1, 2. ¿Tuku xlakata ankgalhin naʼanan limaxkgenin anta unu kakilhtamaku?

LA UKU, ni lu anan tumin. Kamanan ni tekgskgo xtaskujutkan. Latamanin kalipekua wilikgo xlatamatkan xlakata naʼankgo kʼalakatanu país niku tlakg anan tumin. Talimaxkget anan maski niku anan tumin. Tiku kgalhikgo tumin chuntiya malhuwimakgo chu tiku limaxkgenin chuntiya tlakg ni kgalhikgo. Tiku lakputsanankgo, wankgo pi 1% xlikalanka Katiyatni lhuwa kgalhikgo tumin la komo amakgapitsi latamanin. Xlikana, tuwa lakputsananikan xpalakata uma. Pero, lhuwa millones latamanin lu talimaxkgekgo chu makgapitsin lhuwa tumin kgalhikgo asta tlan nakalimakgtakgalha tiku max aku nalakachinkgo kxfamilia. Jesús lu nitlan akxilhli xpalakata uma akxni wa: «Xaliʼankgalhin natalatapakgoyatit wa limaxkganin» (Mar. 14:7). ¿Tuku xlakata ni lakxtum likatsikgokan?

² Jesús xkatsi pi kaj xman wa Dios tlan nalakgpali uma kakilhtamaku xlakata ni anan tumin. Anta kʼApocalipsis o Revelación 18:3, lichuwinan xlakata «stananin», nema kilhchanima tiku lhuwa tuku kgalhiputunkgo. Xpalakata uma, política chu takanajla ni xaxlikana makgtapakgsikgo kxkakilhtamaku Satanás. Xlakskujnin Dios ni makgtanukgo kpolítica chu knixaxlikana takanajla. Pero lhuwa tiku nila tamakgatlinikgo xkakilhtamaku Satanás.

3. ¿Tuku takgalhskinin nakgalhtiyaw?

 ³ Kstalaninanin Cristo kililakapastakatkan la akxilhaw xlakata tuku anan kakilhtamaku. Kakinkakgalhskinkan: «¿La naklimaklakaskin tuku kkgalhi xlakata naklimasiya pi ni kmakgxtakga Dios? ¿Tuku tlan naktlawa xlakata naktamakgatlini tuku xalak kakilhtamaku? ¿Tuku liʼakxilhtit masiya pi xlakskujnin Dios xlikana lipawanaw?».

4, 5. 1) ¿Tuku akgspulalh skujni nema lichuwinalh Jesús? 2) ¿Tuku tastakyaw kamaxkilh Jesús kstalaninanin?

⁴ (Kalikgalhtawakga Lucas 16:1-9). Tuku lichuwinalh Jesús xlakata skujni tiku ni xaʼakgstitum, wi tuku kinkamalakpuwaniyan. Skujni xʼama makgatsankga xtaskujut xlakata limawakakgolh pi nitlan xlimaklakaskinit xtumin xmalana. * Wa xlakata, putsalh xʼamigos tiku tlan xmakgtayakgolh akxni nialh xkgalhilh xtaskujut. ¿Xkawanima Jesús kstalaninanin pi ni akgstitum xlikatsikgolh xlakata nitu xkakitsankganilh? Ni chuna. Kawanilh pi wa uma tuku tlawakgo «nchixkuwin xala katuxawat», wa tiku ni skujnanikgo Jehová. Jesús lichuwinalh uma xlakata wi tuku xʼama kamasiyani.

⁵ Tuku xtitaxtuma skujni tuwa xwanit. Chu Jesús na xkatsi pi lhuwa kstalaninanin tuwa xmakgkatsikgolh nakgalhikgo tuku namaklakaskinkgo kʼuma kilhtamaku. Wa xlakata, kamaxkilh uma tastakyaw: «Kalikgalhitit mi amigojkan tuku lhuwa xtapalh nema ni xaʼakgstitum». Chuna, akxni nakitsankga tuku maklakaskinaw, Jehová chu Jesús nakinkamakgamakglhtinankgoyan «anta kxaxlipan putawilh». ¿Tuku katsiniyaw xlakata xtastakyaw Jesús?

6. ¿Tuku xlakata wanaw pi tuku xalak kkakilhtamaku ni makgtanuma kxtalakaskin Dios?

⁶ ¿Tuku xlakata Jesús wa pi tuku lhuwa xtapalh, «ni xaʼakgstitum»? Biblia ni lichuwinan, pero kinkawaniyan pi tuku lhuwa xtapalh nema anan kakilhtamaku ni makgtanuma tuku kxtalakaskin Jehová. ¿Tuku xlakata? Xlakata anta kjardín xa Edén Jehová kamaxkilh Adán chu Eva tuku xmaklakaskinkgolh (Gén. 2:15, 16). Nachuna, akxni Jehová kamaxkilh xʼespíritu santo tiku xatalaksakni xalak pulana siglo, «tini chatum xwan mpala luwa xla wa mpala tu xkgalhikgoy; wa mpi paks kaj xla xlimakatumkan xwanit mpaks nkatuwaj» (Hech. 4:32). Palakachuwina Isaías xlichuwinanit pi xʼama min kilhtamaku akxni putum latamanin xlipaxuwakgolh tuku masta Katiyatni (Is. 25:6-9; 65:21, 22). Xlakata nina chin ama kilhtamaku kstalaninanin Cristo xlakaskinkgolh «liskgalala nema makgtayanan» xlakata tlan xkgalhikgolh tuku «lhuwa xtapalh nema ni xaʼakgstitum» xalak kakilhtamaku chu nachuna naliskujkgo xlakata namakgapaxuwakgo Dios.

7. ¿Tuku tamasiy tekgsaw anta kLucas 16:10-13?

⁷ (Kalikgalhtawakga Lucas 16:10-13). Skujni nema lichuwinanka putsalh xʼamigos xlakata tlan nalitamakgtaya. Pero Jesús kamakgpuwantinilh kstalaninanin pi xʼamigos natlawakgo tiku xalak akgapun xlakata ni lhuwa tuku nakgalhiputunkgo. Versículos nema stala lichuwinan pi tuku xla xmasiyaputun wa la namaklakaskinaw tuku «lhuwa xtapalh nema ni xaʼakgstitum» chu nalimasiya komo ni makgxtakgaw Dios.

8, 9. ¿La maklakaskimakgolh makgapitsi natalan tuku «lhuwa xtapalh nema ni xaʼakgstitum»?

⁸ Pulaktum la tlan nalimasiyayaw pi ni makgxtakgaw Dios wa nalimakgtayananaw tuku kgalhiyaw xlakata tlakg natalichuwinan Dios (Mat. 24:14). Kaʼakxilhwi la tlawakgo makgapitsi natalan. Anta kʼIndia, chatum aktsu tsumat xkgalhi akgtum akstu caja niku xmujutilha xtumin. Asta nialh tamawalh xlikgaman. Akxni aktsu caja tatsamalh, uma tsumat xatapaxuwan mastalh  tumin xlakata nalimakgtayanan tlakg natalichuwinan Dios. Chatum tala na xalak India, tiku sta cocos nalimasiya «liskgalala nema makgtayanan». Xla xatapaxuwan masta cocos anta kʼoficina de traducción ktachuwin malayálam. Lichuwinan, komo tiku wilakgo kʼoficina maklakaskinkgo tlakg tlan namasta cocos nixawa namasta tumin nema nalitamawakan. Nachuna natalan xalak Grecia xatapaxuwan mastakgo aceite de oliva, queso chu amakgapitsi liwat anta kBetel.

⁹ Kaʼakxilhwi tuku tlawa chatum tala xalak Sri Lanka tiku alakatanu niku lama. Komo anta kxpaís kgalhi xchik chu xputawilh, kamaxki talakaskin pi natalan anta natlawakgo xtamakxtumitkan chu laklanka tamakxtumit, chu anta natawilakgo tiku skujnikgo Dios putum kilhtamaku. Maski uma lu tapalaxla kitaxtuni, chuna tlan kamakgtaya natalan tiku lakglimaxkganin. Anta niku ni mastakan talakaskin nalichuwinankan Dios, natalan maklakaskinkgo xchikkan xlakata anta natlawakan tamakxtumit. Xlakata uma, lhuwa natalan tiku ni kgalhikgo tumin chu lichuwinankgo xtachuwin Dios, tlan tamakxtumikgo chu ni xokgokgo chiki niku tamakxtumikgo.

10. ¿La kinkamakgtayayan xalakgalhamana nawanaw?

¹⁰ Umakgolh liʼakxilhtit masiya pi xlakskujnin Dios tlan nakinkalipawankanan maski tuku kaj tsinu, uma wamputun chuna la maklakaskinaw tuku kgalhiyaw, pero tuku tlakg xlakaskinka wa xlakata kintakanajlakan (Luc. 16:10). ¿La akxilhkgo natalan xlakata lu liskujkgo tlan xʼamigo Jehová nawankgo? Pulaktum la tlan natlajaya tuku lhuwa xtapalh nema xaxlikana, wa akxni tlan kalikatsinikgoya amakgapitsin (Luc. 16:11). Chatum tala tiku lu lismani xatapaxuwan masta xtumin, makgkatsi pi lata akglhuwata kata makglhtinanit akgtum lu xlakaskinka tasikulunalin, xlakata xtalakgalhaman. Xla wan: «Kakxilhnit pi akxni tlan kalikatsinikan amakgapitsin, tlakg klakgalhamanan akxni ktapatinan, chu tlakg xakgalhkgalhina nakwan, chu nakmakglhtinan tastakyaw». Amakgapitsi natalan akxilhkgonit pi komo xalakgalhamana nawana namakgtayayan xlakata mintakanajla (Sal. 112:5; Prov. 22:9).

11. 1) ¿Tuku xlakata wanaw pi komo xalakgalhamananin nawanaw limasiyayaw «liskgalala nema makgtayanan»? 2) ¿Tuku lalimakgtayakgo la uku xkachikin Jehová? (Kaʼakxilhti xapulana dibujo).

¹¹ Atanu la nalimasiyayaw «liskgalala nema makgtayanan» xlakata tuku kgalhiyaw wa akxni kamakgtayayaw amakgapitsin. Makgapitsi natalan kgalhikgo tumin pero nila tlakg skujnanikgo Jehová chu nila ankgo makgtayanankgo alakatanu país. Pero tlan limakgkatsikgo pi xtuminkan nema xatapaxuwan mastakgo litamakgtayakgo amakgapitsin natalan xlakata tlakg naskujnanikgo Jehová (Prov. 19:17). Xlakata tumin nema xatapaxuwan mastayaw makgtayananaw natlawakan chu namakgpitsikan likgalhtawakga chu makgtayananaw nalichuwinankan Dios kachikinin niku anan limaxkgenin, anta niku lhuwa latamanin makglhtinankgo tamakatsinin. Anta kpaíses la kCongo, Madagascar chu kRuanda, natalan xlilaksakatkan xwanit  komo xtamawakgolh liwat o xtamawakgolh biblias, nema xtapalh tuku tlajakan akgtum semana o akgtum papaʼ. Pero tumin nema natalan xatapaxuwan mastakgo akxtum “lalimakgtayakgo”. Xlakata uma xkachikin Jehová lhuwa tachuwin tlawakgonit Biblia chu kamaxkikgonit lhuwa familias chu tiku kamakgalhtawakgemaka, tiku xlikana lakgapasputunkgo Jehová (kalikgalhtawakga 2 Corintios 8:13-15). Chuna, tiku mastakgo chu tiku makglhtinankgo tlan xʼamigos Jehová nawankgo.

12. ¿La limasiyalh Abrahán pi xlipawan Dios?

¹² Atanu la tlan xʼamigo Jehová nawanaw wa natamakgatliniyaw tuku xalak kkakilhtamaku chu nalimaxtuyaw kilhtamaku xlakata naputsayaw tuku lhuwa xtapalh nema xaxlikana. Wa uma tuku tlawalh Abrahán, chatum chixku tiku tliwakga xkgalhi xtakanajla. Komo xʼamigo Jehová xwamputun, kgalhakgaxmatnalh, makgxtakgli lu tlan xkachikin Ur chu latamalh klaktsu chiki xla xuwa (Heb. 11:8-10). Xla xkatsi pi tuku lhuwa xtapalh tuku xaxlikana, wa Jehová tiku masta. Wa xlakata, ni lakpuwa pi lhuwa tuku xkgalhiputulh, komo chuna xtlawalh xlimasiyalh pi ni xkgalhi takanajla (Gén. 14:22, 23). Alh kilhtamaku, Jesús wanilh chatum kgawasa tiku lhuwa tumin xkgalhi pi chuna la uma xkgalhilh xtakanajla: «Wa mpala pi wa ntu lakatanks wamputuna, kapit, na kastat xlipaks ntu nkgalhiya, na wa namaxkikgoya limaxkganin, chuna chi nakgalhiya ntamakun anta nkakgapun; na katat, kakistalani» (Mat. 19:21). Ama kgawasa ni xkgalhi takanajla la Abrahán, pero amakgapitsin limasiyakgonit pi lu lipawankgo Jehová.

13. 1) ¿Tuku wanilh Pablo Timoteo? 2) ¿La tlan nakinkapulalinan uma tastakyaw la uku?

¹³ Timoteo nalimasiyalh pi xkgalhi takanajla. Pablo limapakuwilh «nchatum ntlan xtropa Jesucristo» chu alistalh wanilh: «Ni chatum wa nti limakgtanuy litropa mpala nalakapastaka wa ntu atipatu taskujut natlaway, lakimpi nalimakgapaxuway wa nti yama laksakli mpi tropaj nawan» (2 Tim. 2:3, 4). La uku kstalaninanin Jesús liskujkgo xlakata natlawakgo uma tastakyaw. Na anta makgtanumakgo liwaka akgtum millón latamanin tiku skujnanimakgo Jehová putum kilhtamaku. Kstalaninanin Cristo tayanikgo xlakata tuku nitlan anan kakilhtamaku chu lakapastakkgo pi «tiku sakwanan kskujni litaxtu tiku masakwanilh» (Prov. 22:7). Satanás lakpuwan pi xlakskujni kalitaxtuw tuku anan kkakilhtamaku. Makgapitsin lhuwa tumin sakwakgo xlakata nalixokgokgo akgtum chiki, putlaw, akgtum tlan takgalhtawakga, o asta xlakata stlan paskua nakgalhikgo akxni natamakgaxtokgkgo. Komo ni kuenta natlawayaw tuku nalaksakaw max akglhuwa kata nalaklinaw tumin. Komo nalimasiyayaw «liskgalala nema makgtayanan», chu ni lhuwa tuku nakgalhiputunaw kkilatamatkan, ni lhuwa tuku katilakliw chu ni lhuwa tuku katitamawaw. Chuna tlan xlakskujnin Dios nawanaw chu ni wa tuku xalak kkakilhtamaku (1 Tim. 6:10).

14. ¿Tuku liwana lakkaxwilinitaw natlawayaw? Kalichuwinanti tuku tlawakgonit makgapitsin.

¹⁴ Komo ni lhuwa tuku nakgalhiputunaw, talakaskin pulana nawiliyaw kkilatamatkan tuku tlakg xlakaskinka. Akgtum tamakgaxtokgat xkgalhi akgtum negocio nema lhuwa xlitlajakgo tumin. Pero xlakan kskujnaniputumparakgo Jehová putum kilhtamaku. Wa xlakata stakgolh xnegociojkan, lancha chu amakgapitsi tuku xkgalhikgo. Xatapaxuwan ankgolh makgtayanankgo niku xtlawamaka niku pulalinkan taskujut xla xtatayananin Jehová (Warwick, Nueva York). Lu xlakaskinka kliʼakxilhwi xlakata tlan kskujwi kBetel kintsumat chu xchixku. Nachuna, akglhuwa semanas kataskujkgolh kWarwick xnatlatni tsumat. Anta kColorado (Estados Unidos), chatum precursora tekgsli akgtum taskujut kʼakgtum banco chu ni lhuwa kilhtamaku kskuja. Chu xmalana, lu xlipaxuwakgo xlakata tlan kskuja wa xlakata malaknunikgolh pi  kskjuli putum kilhtamaku chu tlakg xmaliwakanika xtatlaja. Pero xla ni makglhtinalh uma lu tlan taskujut xlakata nialh xkgalhilh kilhtamaku nalichuwinan Dios. Uma kaj makgapitsi tlan liʼakxilhtit tuku tlawakgo xlakskujnin Jehová. Komo liwana lakpuwanitaw pulana nawiliyaw xTamapakgsin Dios, nalimasiyayaw pi lhuwa xtapalh akxilhaw la talalinaw Dios chu tuku lhuwa xtapalh xla kintakanajlakan nixawa tuku kakilhtamaku malaknu.

15. ¿Tuku lhuwa xtapalh nema akinin kinkamakgapaxuwayan?

¹⁵ Jehová kasikulunatlawa tiku kgalhikgo «ntu lakwan tatlaw». Pero kgalhikan tuku lhuwa xtapalh ni wamputun pi Dios sikulunatlawama (kalikgalhtawakga 1 Timoteo 6:17-19). Kalichuwinaw chatum tala tiku wanikan Lucia xalak Italia. * Akxni katsilh pi natalan xalak Albania xlakaskinkgo tamakgtay xlakata nalichuwinankgo Dios, lu lipawa Jehová chu anta alh latama kkata 1993, maski ni xkgalhi tumin. Katsinilh tachuwin albanés, lata ama kilhtamaku kamakgtayanit liwaka 60 latamanin natamunukgo. Xlikana pi lhuwa akinin ni lu tlan kinkakitaxtuniyan akxni lichuwinanaw Dios. Pero lata tuku natlawayaw xlakata nakamakgtayayaw amakgapitsin natekgskgo chu anta nalatamakgo ktiji nema linan klatamat, xtachuna la akgtum tuku lanka xtapalh naliʼakxilhaw akinin nema putum kilhtamaku natawila (Mat. 6:20).

16. 1) ¿Tuku naʼakgspula uma kakilhtamaku? 2) Xlakata katsiyaw tuku naʼakgspula uma kakilhtamaku, ¿tuku kilitlawatkan?

¹⁶ Jesús ni kinkawanin pi «tuku lhuwa xtapalh nema ni xaʼakgstitum» max nakitsankga, wata nakitsankga (Luc. 16: 9). La uku kamalakgsputukanit lhuwa bancos chu xlakata ni anan tumin la uku xaʼawatiya kilhtamaku, ni tatalakxtumi takatsanajwat nema aku mima. Putum namasputukan xkakilhtamaku Satanás, política chu nixaxlikana takanajla. Palakachuwinanin Ezequiel chu Sofonías lichuwinankgolh pi oro chu plata kaj nitu xʼama litaxtu, maski lata makgasa kilhtamaku wa uma tuku tlakg maklakaskinkgo tiku xalak kakilhtamaku (Ezeq. 7:19; Sof. 1:18). ¿La xmakgkatsiw komo xmilha kilhtamaku akxni naniyaw, chu xʼakxilhwi pi nitu kgalhiyaw tuku lhuwa xtapalh nema xaxlikana kaj xpalakata mastokgmaw tuku «lhuwa xtapalh nema ni xaʼakgstitum»? Xtachuna xmakgkatsiw la tiku lhuwa skujli xlakata natlaja lhuwa tumin chu alistalh nakatsi pi tumin nixaxlikana (Prov. 18:11). Tuku lhuwa xtapalh anan unu kakilhtamaku nakitsankga. Wa xlakata, ni kamakgatsankgaw kilhtamaku namaklakaskinaw tuku kgalhiyaw xlakata naliputsayaw amigos anta kʼakgapun. Lata tuku natlawayaw xlakata nalimakgtayayaw xTamapakgsin Jehová nakinkamakgtayayan tlakg tlan xʼamigo nawanaw.

17, 18. ¿Tuku kgalhkgalhimakgolh xʼamigos Jehová?

¹⁷ Akxni namin xTamapakgsin Dios, nialhti katixokgolh niku natawila, tuku sakwanitaw, makuchina chu ni para likuchun. Kimputumkan nakgalhiyaw lhuwa liwat chu ni katixokgow. Xfamilia Jehová tiku nalatamakgo kKatiyatni nalipaxuwakgo tuku xalakwan. Ni katimakgstokgwiliw oro, plata ni para tuku atanu nema lakswan, ni katilimaxtuw kilhtamaku xlakata uma, wata nalimaklakaskinaw xlakata nalitakaxtayayaw. Kimputumkan tlan nakaxtlawayaw xalakswan chiki xla kiwi, xla chiwix chu xla likan nema xalakwan. Chu kiʼamigoskan xatapaxuwan nakinkamakgtayakgoyan. Kimputumkan akxtum nalatamayaw chu lakxtum nalipaxuwayaw tuku naʼanan Katiyatni.

¹⁸ Uma kaj tsinu lichuwinaw tuku namakglhtinankgo tiku natlawakgo amigos anta kʼakgapun. Putum xlakskujnin Jehová napaxuwakgo akxni Jesús nawan umakgolh tachuwin: «Katantit wixin xtalaksaknin nkinTlat; kakgalhitit ntapakgsin wa ntu ntakaxtlawanit wixin mimpalakatakan, asta akxni ni naj xanan nkatuxawat» (Mat. 25:34).