Chuna la wan maktum diccionario, wi tuku litayakan «wa tuku malaknukan chu liyawakan Dios la chatum testigo […] xlakata tuku wankan o tuku malaknukan» (Diccionario xaʼespañol, xla María Moliner). Tuku litayakan tlan wankan o tsokgwilikan.

Makgapitsi lakpuwankgo pi nitlan tuku litayakan xlakata Jesús wa: «Nitu kalikilhpitit. […] Komo nawana “tlan”, kamakgantaxti; pero komo nawana “ni”, na kamakgantaxti; wa xla Akgskgawini komo ni namakgantaxtiya tuku nawana» (Mat. 5:33-37). Xlikana, Jesús liwana xkatsi pi Limapakgsin nema xmaxkikanit Moisés xwan pi israelitas lakgachunin wi tuku xlitayakgolh chu xlakskujnin Dios tiku ni xmakgxtakgkgo wi tuku xlitayakgonit (Gén. 14:22, 23; Éx. 22:10, 11). Na xkatsi pi Jehová wi tuku xlitayanit (Heb. 6:13-17). Wa xlakata Jesús ni wa pi nitlan tuku litayakan. Wata xwamputun pi, ni nalikilhanaw tuku nilu xlakaskinka o tuku nitu litaxtu akxni wi tuku nalitayayaw. Ankgalhin kilimakgantaxtitkan kintachuwinkan, xlakata wa uma tuku Jehová kgalhkgalhi pi natlawayaw.

Wa xlakata, ¿tuku natlawaya wix komo nawanikana pi wi tuku kalitaya? Pulana, kaʼakxilhti komo tlan namakgantaxtiya. Komo ni liwana katsiya pi namakgantaxtiya, nitu kalitaya. Anta kxTachuwin Dios tekgsaw uma tastakyaw: «Tlakg tlan nitu namalaknuya, nixawa wi tuku namalaknuya chu ni namakgantaxtiya» (Ecl. 5:5). Alistalh, kaʼakxilhti makgapitsi tastakyaw xalak Biblia nema tatalakxtumi uma tuku litaya chu alistalh katlawa tuku waniyan mintalakapastakni nema listakyawanita Biblia. ¿Tuku umakgolh tastakyaw xalak Biblia?

Makgapitsi tuku litayakan makgtanuma kxtalakaskin Dios. Akgtum liʼakxilhtit, akxni chatiy xtatayananin Jehová tamakgaxtokgkgo, wi tuku malaknukgo. Kgawasa chu tsumat malaknukgo kxlakatin Dios chu kxlakatinkan amakgapitsin pi nalapaxkikgo, nalakuentajtlawa chu nalamaxki kakni chuna la xlimakgas lakxtum nalatamakgo kKatiyatni. (Max amakgapitsi ni katiwankgolh watiya uma tachuwin, pero wi tuku litayakgo kxlakatin Dios). Alistalh wankan pi uma kgawasa chu uma tsumat tamakgaxtokgkgonit, chu putum kilhtamaku xlimakgapalat xtamakgaxtokgatkan (Gén. 2:24; 1 Cor. 7:39). Tuku lamalaknunikgo tiku tamakgaxtokgkgo uma xlilat chu makgtanuma kxtalakaskin Dios.

Makgapitsi tuku litayakan ni makgtanuma kxtalakaskin Dios. Akgtum liʼakxilhtit, kstalaninanin Cristo ni katimaklakaskinkgolh tuku limakgninankan kaj xlakata natatayakgo akgtum país o nalakgmakgankgo takanajla nema kgalhinikgo Dios. Komo chuna xtlawakgolh, ni xlimasiyakgolh pi kgalhakgaxmatkgo xlimapakgsin Dios. Xlakata kstalaninanin Cristo «ni xalak kakilhtamaku»,  ni makgtanukgo kxtaʼakglhuwitkan kakilhtamaku (Juan 15:19; Is. 2:4; Sant. 1:27).

Makgapitsi tuku litayakan makgtanu talakapastakni. Namin kilhtamaku, chatum kstalanina Cristo liwana xlilakpuwanat tastakyaw nema mastalh Jesús akxni nina laksaka wi tuku nalitaya, kaxokgonitit «César tuku lakgchan César, pero kamaxkitit Dios tuku lakgchan Dios» (Luc. 20:25).

Kalilakpuwaw pi chatum kstalanina Cristo makgtapakgsiputun kʼakgtum país o maxtuputun xpasaporte chu katsi pi xlakata tlan namaxkikan, talakaskin wi tuku nalitaya. Komo uma tuku ama litaya lakatsala xlimapakgsin Dios, xtalakapastakni nema listakyawanit Biblia ni katimaxkilh talakaskin chuna natlawa. Max mapakgsina namaxki talakaskin nalakgpali tsinu tuku wan uma xlakata xtalakapastakni namaxki talakaskin wi tuku nalitaya.

Litayakan tuku tsinu talakgpalinit tatalakxtumi tuku lichuwinan Romanos 13:1, nema wan: «Putum latamanin kakakgalhakgaxmatkgolh mapakgsinanin tiku tlakg kgalhikgo limapakgsin». Wa xlakata max chatum kstalanina Cristo nalakpuwan pi nitu wamputun nalitaya natlawa tuku Dios limapakgsinanita.

Na makgtanuma talakapastakni akxni wi tiku wanikan pi wi tuku kamaklakaskilh akxni wi tuku litaya. Makgasa, romanos chu escitas xlimaklakaskinkgo xʼespadajkan akxni wi tuku xlitayakgo uma espada xlimasiya xlimakgatliwakga chatum Dios xla guerra chu xlimaklakaskinkgo xlakata nakakanajlanikan pi xlikana tuku xlitayamakgo. Griegos xlimakaʼankgo xmakankan kʼakgapun akxni wi tuku xlitayakgo. Chuna xlimasiyakgo pi xʼanan chatum tiku xkaʼakxilha tuku xwankgo chu tuku xtlawakgo, chu tiku xtalakaskin namaxkikgo kuenta.

Xlikana, chatum kstalanina Cristo nitu katilitayalh kxlakatin akgtum símbolo nema lilakgapaskan akgtum país chu makgtanuma knixaxlikana takanajla. Pero ¿tuku natlawa komo naʼan kxlakatin mapakgsinanin chu nawanikan pi kawililh xmakan kmaktum Biblia xlakata nalimasiya pi nawan tuku xaxlikana? Max nalaksaka chuna natlawa, xlakata kBiblia kalichuwinankan xlakskujnin Dios tiku wi tuku tlawakgolh akxni wi tuku litayakgolh (Gén. 24:2, 3, 9; 47:29-31). Komo wa uma tuku nalaksakaw, lu xlakaskinka nalakapastakaw pi wa kxlakatin Dios litayamaw pi nawanaw tuku xaxlikana. Wa xlakata, liwana kilikatsitkan pi putum tuku nakinkakgalhskinkanan nawanaw tuku xaxlikana.

Xlakata lu xlakaskinka akxilhaw la talalinaw Jehová, talakaskin natlawayaw oración chu liwana nalilakpuwanaw akxni nina tuku litayayaw. Liwana katsiputunaw pi ni nalakatsala kintalakapastaknikan chu tuku wan xtastakyaw Biblia. Komo nalaksakaw wi tuku nalitayayaw, kamakgantaxtiw (1 Ped. 2:12).