Ankan kxpulakni

Ankan kliputsan

BIOGRAFÍA

Putum kmakgxtakgli xlakata nakstalani Cristo

Putum kmakgxtakgli xlakata nakstalani Cristo

«Komo napina lichuwinana Dios nialh nataspita. Komo nataspita, nakchatlakgeyan». Wa uma tuku kiwanilh kintlat chu ktaxtulh kkinchik. Wa uma xlipulana akxni putum kmakgxtakgli xlakata nakstalani Cristo. Kajku akgkuchaxan kata xakkgalhi.

¿TUKU xlakata chuna klitlawalh? Kakilamaxkiw talakaskin nakalitachuwinan. Klakachilh 29 xla julio kata 1929 chu kstakli kkachikin xla Bulacán kFilipinas. Ama kilhtamaku, kʼama país ni xʼanan tumin. Makgapitsi kata alistalh, akxni aktsujku xakwanit, tsukulh guerra. Xʼejército japonés tanulh kFilipinas, pero komo kinkachikinkan lakgamakgat xwi ni lu kinkalakgchin tuku nitlan. Ni xakkgalhiyaw radio, televisión chu periódicos, pero xakkatsiyaw tuku xlama xlakata tuku xlichuwinankgo latamanin.

Kgalhtsayan natalan akinin chu akit xlichatiy. Xnatlatni kintse kinkuentajtlawakgolh akxni xakkgalhi akgtsayan kata. Maski católicos xakwanitaw, kintata xkgaxmata tuku xlixakgatlikan xla takanajla chu xkgalhi makgapitsi likgalhtawakga nema xmaxkikgonit xʼamigos. Klakapastaka pi kimasiyanilh folletos Protección, Seguridad chu Descubierta ktagalo * chu nachuna maktum Biblia. Lu xaklakgati xaklikgalhtawakga Biblia, pero wa tuku tlakg xaklakgati wa Evangelios. Uma kimakgtayalh xlakata nakstalaniputun xliʼakxilhtit Jesús (Juan 10:27).

KKATSINI NAKSTALANI XLIʼAKXILHTIT CRISTO

Kkata 1945 tiku xalak Japón taxtukgolh. Ama kilhtamaku kinatlatni kiwanikgolh pi xaktaspitpa kkinchik. Kintata nachuna kiwanilh, wa xlakata anta kalh kkinchik.

Ni makgas titaxtulh, diciembre kkata 1945, makgapitsi xtatayananin Jehová xalak Angat minkgolh lichuwinankgo xtachuwin Dios kkinkachikinkan. Chatum tiku xlina kata alh kinchik chu kinkalitachuwinan tuku wan Biblia xlakata «xaʼawatiya kilhtamaku» (2 Tim. 3:1-5). Kinkawanin pi xakaw aktsu kachikin nema lakatsu xwi xlakata xakkalitakgalhtawakgaw Biblia tiku anta xtamakxtumikgo. Kinatlatni ni ankgolh pero akit kkilalh. Anta xwilakgolh kgalhpuxam latamanin chu makgapitsi xtlawakgo takgalhskinin xalak Biblia.

Ni xakʼakgatekgsa tuku xlichuwinamaka, wa xlakata klakpuwa pi naktaxtu. Xakama taxtu, pero tsukuka kilhtlikan. Takilhtlin lu kaks kimalakawanilh, wa xlakata ktamakgxtakgli. Akxni kilhtlikgoka tlawaka oración chu kinkawanikan pi xakaw kʼakgtum tamakxtumit kʼAngat nema xʼama tatlawa domingo.

Ktlawaw akgtsayan kilómetros xlakata nakchanaw kxchikkan familia Cruz, niku xʼamaka tlawakan tamakxtumit. Liwaka 50 tiku xwilakgolh chu lu kaks klilakawa pi laktsu kamanan xmastakgo xtakgalhtinkan maski lu laktuwa tuku xlichuwinamaka xalak Biblia. Akxni makglhuwata xakkilanit ktamakxtumit, tala Damian Santos kiwanilh pi xaktamakgxtakgli kxchik. Uma tala chatum precursor xwanit tiku xlina kata chu makgasa wa xpulalin kachikin. Tantaskaka klichuwinaw tuku xalak Biblia.

Lakapala stakli kintakanajlakan akxni kkatsiniw tuku ni xalaktuwa xalak Biblia. Nina makgas lata xakkilanit ktamakxtumit kinkakgalhskinkan komo xaktamunuputunaw. Akit kkgalhtinalh pi tlan, liwana xaklakpuwanit pi xaklakskujnaniputun Cristo (Col. 3:24). Kkilaw kʼakgtum kgalhtuchokgo chu anta kimunuka akxni 15 xla febrero kkata 1946.

Kkatsiw pi xlakata xaktamununitaw, xtalakaskin pi xakstalaniw xliʼakxilhtit Jesús chu xaklichuwinaw xtachuwin Dios. Kintlat ni lakgatilh uma chu wa: «Lu kgawasaku wix xlakata nalichuwinana Dios. Maski tamununita ni wamputun pi nalichuwinana Dios». Klitachuwinalh pi Dios lakaskin nalichuwinanaw xalakwan tamakatsinin (Mat. 24:14). Chu alistalh kwanilh: «Kilimakgantaxtit tuku kmalaknunilh Dios». Wa xlakata kiwanilh tachuwin nema klichuwinalh xapulana. Xla lu ni xlakaskin pi naklichuwinan Dios. Uma xapulana xʼama wan tuku xaklimakgxtakgli xlakata tlan tlakg xakskujnanilh Jehová.

Familia Cruz kiwanikgolh pi xakalh katatawila kʼAngat. Kinkamakgpuwantinikan akit chu Nora, xtsumat tiku tlakg xaʼaktsujku xwanit xlakata nakliskujaw la precursores. Ktsukuw liskujaw la precursores 1 xla noviembre kata 1947. Nora atanu kachikin alh chu akit ktamakgxtakgli kʼAngat.

AMAKGTUM PUTUM KMAKGXTAKGPARA

Akgtutu kata la xakliskujma la precursor regular akxni Earl Stewart, chatum tala xalak sucursal, mastalh akgtum taʼakgchuwin niku xwilakgolh liwaka 500 latamanin kʼAngat. Taʼakgchuwin matitaxtika xaʼinglés chu akxni sputli akit kmatitaxtilh ktachuwin tagalo tuku tlakg xlakaskinka. Kaj akgtujun kata kkilalh kʼescuela, pero makgalhtawakgenanin xkinkaxakgatlikgoyan ktachuwin inglés. Tuku na kimakgtayalh xlakata tlakg tlan nakchuwinan inglés wa xaklikgalhtawakga likgalhtawakga xalak Biblia kʼuma tachuwin xlakata ni lu xʼanan ktachuwin tagalo. Tuku kkatsinilh kimakgtayalh xlakata tlan nakmatitaxti uma taʼakgchuwin chu atanu kxaʼinglés.

Akxni kmatitaxtilh kʼtagalo xtaʼakgchuwin tala Stewart, xla kalitachuwinalh congregación pi sucursal xputsama chatiy precursores tiku tlan kskujkgolh kBetel. Xmaklakaskinkgo tamakgtay xlakata misioneros xʼamakgolh klanka tamakxtumit «Aumento de la Teocracia», nema tatlawalh kata 1950 kNueva York (Estados Unidos). Akit na kiwanika, wa xlakata amakgtum kmakgxtakgpa tuku xaklismaninit, xlakata tlan xakalh kBetel.

Ktsukulh skuja kBetel 19 xla junio kata 1950. Betel xlitaxtu akgtum lanka chiki nema makgasata xya chu xlitastiliwilinit laklanka kiwi, kʼakgtum putawilh nema xkgalhi akgtum hectárea. Anta xmakgtayanamakgolh liwaka kgalhakutiy lakgkgawasan. Lu tsisa xakmakgtayanan niku xtlawakan liwat. Alistalh, max kamakgnajatsa tsisa xakxaka lhakgat. Na xtachuntiya tuku xaktlawa kakgotanun. Chuntiya kskujli kBetel maski misioneros taspitkgolh akxni sputli lanka tamakxtumit. Xakmakglhtinan correo niku kskinkan revistas xlakata nakmalakgacha kcorreo, chu xakkamakgamakglhtinan latamanin, xaktlawa putum tuku xkiskinikan.

KTAXTULH KFILIPINAS XLAKATA NAKAN KʼESCUELA DE GALAAD

Kkata 1952, akit chu kgalhchaxan natalan tiku na xalak Filipinas xwankgonit lu tlan tamakatsinin kinkamaxkikan. Kinkawanikan nakanaw kclase número 20 xla Escuela de Galaad. Lhuwa tuku kkatsiniw anta kʼEstados Unidos xasasti chu lu tanu xwanit kimpalakatakan. Xlikana pi lu tanu xwanit nixawa tuku xakkatsininit anta kkinkachikin.

Kkatakgalhtawakagama kincompañeros xla Galaad

Akgtum liʼakxilhtit, kkatsiniw la maklakaskinkan tuku ni xaklakgapasaw la komo lavadora chu atanu. Nachuna anta lu kakgawiwi xwanit. Akgtum tsisa akxni ktaxtulh ktiji kasnapapa wanit. Xlipulanajku kakxilhli miki. Chu kkatsilh pi lu kgawiwi.

Pero uma ni xtatalakxtumi lanka talakgalhaman xlakata xakamaw kʼEscuela de Galaad. Makgalhtawakgananin lu tlan tuku xlimaklakaskinkgo xlakata nakinkamasiyanikgoyan. Kinkamakgtayakgon xlakata tlan naklitamakgtayayaw takgalhtawakga. Tuku kkatsinilh anta kGalaad lu kimakgtayalh.

Akxni kmasputuw takgalhtawakga, kiwanika pi xakalh la precursor especial kBronx, kkachikin xla Nueva York. Wa xlakata julio kata 1953 anta kkalh klanka tamakxtumit nema xwanikan «Sociedad del Nuevo Mundo». Akxni sputli lanka tamakxtumit, ktaspitli kFilipinas xlakata chu kiwanika.

KMAKGXTAKGLI TUKU TLAN XAKKGALHI KLANKA KACHIKIN

Natalan xalak sucursal kiwanikgolh pi xaklakgapaxialhnalh congregaciones xla akgtum circuito. Uma xkimaxkilh talakaskin pi tlakg tlan xaktlawalh xliʼakxilhtit Cristo, tiku xʼan klaktsu kachikinin chu klaklanka kachikinin nema lakgamakgat xwilakgolh xlakata nakuentajtlawakgo xlakskujnin Jehová (1 Ped. 2:21). Circuito nema xaklakgapaxialhnan lu lanka xwanit chu makgat xʼakgchipanit kxitat kachikin Luzón, akgtum isla nema lanka anta kFilipinas. Anta xtapakgsi kachikinin xla Bulacán, Nueva Écija, Tarlac chu Zambales. Xlakata tlan xakalh kʼama kachikinin xtalakaskin xaktitaxtulh ksipi xla Sierra Madre. Kaj watiya xʼankgo laklanka putlaw, chu xakkawani tiku xmatlawanikgo pi xkimaxkikgolh talakaskin naktawaka kxkgalhni kiwi nema xlinkgo. Ankgalhin xkimaxkikgo talakaskin.

Atsinu ni putum congregaciones xalaksasti chu laktsu xwankgonit. Natalan lu xpaxtikatsininankgo xlakata nakkamakgtaya nalakkaxwilikgo tamakxtumit chu la tlakg tlan nalichuwinankgo Dios.

Alistalh kimalakgachaka kʼakgtum circuito nema xʼakgchipa kachikin xla Bicol chu lakgamakgatna xwilakgolh laktsu grupos. Anta xwilakgolh precursores especiales tiku niku aku xtsukunit talichuwinan Dios. Akgtum chiki niku xakwi, kaj akgtum baño xwi la akgtum lhuku chu akgtiy tablones xwaka niku tlan xtayakan. Akxni klaktayalh, tamakgwaskgolh chu akit na ktajucha klhuku. Lu kmakgapalalh xlakata nakxakakan xlakata tlan nakan wayan.

Ama kilhtamaku ktsukulh lakapastaka Nora. Xla xmatsukinit xprecursorado anta kBulacán, pero la uku xlitaxtu precursora especial anta kkachikin xla Dumaguete. Kalh lakgapaxialhnan chu alistalh ktsukuw latsokgnaniyaw. Kkata 1956 ktamakgaxtokgwi. Xapulana semana akxtum klakgapaxialhnaw congregación nema xwi kʼisla xla Rapu Rapu. Xtalakaskin naktawakayaw ksipi, pero lu xaklipaxuwa xlakata akit chu kimpuskat akxtum kkalakskujniw natalan maski lakgamakgat niku xakanaw.

KTASPITPARA KʼBETEL

Xaklinawa akgtati kata la xakkalakgapaxialhnamaw congregaciones akxni kinkawanikan pi xakaw skujaw kʼBetel. Kchaw enero kata 1960, chu anta kwilaw lata ama kilhtamaku. Lhuwa tuku kkatsininit akxni kkataskuja natalan tiku lhuwa tuku kalakgayawakanit. Nora, tanu tanu tuku liskujnit anta kʼBetel.

Kmastama akgtum taʼakgchuwin nema matitaxtika ktachuwin cebuano

Skujkan kʼBetel kimaxkinit talakaskin nakkatsi la talhuwinit xkachikin Dios kFilipinas. Akxni xapulana xakminit kBetel la nina xaktamakgaxtokga xʼanan 10,000 tiku xlichuwinankgo Dios xlikalanka país. Chu la uku anan liwaka 200,000 tiku na anta makgtanumakgolh lhuwa betelitas tiku makgtayanamakgolh natalichuwinan Dios.

Xlakata lu talhuwilh taskujut, chu Betel lu aktsu xwanit. Wa xlakata, Lakgkgolotsin tiku Pulalinkgo xTatayananin Jehová kinkawanikgon pi xakputsaw akgtum putawilh niku xtatlawalh xasasti sucursal nema tlakg lanka. Superintendente xla imprenta chu akit kaw kgalhskininanaw akgatunu chiki komo wi tiku kstaputun xputawilh. Niti kstaputun asta chatum kinkawanin: «Akinin chinos ni kstayaw wata ktamawayaw».

Kmatitaxtima kʼatanu tachuwin xtaʼakgchuwin tala Albert Schroeder

Pero akgtum kilhtamaku chatum tiku kintalakatsukan kinkakgalhskin komo xaktamawaputunaw xputawilh xlakata xʼama kʼEstados Unidos. Atanu tiku na kintalakatsukan nachuna lakpuwama nakinkastamaxkiyan xputawilh chu kawanilh amakgapitsi pi nachuna xtlawakgolh. Asta tlan ktamawaw xputawilh chixku tiku xapulana ni kstaputun. Kaj ni makgas titaxtulh kilhtamaku, kinputawilhkan tlakg lanka wa. Liwana kkatsi pi wa uma tuku Jehová xlakaskin.

Kkata 1950, akit tiku tlakg kgawasaku xakwanit anta kBetel. Chu la uku akit chu kimpuskat tiku tlakg klinawa kata. La uku lu klipaxuwa xlakata ktlawanit xliʼakxilhtit Cristo anta niku kimalakgachaka. Xlikana pi kinatlatni kintamakxtukgolh kkinchik, pero Jehová kimaxkinit akgtum tlan familia xaʼespiritual. Liwana kkatsi pi Jehová kinkamaxkiyan tuku maklakaskinaw, kaj xanikuta niku naskujnaniyaw. Nora chu akit lu kpaxtikatsiniyaw Dios xlakata putum tuku kinkamaxkinitan chu kkamakgpuwantiniyaw amakgapitsin pi «kaliʼakxilhkgolh» Jehová (Mal. 3:10).

Akgtum kilhtamaku Jesús wanilh chatum xpukina tumin xwanikan Mateo Leví xlakata kstalanilh. ¿La kgalhtinalh? Biblia lichuwinan pi «makgaxtakgli xlipaks ntu xtlawama; na tunkan stalanilh» (Luc. 5:27, 28). Akit lhuwa tuku klimakgxtakgli xlakata kstalanina Cristo nakwan, chu xliputum kinaku kkawani amakgapitsin pi nachuna katlawakgolh chu kalipaxuwakgolh lhuwa tasikulunalin.

Xatapaxuwan kmakgtayanama xlakata chuntiya nastaka xtaskujut Dios kFilipinas

^ párr. 6 Nema tlawakgonit xtatayananin Jehová. Nialh tlawakan la uku.