1. ¿Tuku tlawanit Jehová kimpalakatakan?

JEHOVÁ tlawanit pi natalakatsuwiniyaw (Juan 6:44). Kalilakpuwaw tuku wamputun uma. Akxni liwana xkalakputsananima lhuwa millones latamanin xalak kakilhtamaku, wi tuku lu lanka xtapalh akxilhli kimpalakatakan: akgtum xatlan naku nema tlan xpaxkilh (1 Crón. 28:9). Jehová kinkalakgapasan, kinkaʼakgatekgsniyan chu kinkapaxkiyan. ¿Ni xlikana pi uma lu tlan kinkamamakgkatsiniyan?

2. ¿Tuku liʼakxilhtit maklakaskilh Jesús xlakata nakinkamakgtayayan naʼakgatekgsaw pi Jehová kinkapaxkiyan chatunu chatunu akinin?

² Jehová lu paxkiyan, chu na lu kapaxki chatunu chatunu kinatalankan. Xlakata nakinkamakgtayayan naʼakgatekgsaw, Jesús wililh akgtum liʼakxilhtit. Komo chatum mapuchwayanina tiku kgalhi 100 borregos makgatsankga tantum, ¿tuku natlawa? «¿Ni katikamakgxtakgli tatipuxamakunajatsa ksipi chu naʼan putsa nema akgtsankgapula?». Akxni natekgsa, ni katisitsinilh, wata nalipaxuwa. ¿Tuku kinkamasiyaniyan uma? Pi Jehová, tiku xtachuna chatum mapuchwayanina, xlakaskinka kaʼakxilha chatunu xborregos. Jesús wa: «Ni lakaskin pi naniy maski kaj chatum [...] tiku xtachuna laktsu kamanan litaxtukgo» (Mat. 18:12-14).

3. ¿Tuku nalichuwinanaw kʼuma artículo?

³ Xlikana pi nitu wamputunaw o ni tlawaputunaw tuku nakamaxlajwani kinatalankan. Kʼuma artículo nakgalhtiyaw umakgolh takgalhskinin: ¿tuku tlan natlawayaw xlakata ni nakamakgchakgxniyaw kinatalankan? chu ¿tuku tlan natlawayaw komo wi tiku nitlan nakinkamamakgkatsiniyan? Pero pulana kakalichuwinaw «tiku xtachuna laktsu kamanan litaxtukgo» nema kalichuwinankan kcapítulo 18 xla Mateo.

4. ¿Tiku litaxtukgo chuna la «laktsu kamanan»?

⁴ Putum kstalaninanin Jesús wa «tiku xtachuna laktsu kamanan litaxtukgo». Maski tanu tanu kata kgalhikgo, litaxtukgo chuna la «laktsu kamanan» xlakata mastakgo talakaskin wa Jesús nakamasiyani (Mat. 18:3). Chu maski tanu tanu tuku lakgatikgo, chu tanu tanu xtayatkan, xputumkan kanajlanikgo Cristo. Chu xla, na lu kapaxki (Mat. 18:6; Juan 1:12).

5. ¿La makgkatsi Jehová akxni wi tiku nitlan mamakgkatsini o makgchakgxni chatum kskujni?

⁵ Putum umakgolh «tiku xtachuna laktsu kamanan litaxtukgo» lanka xtapalh kaʼakxilha Jehová. Xlakata naʼakgatekgsaw la kaʼakxilha, kalilakpuwaw la kaʼakxilhaw laktsu kamanan. Lanka xtapalh kaliʼakxilhaw. Kakuentajtlawaputunaw xlakata ni kgalhikgo litliwakga, liskgalala chu nina lhuwa tuku titaxtukgonit chuna la tiku linkgoya kata. Xlikana pi ni lakgatiyaw natlawanikan tuku nitlan chatum lataman, pero komo wi tiku nakatlawani tuku nitlan laktsu kamanan, nitlan limakgkatsiyaw chu lu lisitsiyaw. Jehová nachuna makgkatsi. Xla kakuentajtlawaputun xlakskujnin. Chu akxni wi tiku nitlan mamakgkatsini o makgchakgxni chatum kskujni, nitlan limakgkatsi chu asta lu lisitsi (Is. 63:9; Mar. 9:42).

6. Chuna la wan 1 Corintios 1:26-29, ¿la kaʼakxilha kakilhtamaku kstalaninanin Jesús?

⁶ ¿Tuku atanu tlawa pi kstalaninanin Jesús chuna la “laktsu kamanan nalitaxtukgo”? ¿Tiku tlakg xlakaskinka kaʼakxilha uma kakilhtamaku? Tiku lhuwa tumin kgalhikgo, tiku lu kalakgapaskan chu tiku kgalhikgo limapakgsin. Pero lhuwa kstalaninanin Jesús nichuna tatekgskgo. Wa xlakata, latamanin xalak kakilhtamaku kaliʼakxilha chuna la «laktsu kamanan», uma wamputun, pi ni xlakaskinka litaxtukgo (kalikgalhtawakga 1 Corintios 1:26-29). Pero Jehová nichuna kaʼakxilha.

7. ¿La lakaskin Jehová nakaʼakxilhaw kinatalankan?

⁷ Jehová kapaxki putum xlakskujnin, maski lhuwata kata o nina lhuwata kata la skujnanimakgo. Komo Jehová xlakaskinka kaʼakxilha putum xlakskujnin, akinin nachuna kiliʼakxilhatkan. Kapaxkiputunaw «putum natalanin», ni kaj makgapitsi (1 Ped. 2:17). Kilitlawatkan tuku matlaniyaw xlakata nakakuentajtlawayaw kinatalankan. Komo nakatsiyaw pi nitlan mamakgkatsinitaw chatum tala o makgasitsinitaw, ni kililakpuwanatkan pi nitu lama chu ni kililakpuwanatkan pi ni tayani chu pi xlipatsankgat uma. ¿Tuku xlakata wi tiku lakapala sitsi? Max xlakata chuna la makgastakkanit lakpuwan pi nitu litaxtu. O max aku lakgapasmakgo xaxlikana chu max nina liwana akgatekgskgo pi amakgapitsin na tlawakgo tuku nitlan. Maski ni katsiyaw tuku xlakata lakapala sitsikgo, kilitlawatkan putum tuku talakaskin xlakata nalakkaxtlawayaw taʼakglhuwit. Chu komo wi tiku lakapala sitsi, xliʼakxilhat pi uma nitlan chu xliskujat xlakata nalakgpali xtayat. Talakaskin lhuwa naliskuja xlakata xla chu amakgapitsin tlan nakakitaxtuni.

8. ¿Tuku talakapastakni xkapasanit kstalaninanin Jesús?

⁸ ¿Tuku xlakata Jesús kalichuwinalh «tiku xtachuna laktsu kamanan litaxtukgo»? Kstalaninanin xtlawanikgonit uma takgalhskinin: «¿Tiku xlikana tlakg xalanka litaxtu kTamapakgsin xalak akgapun?» (Mat. 18:1). Amacha kilhtamaku, lhuwa judíos xlakaskinkgo pi amakgapitsin xlakpuwankgolh pi xlakan tlakg xlakaskinka xlitaxtukgo. Chatum tiku lakputsanani Biblia wan: «Latamanin lu xlakaskinkgo pi xkamaxkika kakni chu xlakaskinka xkaʼakxilhka».

9. ¿Tuku xlitlawatkan xwanit kstalaninanin Jesús?

 ⁹ Jesús xkatsi pi xtalakaskin pi kstalaninanin lu xliskujkgolh xlakata xlakgmakgankgolh talakapastakni nema xkgalhikgo judíos. Kawanilh: «Tiku tlakg xlakaskinka kmilakgstipankan kalitaxtulh xtachuna tiku xakgawasaku, chu tiku lakapuxkunan skujni kalitaxtulh» (Luc. 22:26). Xlakata nalitaxtuyaw la «tiku xakgawasaku», kililakpuwanatkan pi amakgapitsin tlakg xlakaskinka litaxtukgo (Filip. 2:3). Akxni tlakg naliskujaw xlakata nalikatsiyaw la «tiku xakgawasaku», uma nakinkamakgtayayan xlakata ni nakamakgchakgxniyaw amakgapitsin.

10. ¿Tuku xtastakyaw Pablo kuenta kilitlawatkan?

¹⁰ Putum kinatalankan wi tuku tlakg tlan tlawakgo nixawa akinin. Uma ni tuwa akxilhkan akxni kuenta tlawayaw laktlan xtayatkan. Lu kuenta kilitlawatkan tastakyaw nema kamaxkilh apóstol Pablo natalan xalak Corinto: «¿Tiku tlawa pi tanu nalitaxtuya nixawa achatum? Xlikana, ¿wi tuku kgalhiya nema ni makglhtinanita? Komo xlikana makglhtinanti, ¿tuku xlakata litlankajwanana xtachuna la ni makglhtinanita?» (1 Cor. 4:7). Wa xlakata, ni katlawaw pi amakgapitsin tlakg xlakaskinka nakinkaʼakxilhkgoyan o ni kalakpuwaw pi tlakg xlakaskinka litaxtuyaw nixawa amakgapitsin. Komo chatum tala chixku lu tlan masta xtaʼakgchuwin o komo chatum tala puskat matsuki lhuwa takgalhtawakga xalak Biblia, ankgalhin wa Jehová xlimalankitkan.

11. ¿Tuku kinkamasiyaniyan parábola nema lichuwinalh Jesús xlakata chatum mapakgsina chu chatum skujni?

¹¹ Akxni xkawaninit kstalaninanin pi ni xkamakgchakgxnikgolh amakgapitsin, Jesús kalitachuwinalh akgtum parábola xlakata chatum mapakgsina chu chatum kskujni. Mapakgsina tapatilh kskujni tuku lhuwa xlaklini nema nikxni la xʼama xokgo. Alistalh, uma skujni ni tapatiputulh xtaskujni tuku ni lhuwa xlaklini. Alistalh, mapakgsina matamaknuninalh kpulachin uma skujni tiku ni lakgalhamanalh. ¿Tuku kinkamasiyaniyan uma? Jesús wa: «Nachuna nakalikatsiniyan kinTlat xalak akgapun minchatunukan komo ni natapatiyatit mintalakan kminakujkan» (Mat. 18:21-35).

12. ¿Tuku nakitaxtu komo ni tapatinamputunaw?

¹² Tuku tlawalh uma skujni ni kajwatiya xla nitlan kitaxtunilh, nachuna amakgapitsin. Nitlan likatsinilh xtaskujni chu «tlawalh pi xtamaknuka kpulachin asta akxni kxokgokgolh putum tuku xlaklini». Nachuna, akxni amakgapitsi xtaskujni akxilhkgolh tuku xtlawanit, nitlan limakgkatsikgolh. Jesús wa: «Akxni xtaskujnin akxilhkgolh tuku xlanit, lu lilakgaputsakgolh». Xtachuna uma, tuku akinin tlawayaw, tlan o nitlan nalimakgkatsikgo amakgapitsin. Komo wi tiku nitlan nakinkalikatsiniyan chu akinin ni natapatiputunaw, ¿tuku nakitaxtu? Max nitlan katimamakgkatsiniw xlakata ni tapatiputunaw, max ni katilimasiyaniw tapaxkit chu max asta ni katixakgatliputuw. Nachuna, nitlan kamamakgkatsiniyaw natalan xalak congregación xlakata akxilhkgo pi nitlan talalinaw chatum tala.

13. ¿Tuku masiyaniyan tuku titaxtulh chatum precursora?

¹³ Akxni katapatiyaw kinatalankan tlan kinkakitaxtuniyan chu tlawa pi amakgapitsin tlakg tlan namakgkatsikgo. Wa uma tuku titaxtulh Crystal, chatum precursora. Xla lakapastaka la chatum tala xalak congregación nitlan xmamakgkatsini: «Lu xkilimakgawi xtachuwin xtachuna la komo akgtum cuchillo. Akxni xakanaw lichuwinanaw Dios ni xaklakaskin pi kwatiya putlaw akxtum xkinkamalakgachakan. Ktsukulh makgatsankga tapaxuwan». Xlakata tuku xtlawanikanit, Crystal xlakpuwan pi xlakgchan nalisitsi. Pero liwana lakapastakli ni nasitsini tala chu ni lu nalilakpuwan tuku xmakgkatsi. Taʼaktujulh chu makgantaxtilh tastakyaw  tuku lichuwinan artículo «Perdonemos de corazón», krevista La Atalaya 15 xla octubre kata 1999. Wa xlakata tapatilh tala. Xla wan: «La uku kʼakgatekgsa pi kimputumkan liskujmaw xlakata nalilhakgananaw xasasti tayat chu pi Jehová chali chali xatapaxuwan kinkatapatiyan. Kmakgkatsi pi nitu klilakgaputsa chu kpaxuwapara».

14. 1) Chuna la wan Mateo 18:21, 22, ¿tuku taʼakglhuwit xkgalhi apóstol Pedro, chu tuku katsiniya xlakata tuku kgalhtinalh Jesús? 2) ¿Tuku tlan nakinkamakgtayayan komo nachuna natatekgsaw?

¹⁴ Katsiyaw pi kilitapatinatkan. Pero maski chuna, max tuwa makgkatsiyaw natapatinanaw. Milh kilhtamaku apóstol Pedro max nachuna titaxtulh (kalikgalhtawakga Mateo 18:21, 22). ¿Tuku tlan nakinkamakgtayayan? Pulaktum, nalilakpuwanaw la xlimakglhuwa kinkatapatinitan Jehová (Mat. 18:32, 33). Ni kinkalakgchanan nakinkatapatiyan, pero xla xatapaxuwan chuna tlawa (Sal. 103:8-10). Nachuna, «xlilat nalapaxkiyaw». Wa xlakata, ni akinin kinkalakgchanan nalaksakaw komo natapatinanaw o ni; kalakgchan nakatapatiyaw kinatalankan (1 Juan 4:11). Xlipulaktiy tuku nakinkamakgtayayan wa nalilakpuwanaw tuku kitaxtu akxni tapatinanaw. Makgtayayaw tiku nitlan kinkalikatsinin, makgtayananaw xlakata congregación makxtum natawila, tlawa pi chuntiya tlan natalalinaw Jehová chu tlan makgkatsiyaw (2 Cor. 2:7; Col. 3:14). Xlipulaktutu tuku nakinkamakgtayayan wa natlawaniyaw oración Jehová, tiku kinkaskiniyan pi nakatapatiyaw amakgapitsin. Ni kamastaw talakaskin pi Satanás nalaktlawa takaksni nema katakgalhiyaw kinatalankan (Efes. 4:26, 27). Maklakaskinaw xtamakgtay Jehová xlakata ni natawakayachaw kxliʼakgsiyat Satanás.

15. Chuna la wan Colosenses 3:13, ¿tuku tlan natlawayaw komo chatum tala natlawa tuku nalisitsiyaw?

¹⁵ ¿Chu tuku tlan natlawayaw komo chatum tala natlawa tuku nalisitsiyaw? Kilitlawatkan  putum tuku matlaniyaw xlakata naʼanan takaksni. Katlawaniw oración Jehová chu kawaniw tuku makgkatsiyaw. Kaskiniw pi kasikulunatlawalh tiku nitlan kinkamamakgkatsinitan chu pi kakinkamakgtayan naʼakxilhaw xalaktlan xtayat, watiya tayat nema Jehová xtapalh akxilhni uma tala (Luc. 6:28). Chu komo nila tapatiyaw tuku nitlan kinkatlawanin, kalilakpuwaw la tlan natachuwinanaw. Tlakg tlan nalilakpuwanaw pi tuku kinkatlawanin nichuna xkinkatlawaniputunan (Mat. 5:23, 24; 1 Cor. 13:7). Akxni natachuwinanaw, kalakpuwaw pi lakaskin tlan nakinkakitaxtuniyan. Pero ¿chu komo ni lakkaxtlawaputun taʼakglhuwit? Biblia wan: «Chuntiya kalatatayanitit». Ni kalakpuwaw pi nikxni tlan natalalimparayaw kintalakan (kalikgalhtawakga Colosenses 3:13). Tlakg xlakaskinka napatsankgayaw tuku nitlan kinkatlawanikan, xlakata chuntiya tlan natalalinaw Jehová. Ni kamastaw talakaskin wi tuku nakinkamakgchakgxniyan. Chuna nalimasiyayaw pi paxkiyaw Jehová maski kaxatukawa tuku nakinkaʼakgspulayan (Sal. 119:165).

16. ¿Tuku kinkalakgchanan natlawayaw chatunu chatunu akinin?

¹⁶ ¡Lu paxtikatsiniyaw Jehová pi tlan makxtum skujniyaw, pi «kgamputum borregos» litaxtuyaw chu “kaj chatum kimapuchwayanakan”! (Juan 10:16). Libro Organizados para hacer la voluntad de Jehová, página 165, wan: «Kinkalakgchanan naliskujaw xlakata makxtum natawilayaw». Chu wampara: «Ankgalhin tlan nakatalalinaw kinatalankan komo nakaʼakxilhaw chuna la kaʼakxilha Jehová». Xla kimputumkan lanka xtapalh kinkaʼakxilhan chu kinkaliʼakxilhan chuna la “laktsu xkamanan”. Chu chuna kiliʼakxilhatkan kinatalankan. Xla akxilha chu xtapalh akxilha putum tuku tlawayaw xlakata nakakuentajtlawayaw chu nakamakgtayayaw (Mat. 10:42).

17. ¿Tuku lakpuwanitaw natlawayaw?

¹⁷ Kapaxkiyaw kinatalankan. Wa xlakata, liskujputunaw «ni natlawayaw tuku namaʼakgchakgxni chatum tala o natlawa pi naʼakgtsankgataya» (Rom. 14:13). Lakpuwanaw pi kinatalankan tlakg xlakaskinka litaxtukgo nixawa akinin chu xatapaxuwan katapatiputunaw. Ni kamastaw talakaskin pi tuku nitlan tlawakgo amakgapitsin nakinkamakgchakgxnikgoyan. Wata kaputsaw tuku tlan namakgtayanan xlakata tlan nakatalalinaw “amakgapitsin, chu tuku tlan nalalimatliwakglhaw chatunu chatunu” (Rom. 14:19).