Ankan kxpulakni

Ankan kliputsan

TUKU XALA MAKGASA

La chanka xapulana talhtsi xla Tamapakgsin kPortugal

La chanka xapulana talhtsi xla Tamapakgsin kPortugal

TAKGAYAWANA xalak océano Atlántico snokgwilikgo barco nema ama k’Europa. Tiku na anta ama wa George Young, tiku xatapaxuwan lakapastakma tuku tlawalh akxni xlichuwinama Dios kBrasil. * Pero chuna la ama, tsuku lilakpuwan tuku natlawa: k’España chu kPortugal, niku nina lu xtalichuwinan xalakwan tamakatsinin. Akxni nachan, lakpuwanit nalakkaxwili xta’akgchuwin tala Joseph F. Rutherford chu namakgpitsi 300,000 tratados.

Tala George Young patakutli pupunu akxni kilichuwinalh xTachuwin Dios

Tala Young chalh kLisboa (Portugal) kkata 1925. K’ama kilhtamaku lu x’anan ta’akglhuwit k’ama país. Tatalachipat nema lalh kkata 1910 masputulh akgtum tamapakgsin chu tuku xlakgayakgo Iglesia Católica. Kachikin xtlawakgo tuku xlakaskinkgo, pero chuntiya x’anan tasitsi k’ama país.

Akxni George Young putum xlakkaxwilinita tuku natlawa tala Rutherford xlakata namasta ta’akgchuwin, mapakgsina wililh akgtum limapakgsin xlakata xkamakglhtiputunkan xtamapakgsin. Secretario xla Sociedad Bíblica Británica chu Extranjera wanilh tala Young pi xlikana lu x’amaka talatlawakan. Maski chuna, skilh talakaskin nalimaklakaskin gimnasio xla Escuela Secundaria Camões chu maxkika talakaskin.

Chilh 13 xla mayo, akxni namastakan ta’akgchuwin chu lu xkgalhkgalhimakgolh. Pancartas nema xwakakgo k’edificios chu tamakatsinin nema xwi kperiódicos xmakatsininankgo ta’akgchuwin, nema xwanikan «La tlan nalatamayaw kKatiyatni putum kilhtamaku». Xpulalinanin takanajla lakapala maxtukgolh akgtum artículo kperiódico xlakata nakamakatsinikgo latamanin pi aku xchinkgonit «nixaxlikana palakachuwinanin». Anta niku laktanukan kgimnasio, nachuna makgpitsikgolh lhuwa mil folletos nema xlichuwinan atanu tamasiy nema nixtachuna tuku x’ama lichuwinan tala Rutherford.

Maski chuna, liwaka 2,000 latamanin tanukgolh chu amakgapitsi nialhla tanukgolh. Makgapitsi lu xkatsiputunkgo tuku xlama chu asta tawakakgolh k’escaleras nema xwi kxpaxtunin gimnasio chu amakgapitsi laktawilakgolh tuku xlitlawakan ejercicio.

Pero wi tuku lalh. Xpulalinanin takanajla pixlanka tsukukgolh chuwinankgo chu lakxtlawakgolh sillas. Pero tala Rutherford ni ta’akglhuwilh chu tawakalh kmesa xlakata latamanin nakgaxmatnikgo. Akxni masputulh, atsinu xtsankga itat tsisni, liwaka 1,200 latamanin lhkawilikgolh xtukuwanikan chu niku xlamakgolh xlakata xkamalakgachanika likgalhtawakga xalak Biblia. Periódico O Século lichali lichuwinalh xlakata uma ta’akgchuwin.

Septiembre kata 1925, tsukuka makgpitsikan kPortugal La Torre del Vigía ktachuwin portugués, nema la uku lilakgapaskan Makatsinina (ama kilhtamaku xmakgpitsikana kBrasil uma likgalhtawakga k’atanu tachuwin kportugués). Chatum xLikgalhtawakgana Biblia xalak Brasil wanikan Virgílio Ferguson tsukulh lakkaxwili xlakata tlan na’an latama kPortugal chu xmakgtayanalh xlakata tlakg xlitachuwinalh xTamapakgsin Dios. Xla chu George Young lakxtum kxskujkgonit k’aktsu sucursal xla xLikgalhtawakgananin Biblia kBrasil. Virgílio chu xpuskat, Lizzie, lakapala ankgolh kPortugal xlakata nalatatanokglhparakgo. Lu tlan pi chilh, xlakata kaj ni makgas kilhtamaku Young x’ama lichuwinan Dios alakatanu, la k’Unión Soviética.

Kamaxkikan talakaskin natamakgxtakgkgo Lizzie chu Virgílio Ferguson (1928)

Akxni soldados wilikgolh akgtum tliwakga limapakgsin, taputsastalanit taliwakalh. Pero tala Ferguson ni taxlajwanilh. Wi tuku tlawalh xlakata nakakuentajtlawa ni xalhuwa xLikgalhtawakgananin Biblia chu xmatliwakglhkgolh tuku xtlawamakgo chu skilh talakaskin xlakata tlan natlawakan tamakxtumit anta kxchik. Octubre kata 1927, mapakgsinanin maxkikgolh talakaskin.

Xapulana kata lata xwilikanit limapakgsin, liwaka 450 latamanin tatsokgtawilakgolh anta kLa Torre del Vigía. Nachuna tratados chu folletos, makgtayanankgolh natalakgatumi xaxlikana anta kxlikalanka Portugal: Angola, k’Azores, Cabo Verde, Goa (India), Madeira, Mozambique chu kTimor Oriental.

Akxni ksputmaja kata 1920, chilh kLisboa chatum jardinero portugués wanikan Manuel da Silva Jordão. Akxni xlama kBrasil, kgaxmatli akgtum ta’akgchuwin xla tala Young. Tunkun katsilh pi uma xaxlikana xwanit chu lu makgtayaputulh tala Ferguson xlakata nakalinikgo tamakatsinin xla Tamapakgsin tlakg lhuwa latamanin. Wa xlakata Manuel colportor litaxtulh, chuna xkalilakgapaskan precursores. Xlakata lu tlan la xlakkaxwilikanit la namakgpitsikan likgalhtawakga xalak Biblia, xasasti congregación xla Lisboa stakli.

Natalan Ferguson taspitparakgolh kBrasil kkata 1934. Pero talhtsi xla xaxlikana xchankanita kPortugal. Maski x’anan ta’akglhuwit k’Europa xlakata guerra k’España chu xliʼAkgtiy Guerra xLikalanka Katiyatni, ni lhuwa natalan xalak Portugal ni makgxtakgkgolh xtakanajlakan. Ni makgas kilhtamaku, uma natalan litaxtukgolh la aktsu jalanat. Pero uma jalanat pasapa kkata 1947 akxni chilh xapulana misionero xalak Galaad, John Cooke. Lata ama kilhtamaku, chuntiya talhuwilh tiku xlichuwinankgo Dios. Chuntiya stakli maski kkata 1962 mapakgsina nialh mastalh talakaskin nalichuwinankan Dios. Diciembre kkata 1974, akxni kamaxkika talakaskin xtatayananin Jehová natlawakgo xtaskujutkan, xwilakgolh liwaka 13,000 tiku xlichuwinankgo Dios k’ama país.

La uku, liwaka 50,000 natalan tiku lichuwinankgo xTamapakgsin Dios kPortugal chu nachuna k’islas niku na chuwinankan portugués, la komo k’Azores chu kMadeira. Anta wilakgo makgapitsi xkamanankan tiku kikgaxmatkgolh ta’akgchuwin nema mastalh tala Rutherford kkata 1925.

Lu paxtikatsiniyaw Jehová chu umakgolh natalan tiku chankgolh xapulana talhtsi xla Tamapakgsin ama kata xlakata ni pekuankgolh chu litaxtukgolh la wa Pablo xlakskujnin Cristo Jesús kkachikinin (Rom. 15:15, 16). (Tuku xala makgasa anta kPortugal).

^ párr. 3 Ka’akxilhti artículo «Lhuwaku limakit tuku tamakgalama», krevista Makatsinina 15 xla mayo kata 2014, kpáginas 31 chu 32.