1, 2. ¿Tuku xlakata Jehová lakgmakgalh Saúl? (Kaʼakxilhti xapulana dibujo).

SAÚL ni lankajwa xwanit akxni Jehová laksakli xlakata mapakgsina nalitaxtu (1 Sam. 9:1, 2, 21; 10:20-24). Pero akxni mapakgsina xlitaxtunita, tsukulh lankajwanan. Akgtum kilhtamaku, lhuwa soldados filisteos tamakxtumikgolh xlakata nakatalachipakgo israelitas. Xtalakaskin pi Saúl xkgalhkgalhilh palakachuwina Samuel xlakata xtlawanilh tamakamastan Jehová. Pero ni kgalhkgalhilh xlakata israelitas tsukukgolh pekuankgo chu lhuwa tsukukgolh makgxtakgkgo. Saúl ni kgalhkgalhilh Samuel chu tlawalh tamakamastan, uma ni xlakgchan chuna natlawa. Uma ni lakgatilh Jehová (1 Sam. 13:5-9).

² Akxni Samuel chalh niku xwi Saúl, xla wanilh tuku xlakata ni xkgalhakgaxmatnit Jehová. Pero ni litayaputulh xtalakgalhin, Saúl tsukulh kalimawaka amakgapitsi xlakata tuku xtlawanit (1 Sam. 13:10-14). Lata ama kilhtamaku tsukulh lankajwanan. Wa xlakata Jehová lakgmakgalh chu wanilh pi nialh mapakgsina nalitaxtu (1 Sam. 15:22, 23). Tlan la litsukulh Saúl, pero nitlan likatsilh alistalh (1 Sam. 31:1-6).

3. 1) ¿Tuku wankgo lhuwa latamanin xlakata lakpuwankan pi putum tlan tlawakan? 2) ¿Tuku takgalhskinin nakgalhtiyaw?

 ³ La uku, lhuwa latamanin lakpuwankgo pi talakaskin nalimasiyakgo pi putum matlanikgo komo lakaskinkgo tlan nakakitaxtuni kxlatamatkan. Litalankikgo tuku katsinikgo xlakata nalimasiyakgo pi tlakg xlakaskinka litaxtukgo. Akgtum li’akxilhtit, chatum tiku lu lakgapaskan ktelevisión chu político wa: «Akit kwan pi putum tlan ktlawa chu klakaskin pi putum kilhtamaku chuna nawan». ¿Tuku xlakata xlakaskinka pi kstalaninanin Cristo ni nalakpuwanaw pi putum tlan tlawayaw? ¿Tuku wamputun ni nalakpuwanaw pi putum tlan tawayaw? Kʼuma artículo nakgalhtiyaw umakgolh takgalhskinin. Chu kʼatanu artículo naʼakxilhaw la tlan chuntiya nalimasiyayaw uma tayat maski wi tuku tuwa natitaxtuyaw.

4. ¿Tuku wamputun lankajwanankan?

⁴ Biblia masiya pi taktujukan, nipara tsinu tatalakxtumi lankajwanankan (kalikgalhtawakga Proverbios 11:2). David tasaskinilh Jehová: «Ni nakkilhlaktlankan y naktlawa tu nitlan» (Sal. 19:13). ¿Tuku kilhchanima lankajwanankan? Kilhchanima wi tuku tlawakan maski ni kinkalakgchanan, max chuna tlawakan kaj xlakata lankajwanankan o ni kgalhkgalhinankan. Xlakata akinin makglakgalhinanin, minit kilhtamaku chuna likatsinitaw. Pero komo uma nalismaniyaw, nitlan namamakgkatsiniyaw Jehová, chuna la tlawalh mapakgsina Saúl. Salmo 119:21 wan pi Jehová kastakyawa tiku lankajwanankgo. ¿Tuku xlakata chuna tlawa?

5. ¿Tuku xlakata lu nitlan lankajwanankan?

⁵ Lankajwanankan lu nitlan. ¿Tuku xlakata? Xlakata ni maxkimaw kakni Jehová, tiku kiDioskan chu kimapakgsinakan. Xlipulaktiy, akxni tlawakan tuku ni kinkalakgchanan tlawa pi nakatakgalhiyaw taʼakglhuwit amakgapitsin (Prov. 13:10). Chu xlipulaktutu, max natamamaxaniyaw akxni amakgapitsin nakatsikgo pi wi tuku tlawaw kaj xlakata xtlankajwanamaw (Luc. 14:8, 9). Wa xlakata Jehová kinkawaniyan pi nataktujuyaw.

6, 7. ¿La tatalakxtumi akxni wankan pi nila putum tlawakan chu taktujukan?

⁶ Akxni wankan pi nila putum tlawakan tatalakxtumi akxni taktujukan. Kstalanina Cristo tiku taktuju ni lankajwanan, wata lakpuwan pi amakgapitsin tlakg xlakaskinka litaxtukgo (Filip. 2:3). Tiku taktuju ni lakpuwan pi putum tlan tlawa, katsi tuku nila tlawa chu ni atanu tiku limawaka komo wi tuku nila tlawalh. Nachuna, kakgaxmatni tuku lakpuwankgo amakgapitsin chu masta talakaskin namasiyanikan. Jehová tlan kaʼakxilha latamanin tiku taktujukgo.

⁷ Biblia masiya pi chatum lataman tiku wan pi nila putum tlawa, liwana lakgapaskan chu katsi pi wi tuku nila matlani o ni kgalhi talakaskin chuna natlawa. Uma namakgtaya nakamaxki kakni amakgapitsin chu nakalimasiyani talakgalhaman.

8. ¿Tuku kilitlawatkan komo limasiyaputunaw pi nila putum matlaniyaw?

⁸ Komo ni kuenta natlawayaw, max ni katikatsiw  akxni natsukuyaw lankajwananaw. ¿La chuna nala? Max natsukuyaw lakpuwanaw pi akinin tlakg xlakaskinka nixawa amakgapitsin, max xlakata tlakg kinkalakgayawakanitan taskujut kcongregación o max xlakata kiʼamigoskan lakgayakgolh xlakaskinka taskujut (Rom. 12:16). O max kiʼakstu nakinkalichuwinankanan (1 Tim. 2:9, 10). Max asta natsukuyaw kawaniyaw amakgapitsin tuku xlitlawatkan chu tuku ni xlitlawatkan (1 Cor. 4:6).

9. ¿Tuku xlakata tsukukgonit lankajwanankgo makgapitsi latamanin? Kalichuwinanti akgtum liʼakxilhtit xalak Biblia.

⁹ Komo tlawaputunaw tuku nitlan chu ni namachokgoyaw, max na natlawa pi nalankajwananaw. Lhuwa tiku lankajwanankgonit kaj xlakata ni machokgokgolh nitlan xtapuwankan, lakgsitsilakankan tuku kgalhi achatum o lakapala sitsikan. Wa uma tuku lanikgolh tiku kalichuwinan Biblia, la Absalón, Uzías chu Nabucodonosor. Jehová liwana kamasiyanilh pi xlimasiyakgolh tataktujut (2 Sam. 15:1-6; 18:9-17; 2 Crón. 26:16-21; Dan. 5:18-21).

10. ¿Tuku xlakata nitlan nakalakpuwaniyaw amakgapitsin? Kalichuwinanti akgtum li’akxilhtit xalak Biblia.

¹⁰ Max wi atanu tuku tlawa pi latamanin nalimasiyakgo pi putum tlan tlawakgo. Kalilakpuwaw xli’akxilhtit Abimélec chu Pedro (Gén. 20:2-7; Mat. 26:31-35). ¿Milh kilhtamaku nachuna likatsikgolh? ¿Max wi tuku ni xkatsikgo? ¿O max kaj akglakgwa tuku tlawakgolh? Xlakata nila katsiyaw tuku wi kxnakujkan amakgapitsin, ni xlilat nitlan nakalakpuwaniyaw (kalikgalhtawakga Santiago 4:12).

11. ¿Tuku makgamakglhtinan kstalanina Cristo tiku katsi pi nila putum tlan tlawa?

¹¹ Kstalanina Cristo tiku katsi pi nila putum tlan tlawa, makgamakglhtinan niku lakgchan natawila kxkachikin Dios. Xlakata Jehová lakgati putum xa’akgstitum natatlawa, kimputumkan kinkamaxkinitan niku kinkalakgchanan kcongregación. Putum akinin xlakaskinka. Jehová kinkamaxkinitan tuku katsiniyaw tlawayaw, chu kinkamaxkiyan talakaskin. Komo katsiyaw pi nila putum matlaniyaw, nalimaklakaskinaw tuku katsiniyaw chuna la lakaskin (Rom. 12:4-8). Jehová lakaskin pi kalimaklakaskiw tuku katsiniyaw xlakata nalimalankiyaw chu nakalimakgtayayaw amakgapitsin (kalikgalhtawakga 1 Pedro 4:10).

12, 13. ¿Tuku kililakapastakatkan komo wi tuku natalakgpali chuna la skujnanimaw Jehová?

¹² Tuku tlawayaw kxtaskujut Jehová max namin kilhtamaku natalakgpali. Kalilakpuwaw putum tuku talakgpalinit kxlatamat Jesús. Xapulana xakstu xtawi xtlat (Prov. 8:22). Alistalh makgtayalh xtlat, xlakata xtlawakgolh ángeles, xliputum kakilhtamaku chu latamanin (Col. 1:16). Alistalh malakgachaka kKatiyatni. Lakachilh la chatum lataman chu asta stakli (Filip. 2:7). Chu alistalh akxni nilh, Jesús taspitpa k’akgapun, chu 1914 litaxtu xmapakgsina kxTamapakgsin Dios (Heb. 2:9). Chu akxni Mapakgsinanita nawan akgtum milh kata namaspitnipara Tamapakgsin xTlat. Ama kilhtamaku «man wa Dios nti nalikgantaxtuy xlipaks nkatuwaj», uma wamputun pi wa nakamapakgsi putum tuku anan kkakilhtamaku (1 Cor. 15:28).

¹³ Max na lhuwa tuku natalakgpali kkilatamatkan. Max taskujut nema lakgayaw la uku natalakgpali xlakata tuku lakpuwaw natlawayaw. Akgtum liʼakxilhtit, max ni xtamakgaxtokgnitaw chu alistalh lakpuwaw natamakgaxtokgaw. Max la uku kgalhiyaw kamanan. Chuna la titaxtunit kata, max lakkaxwiliw kilatamatkan xlakata naskujnaniyaw Jehová putum kilhtamaku. Max namin kilhtamaku  natalakgpali tuku lakgayaw xlakata na natalakgpali kilatamatkan. Max la uku tlakg skujnaniyaw o nila lu skujananiyaw. Pero nitu wamputun maski akinin linawa kata o kajku kamanan akinin, komo tatatlayaw o ni, Jehová katsi la tlakg tlan naskujnaniyaw. Xla ni kinkaskiniyan tuku ni matlaniyaw. Wata lipaxuwa tuku tlan tlawayaw xlakata naskujnaniyaw (Heb. 6:10).

14. ¿La nakinkamakgtayayan akxni katsiyaw pi nila putum tlan tlawayaw xlakata nalipaxuwayaw tuku nakinkalakgchanan?

¹⁴ Jesús xatapaxuwan makgantaxtilh putum tuku xwaninit xtlat pi natlawa, chu akinin na tlan chuna natlawayaw (Prov. 8:30, 31). Komo taktujuyaw, nalipaxuwayaw taskujut nema nakinkalakgayawakanan kcongregación. Ni katilakgkatsalakaw taskujut nema nakalakgayawakan amakgapitsin. Wata nalipaxuwayaw tuku nakinkalakgchanan natlawayaw kxkachikin Dios, xlakata katsiyaw pi wa kinkalakgayawanitan uma. Akxni katsiyaw pi nila putum tlan tlawayaw, uma tlawa pi nakamaxkiyaw kakni natalan chu xatapaxuwan nakamakgtayayaw. Nakatsiyaw pi Jehová na wi tuku kalakgayawanit kxkachikin (Rom. 12:10).

15. ¿Tuku kinkamasiyaniyan xliʼakxilhtit Gedeón?

¹⁵ Gedeón lu tlan liʼakxilhtit xlakata uma tayat. Akgtum kilhtamaku Jehová wanilh pi xkalakgmaxtulh israelitas kxmakan madianitas. ¿Tuku tlawalh Gedeón? Wa pi xfamilia tlakg aktsu xwanit xliputum xtribu chu wa pi ni xlakaskinka xwanit kxchik xtlat (Juec. 6:15). Maski chuna, Gedeón lipawa Dios chu makgamakglhtinalh taskujut. Liwana lakputsalh tuku xlakaskin Jehová pi xtlawalh chu skinilh xtamakgtay (Juec. 6:36-40). Xlikana pi Gedeón  lu tliwakga chixku xwanit chu ni xpekuan, lu skgalala xwanit chu liwana xlakpuwan tuku xtlawa (Juec. 6:11, 27). Akxni latamanin wanikgolh pi xmapakgsinakan xlitaxtulh, xla ni lakaskilh. Akxni xmakgantaxtinita tuku xlakgayawanit Jehová taspitpa kxchik (Juec. 8:22, 23, 29).

16, 17. ¿Tuku tlawa kstalanina Cristo tiku katsi pi nila putum tlan tlawa chu tlakg matliwakglhputun xtakanajla?

¹⁶ ¿Ni xlimasiyaw pi taktujuyaw komo xmakglhtinaw xasasti taskujut o tlakg makgtayanamputunaw kcongregación? Ni. Biblia wan pi tlan komo tlakg skujnaniputunaw Jehová chu xlakata tlakg natatliwakglha kintakanajlakan (1 Tim. 4:13-15). Pero ni talakaskin nakinkalakgayawakanan atanu taskujut xlakata tlakg natatliwakglha kintakanajlakan. Kimputumkan tlan chuntiya naliskujaw xlakata nakgalhiyaw tlan tayat la kstalaninanin Cristo chu tuku katsiniyaw tlawayaw nema Jehová kinkamaxkinitan. Chuna tlakg tlan naskujnaniyaw Jehová chu amakgapitsin.

¹⁷ Akxni namakgamakglhtinanaw akgtum taskujut, kstalanina Cristo tiku katsi pi nila putum tlan tlawa, lakputsanani tuku lakaskinkan natlawa. Tlawani oración Jehová xlakata tuku lakgayawaka chu liwana lakpuwan komo tlan namakgantaxti. Max xlakaskinka nalakpuwan komo chuntiya nakgalhi kilhtamaku chu litliwakga xlakata namakgantaxti atanu taskujut nema na xlakaskinka. Komo ni namaxki kilhtamaku, max amakgapitsi natalan tlan namakgtayakgo taskujut nema tlawama. Akxni liwana nalilakpuwan xlakata taskujut nema lakgayawaputunkan, kstalanina Cristo tiku katsi pi nila putum tlan tlawa, max naʼakxilha pi nila katimakgantaxtilh tuku wanikanit pi natlawa. Komo akinin nachuna natlawayaw, namin kilhtamaku nawanaw pi ni.

18. 1) Komo ni nalakpuwanaw pi putum tlan tlawayaw, ¿tuku natlawayaw komo nakinkalakgayawakanan atanu taskujut? 2) ¿La kinkamakgtayayan Romanos 12:3 xlakata ni nalakpuwanaw pi putum tlan tlawayaw?

¹⁸ Jehová lakaskin pi ni nalakpuwanaw pi putum tlan tlawayaw (Miq. 6:8). Wa xlakata komo nakinkalakgayawakanan atanu taskujut, chuna katlawaw la Gedeón chu kaskiniw Jehová kakinkapulalin chu kakinkamakgtayan. Liwana kalilakpuwaw tuku kinkawaniyan Jehová kxtachuwin chu kxkachikin. Kalakapastakwi pi putum tuku tlawayaw xpalakata Jehová wa kinkamakgtayayan xlakata ni lankajwanan (Sal. 18:35). Komo ni nalakpuwanaw pi putum tlan tlawayaw, ni katilakapastakwi tuku ni xlilat (kalikgalhtawakga Romanos 12:3).

19. ¿Tuku xlakata ni kililakpuwanatkan pi putum tlan tlawayaw?

¹⁹ Chuna la akxilhnitaw, ni nalakpuwanaw pi putum tlan tlawayaw xlakata katsiyaw pi kajwatiya Jehová lakgchan namaxkikan putum kakni xlakata wa Malakatsukina chu Dios tiku tlakg Lanka xlitilanka kakilhtamaku (Rev. 4:11). Akxni ni lakpuwankan pi putum tlan tlawakan kinkamakgtayayan nalipaxuwayaw tuku matlaniyaw akxni skujnaniyaw Jehová. Na kinkamakgtayayan namaxkiyaw kakni tuku makgkatsikgo chu tuku lakpuwankgo kinatalankan, uma tlawa pi makxtum natawilayaw. Komo ni lakpuwanaw pi putum matlaniyaw, uma natlawa pi ni nakgalhiyaw laklanka taʼakglhuwit xlakata pulana liwana lakapastakaw akxni wi tuku aku natlawayaw. Nachuna, Jehová tlan kaʼakxilha latamanin tiku ni lakpuwankgo pi putum matlanikgo. Uma kinkamasiyaniyan tuku xlakata xlakaskinka pi kskujnin Dios nakgalhikgo uma tayat. Kʼatanu artículo naʼakxilhaw la chuntiya nalimasiyayaw pi nila putum tlan tlawayaw, maski tuwa tuku natitaxtuyaw.