Ankan kxpulakni

Ankan kliputsan

BIOGRAFÍA

Lu kpaxuwanit xlakata kskujnaninit Jehová

Lu kpaxuwanit xlakata kskujnaninit Jehová

XAPULANA taskujut nema kilakgayawaka anta kBetel xalak Canadá wa nakpalhnan niku xwi imprenta. Xtitaxtuma kata 1958 chu xakkgalhi 18 kata. Tlan la xkinkitaxtunima, chu ni makgas kilhtamaku titaxtulh, xakmaskujuma akgtum máquina nema xchukuni xkilhpan revista nema aku xʼimprimirlikgokanit. ¡Lu xakpaxuwa chuna la xakwi kBetel!

Akgtum kata alistalh, makatsinika familia Betel pi xtamaklakaskin tiku xʼamputunkgolh skujkgo ksucursal xalak Sudáfrica, xlakata anta xʼamaka wilikan akgtum xasasti imprenta. Kwa pi xakamputun chu lu kpaxuwalh akxni kiwanika pi xkilaksakkanit xlakata xakkalh. Na kalaksakka akgalhtutu betelitas xalak Canadá: Dennis Leech, Bill McLellan chu Ken Nordin. Kinkawanikan pi makgas kilhtamaku xakamaw tamakgxtakgaw kSudáfrica.

Kkilhanilh kintse kteléfono chu kwanilh: «Tse, wi tuku nakmakatsiniyan. Kama kSudáfrica». Kintse ni lhuwa tuku xwan, pero tliwakga takanajla xkgalhi chu lu tlan xtalalin Jehová. Ni lhuwa tuku wa, pero akit xakkatsi pi ni xʼama kimachokgo. Maski kintse chu kintlat lilakgaputsakgolh xlakata makgat niku xakama an, nikxni kiwanikgolh pi nitlan tuku xaklaksaknit.

KKAN KSUDÁFRICA

Akxtum kkataʼan ktren Dennis Leech, Ken Nordin chu Bill McLellan, kkamaw lata kCiudad del Cabo asta kJohannesburgo kkata 1959.

Kinkgalhtatikan ktanokglhparayaw ksucursal xalak Sudáfrica kkata 2019, 60 kata alistalh.

Pulana kkaw kBetel xalak Brooklyn, anta akgtutu papaʼ kinkamamakgatawakgekan xlakata xakkatsiniw maklakaskinaw akgtum prensa nema xakamaw maklakaskinaw niku xakamaw. Alistalh, ktawakaw kʼakgtum barco xlakata xakkaw kCiudad del Cabo (Sudáfrica). Aku xakmakgatsinit 20 kata. Akxni aku xakchanitaw kCiudad del Cabo, katsisni ktawakaw kʼakgtum tren xlakata xakkaw kJohannesburgo, akgtum kachikin nema lu makgat xwi. Xapulana kchaw kʼakgtum aktsu kachikin nema xtatekgsa kKarroo, niku lu xʼanan pokgxni chu lu klhkaknan. Akxni kinkgalhtatikan ktalakaxtuw kventana, klakgalhskiw niku xaktatekgsaw. ¡Klilakgaputsaw la xʼama kinkakitaxtuniyan! Makgapitsi kata alistalh, ktaspitwi kKarroo chu kakxilhwi pi umakgolh laktsu kachikinin lu lakglilakgatit xwankgonit chu kakakswa xwanit.

Makgapitsi kata xkilakgayawakanit nakmaskuju linotipia, akgtum máquina nema lu stlan xwanit chu lu tuwa la xmaskujukan. Xkilakgchan naklakkaxwili letras nema xʼama tamaklakaskin xlakata xʼimprimirlika revistas La Atalaya chu ¡Despertad! Sucursal xʼimprimirli revistas klhuwa tachuwin xalak África, ni kajwatiya xpalakata Sudáfrica, nachuna xpalakata makgapitsi países xalak continente africano. Lu kpaxuwaw xlakata xasasti imprenta nema tlawalh pi xaktaxtuw kCanadá, lu xmaklakaskimaka.

Alistalh, kskujli kʼakgtum Oficina nema xlakkaxwili la natamatitaxti likgalhtawakga kʼatanu tachuwin, naʼimprimirlinankan, chu namalakgachakan likgalhtawakga alakatanu. Ankgalhin wi tuku kilitlawat xwanit chu lu xakpaxuwa.

KTAMAKGAXTOKGA CHU KILAKGAYAWAKAN TUKU XASASTI

Laura chu akit akxni precursores especiales xaklitaxtuyaw kkata 1968.

Kkata 1968, ktatamakgaxtokgli Laura Bowen, tiku xwi lakatsu kBetel. Xla precursora xlitaxtu chu na xtsokgwili tuku xmalakgachani Departamento de Traducción. Amacha kilhtamaku, tiku aku xtamakgaxtokgkgonit, nila xtamakgxtakgkgo kBetel, wa xlakata sucursal kinkalakgayawan precursores especiales naklitaxtuyaw. Tsinu xaklakgaputsama. Xlakata xaklatamanit 10 kata kBetel niku xakkgalhi liwat chu anta niku xaktamakgxtakga, ¿la xakamaw tlawayaw xlakata xkinkaʼakchanin tamakgtay nema xkamaxkikan precursores especiales? Kinchatunukan xakamaw makglhtinanaw 25 rands akgatunu papaʼ (tuku amacha kilhtamaku xkilhchanima 35 dólares) kajwatiya komo xakmakgatsiw chuna la xlilhuwa likgalhtawakga xkinkaskinikanan pi xakmakgpitsiw, chuna la xlilhuwa horas xkinkaskinikanan naklichuwinanaw Dios, chu xaktlawaw revisitas. Uma tumin wa tuku xakamaw lixokgoyaw renta, liwat, kimpasajekan, chu nachuna likuchun chu atanu.

Kinkamalakgachakan kʼakgtum grupo lakatsu kkachikin Durban, kxkilhtun pupunu océano Índico. Anta xlamakgolh lhuwa latamanin xalak India. Lhuwa xkamanankan xwankgonit tiku xafuerza xkaliminkanit xlakata kskujkgolh anta niku xtlawakan azucar, max lakatsu kkata 1875. La uku xkgalhikgo atanu xtaskujutkan, pero chuntiya kgalhikgo xtalismaninkan chu chuntiya tlawakgo liwat xalak xkachikinkan chu nachuna xalakgkgama liwat nema litlawakgo curry. Chu xlakata xchuwinankgo inglés, uma tlakg ni tuwa tlawalh pi xakkalitachuwinaw Dios.

Precursores especiales xkaskinikan nalichuwinankgo Dios 150 horas akgatunu papaʼ. Wa xlakata Laura chu akit klakkaxwiliw naklichuwinanaw Dios akgchaxan hora xapulana kilhtamaku. Ni xakkgalhiyaw revisitas chu tiku xakkalimakgalhtawakgew Biblia, wa xlakata akgchaxan hora kilichuwinatkan xwanit Dios kʼakgatunu chiki anta niku lu klhkaknan. Akxni punchuna kilhtamaku xtitaxtunit chuna la xakmatsukinitaw, kakxilhli kireloj... ¡chu kajwatiya 40 minuto xtitaxtunit! Kiʼakstu kinkgalhskinka komo xakamaw makgantaxtiyaw tuku xkinkalakgayawakanitan.

Ni makgas kilhtamaku titaxtulh xlakata liwana xaklakkaxwiliw kinkilhtamakujkan. Chali chali xaktlawayaw sándwiches chu xakwiliyaw kʼakgtum termo sopa o kape. Akxni xakjaxputunaw, xakyawayaw aktsu kimputlawkan Volkswagen kxtampin akgatum kiwi. Xmin kilhtamaku, xkinkalitastilikgoyan lhuwa laktsu kamanan indios tiku kaks xkinkaʼakxilhkgoyan xlakata lu tanu xaktasiyayaw. Makgapitsi kilhtamaku alistalh, kakxilhwi pi akxni xtitaxtunita xapulana akgtiy o akgtutu hora, kilhtamaku tlakg lakapala xtitaxtu.

Lu klipaxuwaw xlakata kkalitachuwinaw tuku masiya Biblia latamanin xala anta. Kakxilhwi pi latamanin xalak India mastakgo kakni, tlan likatsikgo, tlan kamakgamakglhtinankgo amakgapitsin chu paxkikgo Dios. Lhuwa hindúes makgamakglhtinankgolh tamakatsin nema kkalitachuwinaw. Lu xlakgatikgo katsinikgo xlakata Jehová, Jesús, Biblia, xasasti kakilhtamaku nema aku mima niku naʼanan takaksni chu takgalhkgalhin xlakata talakastakwanat. Akgtum kata alistalh, 20 takgalhtawakga xalak Biblia xakpulalinaw. Akxtum xakkatawayanaw tastunut akgtum familia nema xakkamakgalhtawakgeyaw. ¡Lu xakpaxuwayaw!

Pero ni xlimakgas, atanu tuku kinkalakgayawakan. Kinkalakgayawakan taskujut xla circuito kxkilhtun xastlan pupunu océano Índico. Akgatunu semana, xaktamakgxtakgaw kxchikkan akgtum familia xalak congregación nema xaklakgapaxialhnamaw, chu xakkatalichuwinanaw Dios natalan xlakata xakkamakgpuwantiniw. Xkinkalikatsinikgoyan chuna la tiku xalak xfamiliajkan chu lu xaklipaxuwayaw akxtum xakkatatawilayaw, xkamanankan chu xʼanimaleskan nema xkgalhikgo kxchikkan. Lu klipaxuwaw akgtiy kata chuna la ktawilaw anta. Asta akxni kinkakilhminikan ksucursal chu kinkawanikan pi xaktaspitwi kBetel. Kkawanilh: «Lu kpaxuwayaw chuna la kskujmaw unu». Pero xatapaxuwan xakamaw skujaw anta niku xkinkamalakgachakan.

KTASPITAW KBETEL

Anta kBetel kilakgayawaka nakskuja kDepartamento de Servicio, anta kkgalhilh talakgalhaman akxtum nakkataskuja lhuwa natalan tiku lhuwa tuku xkatsinikgo. Ama kilhtamaku, akxni chatum superintendente de circuito xlakgapaxialhnanita akgtum congregación, xmalakgacha akgtum informe ksucursal. Chu Departamento de Servicio xmalakgachani maktum carta uma congregación. Umakgolh cartas xkamalakgachakan xlakata xkamatliwakglhka natalan chu xlakata xkawanika tuku xlitlawatkan komo xtalakaskin. Secretarios lu xliskujkgo xlakata xmatitaxtikgolh kʼinglés, informes nema superintendente de circuito xmalakgachakgo ktachuwin xhosa chu zulú. Alistalh xmatitaxtikgo ktachuwin xalak África cartas nema sucursal xmalakgacha xaʼinglés. Lu kkapaxtikatsinilh palha xtaskujutkan umakgolh natalan tiku xmatitaxtikgo tachuwin, xlakata kimakgtayakgolh nakʼakgatekgsa tuku taʼakglhuwit xkgalhikgo kinatalankan xalak África.

Ama kilhtamaku, tiku xlamakgo kSudáfrica xkalimapakgsikan pi ni akxtum xkatalakgolh tiku tanu tanu xtasiyakgo. Ni akxtum xlitalatamatkan xwanit tiku tanu xcolorkan. Kinatalankan xalak África xchuwinankgo xtachuwinkan, xlichuwinankgo Dios kxtachuwinkan chu xʼankgo kcongregaciones niku xchuwinankan xtachuwinkan.

Xlakata ankgalhin xkimalakgachakanit anta niku chuwinankan inglés ni xakkalakgapasnit lhuwa natalan xalak África. Pero la uku tlan xakkatsini xlakata xtalismaninkan. Kilitachuwinanka taʼakglhuwit nema xtitaxtukgo kinatalankan xlakata xtalismaninkan chu tuku xkanajlakan kxkachikinkan. Lu limasiyakgolh pi ni xpekuankgo akxni lakgmakgankgolh talismanin nema lakatsala tuku wan Biblia chu ni makgtlawaputunkgolh tuku xla taskuwan, maski lu kaputsastalanikgolh xfamiliaskan chu xkachikinkan. Klaktsu kachikinin latamanin lu lakglimaxkgen xwankgonit. Lhuwa tiku ni lu xkgalhtawakgakgonit chu amakgapitsi nipara tsinu xʼankgonit kʼescuela, pero xmaxkikgo kakni tuku wan Biblia.

Kkgalhilh talakaskin nakkamakgtaya natalan kxlakatin mapakgsinanin xlakata xkamaxkika talakaskin nakakninanikgo Dios chu ni namakgtanukgo kpolítica. Lu matliwakglhli kintakanajla akxni kakxilhli pi xtatayananin Jehová tiku lakgkgawasanku xwankgonit, ni makgxtakgkgolh Dios, chu ni pekuankgolh maski katamakxtuka kxʼescuelaskan xlakata ni makgtlawakgolh oraciones chu himnos xla takanajla.

Natalan titaxtukgolh atanu taʼakglhuwit kʼakgtum aktsu país xalak África nema xwanikan Suazilandia (la uku wanikan Esuatini). Akxni nilh mapakgsina Sobhuza, kaskinika putum tiku xlamakgolh anta pi xmakgtlawakgolh makgapitsi talismanin nema xtlawakan akxni wi tiku xniy. Lakchixkuwin xkaskinikan pi xtaʼakgswikkgolh chu lakpuskatin xtalakaskin pi lu tutsu xchukukgolh xchixitkan. Xlakata uma talismanin xlimasiya pi xkakakninanikan tiku nikgonit, luwa natalan lakchixkuwin chu lakpuskatin kaputsastalanika xlakata ni makgtlawaputunkgolh. Lu kinkamakgapaxuwan la ni makgxtakgkgolh Jehová. Kinatalankan xalak África lhuwa tuku kinkamasiyanikgon xlakata ni namakgxtakgaw Dios chu nakgalhkgalhinanaw, chu uma matliwakglhli kintakanajlakan.

KTASPITA KʼIMPRENTA

Kkata 1981, ktaspitli kʼimprenta xlakata xakmakgtayanalh namaklakaskinkan computadoras akxni xʼimprimirlinanka. Lu tlan tuku xlama ama kilhtamaku. Xtalakgpalima chuna la xtlawakan impresión. Chatum tiku kstama tuku xmaklakaskinkan xlakata naʼimprimirlinankan, maxkilh sucursal akgtum máquina xlakata xʼakxilhli komo tlan kskuja. Xlakata uma, nialh kkamaklakaskiw akgnajatsa linotipias nema xakkakgalhiyaw chu kaliminka akgkitsis xalaksasti máquinas. Na kwiliw akgtum xasasti tuku xakliʼimprimirlinaw. La uku tlakg xakʼimprimirlinanaw nixawa makgasa.

Computadoras kinkamakgtayakgon xlakata liwana xlakkaxwilika letras nema xtasiyakgolh kkilikgalhtawakgakan chu xlimaklaskinka MEPS, Sistema Electrónico de Edición Plurilingüe. ¡Lu xtalakgpalinit tecnología lata akxni kgalhtati betelitas xalak Canadá kkaw kSudáfrica! (Is. 60:17). Uma kilhtamaku, xakkatatamakgaxtokgnitaw precursoras tiku lu tlan xlikatsikgo chu lu xpaxkikgo Jehová. Bill chu akit chuntiya xakwilaw kBetel. Ken chu Dennis lakxtum xkatawilakgolh xfamilias lakatsu kBetel.

Taskujut nema xtlawamaka ktraducción chu la xprimirlinankan xtaliwakatilhawa. Tlakg lhuwa tachuwin xakkamatitaxtiyaw likgalhtawakga. Nachuna, xakkamalakgachayaw likgalhtawakga kʼatanu sucursales. Wa xlakata, xakmaklakaskinaw akgtum xasasti Betel. Natalan tlawakgolh anta niku lu kastlan kxʼoeste Johannesburgo, chu tamakamastalh kkata 1987. Lu kpaxuwalh xlakata kakxilhli la xtaliwakama taskujut chu xlakata akglhuwa kata kmakgtapakgsilh Comité de Sucursal xalak Sudáfrica.

ATANU TUKU KINKALAKGAYAWAKANAN

Kkata 2001, lu kaks klilakawaw akxni kiwanika pi xakmakgtapakgsilh kComité de Sucursal xalak Estados Unidos, nema aku xlakkaxwilikanit. Maski xaklipuwanaw xlakata xakamaw makgxtakgaw kintaskujutkan chu kiʼamigoskan anta kSudáfrica xkinkamakgapaxuwayan pi xakamaw makgtapakgsiyaw familia Betel xalak Estados Unidos.

Pulaktum tuku xaklilakgaputsayaw wa pi nialh akxtum xakamaw tatawilayaw xtse Laura, tiku xlina kata. Nila lhuwa tuku xaklimakgtayayaw xlakata kNueva York xaktatekgsaw, pero kgalhtutu xnatalan lakpuskatin Laura xatapaxuwan talaknukgolh xlakata xlimakgtayakgolh tuku xmaklakaskin chu xlakata xmakgapaxuwakgolh. Kinkawanikgon pi komo xlakan nila kskujnanikgo Jehová putum kilhtamaku, komo xkuentajtlawakgolh xtsekan, uma xʼama kinkamakgtayayan xlakata tlan xakmakgantaxtiw kintaskujutkan. Lu kkapaxtikatsiniyaw.

Kintala chu xpuskat, tiku xlamakgo kToronto (Canadá), na kinkamakgtayakgon nakuentajtlawakgo kintse, xlakata nialh xlama kintlat. Amacha kilhtamaku, 20 kata chuna la akxtum xkatawi, lu kkapaxtikatsiniyaw xlakata xatapaxuwan kuentajtlawakgolh asta akxni nilh, ni lhuwa kilhtamaku alistalh lata kchaw kNueva York. Akgtum tasikulunalin akxni tiku xalak kifamiliajkan xatapaxuwan lakgpaliputunkgo tuku tlawakgo kxlatamatkan xlakata nakakuentajtlawakgo natlatni tiku linkgoya kata, tuku max namin kilhtamaku tuwa nakitaxtu.

Makgapitsi kata anta kʼEstados Unidos kilakgayawaka nakskuja kDepartamento niku tlawakan likgalhtawakga, akgtum taskukjut nema tlakg masastikanit chu tlakg ni tuwa, chu nina makgas kskujnit kDepartamento de Compras. Lu klipaxuwanit chuna la kskujnaninit Jehová umakgolh 20 kata nema titaxtunit kʼuma lanka sucursal, anta niku max la uku wilakgolh 5,000 betelitas chu max 2,000 voluntarios externos.

Akxni xakkgalhi max 20 kata, nikxni klakpuwa pi xakama tawila unu. Laura lu kimakgtayanit umakgolh kata. ¡Lu klipaxuwanitaw kilatamatkan! Lu xtapalh kliʼakxilhaw tanu tanu tuku kinkalakgayawakanitan chu putum natalan tiku akxtum kkataskujnitaw, na anta makgtanumakgo putum natalan tiku skujmakgo klhuwa sucursales nema kkalakgapaxialhnanitaw kxlikalanka katiyatni. La uku nialh lhuwa taskujut kimaxkikanit xlakata kkgalhi liwaka 80 kata chu anankgo lhuwa natalan lakgkgawasan tiku tlan tlawakgo taskujut.

Chatum salmista tsokgwililh: «Paxuwa kachikin nema kakninani Jehová la xDios» (Sal. 33:12). ¡Uma xlikana! Lu kpaxtikatsini Jehová xlakata akxtum ktaskujnit xapaxuwana xkachikin.