Ankan kxpulakni

Ankan kliputsan

BIOGRAFÍA

Ankgalhin klilakpuwanit Jehová akxni wi tuku klaksaknit

Ankgalhin klilakpuwanit Jehová akxni wi tuku klaksaknit

XAKLAMA kCaracas (Venezuela), akgtum kilhtamaku kkata 1984 xakkama kkimputaskujut. Xaklilakpuwantilha artículo xla revista Makatsinina nema nina makgas xtaxtunit nema xlichuwinan la kinkaʼakxilhkgoyan kintalakatsuninkan. Akxni xaktitaxtuma niku xyakgo chiki, xaklilakpuwama umakgolh takgalhskinin: «¿La kiʼakxilhkgo kintalakatsunin? ¿La chatum tiku skujma kbanco chu lu tlan kitaxtunima, o la chatum kskujni Dios tiku skujma kbanco xlakata nakakuentajtlawa xfamilia?». Ni klakgatilh tuku klakpuwa kimpalakata, wa xlakata wi tuku ktlawalh.

Klakachilh 19 xla mayo kkata 1940 kkachikin Amiún (Líbano). Titaxtulh makgapitsi kata, kkaw latamayaw kkachikin Trípoli. Kstakli kʼakgtum familia nema tlan xwi chu xlapaxki, xlakgapaskgo chu xpaxkikgo Jehová. Kgalhtutu laktsuman chu chatiy lakgkgawasan xakwanitaw. Chu akit tiku tlakg aktsujku xakwanit. Kinatlatni, tlakg xlakaskinka xliʼakxilhkgo naklikgalhtawakgayaw Biblia, nakkanaw ktamakxtumit chu nakkamakgtayayaw amakgapitsin xlakata xlakgapaskgolh Dios, nixawa naktlajayaw tumin.

Kcongregación niku xaktapakgsiyaw, xʼanankgo lhuwa xatalaksakni kstalaninanin Cristo. Chatum xwanikan Michel Aboud, tiku xpulalin tuku xlilakgapasaw estudio de libro. Xla xkatsininit xaxlikana anta kNueva York, chu tsukulh lichuwinan Dios kLíbano kkata 1921. Klakapastaka pi xkamaxki kakni chu la xkamakgtaya Anne chu Gwen Beavor, chatiy natalan laktsuman tiku xkilakgonit kʼEscuela xla Galaad. Umakgolh natalan tlan katalalinkgolh kifamilia. Lhuwa kata xtitaxtunit, lu klipaxuwalh akxni ktatanokglhli Anne kʼEstados Unidos. Titaxtulh kilhtamaku na kakxilhli Gwen, tiku xtatamakgaxtokgnit Wilfred Gooch chu kskujnima Dios anta ksucursal xalak Londres (Inglaterra).

KLICHUWINANAW DIOS ANTA KLÍBANO

Akxni aktsujku xakwanit, ni lhuwa xtatayananin Jehová xʼanankgo kLíbano. Maski chuna, xakkamasiyaniyaw amakgapitsin tuku xakkatsiniyaw xalak Biblia. Chuna xaktlawayaw maski makgapitsi xpulalinanin takanajla xkinkalakatakikgoyan. Asta la uku liwana klakapastaka makgapitsi tuku ktitaxtuw.

Akgtum kilhtamaku, kintala Sana chu akit xaklichuwinamaw Dios kʼakgtum edificio. Akxni xaklitachuwinamaw Dios chatum tiku xwi anta, tayachi chatum sacerdote. Max wi tiku tasanilh. Uma chixku lixkajnit tsukulh wani kintala, lu sitsilh chu asta makgosulh kintala kʼescaleras. Wi tiku tasanilh policía, policía skilh chu tlawalh pi xmakgtayaka kintala, tiku takgawilh xlakata makgosuka. Sacerdote linka kcomisaria chu anta katsika pi xlin akgtum likan. Xapuxku policía kgalhskilh: «Chu wix ¿tuku litaxtuya? ¿Chatum xpulalina takanajla, o xpulalina tiku lixkajnit likatsikgo?».

Na klakapastaka akxni kincongregacionkan sakualh akgtum autobús chu kkaw lichuwinanaw Dios anta niku ni lu xlichuwinankan. Putum tlan xkitaxtuma, asta akxni chatum sacerdote xalak kachikin kgaxmatli pi anta xaklamanaw chu kamastokgli lhuwa latamanin xlakata nakinkatalatlawakgoyan. Latamanin asta kinkamakgosonikgon chiwix, chu akgpakglhka kintlat. Klakapastaka la xlakgastajma. Tataspitli kintse kʼautobús, chu kimputumkan kstalaniw xlakata xaklakgaputsamaw. Ni kpatsankga tuku kintse wa akxni xlakaxakama kintlat: «Jehová, kakatapati, xlakata ni katsikgo tuku tlawamakgolh».

Atanu kilhtamaku, kkaw paxialhnanaw kkinkachikinkan xlakata xakkaʼakxilhwi makgapitsi tiku xalak kifamiliajkan. Akxni kchaw kxchik kintata, anta xwi chatum obispo, chatum xlakaskinka xpulalina takanajla. Xla xkatsi pi kinatlatni xtatayananin Jehová xlitaxtukgo. Maski kajku akgchaxan kata xakkgalhi, xla kinkgalhskilh: «Chu wix, ¿tuku xlakata nina tamunuya?». Kwanilh pi aktsujku xakwanit chu xlakata tlan xaktamunulh xtalakaskin pi tlakg xakkatsinilh xalak Biblia chu xakkgalhilh akgtum tliwakga takanajla. Xlakata ni lakgatilh tuku kwanilh, wanilh kintata pi lixkajnit xaklikatsininit.

Uma tuku nitlan ktitaxtuw kaj ni lhuwa. Lhuwa libaneses tlan likatsikgo chu tlan kamakgamakglhtinankgo amakgapitsin. Wa xlakata makglhuwa tlan xkinkakitaxtuniyan akxni xakkalitachuwinanaw tuku wan Biblia chu lhuwa tiku xakkamakgalhtawakgeyaw.

KKANAW LATAMAYAW KʼATANU PAÍS

Akxni xakkanku kʼescuela, chatum tala xalak Venezuela lakgapaxialhnalh Líbano. Xmin ktamakxtumit kcongregación niku xaktapakgsiyaw chu tsukulh lakgapasa kintala, Wafa. Titaxtulh kilhtamaku, tamakgaxtokgkgolh chu ankgolh latamakgo kVenezuela. Akxni Wafa xkinkatsokgnaniyan, xwani kintlat pi xakkaw kVenezuela xlakata lu xkinkalakapastakan. Alistalh, ¡kgantaxtulh tuku xlakaskin!

Kchaw kVenezuela kkata 1953 chu kkaw latamayaw kCaracas, lakatsu niku xwi pumapakgsin. Xlakata aktsujku xakwanit, lu xaklipaxuwa akxni xakakxilha pi presidente xliminkan kxastlan xputlaw. Pero xpalakata kinatlatni, lu tuwa makgkatsikgolh nasmanikgo anta: xlakata tachuwin, kachikin, talismanin, liwat chu la xtamakgkatsi kilhtamaku lu tanu xwanit. Akxni aku ksmanimakgo lalh tuku lu nitlan.

Lata kpakgxwiki asta kpakgastakat: Kintlat. Kintse. Akit, kkata 1953 akxni kkaw latamayaw kVenezuela.

LALH TUKU LU NITLAN

Kaj xalan, kintlat nitlan tsukulh makgkatsi. Kaks kinkamalakawanin xlakata nitu xlani chu lu tliwakga xwanit. Xla nikxni xtatatla. Tekgsnika cáncer anta kxpáncreas chu chukuka. Lu nitlan pero akgtum semana alistalh nilh.

Nila kwan la xakmakgkatsiyaw. Akit kajku 13 kata xakkgalhi. Ni xakkatsiyaw tuku naktlawayaw chu xaklakpuwanaw pi nialhla xakamanaw paxuwayaw. Lhuwa kilhtamaku titaxtulh, kintse tuwa xmakgkatsi nakanajla pi xchixku nialhtu xlama. Pero kakxilhwi pi latamat ni anta ksputa, chu Jehová lu kinkamakgtayan. Akxni kmasputulh bachiller kCaracas xakkgalhi 16 kata, kakxilhli pi xtalakaskin xakkamakgtayalh kifamilia.

Xatlan xliʼakxilhtit kintala Sana chu xchixku, Rubén, kimakgtayalh xlakata nastaka kintakanajla.

Amacha kilhtamaku, kintala Sana tatamakgaxtokgli Rubén Araujo, tiku xkilanit kʼEscuela de Galaad chu xtaspitnit kVenezuela. Lakpuwankgolh naʼankgo latamakgo kNueva York. Kifamilia wankgolh pi kiliʼanat xwanit kʼuniversidad, wa xlakata ktaʼalh Sana chu Rubén kNueva York xlakata nakkgalhtawakga anta. Akxni anta xakkatawi, xliʼakxilhtitkan kimakgtayalh xlakata nakmatliwakglha kintakanajla. Nachuna, xʼanankgo lhuwa natalan tiku tliwakga xtakanajlakan xkgalhikgo kcongregación niku xaktapakgsiyaw, Brooklyn Spanish. Chatiy tiku lu xakkapaxki wa Milton Henschel chu Frederick Franz, tiku xlakskujmakgo kBetel xalak Brooklyn.

Akxni ktamunulh, kkata 1957.

Akxni xakamaja masputu akgtum kata chuna la xakkgalhtawakgama kʼuniversidad anta kNueva York, ktsukulh lilakpuwan tuku xaktlawama xpalakata kilatamat. Krevista Makatsinina xaklikgalhtawakganit makgapitsi artículos nema xlichuwinan la tlakg tlan skujnanikan Jehová, nema xtlawanit pi naklilakpuwan. Xakakxilha pi precursores chu betelitas xalak congregación lu xpaxuwakgo, chu akit na lu xakpaxuwaputun. Pero nina xaktamunu, wa xlakata kakxilhli pi lu xlakaskinka xwanit xaktamakamastanilh Jehová. Chuna ktlawalh chu ktamunulh 30 xla marzo kkata 1957.

KLAKSAKA NAKTLAWA TUKU XLAKASKINKA

Akxni xaktamununita, klakpuwa wi tuku atanu naklaksakpara: nakskujnani Jehová putum kilhtamaku. Lu xakliskujputun la precursor, pero xakkatsi pi uma tuwa xʼama kitaxtu. Xaklilakpuwan la tlan xakmakgatsilh kiʼhora xlakata xakkanku kʼuniversidad. Kkamalakgachanilh cartas kintse chu kinatalan anta kVenezuela xlakata xakkamakatsinilh pi xaklaksaknit nakmakgxtakga universidad, xakama taspita kVenezuela chu xakama skuja la precursor.

Junio kkata 1957 ktaspitpa kCaracas. Pero kakxilhli pi chuna la xtatekgsa kifamilia ni lu tlan xwanit, xtalakaskin wi tiku xlimakgtayanalh tumin kchiki. ¿Tlan wi tuku xaktlawalh xlakata xaklimakgtayanalh? Kimalaknunika taskujut kʼakgtum banco, pero akit precursor xaklitaxtuputun. Wa uma tuku xlakata xaklitaspitnit kpaís. Klaksakli pulaktiy nakliskuja, akglhuwa kata kskujli kbanco chu na precursor xaklitaxtu. Lhuwa xakskuja chu na lu xakpaxuwa.

Atanu tuku na lu kimakgapaxuwalh wa akxni klakgapasli Sylvia, chatum tala xalak Alemania tiku tlan xlikatsi, lu xpaxki Jehová chu xkataʼanit katalatama xnatlatni anta kVenezuela. Titaxtulh kilhtamaku ktamakgaxtokgwi, chu kkakgalhiw chatiy kamanan: Michel (tiku kwaniyaw Mike) chu Samira. Na klaksakwi pi kintse akxtum xkinkatatawilan xlakata tlan xakkuentajtlawaw. Maski kmakgxtakgli precursorado xlakata nakkakuentajtlawa kifamilia, chuntiya xaklilakpuwan uma. Akxni xʼanan vacaciones chu akxni xakmatlaniyaw, Sylvia chu akit xakskujaw la precursores auxiliares.

ATANU TUKU LU XLAKASKINKA KLAKSAKPA KKILATAMAT

Kinkamanan xʼankgojku kʼescuela akxni ktitaxtulh tuku kkalitachuwinan xapulana. Tlan nakwan pi lu tlan xkinkitaxtunima kkilatamat chu xkimaxkikgo kakni tiku kskujkgo kbanco. Maski chuna, xaklakaskin pi xkililakgapaska la chatum kskujni Jehová. Wa uma tuku ankgalhin xaklilakpuwan. Wa xlakata Sylvia chu akit kkgalhchuwinaw. Komo xakmakgxtakgli kintaskujut kbanco, lhuwa tumin xʼamaka kimaxkikan. Xlakata nitu xaklaklinaw, kakxilhwi pi komo ni lhuwa tuku xakkgalhiw, uma tumin lhuwa kilhtamaku xkinkaʼakchanin.

Tuwa xwanit tuku xakamaw laksakaw. Pero kimpuskat chu kintse lu kimakgtayakgolh. Amakgtum precursor xakamapa litaxtu. ¡Lu xakpaxuwama! Xtasiya pi putum tlan xʼama kitaxtu, pero alistalh wi tuku kinkamakatsinikan.

LU TLAN TUKU KINKAMAKATSINIKAN

Akxni lakachilh Gabriel, xlikgalhtutu kinkgawasakan, uma lu tlan tamakatsin litaxtulh.

Akgtum kilhtamaku, makuchina kinkawanin pi Sylvia xʼama kgalhi chatum skgata. Uma nipara tsinu xaklilakpuwanitaw. Lu xakpaxuwamaw, pero akit chuntiya xaklilakpuwanit precursor naklitaxtu. ¿Chuntiyaku tlan xakama matlani? Lakapala klismaniw uma chu xatapaxuwan xakkgalhkgalhimaw tiku xʼama makgtapakgsi kifamiliajkan. Pero ¿tuku xʼama kitaxtu xlakata tuku xaklaksaknit?

Akxni klilakpuwaw tuku xaklaksaknitaw naktlawayaw, chuntiya kliskujwi uma. Kinkgawasakan Gabriel lakachilh abril kkata 1985. Kmakgxtakgli kintaskujut kbanco chu ktsukulh skuja la precursor junio kkata 1985. Titaxtulh kilhtamaku, kkgalhilh talakgalhaman nakmakgtapakgsi kComité de Sucursal xalak país. Xlakata sucursal tatekgsa 80 kilómetros (50 millas) lata kCaracas, xakkan makgtiy o makgtutu akgatunu semana.

KKANAW LATAMAYAW ALAKATANU

Xlakata sucursal xtatekgsa kkachikin La Victoria, klaksakwi nakkanaw latamayaw lakatsu kBetel. Uma talakgpalit, kimputumkan kmakgkatsiw. Lu kaks kimalakawani chu kkapaxtikatsini kifamilia. Chuna la xlikatsikgo lu kimakgtayalh. Kintala Baha wa pi xʼama kuentajtlawa kintsekan. Mike xtamakgaxtokgnita, pero Samira chu Gabriel antiyaku xkinkatawilakgon. Wa xlakata, xʼamakgolh makgxtakgkgo xʼamigoskan xalak Caracas. Nachuna, talakaskilh pi kimpuskat Sylvia xlismanilh kʼuma aktsu kachikin chu xmakgxtakgli akgtum lanka kachikin. Kimputumkan klismaniw naktawilayaw kʼakgtum chiki nema tlakg aktsu. Chuna, xlakata kmakgxtakgwi Caracas chu kkaw latamayaw kkachikin La Victoria lhuwa tuku talakgpalilh.

Atanu tuku talakgpalipa. Gabriel tamakgaxtokgli chu Samira alakatanu niku alh latama. Nachuna, kkata 2007, Sylvia chu akit kinkawanikan nakmakgtapakgsiyaw kfamilia Betel, akgtum lanka talakgalhaman nema klipaxuwayaw asta la uku. Mike, xapuxku kinkgawasakan, kgolotsin litaxtu chu xla chu xpuskat, tiku wanikan Mónica, precursores litaxtukgo. Gabriel na kgolotsin litaxtu, xla chu xpuskat, Ambra, akxtum skujnanimakgo Dios kʼItalia. Samira precursora litaxtu chu lata kxchik makgtayanama kBetel.

Lata kpakgxwiki asta kpakgastakat: Kimpuskat Sylvia chu akit anta ksucursal xalak Venezuela. Mike, xapuxku kinkgawasakan chu xpuskat, Mónica. Kintsumatkan Samira. Kinkgawasakan Gabriel chu Ambra, xpuskat.

WATIYA XAKLAKSAKPA TUKU KLAKSAKNIT

Lhuwa tuku xlakaskinka klaksaknit kkilatamat. Chu lu tlan klimakgkatsi tuku ktlawanit. Chuntiya xaktlawapa. Lu kpaxtikatsini putum tuku ktlawanit chuna la kskujnani Jehová. Chuna la titaxtunit kata, kakxilhnit pi lu xlakaskinka tlan talalinkan Jehová. Maski laklanka o ni laklanka tuku nalaksakaw kkilatamatkan, Jehová nakinkamaxkiyan takaksni «nema latamanin nila akgatekgskgo» (Filip. 4:6, 7). Sylvia chu akit lu klipaxuwayaw chuna la kskujmaw kBetel, chu klakpuwanaw pi tlan tuku klaksaknitaw naktlawayaw kkilatamatkan xlakata ankgalhin klilakpuwanitaw Jehová.