1, 2. 1) ¿La makgtayalh Yoshiko tuku wan Isaías 41:10? 2) ¿Tiku atanu tlan nakamakgtaya umakgolh xtachuwin Jehová?

CHATUM tala wanikan Yoshiko nitlan tamakatsinin wanika. Tiku xmakuchina wanilh pi kaj nialh akglhuwa papaʼ xʼama latama. ¿Tuku tlawalh uma tala? Lakapala lakapastakli texto nema lu lakgati: Isaías 41:10 (kalikgalhtawakga). Chu xtasiya pi nitu xlilakgaputsa akxni wanilh makuchina pi ni xpekuan, xlakata Jehová xmakgachipanit. * Uma texto makgoxamixilh chu makgtayalh xliputum xnaku nalipawan Jehová. Nachuna akinin tlan nakinkamakgtayayan akxni natitaxtuyaw taʼakglhuwit. Xlakata tlakg liwana naʼakgatekgsaw la kinkamakgtayayan, pulana kalichuwinaw tuku xlakata Jehová maxkilh uma tamakatsinin Isaías.

² Jehová maxkilh xlakata nakamakgoxamixi judíos tiku xʼamaka kachilinkan kBabilonia. Pero nachuna tlawalh pi xtsokgwilika xlakata na xkamakgtayalh xlakskujnin tiku lamakgolh lata ama kilhtamaku (Is. 40:8; Rom. 15:4). Kkakilhtamaku nema lamaw lu katuwa, chu la uku tlakg lakaskinaw taʼakgpuwantin nema lichuwinan klibro xla Isaías (2 Tim. 3:1).

3. 1) ¿Tuku tamalaknun tekgsaw ktexto xla kata 2019? 2) ¿Tuku xlakata lakaskinaw uma tamalaknun?

³ K’uma artículo nalichuwinanaw pulaktutu tamalaknun nema tlawalh Jehová chu namatliwakglha kintakanajlakan nema lichuwinan kʼIsaías 41:10, texto xla kata 2019. Pulana,  wa pi Jehová nakinkatatawilayan. Xlipulaktiy, wa pi xla kiDioskan. Chu xlipulaktutu, pi xla nakinkamakgtayayan. ¿Tuku xlakata lakaskinaw uma tamalaknun? * Xlakata akinin kgalhiyaw taʼakglhuwit chuna la Yoshiko. Nachuna tuku anan kkakilhtamaku wi tuku kinkamatlawiputunan. Makgapitsi akinin titaxtuyaw taputsastalanit xpalakata mapakgsinanin tiku kgalhikgo lhuwa litliwakga.

4. 1) ¿Tuku xapulana tamalaknun nalichuwinanaw? (Kaʼakxilhti nota). 2) ¿La limasiya Jehová tuku makgkatsi kimpalakatakan? 3) ¿La limakgkatsiya wix tuku Jehová kinkawaniyan?

⁴ Xapulana Jehová tlan kinkalimamakgkatsiniyan akxni kinkawaniyan: «Ni kapekuanti, xlakata akit ktawilan». * Xlakata nakinkalimasiyaniyan pi kinkatawilan, kinkamasiyaniyan xtapaxkit chu kuenta kinkatlawayan. Kaʼakxilhwi la liwana kinkalimasiyaniyan xtapaxkit: «Xlakata lu tlan kʼakxilhan kkilakatin, lu tlan akxilhkana chu akit lu kpaxkinitan» (Is. 43:4). Nitu anan kkakilhtamaku nema natlawa pi Jehová nialh nakapaxki xlakskujnin. Xla nikxni kintikamakgxtakgni (Is. 54:10). Lu kinkamatliwakglhan akxni katsiyaw pi xla kiʼamigojkan chu kinkapaxkiyan. Xla nakinkakuentajtlawayan la uku chuna la kuentajtlawalh xʼamigo Abrán (Abrahán). Jehová wanilh: «Ni kapekuanti Abrán. Akit xtachuna la akgtum escudo mimpalakata» (Gén. 15:1).

5, 6. 1) ¿Tuku xlakata likatsiyaw pi Jehová kinkamakgtayaputunan akxni kgalhiyaw taʼakglhuwit? 2) ¿Tuku kinkamasiyaniyan xliʼakxilhtit Yoshiko?

⁵ Katsiyaw pi Jehová kinkamakgtayaputunan akxni kgalhiyaw taʼakglhuwit xlakata kinkatlawaniyan uma tamalaknun: «Komo wix natitaxtuya niku wi chuchut, akit xlikana nakmakgtayayan; chu kkgalhtuchokgo wix ni katilakgtsankga. Komo wix natitaxtuya niku wi lhkuyat, ni katilhku, chu ni tsinu katilhkulh mimakni» (Is. 43:2). ¿Tuku kilhchanima umakgolh tachuwin?

⁶ Jehová ni malaknu pi namasputu putum  kintaʼakglhuwitkan, pero nachuna ni katimastalh talakaskin pi ankgalhin nakinkamakgapatinanan nema litaxtu la kgalhtuchokgo nema kinkamajikswiyan o la lhkuyat nema kinkalhkuyuyan. Liwana kinkawaniyan pi xla nakinkamakgtayayan xlakata tlan natayaniyaw. Chu kinkamakgtayayan ni lu nalilakgaputsayaw xlakata ni namakgxtakgaw Jehová asta maski naniyaw (Is. 41:13). Wa uma tuku tlawalh kxpalakata Yoshiko, tiku lichuwinaw kxapulana párrafo. Xtsumat lichuwinan: «Lu kaks kinkamalakawanin pi kintse nitu xlilakgaputsama. Xlikana pi Jehová xmaxki takaksni. Asta maski akxni nilh, chuntiya kalitachuwinalh makuchinanin chu tatatlanin xlakata xtamalaknun Jehová». ¿Tuku katsiniyaw xlakata xliʼakxilhtit Yoshiko? Komo nalipawanaw xtamalaknun Jehová, xla nakinkatatawilayan, nachuna natayaniyaw taʼakglhuwit chu ni katipekuaw.

7, 8. 1) ¿Tuku xlipulaktiy tamalaknun nalichuwinanaw chu tuku kilhchanima lilakgaputsakan? 2) ¿Tuku xlakata kawanilh Jehová xkachikin pi nitu xlilakgaputsakgolh? 3) ¿Tuku lichuwinalh Jehová kʼIsaías 46:3, 4 xlakata nakamakgoxamixi?

⁷ Kaʼakxilhwi xlipulaktiy tamalaknun nema lichuwinan klibro xla Isaías: «[Nitu kalilakgaputsa], xlakata akit miDios». Tachuwin kalilakgaputsa kilhchanima pi «natalakgaspita kminchakgen xlakata pekuana komo wi tiku natlawaniyan tu nitlan» o «kaj kaniwa nalakapina xlakata pekuanita».

⁸ ¿Tuku xlakata Jehová kawanilh pi nitu xlilakgaputsakgolh judíos tiku xkachilinka kBabilonia? Xlakata xkatsi pi latamanin xpekuankgolh xlakata soldados xalak medopersa lu lakgtliwakga xwankgonit chu xʼamakgolh akgchipakgo Babilonia akxni xʼama sputa 70 kata la xkachilinkanit judíos. Jehová xkamaklakaskilh uma soldados xlakata nalakgmaxtu xkachikin (Is. 41:2-4). Akxni babilonios chu amakgapitsi latamanin katsikgolh pi xtalamakgasitsinkan xtalakatsuwima, tsukukgolh lamatliwakglhkgo xchatunukan chu xlawanikgo: «Tliwakga kawanti». Nachuna tlakg lhuwa dioses tlawakgolh xlakata xlakpuwankgo pi uma xʼama kamakgtaya (Is. 41:5-7). Pero Jehová kamakgoxamixilh xkachikin chu kawanilh: «Pero wix, oh Israel, [nixtachuna la amakgapitsi latamanin] wix kiskujni». Chu xlakata nitu xlilakgaputsakgolh, xkawaninit: «Akit miDios» (Is. 41:8-10). Akxni wa «akit miDios», Jehová liwana kawanilh judíos tiku ni xmakgxtakgkgo pi xkalakapastaka chu xlakan chuntiya xkachikin xlitaxtukgo. Nachuna kawanilh pi xʼama kamakgtaya xlakata natsalakgo. Xlikana, putum xtachuwin Jehová kamatliwakglhi judíos tiku xkachilinkanit (kalikgalhtawakga Isaías 46:3, 4).

9, 10. ¿Tuku xlakata ni nalakgaputsayaw? Kawili akgtum liʼakxilhtit.

⁹ La uku kilhtamaku latamanin tlakg lhuwa tuku lilakgaputsakgo xlakata la wi kakilhtamaku. Xlikana, akinin nachuna kinkalaktlawayan. Pero ni talakaskin nalilakgaputsayaw, xlakata Jehová kinkawaniyan: «Akit miDios». Umakgolh tachuwin lu tlan kinkamamakgkatsiniyan. ¿Tuku xlakata?

¹⁰ Kaʼakxilhwi akgtum liʼakxilhtit. Kalilakpuwaw pi Juan chu Bruno lakxtum ankgo kputlaw. Pero putlaw nitlan tuku akgspula xlakata nitlan tiji. Chu takgaxmata pi wi tiku chuwinan chu wan: «Nitu kalilakgaputsatit kaks katawilatit natitaxtuyaw kʼuma nixatlan tiji». Juan lu pekuanit. Pero alistalh tiku matlawanima putlaw wan: «Putum tlan nakitaxtu». Pero akxilha pi Bruno nitu lilakgaputsa.  Wa xlakata kgalhskin: «¿Tuku xlakata nitu lilakgaputsaya?». Bruno lakalitsin chu wani: «Liwana klakgapasa tiku matlawanima putlaw. Wa kintlat. Nakwaniyan la likatsi chu la lu katsini matlawani putlaw chu nialhtu katililakgaputsa».

11. ¿Tuku kinkamasiyaniyan xliʼakxilhtitkan tiku xʼankgo kputlaw?

¹¹ ¿Tuku katsiniyaw xlakata uma liʼakxilhtit? Chuna la Bruno, nitu lilakgaputsayaw xlakata liwana lakgapasaw kinTlatkan xalak akgapun, Jehová. Katsiyaw pi xla nakinkamakgtayayan natayaniyaw «talakgaputsit» nema titaxtuyaw kʼuma xaʼawatiya kilhtamaku (Is. 35:4). Maski amakgapitsi latamanin lu pekuankgo xlakata tuku lama kkakilhtamaku, akinin ni lilakgaputsayaw xlakata lipawanaw Jehová (Is. 30:15). Chu chuna la tlawalh Bruno, kalitachuwinanaw amakgapitsi latamanin tuku xlakata lipawanaw Dios. Chuna xlakan na tlan liwana nakatsikgo pi maski natitaxtukgo tuku tuwa, Jehová nakamakgtaya.

12. 1) ¿Tuku xlipulaktutu tamalaknun nalichuwinanaw? 2) ¿Tuku kinkamalakapastakayan tachuwin «xmakxpan» Jehová?

¹² Kaʼakxilhwi xlipulaktutu tamalaknun nema Jehová tlawalh: «Xlikana akit nakmatliwakglhan. Lu xlikana akit nakmakgtayayan». Isaías xlichuwinanita la xʼama kamatliwakglha xkachikin. Lichuwinalh: «Jehová namin la chatum tiku tliwakga, chu xmakxpan nalimapakgsinan xpalakata» (Is. 40:10). Biblia ankgalhin lichuwinan tachuwin makxpan nema limasiya litliwakga. Wa xlakata xtachuwin Isaías kinkamalakapastakayan pi Jehová chatum Mapakgsina tiku kgalhi lhuwa litliwakga. Makgasata, Dios limaklakaskilh xlitliwakga xlakata nakamakgtaya xlakskujnin. La uku, chuntiya  kamatliwakglhma chu kamakgtayama tiku lipawankgo (Deut. 1:30, 31; Is. 43:10).

13. 1) ¿Tukuya kilhtamaku makgantaxti Jehová xtamalaknun xlakata nakinkamaxkiyan litliwakga? 2) ¿Tuku tachuwin kinkamatliwakglhan chu lipawanaw?

¹³ Jehová makgantaxti tuku malaknu xlakata nakinkamaxkiyan litliwakga akxni kinkaputsastalanikgoyan kintalamakgasitsinkan. Kmakgapitsi kachikinin lhuwa tuku tlawamakgo xlakata namalakgachokgokgo la lichuwinankan Dios. Pero xtaputsastalanitkan ni lu lilakgaputsayaw. Jehová malaknunit pi nakinkamatliwakglhan chu uma lu lipawanaw. Lichuwinan: «Katuwa tuku nalitalachipaputunkana, nitu katilitlawanikgon» (Is. 54:17). Uma tamalaknun kinkamalakapastakayan pulaktutu tuku tlakg xlakaskinka.

14. ¿Tuku xlakata ni kaks lilakawanaw pi xtalamakgasitsin Dios nakinkatalalakatawakayan?

¹⁴ Pulana, liwana nakatsiyaw pi uma kakilhtamaku ni kinkaʼakxilhputunan (Mat. 10:22). Jesús lichuwinalh pi kstalaninanin xʼamaka kaputsastalanikan kʼuma xaʼawatiya kakilhtamaku (Mat. 24:9; Juan 15:20). Xlipulaktiy, tuku xlichuwinanit Isaías kinkawaniyan pi kintalamakgasitsinkan ni kajwatiya ni kintikaʼakxilhputunkgon, wata pulaklhuwa tuku nalimaklakaskinkgo xlakata nakinkalakatakikgoyan. Nalimaklakaskinkgo taʼakgsanin nema kaj tsekg tlawakan, taʼakgsanin chu taputsastalanit (Mat. 5:11). Jehová namasta talakaskin pi kintalamakgasitsinkan nalimaklakaskinkgo uma tuku lichuwinaw (Efes. 6:12; Rev. 12:17). Pero ni napekuanaw. ¿Tuku xlakata?

15, 16. 1) ¿Tuku xlipulaktutu nema talakaskin nalakapastakaw chu kgalhmakgtaya uma Isaías 25:4, 5? 2) ¿La lichuwinan Isaías 41:11, 12 tuku nakaʼakgspula tiku kinkaputsastalanikgoyan?

¹⁵ Xlipulaktutu tuku kililakapastakatkan wa pi Jehová wan «nitu katilitlawanikgon» nitu katilimakgwa tuku nalimaklakaskinkgo. Xtachuna la akgtum patsaps kinkamakgtayan akxni min lanka un, chuna Jehová nakinkamakgtayayan  «xlakata tiku nitlan tuku nakinkatlawaniputunkgoyan» (kalikgalhtawakga Isaías 25:4, 5). Kintalamakgasitsinkan nikxni kintikatlawanikgon tuku nitlan (Is. 65:17).

¹⁶ Xlakata Jehová tlakg namatliwakglha la lipawanaw, lichuwinan tuku nakaʼakgspula «tiku kinkasitsinikgoyan» (kalikgalhtawakga Isaías 41:11, 12). Maski lhuwa tuku natlawakgo chu namaliwakakgo xtatalachipatkan, putum xtalamakgasitsin xkachikin Dios: «Nitu katilitaxtukgolh, chu nakamalakgsputukan».

17, 18. 1) ¿Tuku xlakata kinkamakgtayayan takgalhtawakga xalak Biblia tlakg nalipawanaw Dios? Kawili akgtum liʼakxilhtit. 2) ¿Tuku xlakata nalilakpuwanaw texto xla kata 2019?

¹⁷ Talipaw nema kgalhiniyaw Jehová tatliwakglha akxni tlakg liwana lakgapasaw. Uma chuna la akxni liwana likgalhtawakgayaw Biblia chu lilakapastakaw tuku likgalhtawakgayaw. Biblia lichuwinan la kamakgtayanit Jehová xkachikin chu uma tlan nalipawanaw pi na nakinkakuentajtlawayan la uku.

¹⁸ Kalilakpuwaw lu xastlan la masiya Isaías xlakata nakinkamakgtayayan naʼakxilhaw la makgtayanan Dios. Tamalakxtumi chatum mapuchwayanina nema kakuentajtlawa xborregos. Lichuwinan: «Xmakxpan nakalimastokga borregos; chu nakachaxlin» (Is. 40:11). Akxni makgkatsiyaw pi Jehová kinkaʼakgpixtiyayan o kinkasnatan, tlan makgkatsiyaw chu nitu lipekuanaw. Xlakata nitu nalilakgaputsayaw maski natitaxtuyaw taʼakglhuwit, skujni xalipaw chu xaskgalala laksaknit pi texto xla kata 2019 wa xtachuwin Isaías 41:10: «[Nitu kalilakgaputsa], xlakata akit miDios». Kalilakpuwaw umakgolh tachuwin nema tlan kinkamamakgkatsiniyan. Komo chuna natlawayaw nakinkamakgtayayan natayaniyaw xlakata tuku talakatsuwima.