Jack chu Marie-Line akxtum skujnanimakgo Jehová xliputum kilhtamaku lata kkata 1988. Kalilakgapaskan pi lu lakapala lismanikgo niku kamalakgachakan, chu makglhtinankgonit lhuwa taskujut kʼGuadalupe chu kʼGuayana Francesa, kachikinin nema lakgaya sucursal xalak Francia. Nakatlawaniyaw makgapitsi takgalhskinin.

¿Tuku kamakgpuwantinin naskujnaniyatit Jehová xliputum kilhtamaku?

Marie-Line: Kstakli kʼGuadalupe, chu xaklismani tantaku xakanaw lichuwinanaw Dios akit chu kintse, xla la uku chuntiya lu lipaxuwa lichuwinan Dios. Xlakata lu kkapaxki latamanin, kkata 1985 akxni kmasputulh la xakan kʼescuela, tunkun precursora klitaxtulh.

Jack: Akxni kgawasaku xakwanit, ankgalhin akxtum xakkatatawila natalan tiku kskujnanikgo Jehová putum kilhtamaku chu lu xaklakgati xaklichuwinan Dios. Xakmakgtayanan la precursor auxiliar akxni xakkgalhi vacaciones kkiʼescuela. Lakgachunin, akxni ksputat semana xwanit, xakchipayaw putlaw chu tantaku xakanaw lichuwinanaw Dios. Chu alistalh, xakanaw kplaya. Lu xaklipaxuwayaw.

Ktamakgaxtokgwi kkata 1988. Ni makgas, klakpuwa: «Wi tuku tlakg xaktlawaw xlakata tlakg nakskujnaniyaw Jehová, ni anan tuku kinkamalakgachokgoyan». Wa xlakata na ktsukulh skuja la precursor chuna la Marie-Line. Akgtum kata alistalh, akxni kkitaspitwi kʼescuela xla precursores, kinkawanikan pi xakskujwi la precursores especiales. Kkilaw lakalhuwa kkachikinin xalak Guadalupe niku lu klipaxuwaw kintaskujutkan, chu alistalh kinkamalakgachakan kʼGuayana anta kFrancia.

Lhuwa taskujut kalakgayawakanitantit la titaxtutilhanit kata. ¿Tuku kamakgtayanitan lakapala nalismaniyatit tuku talakgpali?

Marie-Line: Natalan tiku xwilakgo kBetel xalak Guayana anta kFrancia xkatsikgo pi lu klakgatiyaw tuku lichuwinan Isaías 6:8. Wa xlakata, akxni xkinkatachuwinankgoyan kteléfono, lakgachunin pulana xwankgo: «¿Lakapastakatit tuku texto tlakg lakgatiyatit?». Xakkatsiyaw pi xʼamaka kinkamaxkikanan atanu taskujut, chu xakwanaw: «¡Unu kwilaw! ¡Kakilamalakgachaw!».

Nikxni ktamalakxtuminitaw xasasti taskujut nema ktlawayaw chu tuku xapulana xkinkalakgayawakanitan,  xlakata max uma xtlawalh pi nialh xaklipaxuwaw tuku kkgalhiyaw la uku. Nachuna, lu tlan klimakgkatsiyaw akxni kkalakgapasaw natalan niku kinkamalakgachakanan.

Jack: Makgasa, makgapitsin kiʼamigoskan tiku lu xkinkapaxkikgoyan ni xlakaskinkgo pi xakkaw latamayaw alakatanu, xlakata xlakaskinkgo pi akxtum xakkatatawilaw. Pero, akxni kaw latamayaw kʼGuadalupe, chatum tala kinkalikgalhtawakganin xtachuwin Jesús nema tatsokgtawilanit kMateo 13:38: «Pukuxtu wa kakilhtamaku». Wa xlakata, akxni kinkamalakgachakanan alakatanu, klakapastakaw pi antiya niku kskujmaw, maski lakatanu niku ktatakgsaw. Xlakata tuku tlakg xlakaskinka wa latamanin tiku nakalitachuwinanaw Dios.

Akxni kchanaw alakatanu kkachikin, kkaʼakxilhaw latamanin pi xatapaxuwan lamakgo. Wa xlakata chuna klatamayaw la lamakgo. Max liwat talakgpali, pero kwayaw tuku xlakan wakgo chu klikgotnanaw tuku likgotnankgo, chu ankgalhin kuenta ktlawayaw xlakata ni naktatatlayaw. Lu kliskujaw xlakata xatapaxuwan naklichuwinanaw tuku kinkalakgayawakanitan.

Marie-Line: Nachuna lhuwa tuku kkatsiniyaw xlakata natalan niku xakwilaw. Klakapastaka tuku ktitaxtuw akxni aku xakchinitaw kʼGuayana Francesa. Uma kilhtamaku lu palha ksenama, wa xlakata klakpuwaw pi xakamaw kgalhkgalhiyaw asta akxni nialh ksenalh. Pero chatum tala kiwanilh: «¿Anawa?». Kaks klakawa, chu kwanilh: «Pero ¿naʼanaw?». Kiwanilh pi xaktiyalh kisombrilla chu xakliw kibicicletajkan. Chuna kkatsinilh la ankan kbicicleta chu naklin kisombrilla. Komo nichuna xaktitlawalh, max nikxni xakaw lichuwinanaw Dios akxni xmin sen.

Liwaka makgkukitsis la talakgpalinitantit niku tawilayatit. ¿Wi tuku kamakgtayanitan nema max na nakinkamakgtayayan?

Marie-Line: Lakgachunin tuwa tamakgkatsi natalakgpaliya niku wila. Pero lu xlakaskinka pi nakgalhiya niku tlan nachipina chu tlan namakgkatsiya akxni nakitaspita la xlichuwinampat Dios.

Jack: Akxni ktalakgpaliyaw alakatanu, klismaninitaw nakmaniyaw xpulakni chiki chuna la klakgatiyaw. Natalan xalak sucursal xkatsikgo pi max ni lhuwa kilhtamaku xaktamakgxtakgwi kʼakgtum kachikin, wa xlakata xkinkawanikgoyan: «Jack, ni talakaskin namaniya chiki la uku».

Marie-Line lu katsini la lakkaxmujukan tuku kkgalhiyaw. Kalakkaxmuju kcajas tuku kmaklakaskinaw chu tsokgwili tuku tajuma kʼakgatunu cajas, la komo «xla Baño», «xalak Cocina» o «Atanu». Chuna, akxni kchanaw kxasasti kinchikkan, kkatsiyaw niku naklakkaxwiliyaw tuku kmaklakaskinaw. Xlakata tlakg lakapala naktekgsaw tuku kmaklakaskinaw, xla tlawa  akgtum lista niku tsokgwili tuku tajumakgo kʼakgatunu caja.

Marie-Line: Xlakata kkatsininitaw la liwana naklakkaxtlawayaw tuku ktlawayaw, tunkun tlan ktsukuparayaw lichuwinanaw Dios.

¿La lakkaxwiliyatit minkilhtamakujkan xlakata liwana namakgantaxtiyatit tuku kalakgayawakanitantit? (2 Tim. 4:5).

Marie-Line: Lunes kjaxaw chu klakkaxwiliyaw tuku nataʼakxilha ktamakxtumit. Chu amakgapitsi kilhtamaku kanaw lichuwinanaw Dios.

Jack: Xlikana pi talakaskin nakmakchaniyaw horas nema lakkaxwilikanit, pero ni wa klilakgaputsayaw. Tuku tlakg xlakaskinka k’akxilhaw wa pi ankgalhin naklichuwinanaw Dios. Lata ktaxtuyaw kkinchikkan asta akxni ktaspitaw, ktlawayaw putum tuku kmatlaniyaw xlakata nakkatachuwinanaw putum latamanin tiku kkatekgsaw.

Marie-Line: Akgtum liʼakxilhtit, akxni kkanaw paxialhnanaw, ankgalhin klin tratados. Makgapitsi latamanin kinkatalakatsuwinikgoyan chu kinkaskinikgoyan likgalhtawakga, maski ni kkawaninitaw pi xtatayananin Jehová akinin. Wa xlakata, kuenta ktlawayaw la klhakgananaw chu tuku ktlawayaw. Latamanin lu kuentajtlawakgo putum uma.

Jack: Nachuna, akxni wi tuku ktlawayaw xpalakatakan kintalakatsuninkan lu tlan lichuwinankan Jehová. Ankgalhin kmamakxtumi kapsnat nema makgo ktiyat, kmaxtu basura chu kpalhnan kjardín nema wi kkachikin. Kintalakatsuninkan akxilhkgo chu lakgachunin kinkgalhskinkgo: «¿Nitu kgalhiya maktum Biblia nema tlan xkimaxki?».

Lakgachunin kamalakgachakanitantit klaktsu kachikinin niku ni lu kichankan. ¿Lakapastakatit lakatum niku kilanitantit?

Jack: Anta kʼGuayana Francesa wilakgolh kachikinin niku lu tuwa chankan. Makglhuwa akgtum semana xakkanaw 600 kilómetros kputlaw, ktiji niku lu kalixkajnit xwanit. Klakapastaka akxni kkilaw kSaint Élie, kʼAmazonia. Xlakata tlan nakchanaw, lhuwa horas kkaw kputlaw chu alistalh kpiragua. Latamanin tiku wilakgolh anta, putsakgo oro chu wa liskujkgo. Lu xpaxtikatsininankgo xlakata xakkamaxkinitaw likgalhtawakga chu makgapitsi wi tuku xatapaxuwan xmastaputunkgo chu wa xlakata kinkamaxkikgon laktsu oro. Akxni tsiswalh, kwiliw akgtum video chu lhuwa latamanin kilakgolh.

Marie-Line: Nina makgas, Jack wanika pi xmastalh taʼakgchuwin Akxni lakapastakkan akxni tinilh Cristo anta kCamopi. Akgtati horas kkaw kpiragua xlakata nakpatakutaw kgalhtuchokgo Oyapock chu tlan xakchaw. Lu tlan xwanit.

Jack: Anta niku tlakg xakapulhman, chuchut lu palha an chu lu lipekua patakutkan. Tlan nakwan pi lu kaks malakawaninan akxni talakatsuwikan. Tiku matlawani piragua lu xlikatsinit la matlawanikan. Pero lu tlan ankan anta. Maski kaj kgalhchaxan natalan xwilakgolh Akxni lakapastakka akxni tinilh Cristo, kilakgolh liwaka 50 latamanin, asta kilakgolh makgapitsi amerindios.

Marie-Line: Uma tuku akinin ktitaxtuw na wa tuku tlan natitaxtukgo kamanan tiku tlakg skujnaniputunkgo Jehová. Akxni titaxtukan putum umakgolh, talakaskin nalipawanaw Jehová, chu uma makgtayanan natatliwakglha kintakanajlakan. Ankgalhin naʼakxilhaw la kinkamakgtayayan Jehová.

Wixin katsininitantit pulaklhuwa tachuwin. ¿Ni tuwa makgkatsiyatit nakatsiniyatit atanu tachuwin?

Jack: Nichuna. Kkatsinilh umakgolh tachuwin xlakata xakmaklakaskin. Akgtum liʼakxilhtit, kmatitaxtilh Takgalhtawakga xla Makatsinina ktachuwin sranangtongo * maski nipara makgtum xakmatitaxtinit takgalhtawakga xalak Biblia kʼakgtum tamakxtumit chu nipara xakkatsi la likgalhtawakgakan. Kkgalhskilh chatum tala komo xʼakgatekgsnit tuku klichuwinalh, chu kiwanilh: «Lakgachunin ni xakʼakgatekgsa makgapitsi tachuwin, pero lu tlan tlawa». Laktsu kamanan lu kimakgtayakgolh. Xlakan ankgalhin xkiwanikgo pi nichuna wankan akgtum tachuwin, pero natalan nikxni xkiwanikgo. Lhuwa tuku kimasiyanikgolh laktsu kamanan.

Marie-Line: Lakatum niku xaklichuwinanaw Dios, xakkamakgalhtawakge latamanin tiku xchuwinankgo francés, portugués chu sranangtongo. Chatum tala kiwanilh pi pulana xakkamakgalhtawakgelh latamanin tiku chuwinankgo tachuwin nema tlakg tuwa xakmakgkatsi,  tachuwin portugués, chu alistalh tiku chuwinankgo tachuwin nema ni lu tuwa xakmakgkatsi. Kakxilhli pi tuku kiwanilh lu kimakgtayalh.

Akgtum kilhtamaku, xakama kamakgalhtawakge chatiy latamanin, xapulana xchuwinan sranangtongo chu xlichatiy xchuwinan portugués. Akxni ktsukulh kmakgalhtawakge tiku xchuwinan portugués, tala tiku akxtum xaktaʼanit kiwanilh: «Marie-Line, puskat ni akgatekgsniyan». Kakxilhli pi xaktachuwinama ktachuwin sranangtongo chatum puskat xalak Brasil tiku chuwinan portugués.

Natalan xalak kachikinin niku kilanitantit lu kapaxkikgoyan. ¿Tuku tlawanitantit xlakata lu tlan nakatalalipinatit?

Jack: Proverbios 11:25 lichuwinan: «Tiku masta tlakg nakgalhi». Ni makgtiy klakapastakwi akxni xakkamakgtayaputunaw natalan. Akxni kmakgtayanan akxni kaxtlawakan Pukgalhtawakga, makgapitsi natalan kiwanikgo: «Wa katlawakgolh natalan». Pero akit kkawani: «Akit na chatum tala. Komo wi taskujut, kmakgtayanamputun». Xlikana pi lakgachunin talakaskin kiʼakstukan naktawilayaw, pero kimpuskat chu akit ni kmastayaw talakaskin pi uma natlawa ni nakkamakgtayayaw natalan.

Marie-Line: Lu kkalilakgaputsayaw chatunu chatunu natalan. Chuna kkatsiyaw komo maklakaskinkgo pi wi tiku nakakuentajtlawani xkamanankan o naʼan katiya kʼescuela. Wa xlakata, klakkaxwiliyaw kinkilhtamakujkan xlakata tlan nakkamakgtayayaw. Chuna tlan amigos klitaxtuyaw chu lu kkamakgtayaputunaw akxni maklakaskinkgo.

¿Tuku tasikulunalin makglhtinanitantit xlakata makgtayananitantit niku tlakg talakaskin nalichuwinankan Dios?

Jack: Lu kinkalimininitan tapaxuwan chuna la kskujnaniyaw Jehová xliputum kilhtamaku. Lakgachunin, kmakgtayananaw niku tlan kakxilhaw xtamalakatsukin Jehová. Maski ktitaxtunitaw tuku tuwa, ankgalhin kkgalhinitaw takaksni, xlakata liwana kkatsiyaw pi xanikuta niku nakinkamalakgachakanan xkachikin Jehová ankgalhin nakinkamakgtayayan.

Akxni kgawasaku xakwanit, xkintamaknukanit kpulachin kʼGuayana Francesa xlakata ni kalh kservicio militar. Nikxni klakpuwa pi xakkamapa taspita k’uma kachikin la chatum misionero chu pi xʼamaka kimaxkikan talakaskin nakkan kalakgapaxialhnan tiku tanumakgo kpulachin. Xlikana pi Jehová lu kinkasikulunatlawayan.

Marie-Line: Tuku tlakg kimakgapaxuwa wa nakkamakgtaya amakgapitsin. Lu klipaxuwayaw kskujnaniyaw Jehová. Uma na matliwakglhnit kintamakgaxtokgatkan. Min kilhtamaku Jack kinkgalhskin komo tlan nakkawaniyaw akgtum tamakgaxtokgat tiku max taxlajwanikgonit pi kaʼankgolh wayankgo kkinchikkan. Chu akit kkgalhti pi na wa tuku xaklakapastaknit. Ankgalhin chuna kinkaʼakgspulayan.

Jack: Nina makgas, kiwanika pi kkgalhi cáncer de próstata. Chu, maski Marie-Line ni kgaxmatputun, lakgachunin kwani: «Kintapaxkit, komo chali xaknilh, ni xaknilh xlakata “kkgololh”. Pero xatapaxuwan xaknilh xlakata klimaklakaskilh kilatamat nakskujnani Jehová, tuku xlikana kgalhi xtapalh» (Gén. 25:8).

Marie-Line: Jehová kinkamaxkinitan talakaskin naktlawayaw tuku nikxni xaklakpuwanitaw tlan nakmakgantaxtiyaw. Lhuwa tasikulunalin kmakglhtinanitaw kkilatamatkan. Nakkanaw niku nakinkamalakgachayan xkachikin Jehová, xlakata xliputum kinakujkan klipawanaw.