Ankan kxpulakni

Ankan kliputsan

Jehová pulalin xkachikin

Jehová pulalin xkachikin

«Jehová ankgalhin napulalinan» (IS. 58:11).

TAKILHTLIN: 152, 22

1, 2.  1) ¿Tuku ni tatalakxtumi tiku kapulalin xtatayananin Jehová chu atanu takanajla? 2) ¿Tuku nalichuwinanaw k’uma artículo chu nema aku mima?

«¿TIKU kapulalinan?». Uma takgalhskinin ankgalhin kinkatlawanikanan akinin xtatayananin Jehová. ¿Tuku xlakata? Xlakata lhuwa takanajla kapulalin chixku o puskat. Pero lu tlan limakgkatsiyaw akxni wanaw, pi ni wa stalanimaw chatum chixku wata wa Jesucristo. Xla tlawa xtalakaskin xPulalina xTlat, Jehová (Mat. 23:10).

2 Pero la uku na wilakgolh makgapitsi lakchixkuwin tiku pulalinkgo xkachikin Dios, Biblia limapakuwi «skujni xalipaw chu xaskgalala» (Mat. 24:45). Wa xlakata ¿la likatsiyaw pi wa Jehová maklakaskima xKgawasa tiku ni tasiya xlakata nakinkapulalinan? K’uma artículo chu tuku aku namin, na’akxilhaw pulaktutu komo xlikana uma. Na na’akxilhaw maski Jehová kalimaklakaskilh lakchixkuwin xlakata napulalinkgo xkachikin, pero wa tiku xaxlikana Pulalina la makgasa chu la uku (Is. 58:11).

MAKGLHTINANKGOLH XLITLIWAKGA ESPÍRITU SANTO

3. ¿Tuku maxkika Moisés xlakata tlan nakapulalin israelitas?

3 Espíritu santo kamaxkilh litliwakga xlakskujnin Dios (kaʼakxilhti recuadro «¿Tuku kilhchanima?»). Dios laksakli Moisés, nakapulalin Israel. ¿Tuku makgtayalh xlakata tlan nalakgataya akgtum lanka taskujut? Jehová wa tiku «Maxkilh x’espíritu santo» (kalikgalhtawakga Isaías 63:11-14). Jehová wa tiku kapulalilh xkachikin, pero wa Moisés maxkika xlitliwakga espíritu santo.

4. ¿Tuku xlitasiya pi Moisés xkgalhi x’espíritu Dios? (Kaʼakxilhti xapulana dibujo).

4 ¿Xkatsikgo israelitas pi Moisés xkgalhi x’espíritu Dios? Chuna. Xlakata espíritu santo, Moisés tlawalh lhuwa tuku nila tamakanajla chu malakgapasnilh faraón xtukuwani Dios (Éx. 7:1-3). Espíritu santo na makgtayalh nakgalhi lakswan tayat xlakata tlan xkapulalilh israelitas, la tapaxkit, tlan likatsikan chu ni lakapala sitsikan. Moisés ni xtachuna la makgapitsi mapakgsinanin xalak atanu kachikinin tiku lixkajni xlikatsikgo (Éx. 5:2, 6-9). Xlikana pi Jehová xlaksaknit Moisés xlakata napulalin xkachikin.

5. ¿Tiku na kamaxkilh x’espíritu santo Jehová xlakata xpulalinkgolh xkachikin?

5 ¿Tiku na kamaxkilh Jehová x’espíritu santo xlakata napulalinkgo xkachikin? Biblia wan pi «Josué xkgawasa Nun lu xlitsama espíritu xla liskgalala» (Deut. 34:9). Na lichuwinan pi «x’espíritu Jehová litatsamalh Gedeón» nachuna: «x’espíritu Jehová tsukulh laktanu David» (Juec. 6:34; 1 Sam. 16:13). Umakgolh lakchixkuwin lipawankgolh pi espíritu x’ama kamakgtaya, chu xlakata uma tlan tlawakgolh tuku nila xakstukan xlitlawakgolh xlitliwakgakan (Jos. 11:16, 17; Juec. 7:7, 22; 1 Sam. 17:37, 50). Xlikana, Jehová kamaxkilh litliwakga xlakata xtlawakgolh tuku nila tamakanajla. Wa xlakata kajwatiya Jehová lakgchan namalankikan.

Akxni xkachikin Dios kgalhakgaxmatkgolh Moisés, Josué, Gedeón chu David wa Jehová tiku xkgalhakgaxmatkgo

6. ¿Tuku xlakata xlakaskin Jehová pi israelitas xmaxkikgolh kakni tiku xkalaksaknit napulalinankgo?

6 ¿Tuku tlawakgolh israelitas akxni katsikgolh pi Moisés, Josué, Gedeón chu David xkgalhikgo xtamakgtay x’espíritu Dios? Xlimaxkitkan xwanit kakni. Akxni xlakan nitlan xlichuwinankgolh Moisés, Jehová kgalhskininalh: «¿Asta tukuya kilhtamaku nakimaxki kakni uma kachikin [...]?» (Núm. 14:2, 11). Chuna, wa Jehová tiku kalaksakli, umakgolh lakchixkuwin xlakata xpulalinkgolh xkachikin. Akxni xkgalhakgaxmatkgo umakgolh lakchixkuwin, xlimasiyamakgolh pi Jehová wa xPulalinakan.

MAKGLHTINANKGOLH XTAMAKGTAY ÁNGELES

7. ¿La makgtayakgolh ángeles Moisés?

7 Ángeles makgtayakgolh tiku xpalakachuwinankgo Dios (kalikgalhtawakga Hebreos 1:7, 14). Jehová limaklakaskilh ángeles xlakata napulalinkgo Moisés. Ka’akxilhwi la tlawalh. Pulana malakgachanilh chatum ángel tiku «ntitasiyunilh kuatsapu» chu maxkilh limapakgsin pi nakalakgmaxtu chu nakapulalin israelitas (Hech. 7:35). Xlipulaktiy, Dios limaklakaskilh ángeles xlakata namaxkikgo Moisés Limapakgsin, nema xlimaklakaskilh xlakata nakapulalin israelitas (Gál. 3:19). Chu xlipulaktutu, Jehová wanilh Moisés: «Kapulalipi kachikin niku kwaninitan. ¡Ka’akxilhti! Ki’ángel napulalinan» (Éx. 32:34). Biblia ni wan pi israelitas x’akxilhkgolh chatum ángel pi wa xtlawama uma taskujut. Pero, xlakata Moisés kastakyawalh chu kapulalilh kachikin limasiyalh pi xmakgtayamakgolh ángeles.

8. ¿La kamakgtayakgolh ángeles Josué chu Ezequías?

8 ¿Tiku na kamakgtayalh ángeles? Lichuwinankan chatum ángel, Biblia wan pi «príncipe tiku xpulalinanin ksoldados Jehová» makgtayalh Josué, xlakata natlajanankgo k’guerra, nema katatlawakgolh cananeos (Jos. 5:13-15; 6:2, 21). Biblia na lichuwinan tuku lalh alistalh akxni mapakgsina Ezequías xpulalin xkachikin Dios. Soldados xalak Asiria wa pi x’ama malakgsputu Jerusalén. K’akgtum tsisni, «xʼángel Jehová taxtulh chu kamakgnilh akgtum ciento tatipuxamakitsis mil niku xwilakgolh xsoldados Asiria» (2 Rey. 19:35).

9. Maski makglakgalhinan x’wankgonit tiku xkamaklakaskin Dios ¿tuku xlitlawatkan xwanit israelitas?

9 Ángeles ni kgalhikgo talakgalhin. Pero tiku kamakgtayakgolh makglakgalhinanin xwankgonit. Akgtum li’akxilhtit, makgtum Moises ni malankilh Jehová (Núm. 20:12). Josué ni putsalh xtastakyaw Dios akxni katatlawalh gabaonitas akgtum talakkaxlan (Jos. 9:14, 15). Chu titaxtulh kilhtamaku xnaku Ezequías «lanka makgkatsika» (2 Crón. 32:25, 26). Maski umakgolh lakchixkuwin makglakgalhinanin xwankgonit xtalakaskin pi israelitas xkgalhakgaxmatkgolh. Israelitas tlan x’akxilhkgolh pi Jehová xkamaklakaskima ángeles xlakata nakamakgtaya tiku xpulalimakgo xkachikin. Xlikana pi wa tiku xpulalima xkachikin.

KAPULALILH XTACHUWIN DIOS

10. ¿La pulalilh Moisés xLimapakgsin Dios?

10 Xtachuwin Dios kapulalilh xpalakatlawananin Jehová. Limapakgsin nema makglhtinankgolh israelitas, Biblia limapakuwi «xlimapakgsin Moisés» (1 Rey. 2:3). Watiya Biblia wampara pi wa Jehová maxkilh uma Limapakgsin kachikin israel. Wa xlakata xtalakaskin pi Moisés na xkgalhakgaxmatli (2 Crón. 34:14). Akgtum li’akxilhtit akxni Jehová wanilh Moisés la xtlawalh tabernáculo, xla «tsukulh tlawa chuna la xwaninit Jehová. Tlawalh chuna la xwanikanit» (Éx. 40:1-16).

11, 12. 1) ¿Tuku xlitlawatkan xwanit Josías chu mapakgsinanin tiku xpulalinkgo xkachikin Dios? 2) ¿La kamakgtayalh xTachuwin Dios tiku xpulalimakgolh xkachikin?

11 Akxni Josué limapakuwika pi napulalinan, xkgalhi xTachuwin Dios. Wanika pi xlikgalhtawakgalh «kakuwani chu katsisni», xlakata liwana xkgalhakgaxmatli putum tuku xwanit (Jos. 1:8). Mapakgsinanin tiku alistalh mapakgsinankgolh k’xkachikin Dios na chali chali xlikgalhtawakgatkan xwanit. Na chuna xtlawakgolh maktum xa copia chu xkgalhakgaxmatkgolh putum tachuwin chu Limapakgsin (kalikgalhtawakga Deuteronomio 17:18-20).

12 ¿La kamakgtayalh xTachuwin Dios tiku xpulalimakgolh kachikin Israel? Kalichuwinaw mapakgsina Josías. Akxni tekgska xlimapakgsin Moisés, x’secretario Josías tsukulh lekgalhtawakgani * (Ka’akxilhti nota). ¿Tuku tlawalh Josías? «Chu akxni, mapakgsina kgaxmatli umakgolh tachuwin nema xwi k’libro xla limapakgsin, lakapala xtitli xlhakgat». Chu xTachuwin Dios matlawilh pi namasputu ídolos nema x’anan k’país chu na lakkaxwililh akgtum pascua nema nikxni chuna la xtatlawanit (2 Rey. 22:11; 23:1-23). Josías chu amakgapitsi pulalinanin mastakgolh talakaskin pi xTachuwin Dios xkapulalilh. Xatapaxuwan tlawakgolh talakgpalit, la napulalinkgo xkachikin Dios. Uma tlawalh pi xkachikin Dios xalamakgasa xtlawakgolh tuku xlakaskin Jehová.

13. ¿Tuku xlitalakgpali tiku pulalinkgo xkachikin Dios chu tiku xalak atanu kachikinin?

13 Mapakgsinanin xalak atanu kachikinin xkapulalin xliskgalala latamanin, nema ni makgapala. Akgtum li’akxilhtit, latamanin chu mapakgsinanin xalak Canaán xtlawakgo tuku nitlan. Xtatalakgxtumikgo animales, chu xtachixkukan o xtapuskatkan asta tiku xalak kxfamilia. Na xkakninanikgo ídolos chu xmakamastakgo xkamanankan (Lev. 18:6, 21-25). Nachuna, xmapakgsinanin Babilonia chu Egipto ni watiya limapakgsin xkgalhikgo xlakata taskulunkit nema xkgalhikgo xkachikin Dios (Núm. 19:13). ¡Lu tanu xwankgonit tiku xpulalinankgo xkachikin Dios! Xlakan xkamakgpuwantinikgo latamanin liwana nakakninanikgo Jehová, namaskulunkikgo xmaknikan chu ni xtlawakgolh talakgxtumit nema ni xlitatlawat. Xlikana, wa Jehová xkapulalima.

14. ¿Tuku xlakata Jehová kastakyawalh makgapitsi xpulalinanin xkachikin?

14 Mapakgsinanin tiku pulalinkgolh xkachikin Dios ni putum tlawakgolh xtastakyaw nema kamaxkilh. Makgapitsi ni kgalhakgaxmatnankgolh chu ni mastakgolh talakaskin pi Dios nakalipulalin x’espíritu santo, x’ángeles chu xTachuwin. Milh kilhtamaku Jehová kastakyawalh o putsalh atanu xlakgxokgokan (1 Sam. 13:13, 14). Pero alh kilhtamaku, Jehová putsalh tiku napulalinan tiku ni kgalhi talakgalhin.

JEHOVÁ LIMAPAKUWI PULALINA TIKU NI KGALHI TALAKGALHIN

15. 1) ¿Tuku limasiyakgolh palakachuwinanin pi x’ama min chatum pulalina? 2) ¿Tiku uma pulalina tiku ni kgalhi talakgalhin?

15 Lhuwata kata, Jehová malaknulh pi x’ama putsa chatum xpulalina xkachikin tiku ni kgalhi talakgalhin. Akgtum li’akxilhtit, Moisés kawanilh Israelitas pi Jehová x’ama malakgacha chatum palakachuwina nema xtachuna chu xlikgalhakgaxmatatkan (Deut. 18:15). Isaías lichuwinalh pi x’ama litaxtu «pulalina o puxku» (Is. 55:4). Daniel xtsokgwililh xlakata akxni x’ama chin «Mesías Pulalina» (Dan. 9:25). Chu Jesús lichuwinalh pi wa «Pulalina» kxkachikin Dios (kalikgalhtawakga Mateo 23:10). Kstalaninanin xatapaxuwan stalanikgolh, chu liwana xkatsikgo pi wa Jehová xlaksaknit napulalin xkachikin (Juan 6:68, 69). ¿Tuku xlakata liwana xlikatsikgo?

16. ¿Tuku limasiyalh pi Jesús makglhtinalh xlimakgatliwakga espíritu santo?

16 Espíritu santo maxkilh litliwakga Jesús. Akxni Jesús tamunulh, Juan tiku xmununan akxilhli «ntalakkilh nkakgapun; chu spiritu, xtachuna ntijtimput, xtaktanimachi» Jesús. Alistalh, espíritu santo tlawalh pi Jesús x’alh kdesierto (Mar. 1:10-12). Akxni Jesús xlama kKatiyatni, espíritu santo maxki litliwakga xlakata namasiya chu natlawa tuku nila tamakanajla (Hech. 10:38). Nachuna, tlawalh pi xkgalhilh lakwan tayat la tapaxkit, tapaxuwan chu takanajla (Juan 15:9; Heb. 12:2). Ni chatum pulalina limasiyalh pi xkgalhi x’espíritu santo Dios. Xlikana pi wa Jehová tiku xlaksaknit Jesús naPulalinan.

¿La makgtayakgolh ángeles Jesús akxni tamunulh? (Ka’akxilhti párrafo 17).

17. ¿La makgtayakgolh ángeles Jesús?

17 Ángeles makgtayakgolh Jesús. Akxni Jesús tamunulh, makgapitsi ángeles tsukukgolh skujnanikgo (Mat. 4:11). Chu akxni ni x’aniy, «titasiyunilh nchatum ángel xala k’akgapun wa nti xmatliwakglhma» (Luc. 22:43). Jesús xkatsi pi Jehová x’ama malakgacha x’ángel xlakata xmakgtayalh akxni xlakaskilh (Mat. 26:53).

18, 19. ¿La pulalilh xTachuwin Dios kxlatamat chu la xmasiya Jesús?

18 Wa xTachuwin Dios pulalin Jesús. Akxni matsukilh xtaskujut asta akxni nilh k’kgantum kiwi, mastalh talakaskin pi wa napulalin xTachuwin Dios. Chu xa’awatiya, lichuwinalh tuku aku x’ama la xlakata Mesías (Mat. 4:4; 27:46; Luc. 23:46). ¡Xpulalinanin takanajla lu tanu xwankgonit kxkilhtamaku Jesús! Xlakgmakgankgo xTachuwin Dios akxni xlichuwinan tuku nitlan xtalismaninkan. Jesús lichuwinalh tuku wan kBiblia xpalakatakan: «wa yuma tachixkuwitat, kaj luwa xman xkilhnikan lichuwinankgoy akxni wankgoy pi mat kilipawankgoy, chu kimaxkikgoy kakni, wampi wata anta kxnakukan luwa tanuj talakapastakni wilikgonit, pus chuna chu kilimalakgamakgatliniy. Luwa xlikana pi nitu xtápalh maski kilimaxkikgoy kakni, sampi xlipaks wantu xlakan limapakgsinankgoy katlawakgolh tachixkuwitat, paks kaj xtawilatkan chixkuwin, chu ni wa wantu kit kkalimapakgsikgonit» (Mat. 15:7-9). Jehová nikxni xkalaksakli lakchixkuwin tiku ni kgalhakgaxmatnankgo, xlakata xkapulalilh xkachikin.

19 Jesús maklakaskilh xTachuwin Dios xlakata nakamasiyani amakgapitsin. Akxni xpulalinanin ni xaxlikana takanajla xtlawanikgo takgalhskinin, Jesús ni xwan tuku xlakapastaka o tuku xkatsininit. Wata xlimaklakaskilh xTachuwin Dios (Mat. 22:33-40). Jesús tlan kaks xkamalakawanilh latamanin komo xkalixakgatlikgolh la xwi xlatamat anta k’akgapun o la tlawakanit tuku anan kkakilhtamaku. Jesús xpaxki xTachuwin Dios, chu lu xkamasiyaniputun amakgapitsin. Xla kamalakkinilh «ntapuwan lakimpi na’akgatakgskgoy ntatsokgnun» (Luc. 24:32, 45).

20. 1) ¿La limasiyalh Jesús pi xmalanki Jehová? 2) ¿Tuku litalakgpali xtayat Jesús chu Herodes Agripa I?

20 Akxni Jesús xchuwinan, latamanin kaks xlilakawankgo (Luc. 4:22). Pero xla ankgalhin maxkilh kakni xMakgalhtawakgena, Jehová. Makgtum, chatum tiku lhuwa tuku xkgalhi maxkilh kakni Jesús chu wanilh «Tlan makgalhtawakgena». Pero Jesús taktujulh chu wanilh: «¿Tuwan nkilimapakuwiya mpi tlan nkit? Ni chatum anan wan nti ntlan, wampi xman wa nchatum wa cha Dios» (Mar. 10:17, 18). Titaxtulh akgtsayan kata Herodes Agripa I tsukulh mapakgsinan kJudea. Pero ni chuna xlikatsi la Jesús. Akgtum kilhtamaku tamakxtumikgolh, Herodes lilhakganalh lhakgat nema lu xatapalaxla. Akxni latamanin akxilhkgolh tsukukgolh kgaxmatkgo la xchuwinama, chu pixlanka wankgo: «¡Wa xtachuwin dios nkgaxmataw, wampi ni wa xtachuwin nchatum chixku!». Xlakata lakgatilh pi xmalankimaka, Herodes «ni malankilh Dios; pasalh laktsu luwa wantu xwamakgolh xpulakni, ni makgas makgapalalh, tunkun nilh» (Hech. 12:21-23). Xlikana, Jehová ni wa xlaksaknit xlakata wa napulalinan. Pero, Jesús limasiyalh pi wa Dios tiku xlaksaknit chu putum kilhtamaku wa malankilh Jehová tiku xaPuxku Mapakgsina kxkachikin.

21. ¿Tuku takgalhskinin nalichuwinanaw k’atanu artículo?

21 Jehová ni xlakaskin pi Jesús kaj ni lhuwa kilhtamaku xmapakgsinalh. Akxni lakastakwanalh Jesús kawanilh kstalaninanin: «Xlipaks limapakgsin, kintamaxkinit nakkgalhiy k’akgapun, chu kkatiyatni». Chu wampa: «Na kakatsitit mpi xaliankgalhin nakkatalatamayan nchali chali, asta nasputa katuxawat» (Mat. 28:18-20). Pero komo Jesús anta wi k’akgapun ¿la x’ama pulalin xkachikin Dios kkaTiyatni? ¿Tiku x’ama kamaklakaskin Jehová xlakata xtaskujkgolh Cristo anta k’kaTiyatni? Chu ¿La x’amakgolh katsikgo kstalaninanin Cristo tiku xkamaklakaskilh Jehová? K’atanu artículo, natakgalhti umakgolh takgalhskinin.

^ párr. 12 Max wa uma tuku pulana xtsokgnit Moisés.