1. ¿La makgkatsiya wix xlakata katsininita xaxlikana?

 XLAKSKUJNIN Jehová lu paxkiyaw xaxlikana nema katsininitaw kBiblia. Putum tuku kanajlayaw anta kilhtiyayaw (Rom. 10:17). Liwana katsiyaw pi Jehová lakkaxwililh congregación xla kstalaninanin Cristo xlakata “xmakgtayalh chu xtatayalh xaxlikana” (1 Tim. 3:15). Chu xatapaxuwan kakgalhakgaxmataw tiku pulalinkgo congregación xlakata liwana katsiyaw pi kinkamasiyanikgoyan xaxlikana nema masiya Biblia, chu kinkawanikgoyan tuku kilitlawatkan xlakata namakgantaxtiyaw xtalakaskin Dios (Heb. 13:17).

2. Chuna la wan Santiago 5:​19, ¿tuku max nitlan xkinkaʼakgspulan?

² Maski makgamakglhtinanitaw xaxlikana chu katsiyaw pi kilistalanitkan tuku kinkawaniyan xkachikin Dios pi kilitlawatkan, max nakinkamaʼakgtsankgeyawaputunkanan xlakata natamakgatliniyaw xaxlikana (kalikgalhtawakga Santiago 5:19). Satanás lakaskin pi nialh kalipawaw Biblia chu nialh kalipawaw tuku kinkawaniyan xkachikin Jehová pi katlawaw (Efes. 4:14).

3. ¿Tuku xlakata lu xlakaskinka nakgalhakgaxmataw xaxlikana? (Efesios 6:​13, 14).

³ (Kalikgalhtawakga Efesios 6:​13, 14). Nialh makgas, Akgskgawini namalakgatumi lhuwa taʼakgsanin xlakata natlawa pi lhuwa kachikinin natalalakatawakakgo Jehová (Apoc. 16:​13, 14). Na katsiyaw pi chuntiya tlakg naliskuja xlakata nakaʼakgskgawi xlakskujnin Jehová (Apoc. 12:9). Wa xlakata lu xlakaskinka nakatsiyaw komo tuku kinkamakatsinimakan xaxlikana o komo kaj taʼakgsanin, chu nakgalhakgaxmataw xaxlikana (Rom. 6:17; 1 Ped. 1:22). Lu xlakaskinka natlawayaw uma xlakata tlan nalakgtaxtuyaw akxni lama nawan lhuwa tapatin.

4. ¿Tuku nalichuwinanaw kʼuma artículo?

⁴ Kʼuma artículo, nalichuwinanaw pulaktiy tayat nema nakinkamakgtayayan  nakatsiyaw komo tuku kinkamakatsinimakan anta takilhtiyanit kBiblia chu natlawayaw tuku nakinkawaniyan xkachikin Jehová. Na naʼakxilhaw pulaktutu tuku kilitlawatkan xlakata ni natamakgatliniyaw xaxlikana.

TUKU NAKINKAMAKGTAYAYAN NAKATSINIYAW LAKGAPASAW XAXLIKANA

5. Komo ni makgalipuwamputunaw Jehová, ¿tuku natlawayaw?

⁵ Napekuaniyaw Jehová. Pekuanikan Jehová kilhchanima pi lu napaxkiyaw, chu uma tapaxkit nakinkamakgtayayan ni natlawaputunaw tuku namakgalipuwan. Akinin katsiniputunaw nalakgapasaw tuku xatlan chu tuku ni xatlan, tuku xaxlikana chu tuku kaj taʼakgsanin xlakata Jehová tlan nakinkaʼakxilhan (Prov. 2:​3-6; Heb. 5:14). Xlakata tlan namakgapaxuwayaw Jehová, ni kilimastatkan talakaskin pi tapekua nema kakgalhiniyaw latamanin tlakg lanka nawan nixawa tapaxkit nema kgalhiniyaw Jehová. Chu uma lu xlakaskinka xlakata min kilhtamaku tuku latamanin lakgatikgo, Jehová ni lakgati.

6. Xlakata kapekuanikgolh latamanin, ¿tuku tlawakgolh kgalhakaw skgalananin?

⁶ Komo namastayaw talakaskin pi tapekua nema kakgalhiniyaw latamanin tlakg lanka nawan nixawa tapaxkit nema kgalhiniyaw Jehová, max natsukuyaw kanajlayaw tuku ni xaxlikana nema talalakatawaka tuku kinkamasiyaninitan Jehová. Kakalilakpuwaw kgalhkutiy skgalananin tiku ankgolh akxilhkgo tiyat nema Jehová xkamalaknuninit israelitas. Kgalhakaw skgalananin mastakgolh talakaskin pi tapekua nema xkakgalhinikgo cananeos tlakg lanka xwa nixawa tapaxkit nema xkgalhinikgo Jehová. Wa xlakata wankgolh: «Nila katikatalatlawaw umakgolh latamanin, xlakata tlakg lakgtliwakgan nixawa akinin» (Núm. 13:​27-31). Xlikana pi max cananeos tlakg lakgtliwakgan xwankgonit nixawa israelitas. Pero akxni umakgolh lakchixkuwin wankgolh pi nila xʼamakgo kamakgatlajakgo xtalamakgasitsinkan, xpatsankgamakgo Jehová. Xtalakaskin pi xlakapastakkgolh tuku Jehová xlakaskin pi xtlawakgolh  israelitas. Na xlilakapastakatkan xwanit tuku Jehová xtlawanit xpalakatakan. Komo chuna xtitlawakgolh, uma xtikamakgtayalh naʼakxilhkgo pi cananeos nila xʼamakgo makgatlajakgo Dios tiku kgalhi putum litliwakga. Pero Josué chu Caleb nichuna xwankgonit la umakgolh kgalhakaw skgalananin: xlakan xkgalhikgo takanajla chu xmakgapaxuwaputunkgo Jehová. Wa xlakata kawanikgolh kachikin: «Komo Jehová tlan kinkaʼakxilhnitan, xlikana nakinkatamaknuyan kʼuma tiyat chu nakinkamaxkiyan» (Núm. 14:​6-9).

7. ¿Tuku nakinkamakgtayayan ni namakgalipuwanaw Jehová? (Na kaʼakxilhti dibujo).

⁷ Pulaktum tuku nakinkamakgtayayan ni namakgalipuwanaw Jehová wa pi akxni wi tuku nalaksakaw, ankgalhin nalilakpuwanaw tuku lakaskin natlawayaw (Sal. 16:8). Akxni nalikgalhtawakgayaw pulaktum tuku lichuwinan Biblia, kalilakpuwaw: «Komo anta xaktitawilalh, ¿tuku xaktitlawalh?». Akgtum liʼakxilhtit, kalilakpuwanti pi kakgaxpatnipat kgalhakaw lakchixkuwin tiku kiskgalanankgolh. ¿Xkanajla tuku kilhwamakgo chu xmasta talakaskin pi tapekua xmakgatlajan? ¿O tapaxkit nema kgalhiniya Jehová chu xlakata ni makgalipuwamputuna xmakgtayan ni nakakanajlaniya? Lhuwa israelitas nila akxilhkgolh pi tuku xkilhwamakgo Josué chu Caleb wa xaxlikana xwanit. ¿La kakitaxtunilh? Putum umakgolh israelitas nila tanukgolh kTiyat nema xKawanikanit pi Nakamaxkikan (Núm. 14:​10, 22, 23).

8. ¿Tuku tayat xlakaskinka nakgalhiyaw, chu tuku xlakata?

⁸ Nataktujuyaw. Jehová kamasiyani xaxlikana tiku taktujukgo (Mat. 11:25). Akxni tsukuw lakgapasaw xaxlikana, taktujuw chu mastaw talakaskin pi amakgapitsin xkinkamakgtayakgon (Hech. 8:​30, 31). Maski makgasa xtaktujuyaw, lu kuenta kilitlawatkan xlakata ni natlankajwananaw. Komo xtsukuw tlankajwananaw max xtsukuw lakpuwanaw pi tuku akinin wanaw na lu xlakaskinka xtachuna xtastakyaw Biblia chu tuku kinkawaniyan xkachikin Jehová.

9. ¿Tuku nakinkamakgtayayan chuntiya nataktujuyaw?

⁹ ¿Tuku nakinkamakgtayayan chuntiya nataktujuyaw? Kalakapastakwi pi Jehová tlakg lanka nixawa akinin (Sal. 8:​3, 4). Na tlan natlawayaw oración xlakata naskiniyaw Jehová pi kakinkamakgtayan nataktujuyaw chu namastayaw talakaskin pi xla nakinkamasiyaniyan. Jehová nakinkamakgtayayan wa pulana nawiliyaw tuku xla lakpuwan, nema kinkamasiyaniyan kxTachuwin chu kxkachikin, chu ni wa tlakg xlakaskinka naliʼakxilhaw tuku akinin lakpuwanaw. Akxni nalikgalhtawakgayaw Biblia, kalakputsaw tuku nakinkalimasiyaniyan pi Jehová lu xtapalh liʼakxilha tiku taktuju chu xkajni tiku tlankajwa makgkatsikan chu tiku lakpuwan pi tlakg xlakaskinka nixawa amakgapitsin. Chu komo nakinkalakgayawakanan akgtum lu xlakaskinka taskujut nema natlawa pi amakgapitsin naʼakxilhkgo tuku tlawayaw, lu kuenta katlawaw ni natsukuyaw litlankajwananaw.

¿TUKU KILITLAWATKAN XLAKATA NI NATAMAKGATLINIYAW XAXLIKANA?

10. ¿Tiku kamaklakaskinit Jehová xlakata nakapulalin xlakskujnin chu nakawani tuku xlitlawatkan?

¹⁰ Ankgalhin nalipawanaw xkachikin Jehová. Kxamakgan Israel, Jehová laksakli Moisés xlakata nakawani tuku xlakaskin pi xtlawakgolh xkachikin, chu alistalh lakgayawalh uma taskujut Josué (Jos. 1:​16, 17). Israelitas tlan xkakitaxtuni akxni xmakgamakglhtinankgo pi Jehová xkalaksaknit umakgolh lakchixkuwin xlakata nakapulalinkgo. Akglhuwa ciento kata alistalh, akxni lakatsukulh congregación xla kstalaninanin Cristo, wa kgalhkutiy apóstoles tiku xkapulalinkgo xkachikin Jehová (Hech. 8:​14, 15). Alistalh, na kalaksakka amakgapitsin lakgkgolotsin xalak Jerusalén xlakata xmakgtlawakgolh uma taskujut. Xlakata natalan kstalanikgo tuku xkawanikgo umakgolh lakchixkuwin, «congregaciones  chuntiya tlakg tatliwakglhkgolh xtakanajlakan chu chali chali talhuwitilhakgolh» (Hech. 16:​4, 5). Kkinkilhtamakujkan, Jehová na kinkasikulunatlawayan akxni tlawayaw tuku kinkawaniyan xkachikin. Pero ¿la xmakgkatsilh Jehová komo ni xkakgalhakgaxmatniputuw natalan tiku xla kalaksaknit xlakata napulalinkgo xkachikin? Xlakata nakatsiyaw, kalichuwinaw tuku lalh akxni israelitas nina xtanukgo kTiyat nema xKawanikanit pi Nakamaxkikan.

11. ¿Tuku kaʼakgspulalh tiku talalakatawakakgolh tiku Jehová xlaksaknit xlakata napulalin xkachikin? (Na kaʼakxilhti dibujo).

¹¹ Akxni israelitas nina xtanukgo kTiyat nema xKawanikanit pi Nakamaxkikan, makgapitsi xlakaskinka lakchixkuwin tsukukgolh talalakatawakakgo Moisés chu nialh xkanajlakgo pi wa Jehová tiku xlaksaknit xlakata nakapulalin. Umakgolh lakchixkuwin wankgolh: «Putum kachikin [ni kajwatiya Moisés] xasanto litaxtu, putum umakgolh, chu Jehová wi kxlakgstipankan» (Núm. 16:​1-3). Xlikana pi «putum kachikin» xasanto xlitaxtu kxlakatin Jehová, pero xla xlaksaknit Moisés xlakata wa napulalin (Núm. 16:28). Wa xlakata, akxni talalakatawakakgolh Moisés, wa xtalalakatawakamakgo Jehová. Ni wa lilakpuwankgolh tuku Jehová xlakaskin, wata wa lilakpuwankgolh tuku xlakan xlakaskinkgo, xlakaskinkgo limapakgsin chu xkalakgapaska. Jehová kamalakgsputulh tiku malakatsukikgolh uma taʼakglhuwit chu putum israelitas tiku katatayakgolh (Núm. 16:​30-35, 41, 49). Liwana kakatsiw pi la uku, Jehová na ni kamakgamakglhtinan putum tiku ni kgalhakgaxmatkgo xkachikin.

12. ¿Tuku xlakata tlan nalipawanaw xkachikin Jehová?

¹² Anan pulaklhuwa tuku kinkalimasiyaniyan pi tlan nalipawanaw xkachikin Jehová. Akxni tiku pulalinkgo xkachikin Jehová akxilhkgo pi talakaskin nalakgpaliyaw chuna la akgatekgsaw pulaktum tuku masiya Biblia o akxilhkgo pi talakaskin atanu tuku nalakkaxwilikan xlakata tlan natlawayaw kintaskujutkan, chuna tlawakgo (Prov. 4:18). Tlawakgo uma xlakata makgapaxuwaputunkgo Jehová. Nachuna, lu liskujkgo  xlakata putum tuku nalaksakkgo anta nakilhtiyakgo kxTachuwin Dios, tachuwin nema putum xlakskujnin Jehová kilistalanitkan.

13. ¿Tuku kilhchanima «tachuwin nema makgtayanankgo», chu tuku ankgalhin kilitlawatkan?

¹³ Ni katamakgatliniw «tachuwin nema makgtayanankgo» (2 Tim. 1:13). ¿Tuku kilhchanima «tachuwin nema makgtayanankgo»? Wa xtamasiykan kstalaninanin Cristo nema wi kBiblia (Juan 17:17). Putum tuku kanajlayaw anta kilhtiyayaw kʼumakgolh tamasiy. Xkachikin Jehová kinkamasiyaninitan nastalaniyaw umakgolh tamasiy. Komo ankgalhin chuna natlawayaw tlan nakinkakitaxtuniyan.

14. ¿La tamakgatlinikgolh “tachuwin nema makgtayanan” makgapitsi kstalaninanin Cristo?

¹⁴ ¿Tuku xkitaxtulh komo xtamakgatliniw «tachuwin nema makgtayanankgo»? Kalichuwinaw tuku lalh kxapulana siglo. Makgapitsi kstalaninanin Cristo xmalakgatumimakgo tamakatsinin pi xkilhtamaku Jehová xchinita. Max xʼanan maktum carta nema chuna xlichuwinan, nema xlakpuwankgo pi wa apóstol Pablo xtsokgwilinit. Makgapitsi kstalaninanin Cristo xalak Tesalónica ni pulana lakputsananikgolh komo xlikana tuku xkawanimaka, wata kanajlakgolh chu asta na tsukukgolh kalitachuwinankgo amakgapitsin. Ni xtikaʼakgskgawika komo xtilakapastakkgolh tuku apóstol Pablo xkalitachuwinanit akxni xkatawijku (2 Tes. 2:​1-5). Pablo kamalakapastakalh pi ni xkanajlakgolh putum tuku xkgaxmatkgolh. Chu xlakata nialh chuna xkaʼakgspulapa, kxlimaktiy carta nema kamalakgachanilh tiku xalak Tesalónica limasputulh umakgolh tachuwin: «Akit, Pablo, kimakan klitsokgma uma tamakgachipat. Putum kilhtamaku chuna ktsokgnan kkintatsokgni xlakata nakatsiyatit pi akit ktsokgli» (2 Tes. 3:17).

15. ¿Tuku tlan natlawayaw xlakata ni nakanajlayaw taʼakgsanin? Kawili akgtum liʼakxilhtit (na kaʼakxilhti dibujos).

¹⁵ ¿Tuku kinkamasiyaniyan tuku katsokgnanilh apóstol Pablo natalan xalak Tesalónica? Komo kinkalakgchinan akgtum tamakatsinin nema kaks kinkamalakawaniyan o komo kgaxmataw pi kilhwamaka tuku ni tatalakxtumi tuku katsininitaw kBiblia, kuenta katlawaw ni nakinkaʼakgskgawikanan. Kxamakgan Unión Soviética, kintalamakgasitsinkan kamaxkikgolh  natalan maktum carta, chu kawanikgolh pi wa xkamalakgachanimakgolh natalan tiku xpulalinkgo kintaskujutkan. Kʼuma carta xkawanikan makgapitsin natalan pi tlan xmalakatsukikgolh atanu grupo chu tlan nialh xtapakgsinikgolh xkachikin Jehová. Maski carta xtasiya pi xaxlikana tuku xlichuwinan, kinatalankan tiku ni xmakgxtakgkgo Jehová ni kanajlakgolh uma taʼakgsanin. Akxilhkgolh pi tuku xwankan anta, ni xtatalakxtumi tuku xlakan xkatsinikgonit. Kkinkilhtamakujkan, kintalamakgasitsinkan maklakaskinkgo internet chu redes sociales xlakata kinkaʼakgskgawiputunkgoyan chu tlawaputunkgo pi katapapitsiw. Ni kintikaʼakgskgawikan komo kuenta natlawayaw pi tuku kgaxmataw chu tuku likgalhtawakgayaw tatalakxtumi tuku katsininitaw kBiblia (2 Tes. 2:2; 1 Juan 4:1).

16. Chuna la wan Romanos 16:​17, 18, ¿tuku kilitlawatkan xlakata ni namakgxtakgaw xaxlikana?

¹⁶ Ni kakatamakgatliniw tiku ni makgxtakgkgo Jehová. Dios lakaskin pi putum xlakskujnin makxtum kaskujnaniw, chu kajwatiya tlan chuna natlawayaw komo ni namakgxtakgaw xaxlikana. Tiku makgxtakgkgo xaxlikana mapapitsiputunkgo congregación. Wa xlakata Jehová kinkawaniyan pi kakatamakgatliniw umakgolh latamanin xlakata ni natlawakgo pi namakgxtakgaw xaxlikana (kalikgalhtawakga Romanos 16:​17, 18).

17. ¿Tuku nakitaxtu komo nakatsiniyaw lakgapasaw pi xaxlikana tuku kinkawanimakan chu ni natamakgatliniyaw?

¹⁷ Komo nakatsiniyaw lakgapasaw pi xaxlikana tuku kinkawanimakan chu ni natamakgatliniyaw, ni katimakgxtakgwi Jehová chu tliwakga nakgalhiyaw kintakanajlakan (Efes. 4:​15, 16). Ni katimastaw talakaskin pi nakinkaʼakgskgawikanan chu ni katikanajlaw taʼakgsanin nema malakgatumi Satanás. Nachuna, Jehová nakinkakuentajtlawayan akxni lama nawan lhuwa tapatin. Ni katamakgatlini xaxlikana chu «Dios tiku kgalhi chu masta takaksni» ni katimakgxtakgni (Filip. 4:​8, 9).