;  Juan 11:33-35). Akxni tlakg liskujaw xlakata nalikatsiyaw chuna la likatsi Jehová, tlakg nalakgtalakatsuwiyaw.

8. Kalichuwinanti tuku xlakata stalanikan xtatukit Jesús kinkamakgtayayan “namakgatlajayaw kakilhtamaku”.

⁸ Komo nastalaniyaw xtatukit Jesús, uma kakilhtamaku ni kintikamatlawin tuku nitlan. Xaʼawatiya katsisni akxni latamalh kKatiyatni, Jesús wa: «Kmakgatlajanit kakilhtamaku» (Juan 16:33). Tuku xwamputun wa pi ni mastalh talakaskin pi uma kakilhtamaku nalaktlawa tuku xla xtlawaputun kxlatamat, chuna la xlakpuwan chu akxni wi tuku xtlawa. Lu liskujli xlakata wa ankgalhin natlawa tuku xlakgminit kKatiyatni: namasantujli xtukuwani Jehová. ¿Tuku tlan natlawayaw akinin? Anan lhuwa tuku max xtlawalh pi nialh wa xlilakpuwaw tuku kilitlawatkan. Pero komo wa ankgalhin nalilakpuwanaw xtalakaskin Jehová chuna la tlawalh Jesús, akinin na “namakgatlajayaw kakilhtamaku” (1 Juan 5:5).

9. ¿Tuku kilitlawatkan xlakata chuntiya natlawanaw ktiji nema linan klatamat nema ni kgalhi xlisputni?

⁹ Komo nastalaniyaw xtatukit Jesús, nakgalhiyaw latamat nema ni kgalhi xlisputni. Akxni chatum kgawasa tiku xkgalhi lhuwa tumin kgalhskilh Jesús tuku xlitlawat xwanit xlakata nakgalhi latamat nema ni kgalhi xlisputni, xla kgalhtilh: «Kakistalani» (Mat. 19:16-21). Nachuna, makgapitsi judíos tiku ni xkanajlakgo pi xla Cristo xwanit, Jesús kawanilh: «Kiborregos [...] kistalanikgo. Akit kkamaxki latamat nema ni kgalhi xlisputni» (Juan 10:24-29). Chu wanilh Nicodemo, chatum chixku tiku xkatatapakgsi xanaPuxkun Jueces pi putum tiku xlimasiyakgolh pi kanajlanikgo, xʼamakgolh kgalhikgo latamat nema ni kgalhi xlisputni (Juan 3:16). Limasiyayaw pi kanajlaniyaw Jesús akxni lilatamayaw putum tuku xla masiyalh chu akxni stalaniyaw liʼakxilhtit nema kinkawilinin. Komo natlawayaw uma, ankgalhin natlawanaw ktiji nema linan klatamat nema ni kgalhi xlisputni (Mat. 7:14).

10. ¿Tuku kilitlawatkan xlakata tlakg liwana nalakgapasaw Jesús? (Juan 17:3).

¹⁰ Xlakata liwana nastalaniyaw xtatukit Jesús, pulana talakaskin liwana nalakgapasaw (kalikgalhtawakga Juan 17:3). Ni kaj makgtum lakgapaskan Jesús. Talakaskin pi chuntiya naliskujaw xlakata liwana nalakgapasaw, uma kilhchanima, nalakgapasaw tuku tayat kgalhi, chuna la lakapastaknan chu xlimapakgsin. Maski lhuwata o nina lhuwa kata linaw kxkachikin Jehová, kimputumkan talakaskin pi chuntiya naliskujaw xlakata nakalakgapasaw Jehová chu xKgawasa.

11. ¿Tuku lichuwinankgo pulaktati Evangelios?

¹¹ Jehová lu kinkapaxkiyan, wa xlakata anta kxTachuwin matsokgninalh pulaktati Evangelios xlakata nakinkamakgtayayan tlakg nalakgapasaw xKgawasa. Umakgolh  pulaktati libros kinkalitachuwinanan xlakata xlatamat Jesús chu chuna la lichuwinalh Dios. Lichuwinankgo tuku wa, tuku tlawalh chu tuku makgkatsilh. Umakgolh pulaktati libros kinkamakgtayakgoyan nalilakpuwanaw xliʼakxilhtit (Heb. 12:3). Tlan nawanaw pi anta akxilhaw xtatukit Jesús. Komo nakalikgalhtawakgayaw umakgolh Evangelios, tlakg liwana nalakgapasaw chu chuna liwana nastalaniyaw xtatukit.

12. ¿La tlan tlakg liwana nalitamakgtayayaw tuku lichuwinankgo Evangelios?

¹² Ni kaj xman talakaskin nakalikgalhtawakgayaw Evangelios xlakata nalitamakgtayayaw. Talakaskin nalimaxtuyaw kilhtamaku xlakata liwana nakalikgalhtawakgayaw chu nakalilakpuwanaw (katamalakxtupi Josué 1:8). Kaʼakxilhwi pulaktiy tuku nakinkamakgtayayan nalilakpuwanaw tuku likgalhtawakgayaw kʼEvangelios chu la tlan nalilatamayaw.

13. ¿La tlan naʼakxilhaw pi xlikana lama tuku lichuwinankgo Evangelios?

¹³ Pulana, kaʼakxilhwi pi xlikana lama tuku lichuwinankgo Evangelios. Kalimaklakaskiw kintalakapastaknikan xlakata naʼakxilhlakachanaw, nakgaxmataw chu namakgkatsiyaw tuku xlama uma kilhtamaku. Lu nakinkamakgtayayan nalakputsananaw klikgalhtawakga nema kinkamaxkiyan xkachikin Jehová. Putuminika kaʼakxilhwi tuku lichuwinan tuku likgalhtawakgamaw. Kalakputsanaw xlakata la xwankgonit latamanin, kachikinin, tuku lalh pulana chu tuku lalh alistalh. Komo tuku likgalhtawakgamaw na litachuwinan kʼatanu Evangelio, katamalakxtumiw, max tlan natekgsaw tuku lichuwinalh pulaktum Evangelio nema atanu ni lichuwinalh.

14, 15. ¿Tuku kilitlawatkan xlakata nalilatamayaw tuku lichuwinankgo Evangelios?

¹⁴ Xlipulaktiy, nalilatamayaw tuku likgalhtawakgayaw kʼEvangelios (Juan 13:17). Akxni liwana nalikgalhtawakgayaw tuku lichuwinankgo putum Evangelios, kalakpuwaw: «¿Tuku kimasiyani uma? ¿La tlan naklimaklakaskin xlakata nakkamakgtaya amakgapitsin?». Wi tiku kalilakpuwaw xlakata  nalimakgtayayaw tuku katsiniw, chu akxni natalakaskin kalimasiyaniw talakgalhaman chu kalitachuwinaw tuku katsiniw.

¹⁵ Kaʼakxilhwi akgtum liʼakxilhtit xlakata la tlan nastalaniyaw umakgolh pulaktiy tastakyaw. Kaʼakxilhwi tuku lichuwinanka xlakata puskat tiku xninita xchixku chu lu limaxkgen xwanit tiku Jesús akxilhli ktemplo.

16. Kalichuwinanti tuku talichuwinan kMarcos 12:41.

¹⁶ Kaʼakxilhwi pi lama tuku likgalhtawakgamaw (kalikgalhtawakga Marcos 12:41). Kalilakpuwaw pi wilaw kkata 33, 11 xla nisan. Tsankga kaj akgtum semana xlakata Jesús namakgnikan, chu uma kilhtamaku Jesús tantaku masiyalh ktemplo. Xpulalinanin takanajla tiku lakatawakakgo, pulaklhuwa tuku tlawakgo xlakata nalitsakgsakgo (Mar. 11:27-33; 12:13-34). Makgapitsi lakpuwankgo pi ni xlitlawat tuku tlawama chu amakgapitsin lhuwa takgalhskinin tlawanikgo xlakata tlawaputunkgo pi nawan o natlawa tuku nitlan (Mar. 11:27-33; 12:13-34). Jesús an alakatanu anta ktemplo, max anta niku xlilakgapaskan niku xtawilakgo lakpuskatin. Lakgamakgat akxilha niku kamujukan tumin. Tawila chu tsuku kaʼakxilha latamanin tiku mujumakgolh xtuminkan. Kaʼakxilha tiku lhuwa kgalhikgo tumin akxni mujukgo xtuminkan. Max tlakg lakatsu tawila chu tlan kgaxmata la makasanankgo tumin akxni tajukgo niku kamujumaka.

17. ¿Tuku tlawalh puskat tiku xninita xchixku nema talichuwinan kMarcos 12:42?

¹⁷ (Kalikgalhtawakga Marcos 12:42). Alistalh, Jesús akxilha chatum puskat tiku lu limaxkgen xwanit (Luc. 21:2). Xla lu tuwa kitaxtunima: ni kgalhi tumin xlakata nakgalhi tuku maklakaskin. Maski chuna, talakatsuwi niku mujukan tumin chu ni lakaskin naʼakxilhkan, muju okgxtiy laktsu tumin nema ni lhuwa xtapalh, chu max lu kaj tsinu makasanankgo akxni tajukgo niku mujukan tumin. Pero Jesús katsi tuku mujulh: okgxtiy leptones, tumin nema ni lhuwa xtapalh xwanit amacha kilhtamaku. Uma tumin asta ni xakchan xlakata nalitamawakan tantum gorrión, tantum tsiktsi nema ni tapalaxla xwanit.

18. Chuna la wan Marcos 12:43, 44, ¿tuku wa Jesús xlakata tumin nema mastalh puskat tiku xninita xchixku?

¹⁸ (Kalikgalhtawakga Marcos 12:43, 44). Jesús lu kaks lilakawan tuku tlawalh puskat tiku xninita xchixku. Wa xlakata katasani xtamakgalhtawakgen, kamasiyani uma puskat chu kawani: «Uma puskat tiku ni lhuwa tuku kgalhi tiku ninita xchixku tlakg lhuwa mujulh nixawa amakgapitsin». Chu alistalh kawanipara: «Amakgapitsin [liwaka tiku kgalhikgo lhuwa tumin] mujukgolh tuku xkaʼakgataxtuni, pero xla, maski ni lhuwa tuku xkgalhi, mujulh putum tuku xkgalhi». Uma kilhtamaku, akxni uma puskat mujulh xaʼawatiya tumin nema xkgalhi, limasiyalh pi xlipawan pi Jehová xʼama kuentajtlawa (Sal. 26:3).

19. ¿Tuku lu xlakaskinka katsiniyaw xlakata tuku lichuwinalh Jesús xpalakata puskat tiku xninita xchixku chu limaxkgen xwanit?

¹⁹ Kalilatamaw tuku likgalhtawakgaw. Kalilakpuwaw: «¿Tuku tlan nakkatsini xlakata tuku lichuwinalh Jesús xpalakata puskat tiku xninita xchixku?». Kalilakpuwaw uma puskat. Xlikana pi max tlakg xmaxkiputun Jehová. Maski ni lhuwa, xla maxkilh putum tuku xkgalhi: maxkilh putum tuku tlakg xtapalh xkgalhi. Chu Jesús liwana xkatsi pi tuku mastalh uma puskat lu xtapalh xwanit kxlakatin xTlat. Uma wi tuku lu xlakaskinka kinkamasiyaniyan: pi Jehová lakgati namaxkiyaw putum tuku tlakg xtapalh kgalhiyaw, pi kaskujnaniw xliputum kinakujkan chu xliputum kilatamatkan (Mat. 22:37; Col. 3:23). Lu makgapaxuwa akxni tlawayaw  putum tuku matlaniyaw. Uma na kilhchanima kilhtamaku nema limaxtuyaw chu litliwakga nema maklakaskinaw xlakata nakakninaniyaw, chuna la akxni anaw lichuwinanaw xTachuwin o akxni anaw ktamakxtumit.

20. ¿La tlan nalilatamayaw tuku katsininitaw xpalakata puskat tiku xninita xchixku? Kawili akgtum liʼakxilhtit.

²⁰ ¿La tlan nalilatamayaw tuku katsiniw xpalakata puskat tiku xninita xchixku? Kakalilakpuwaw makgapitsin natalan tiku talakaskin nakamalakapastakayaw pi Jehová lu lipaxuwa putum tuku xlakan tlawakgo. Akgtum liʼakxilhtit, ¿lakgapasaw chatum tala puskat tiku lina kata tiku max makgkatsi pi nitu litaxtu xlakata nialhla lhuwa tuku tlawa chuna la xapulana xlakata nalichuwinan Dios? ¿O lakgapasaw chatum tala tiku max kgalhi akgtum tajatat nema ni kgalhi xalikuchu chu lu makgapatinan, chu uma lu maxlajwani xlakata nialhla an ktamakxtumit? Tlan nakamatliwakglhaw komo nakawaniyaw laktlan tachuwin (Efes. 4:29). Kakalitachuwinaw tuku kinkamasiyanin xliʼakxilhtit puskat tiku xninita xchixku. Tuku nakawaniyaw nakamalakapastaka pi Jehová lu xtapalh liʼakxilha putum tuku tlawakgo (Prov. 15:23; 1 Tes. 5:11). Akxni kawaniyaw amakgapitsin laktlan tachuwin xlakata maxkikgo Jehová putum tuku matlanikgo, maski xlakan liʼakxilhkgo pi nitu litaxtukgo, liwana stalanimaw xtatukit Jesús.

21. ¿Tuku lakkaxwilinita natlawaya?

²¹ Lu paxtikatsiniyaw Jehová pi kʼEvangelios lhuwa tuku talichuwinan xlakata xlatamat Jesús chu chuna liwana nastalaniyaw xtatukit. ¿Nixlikana pi tlan xlakkaxwiliw kiʼakstukan nalikgalhtawakgayaw tuku lichuwinankgo Evangelios o putuminika familia? Xlakata tlan nalitamakgtayayaw uma, talakaskin pi nalilakpuwanaw tuku talichuwinan anta chu nalilatamayaw tuku katsiniyaw. Lu xlakaskinka pi nastalaniyaw tuku tlawalh Jesús, pero nachuna lu xlakaskinka nakgaxmataw tuku wa. Kʼatanu artículo nalichuwinanaw tuku kinkamasiyaniyan tuku wa Jesús akxni xmawakakanit kkiwi.